< Mak 4 >

1 Mach ave, Jisasɨv yamb ohɨra ondɨhondɨh ampaŋ ñi ekwaŋg ya sɨkamar. Sɨkazand wɨram akŋ anchɨ akŋ ohɨron hamb ai ndɨn ondɨhorɨmŋgɨmar. Az Jisasɨv han we utɨŋg unchaŋ ŋkwuhi ŋkañɨz, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb yamb ampa ikwɨmun ai ñɨmŋgɨmar.
Et il se mit encore à enseigner près de la mer. Et une grande foule se rassembla auprès de lui; de sorte que, montant dans un bateau, il s’assit sur la mer; et toute la foule était à terre sur le bord de la mer.
2 Jisasɨv ndɨŋ ya ahɨmb akŋ han sɨkanj. Ave mach, ya ahɨmb han mbanave kamar.
Et il leur enseignait beaucoup de choses par des paraboles; et il leur disait dans son enseignement:
3 Ndɨh wamŋgɨn amar. Wɨram emŋga hamb wit nor han aporɨŋɨn are war unchaŋ omɨr amar.
Écoutez: Voici, un semeur sortit pour semer.
4 We wit nor han aporɨzand, hanaveaŋg empasamɨŋ ŋgorahɨrɨz apa hamb ai naŋgamɨmŋgɨmɨr amar.
Et il arriva qu’en semant, quelques [grains] tombèrent le long du chemin; et les oiseaux vinrent et les dévorèrent.
5 Mach, wit nor hanaveaŋg nsɨham mpɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr amar. Isa ohɨra kamah raz pams haŋon ahamŋgɨmɨr amar.
Et d’autres tombèrent sur les endroits rocailleux où ils n’avaient pas beaucoup de terre; et aussitôt ils levèrent, parce qu’ils n’avaient pas une terre profonde;
6 Kɨrɨm ntɨr omanenta kazɨŋgw mah raz, rapɨr hamb aharai kɨraz mɨŋam mahɨmŋgɨmɨr amar.
et quand le soleil se leva, ils furent brûlés, et, parce qu’ils n’avaient pas de racine, ils furent séchés.
7 Mach, wit nor hanaveaŋg kɨrɨpahe ŋkɨraŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr amar. Avɨz kɨrɨpahe hamb awarohe asi ŋambɨŋgwɨz mbɨ nor mɨŋgwɨndɨramŋgɨm amar.
Et d’autres tombèrent dans les épines; et les épines montèrent et les étouffèrent, et ils ne donnèrent pas de fruit.
8 Mach, wit nor hanaveaŋg isupɨr imbɨrɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr hamb mbɨ omanenton ahamŋgɨmɨr amar. Omanenton ahe ohɨrare ñi nor omanenton ŋgwɨmŋgɨmɨr amar. Hanaveaŋg 30 ŋgwɨmŋgɨmɨr, hanaveaŋg 60, hanaveaŋg 100 ŋgwɨmŋgɨmɨr amar.
Et d’autres tombèrent dans la bonne terre, et donnèrent du fruit, montant et croissant, et rapportèrent, l’un 30, et l’un 60, et l’un 100.
9 Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Ndɨh wamŋgɨn amar. Wɨram njɨhinsɨnd hamb mbɨ njɨhamŋgɨz amar.
Et il dit: Qui a des oreilles pour entendre, qu’il entende.
10 Mach az, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb etomŋgɨz mach raz, osa anchɨ Jisas hanave ñɨmŋganj hamb sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmajɨvamen, mbɨ Jisasɨh ya ahɨmbɨnd ondo handɨv amarɨmŋgɨmar.
Et quand il fut en particulier, ceux qui étaient autour de lui, avec les douze, l’interrogèrent touchant la parabole.
11 Amarɨmŋgɨz kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi amar. Handɨv Yakŋ Ohɨrand ya mbɨkɨr mpɨ unchaŋ ñi han, han Yakŋ Ohɨrav andɨŋ ndɨh eŋgwi amar. Osa anchɨ injambɨrɨnd hamb mbɨ nend amar. Mbɨ werɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ hanɨhan han omanenta mɨwandɨramŋgɨm amar. Ave mbɨ ya ohɨron njɨhamɨndɨramŋgiaŋg, kɨrɨm mbɨ ya ondo kehan mɨwamŋgɨrɨm amar. Mbɨ hanave re imbɨr mpɨ itɨmaimŋgɨmɨr oh a amar. Nend amar. Handɨv Yakŋ Ohɨrav mbɨndɨŋ enta kɨvah han musɨndɨram amar. Handɨv re nzɨ osa anchɨ injambɨrɨnd han ya ahɨmbŋam kajin amar.
Et il leur dit: À vous [il] est donné [de connaître] le mystère du royaume de Dieu; mais pour ceux qui sont dehors, toutes choses se traitent par des paraboles,
afin qu’en voyant ils voient et n’aperçoivent pas, et qu’en entendant ils entendent et ne comprennent pas: de peur qu’ils ne se convertissent et que leurs péchés ne leur soient pardonnés.
13 Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ ya ahɨmbɨnd ondo mban mɨwamŋgɨrɨm toh amar. Ave amɨ ya ahɨmb akŋ emŋgemŋga han nzɨhanave wandɨramŋgɨn amar.
Et il leur dit: Ne connaissez-vous pas cette parabole? et comment connaîtrez-vous toutes les paraboles?
14 Mach, wɨram wit nor apororɨnd hamb ndɨn wɨram Yakŋ Ohɨrand ya eŋgwandari haremamp amar.
Le semeur sème la parole.
15 Wɨram hamb wit nor han aporɨz empasamɨŋ ŋgorahɨrɨz, apa hamb ai naŋgamɨmŋgɨmɨr han, han osa anchɨ hamb ya Yakŋ Ohɨrand han njɨhamŋgɨmɨraŋg, kɨrɨm Satanɨmb pams haŋon ai ya han ŋe hɨromɨr haremamp amar.
Et ce sont ici ceux qui sont le long du chemin, là où la parole est semée; et quand ils ont entendu, Satan vient aussitôt et ravit la parole semée en eux.
16 Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor isa nsɨham mpɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhame ŋe ŋɨñɨmbam oŋambam ñɨmŋgɨmɨr amar.
Et pareillement, ceux qui sont semés sur les endroits rocailleux, ce sont ceux qui, quand ils ont entendu la parole, la reçoivent aussitôt avec joie;
17 Avɨz wɨram emŋgemŋga hamb ihɨnd ya handɨv osa anchɨ han kɨr ohɨra eŋgwe ndɨŋ enta opɨha sɨmŋgɨmɨr amar. Handɨv mbɨ yan ererɨmŋgɨmɨr amar. Mbɨ wɨndɨv mɨñɨndɨramŋgɨm amar. Nend amar. Ndɨŋ wit hamb ntɨr kazɨŋgw mah ramŋgɨmɨr haremamp amar.
et ils n’ont pas de racine en eux-mêmes, mais ne sont que pour un temps; puis, quand la tribulation ou la persécution survient à cause de la parole, ils sont aussitôt scandalisés.
18 Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor kɨrɨpahe ŋkɨraŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhamŋgɨmɨr amar.
Et d’autres sont ceux qui sont semés dans les épines: ce sont ceux qui ont entendu la parole;
19 Kɨrɨm mbɨ hanɨhan isupɨr mbanand handɨv njɨhi aŋkarɨpɨr njɨhakɨramamŋgɨmɨr amar. Nsɨham nor hamb arɨŋ omanenta hɨrawɨz imbɨrun ñɨndɨrarɨŋ toh arar njɨhamŋgɨmɨr amar. Kɨrɨm nend amar. Ave mbɨ hanɨhan isupɨr mbanand handɨvam ntichɨmŋgɨmɨr amar. Avɨz njɨhi endɨraparam kehamb ndɨŋ irɨwazɨz ya mbanamb mamah ŋgorɨmɨr amar. (aiōn g165)
et les soucis du siècle, et la tromperie des richesses, et les convoitises à l’égard des autres choses, entrant, étouffent la parole, et elle est sans fruit. (aiōn g165)
20 Mach, osa anchɨ hanaveaŋg, ndɨŋ wit nor isupɨr imbɨrɨŋ ŋgorahɨrɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Mbɨ ya han njɨhamŋgɨmɨr han, mbɨ witɨv omanenton ŋgwɨmŋgɨmɨr haremamp amar. Hanaveaŋg 30, hanaveaŋg 60, mach hanaveaŋg 100 ŋgwɨmŋgɨmɨr haremamp amar.
Et ceux qui sont semés sur la bonne terre, ce sont ceux qui entendent la parole, et la reçoivent, et portent du fruit: l’un 30, et l’un 60, et l’un 100.
21 Mach, Jisasɨv ndɨŋ ekwaŋg ke kamar. Wɨram hamb irɨpɨr han hɨrai nchɨ kwɨŋ ŋgamŋgɨj oh o antɨm kwɨŋ ŋgamŋgɨj oh amar. Nend amar. Mbɨ irɨpɨr han mbɨkɨr sam ñaŋ ñɨñ haŋam ŋgamŋgɨj amar.
Et il leur dit: La lampe vient-elle pour être mise sous le boisseau ou sous le lit? N’est-ce pas pour être mise sur le pied de lampe?
22 Wɨram hamb utuhutuh han aŋkwazɨmŋgɨz han Yakŋ Ohɨrav injambɨr ahandari amar. Wɨram hamb utuhutuh han amɨnaŋgworɨmŋgɨz hanez Yakŋ Ohɨrav injambɨr ahandari amar.
Car il n’y a rien de secret qui ne soit manifesté, et rien de caché n’arrive, si ce n’est afin de venir en évidence.
23 Wɨram njɨhinsɨnd hamb mbɨ njɨhamŋgɨz amar.
Si quelqu’un a des oreilles pour entendre, qu’il entende.
24 Mach, Jisasɨv ndɨŋ mbahon kamar. Amɨ ya mban njɨhame omanenta wavar amar. Amɨ hanɨhan wɨram eŋgwamŋgɨrɨn han, njɨmɨnj haŋ Yakŋ Ohɨrav andɨŋ mbɨŋ han haŋonaŋg eŋgwandari amar. Ave mbɨ andɨŋ hanaveaŋg mpaji mbah eŋgwandari amar.
Et il leur dit: Prenez garde à ce que vous entendez: de la mesure dont vous mesurerez il vous sera mesuré; et à vous [qui entendez], il sera ajouté;
25 Avɨz wɨram emŋga hanɨhansɨnd han ndɨn Yakŋ Ohɨrav ekwaŋg hanaveonaŋg eŋgwandari amar. Kɨrɨm wɨram hanɨhan mah han Yakŋ Ohɨrav hanɨhan nor mbɨkɨr han mɨŋam ŋɨmbɨndari amar.
car à quiconque a, il sera donné; et à celui qui n’a pas, cela même qu’il a sera ôté.
26 Mach, Jisasɨv kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han wɨram hamb wit nor han isaŋ aporɨmɨr haremamp amar.
Il dit aussi: Ainsi est le royaume de Dieu: c’est comme si un homme jetait de la semence sur la terre,
27 Az zuhɨnd rapɨrɨnd wɨram mbanamb ikwɨ ŋgañi ŋaiahazand wit nor mbanamb ahe we ohɨrarɨmɨr amar. Kɨrɨm wɨram mbanamb wit norɨv hanave ohɨrarɨj han, han mbɨ mɨwamɨr amar.
et dormait et se levait de nuit et de jour, et que la semence germe et croisse sans qu’il sache comment.
28 Isavonaŋg raz kwerɨvoz ahe mach zɨŋ ampɨhamɨr amar. Ave mbɨ ohɨrare ñi apa ame nor ŋgwɨmɨr amar.
La terre produit spontanément du fruit, premièrement l’herbe, ensuite l’épi, et puis le plein froment dans l’épi;
29 Az wit hamb mɨŋ amaz mach raz, wit erɨherɨhɨnd iŋgi hamb ahevakarɨz wɨram mbanamb kɨrɨm erɨhamɨr amar.
et quand le fruit est produit, on y met aussitôt la faucille, parce que la moisson est arrivée.
30 Mach, Jisasɨv ekwaŋg ke kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han utɨman emamp amar. Handɨv arɨ ya ahɨmb han nzɨhanave kandɨrarɨŋ amar.
Il disait aussi: Comment comparerons-nous le royaume de Dieu, ou par quelle parabole le représenterons-nous?
31 Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, han erampɨr mastetɨnd emamp amar. Erampɨr emŋgemŋgand nor han ohɨra amar. Mastetɨnd nor han nend amar. Mbɨkɨr nor han ntɨŋɨnd nor mɨŋ amar. Kɨrɨm wɨram hamb mastetɨnd nor han aporɨz ahe ohɨrare ñi erampɨr mɨŋam war unchand han eparɨj amar. Erampɨr kehan ena ohɨrohɨransɨnd amar. Avɨz apa hamb ai mpɨr mbɨkɨr haŋ mpɨ asɨmŋgɨj amar.
Il est semblable à un grain de moutarde, qui, lorsqu’il est semé sur la terre, est la plus petite de toutes les semences qui sont sur la terre;
et après qu’il est semé, il monte et devient plus grand que toutes les herbes, et jette de grandes branches, de sorte que les oiseaux du ciel peuvent demeurer sous son ombre.
33 Mach, Jisasɨv osa anchɨ han ya ahɨmb hanonaŋg hanonaŋg sɨkanj. Osa anchɨ hamb ya ahɨmb imbɨr njɨhamŋganj haŋam, Jisasɨv ndɨŋ mbahon sɨkanj.
Et par plusieurs paraboles de cette sorte, il leur annonçait la parole, selon qu’ils pouvaient l’entendre;
34 Mach, Jisasɨv ndɨŋ ya ahɨmbŋam sɨkanj. Kɨrɨm osa anchɨ hamb etomŋgɨz, sezɨrɨvam ndɨnmen ñɨmŋgɨz Jisasɨv ndɨŋɨh ya ahɨmbɨnd ondo han orapaizɨŋgaŋg sɨkanj.
mais il ne leur parlait pas sans parabole; et en particulier il interprétait tout à ses disciples.
35 Mach, nanempand zuh razand, yuŋk haŋonaŋg, Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrɨh mbanave kamar. Aimŋgɨn yamb ohɨra ondɨhondɨh ŋkiŋgɨŋ evahetom amar.
Et en ce jour-là, le soir étant venu, il leur dit: Passons à l’autre rive.
36 Avɨz sezɨrɨv wɨram akŋ anchɨ akŋ han erere utɨŋg Jisasɨv ñɨmar haŋ ŋkwetohe ndɨn hɨrevahomŋgɨmar. Azand, utɨŋg emŋgemŋga kehambez hanave ñɨmŋgɨmar.
Et ayant renvoyé la foule, ils le prennent dans un bateau, comme il était; et d’autres bateaux aussi étaient avec lui.
37 Evahomŋgɨzand, uvika yambɨka ohɨrav ŋaiahe ichij ñɨmar. Uvika yambɨka ohɨrav ichɨz ichɨzand yamb hamb utɨŋg unchaŋ irɨzɨŋgwɨz torɨŋɨn are ramar.
Et il se lève un grand tourbillon de vent, et les vagues se jetaient dans le bateau, de sorte qu’il s’emplissait déjà.
38 Mach, Jisasɨv utɨŋg wa handɨh ñi ikwɨ ŋgañɨmar. Nsar kwaravɨzahah han ŋgame ŋgañɨmar. Ŋgañɨz ndɨn emɨre kamŋgɨmar. Anɨŋzɨŋ entand arɨmŋgɨmar. Arɨ machun, ndɨh mandɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar. Amɨ arɨŋ njɨhamɨn oh o nend arɨmŋgɨmar.
Et il était, lui, à la poupe, dormant sur un oreiller; et ils le réveillent et lui disent: Maître, ne te mets-tu pas en peine que nous périssions?
39 Mach az, Jisasɨv ŋaiahe uvika yambɨka han aŋkarɨpɨr ke mbanave kamar. Mach, ererɨvar amar. Hanɨhaz mach uvi hamb mazand yamb hamb enta maram.
Et s’étant réveillé, il reprit le vent, et dit à la mer: Fais silence, tais-toi! Et le vent tomba, et il se fit un grand calme.
40 Ave mbɨkɨr sezɨrɨh amarɨmar. Amɨ utɨndɨv ezandɨkŋɨmŋgɨn amar. Amɨ njɨhi aŋkarɨpɨr mɨŋamŋgɨmbɨram amar.
Et il leur dit: Pourquoi êtes-vous ainsi craintifs? Comment n’avez-vous pas de foi?
41 Az ndɨŋ zɨŋɨmb pɨrorɨŋgaz mbon ya mbon ya kamŋgɨmar. Wɨram mban uñɨman arɨmŋgɨmar. Mbɨ kaz uvika yambɨka hamb kɨrɨm mach ramŋgi arɨmŋgɨmar.
Et ils furent saisis d’une grande peur, et ils dirent entre eux: Qui donc est celui-ci, que le vent même et la mer lui obéissent?

< Mak 4 >