< Mak 2 >
1 Mach, Jisasɨv zuh ohɨron ñɨñ nde aiampɨra Kaperneamɨŋ ekwaŋg aimar. Mbɨ ai ñɨzand osa anchɨ ui ondond hamb kamŋgɨmar. Jisasɨv ai mbɨkɨr oramɨŋ ñɨñmbɨri arɨmŋgɨmar. Mach, hanave kamŋgɨz, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ya han njɨhame ai aŋkwezawɨmŋgɨmar. Aŋkwezawɨmŋgɨz oram hamb torɨz, impikŋ hanez wɨrambam ñɨmar. Az Jisasɨv ndɨŋ ya eŋgwamar.
Gdy po kilku dniach powrócił do Kafarnaum, wieść o Jego przybyciu szybko obiegła całe miasto.
Wkrótce w domu, w którym się zatrzymał, zebrało się tak wielu ludzi, że nawet przed drzwiami nie było wolnego miejsca. A Jezus głosił im słowo Boże.
3 Mach, wɨram kɨra hamb wɨram emŋga oman andam mahahɨnd han Jisasɨnd pɨŋ hɨraiŋɨn are aimŋgɨmar. Wɨram undɨmajɨvam mbɨndɨŋ hamb iwɨnŋkarɨŋ izɨŋgwi ndɨn hɨraimŋgɨmar.
Wtedy właśnie czterej mężczyźni przynieśli na noszach sparaliżowanego.
4 Mbɨ ndɨn hɨrai wamŋgɨz sam han osa anchɨvam torɨmar. Avɨz oram umpɨrɨŋ awarohe sam Jisasɨv ñɨmarɨŋon ŋazɨparɨmŋgɨmar. Ŋazɨparɨmŋgɨz mach raz, wɨram mban ŋambiahe kɨrɨpaŋ ŋamŋgɨzand wɨram iwɨnŋkarɨnsɨnd hamb Jisasɨnd pɨŋ ŋkwumar.
Nie mogąc przecisnąć się do Jezusa, zrobili otwór w dachu i spuścili w dół nosze z chorym.
5 Mach, Jisasɨv ndɨŋ waz wɨram kɨra mbanamb njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamŋgɨmar. Mach az, Jisasɨv wɨram oman andam mahahɨnd mban kamar. Nor amar. Nzɨ enta kɨvah amakɨr han ndɨh usin amar.
Gdy Jezus ujrzał ich zdecydowaną wiarę, powiedział do chorego: —Synu, odpuszczam ci grzechy!
6 Mach, mbɨ hanave kaz, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb ŋgarɨwi mbon mbon njɨhiŋam njɨhamŋgɨmar.
Lecz kilku obecnych tam przywódców religijnych pomyślało z oburzeniem:
7 Utɨndɨv wɨram mbanamb ya kehand han ki arɨmŋgɨmar. Mbɨ Yakŋ Ohɨrah yarahi arɨmŋgɨmar. Yakŋ Ohɨrav mbonam enta kɨvah han imbɨr usɨmɨr arɨmŋgɨmar. Wɨram imbɨm hamb nend arɨmŋgɨmar.
„Dlaczego on tak mówi?! To jawne bluźnierstwo! Przecież tylko Bóg może odpuszczać grzechy”.
8 Hanavav njɨhamŋgɨzand, Jisasɨv mbɨndɨŋ njɨhi akŋ han ndɨh wamar. Ave ndɨŋ amare kamar. Amɨ utɨndɨv njɨhi kehan njɨhamŋgɨn amar.
Jezus, znając ich myśli, odpowiedział: —Dlaczego was to oburza?
9 Nzɨ utɨman ya wɨram oman andam mahahɨnd kehan kandarin amar. Nzɨ imbɨr kamɨñ, nzɨ amakɨr enta kɨvah han ndɨh usin o nzɨ imbɨr kamɨñ, ŋaiahe, amakɨr iwɨnŋkar han ŋe ov arar kamɨñ amar.
Co jest łatwiej powiedzieć: „Odpuszczam ci grzechy” czy „Wstań, zabierz swoje nosze i chodź!”?
10 Amɨ han wandɨramŋgɨn amar. Wɨramɨnd Nor hamb, mbɨ isupɨr mban ndɨn ensansɨnd, mbɨ enta kɨvah han imbɨr usɨmɨr amar. Mbɨ hanave ke wɨram oman andam mahahɨnd mban kamar.
Udowodnię wam, że Ja, Syn Człowieczy, mogę odpuszczać grzechy.
11 Nzɨ nan kin amar. Ŋaiahe amakɨr iwɨnŋkar han ŋe oramɨŋ ov amar.
I zwrócił się do sparaliżowanego: —Jesteś uzdrowiony! Zabierz swoje nosze i idź do domu!
12 Mach, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb werɨmŋgɨzand, wɨram mbanamb ŋaiahe mbɨkɨr iwɨnŋkar han ŋe kɨrɨm ahevomar. Avɨz wɨram akŋ anchɨ akŋ han zɨŋɨmb pɨrorɨŋgaz, mbɨ Yakŋ Ohɨrand ensa ŋambiahe kamŋgɨmar. Arɨ enta kehan eŋambɨr han mɨwarɨm arɨmŋgɨmar. Nendon mɨŋ arɨmŋgɨmar.
A chory wstał, wziął nosze i na oczach zebranych odszedł do domu. Wszyscy byli poruszeni tym do głębi i wielbili Boga, mówiąc: —Nigdy nie widzieliśmy czegoś podobnego!
13 Mach, Jisasɨv we, yamb ohɨra ondɨhondɨh Galilind ampaŋam ekwaŋg omar. We ñɨzand, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ndɨn pɨŋ aimŋgɨmar. Aimŋgɨz Jisasɨv ndɨŋ ya sɨkamar.
Wkrótce po tym wydarzeniu Jezus znowu udał się nad jezioro, by nauczać zgromadzone tam tłumy.
14 Ya sɨke mach re, we nde waz Livai Alfiusɨnd nor hamb ekwanz uŋkɨ oramɨŋ ŋkañɨmar. Az Jisasɨv ndɨnɨh kamar. Amɨ yan mpehɨraiv amar. Az ŋaiahe Jisasɨh kɨrɨm mpehɨromar.
Idąc brzegiem, zobaczył Lewiego—syna Alfeusza, poborcę podatkowego, który właśnie tam pracował. —Chodź ze Mną—zwrócił się do niego. A on natychmiast wstał i poszedł z Jezusem.
15 Mach, Jisasɨv Livaind oramɨŋ we ahevomar. Ahevohe ŋkañi unsa namar. Wɨram kɨra ekwanz uŋkɨ ŋaŋɨnd, wɨram kɨra enta kɨvah sɨzɨnd hambez, mbɨ Jisasɨnd sezɨrmen ŋgarɨwi Jisasmen unsa pamɨnd namŋgɨmar. Wɨram kɨra kehamb Jisasɨŋam mpehɨrɨndamŋganj.
Później, gdy Jezus i Jego uczniowie byli u niego w domu, zebrało się wokół stołu wielu nieuczciwych poborców podatkowych i innych ludzi, uważanych za grzeszników. Wiele takich osób znajdowało się bowiem w tłumie, który podążał za Jezusem.
16 Mach, wɨram untɨm Farisind wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamb mbɨ wamŋgɨz, Jisasɨv wɨram kɨra ekwanz uŋkɨ ŋaŋɨndmen mach wɨram kɨra enta kɨvah sɨzɨnd hamen hanave ŋgarɨwi unsa pamɨnd namŋgɨmar. Avɨz wɨram untɨm Farisind hamb Jisasɨnd sezɨr han mbanave amarɨmŋgɨmar. Utɨndɨv Jisasɨv wɨram kɨra ekwanz uŋkɨ ŋaŋɨndmen mach wɨram kɨra enta kɨvah sɨzɨnd hamen ŋgarɨwi unsa pamɨnd namŋgi arɨmŋgɨmar.
Niektórzy przywódcy religijni z ugrupowania faryzeuszy—widząc, że Jezus zasiada do stołu z ludźmi o złej reputacji—pytali uczniów: —Dlaczego wasz nauczyciel zadaje się z takimi ludźmi?
17 Hanave kamŋgɨz, Jisasɨv mbɨndɨŋ ya han njɨhame kamar. Osa anchɨ mahoror mah hamb mbɨ uvitand pɨŋ momŋgɨrɨm amar. Osa anchɨ mahororɨnsɨndɨvam hamb mbɨ uvitand pɨŋ omŋgɨj amar. Handɨv nzɨ osa anchɨ imbɨr han ŋɨmbɨŋɨn are maindaim amar. Nzɨ osa anchɨ enta kɨvah sɨzɨnd han ŋɨmbɨŋɨn are aindaiyin amar.
Jezus usłyszał to i odpowiedział: —To chorzy potrzebują lekarza, a nie zdrowi! Nie przyszedłem wzywać do opamiętania tych, którzy uważają się za dobrych, ale właśnie grzeszników.
18 Mach, ui haŋonaŋg Jonɨnd sezɨr hamb unsa wɨv akarɨmŋgɨzand wɨram untɨm Farisindɨvez unsa wɨv akarɨmŋgɨmar. Unsa wɨv akare ñɨmŋgɨzand, osa anchɨ hamb ai Jisasɨh amarɨmŋgɨmar. Utɨndɨv Jonɨnd sezɨr hamb unsa wɨv akare ñɨmŋgɨzand wɨram untɨm Farisind sezɨr hambez unsa wɨv akarɨmŋgɨmbɨri arɨmŋgɨmar. Amakɨr sezarɨp nend arɨmŋgɨmar.
Uczniowie Jana i faryzeusze, stosując się do religijnych zaleceń, często powstrzymywali się od posiłków. Pewnego dnia kilku z nich przyszło do Jezusa, pytając: —Uczniowie Jana i faryzeusze powstrzymują się od posiłków. Dlaczego Twoi uczniowie tego nie czynią?
19 Az Jisasɨv ndɨŋ ya ahɨmb kamar. Yuŋk kehaŋon wɨram emŋga hamb anchɨ han ŋaŋɨnj amar. Az kambɨrunjɨr mbɨkɨr hamb unsa wɨv haŋ imbɨr akarɨndɨramŋgi oh a amar. Wɨram kehamb mbɨkɨr kambɨrunjɨrɨmen ñɨzand nend amar.
—Przecież goście na weselu, będąc z panem młodym, nie mogą odmawiać spożywania potraw!—odrzekł Jezus. —Czy mają powód do smutku, skoro on jest z nimi?
20 Mbɨ ñɨz ñɨzand wɨram emŋgemŋga hamb ai ndɨn hɨromŋgɨzand mbɨkɨr kambɨrunjɨr hamb unsa wɨv haŋ akarɨndɨramŋgi amar.
Ale nadejdzie czas, gdy zabiorą im pana młodego. Wtedy będą pościć.
21 Mach, mbɨ mbahon kamar. Uñɨmb imɨn pach icha han ŋe imɨn ipɨra han samɨr amar. Mbɨ hanavɨz, imɨn pach icha hamb ŋambivɨz ipɨra hamb unchɨrahandari amar. Unchɨrahaz mɨn ohɨra ñɨndari amar.
Nikt nie używa nowego materiału do łatania starego ubrania, bo nowa łata się kurczy i jeszcze bardziej rozdziera ubranie.
22 Uñɨmb kɨrɨpa nor yamb icha han ŋe mɨra ohɨrand upɨr aŋan ipɨra haŋ ichɨmŋgɨmɨr amar. Mbɨ hanavɨz, kɨrɨpa nor yamb hamb mpohɨrarɨz mɨra ohɨrand upɨr aŋan hamb akakŋɨndari amar. Avɨz mɨra ohɨrand upɨr aŋan hamb kɨrɨpa nor yamb hansɨnd kɨvah randari amar. Wɨram hamb kɨrɨpa nor yamb icha han ichɨŋɨn are, mɨra ohɨrand upɨr aŋan icha haŋ ichɨmŋgɨj amar.
Nikt też nie wlewa świeżego wina do starych, stwardniałych bukłaków. Mogłyby przecież popękać, a wtedy i wino by się rozlało, i bukłaki zniszczyły. Świeże wino wlewa się do nowych, miękkich bukłaków.
23 Mach, Yakŋ Ohɨrand Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd emŋga haŋ Jisasɨv sezɨrmen wit warɨŋ ŋgwevohe empasamɨŋ omŋgɨmar. Omŋgɨzand, sezɨrɨv wit han erɨherɨh nan omŋgɨmar.
Innym razem, uczniowie—idąc z Jezusem przez pole—zaczęli zrywać kłosy i jeść ziarna. A był to akurat święty dzień szabatu.
24 Avɨz wɨram untɨm Farisind hamb Jisasɨh kamŋgɨmar. Utɨndɨv amakɨr sezarɨv chonj han kware Yakŋ Ohɨrand Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd haŋ ntɨŋ ŋamŋgɨmbɨri arɨmŋgɨmar.
Widząc to, przywódcy religijni zwrócili się do Jezusa z zarzutem: —Dlaczego Twoi uczniowie robią rzeczy niedozwolone w szabat?
25 Az ndɨŋ kamar. Amɨ enta Devitɨv sɨmar han Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta unchaŋ ñi han mamehɨmŋgɨrɨm toh amar. Abiatarɨh wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb ñɨzand, Devitɨv wɨram untɨm mbɨkɨrmen ñi unsa mah raz unsandɨv mahɨmŋgɨmar amar. Ave Devitɨv Yakŋ Ohɨrand Oram unchaŋ ahevohe eŋka Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamŋgɨmar han ŋe namar amar. Eŋka kehan wɨram imbɨm hamb ŋe nan han nend amar. Chonj ohɨra amar. Wɨram kɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hambam namŋgɨj amar. Hanaŋg Devitɨv ŋe ne wɨram untɨm mbɨkɨr han eŋkwanamar amar.
—Czy nigdy nie czytaliście, co zrobił król Dawid, gdy wraz z towarzyszami podróży poczuł głód?—odpowiedział im Jezus.
—Za czasów najwyższego kapłana Abiatara wszedł do świątyni i wziął dla siebie oraz swoich towarzyszy poświęcony chleb, który wolno było jeść tylko kapłanom. To również było niezgodne z Prawem.
27 Mach, Jisasɨv ekwaŋg ke ndɨŋ kamar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hamb mbɨkɨr Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd han hɨrawɨmŋgɨz are ŋgamɨmar oh a amar. Nend amar. Mbɨ mbɨkɨr Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd hamb osa anchɨ han hɨrawɨz are ŋgamɨmar amar.
To szabat jest dla człowieka, nie odwrotnie.
28 Handɨv Wɨramɨnd Nor hamb Yakŋ Ohɨrand Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd kehanez mbɨ Anɨŋnsar Ohɨra ñi amar.
Ja, Syn Człowieczy, mam władzę nad szabatem.