< Mak 15 >
1 Mach ave, uiv ŋakaz wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach aiyopand emŋgemŋga hamen hanave awakŋi Jisasɨndɨv ya orɨmŋgɨmar. Ya orɨmŋgɨz mach raz Jisasɨh vɨhe omanaka uŋkɨri hɨrohe Pailatɨnd oman insɨŋ ŋgamŋgɨmar.
夜が明けるとすぐ、祭司長たちは長老、律法学者たち、および全議会と協議をこらした末、イエスを縛って引き出し、ピラトに渡した。
2 Ŋgamŋgɨz Pailatɨv Jisasɨh amarɨmar. Nan wɨram anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Judand oh a amar. Az ndɨn kamar. Amon ndɨh kan amar.
ピラトはイエスに尋ねた、「あなたがユダヤ人の王であるか」。イエスは、「そのとおりである」とお答えになった。
3 Mach, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb Jisasɨndɨv kamŋgɨmar. Mbɨ enta kɨvah kɨvah ranj arɨmŋgɨmar.
そこで祭司長たちは、イエスのことをいろいろと訴えた。
4 Avɨz Pailatɨv ndɨn ekwaŋg amarɨmar. Amɨ utɨndɨv ya kamah ran amar. Amɨ enta kɨvah kɨvah rarɨn arar kamŋgi han, ndɨh njɨhamɨnaŋg oh a amar.
ピラトはもう一度イエスに尋ねた、「何も答えないのか。見よ、あなたに対してあんなにまで次々に訴えているではないか」。
5 Az nend. Jisasɨv ya emŋgaŋg evoke mɨkam. Avɨz Pailatɨv njɨhi osapɨr njɨhakɨramamar.
しかし、イエスはピラトが不思議に思うほどに、もう何もお答えにならなかった。
6 Mach, war pamuh pamuh yuŋk ohɨra mɨroma unsa nand hamb ahevakarɨz Pailatɨv wɨram pamuh rar oram kɨvahɨnd han enduwazand ahevetaimŋganj. Osa anchɨv wɨramɨnd ensa oreŋgɨmŋgɨz Pailatɨv njɨhame enduwazand wɨram hamb ahevaianj.
さて、祭のたびごとに、ピラトは人々が願い出る囚人ひとりを、ゆるしてやることにしていた。
7 Mach, eŋambɨr haŋ wɨram hanaveaŋg gavmanmen erampe wɨram mamta orempɨramŋgɨmar. Orempɨramŋgɨz irɨvɨnd hamb wɨram han ŋɨmbi kɨravɨhe oram kɨvahɨŋ inchakarɨmŋgɨz ñɨmŋgɨmar. Wɨram era mpambɨnd han mbɨndɨŋ emŋga mbɨkɨr ensa han Barabas.
ここに、暴動を起し人殺しをしてつながれていた暴徒の中に、バラバという者がいた。
8 Mach, wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb aharai Pailatɨh amare kamŋgɨmar. Amɨ war eŋambɨr enta randɨn hanaveaŋg arɨŋɨndɨv war mbanaŋ randɨran oh o nend oh arɨmŋgɨmar.
群衆が押しかけてきて、いつものとおりにしてほしいと要求しはじめたので、
9 Avɨz Pailatɨv ndɨh wamar. Wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wamŋgɨz osa anchɨ hamb Jisasɨndɨvam njɨhamŋgɨmar. Handɨv anɨŋnsar kɨra hamb ndɨn ŋe Pailatɨnd oman insɨŋ ŋgamŋgɨmar. Avɨz Pailatɨv osa anchɨ han amarɨmar. Amɨ nzɨhanave njɨhamŋgɨn amar. Andɨŋndɨv wɨram anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Judand han enduwaŋ ahevaindɨv njɨhamŋgɨn oh a amar.
ピラトは彼らにむかって、「おまえたちはユダヤ人の王をゆるしてもらいたいのか」と言った。
それは、祭司長たちがイエスを引きわたしたのは、ねたみのためであることが、ピラトにわかっていたからである。
11 Kɨrɨm wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb osa anchɨ han kamŋgɨz mpɨ mbɨndɨŋ hamb ŋaiahaz Pailatɨh kamŋgɨmar. Arɨŋɨndɨv Barabasŋam enduwan ahevaiz arɨmŋgɨmar.
しかし祭司長たちは、バラバの方をゆるしてもらうように、群衆を煽動した。
12 Hanave kamŋgɨz Pailatɨv ndɨŋ ekwaŋg amarɨmar. Nzɨ wɨram mban amɨ ndɨn wɨram anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Judand arar kamŋgɨn han utɨzɨndarin amar.
そこでピラトはまた彼らに言った、「それでは、おまえたちがユダヤ人の王と呼んでいるあの人は、どうしたらよいか」。
13 Az mbɨ aware kamŋgɨmar. Ndɨn ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzuv arɨmŋgɨmar.
彼らは、また叫んだ、「十字架につけよ」。
14 Avɨz Pailatɨv ndɨŋ amarɨmar. Mbɨ utɨman enta kɨvah si amar. Avɨz mbɨ ohɨra kɨvah aware kamŋgɨmar. Ndɨn ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzuv arɨmŋgɨmar.
ピラトは言った、「あの人は、いったい、どんな悪事をしたのか」。すると、彼らは一そう激しく叫んで、「十字架につけよ」と言った。
15 Mach, Pailatɨv osa anchɨ hamb imbɨr ñɨmŋgɨz are oram kɨvahɨnd han enduwaz Barabasɨv ahevaimar. Avɨz Pailatɨv kaz mbɨkɨr aŋkwɨnd hamb kɨrɨpa aŋkarɨpɨr ŋe Jisas ore kɨramŋgɨmar. Orɨmŋgɨz mach raz Pailatɨv Jisasɨh ŋe irɨvɨndɨnd oman insɨŋ ŋgame kamar. Ndɨn hɨrohe ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzuvar amar.
それで、ピラトは群衆を満足させようと思って、バラバをゆるしてやり、イエスをむち打ったのち、十字架につけるために引きわたした。
16 Mach, irɨvɨnd hamb ndɨn oman uŋkɨri hɨrohe oram gavmand imbɨz mbɨkɨr ensa Pretorium unchaŋ hɨrahevomŋgɨmar. Ndɨn hɨrahevohe irɨvɨnd emŋgemŋga han oreŋgɨmŋgɨz aimŋgɨmar.
兵士たちはイエスを、邸宅、すなわち総督官邸の内に連れて行き、全部隊を呼び集めた。
17 Ai yupɨr hɨrahɨr osapɨr opaŋg han ŋe ndɨnɨŋ ŋgamɨmar. Mbɨ kɨrɨpahensɨnd hanez ŋe uŋkɨsarkɨr anɨŋnsar ohɨrand emamp ondɨhe Jisasɨnd zɨ handɨh ŋgamŋgɨmar.
そしてイエスに紫の衣を着せ、いばらの冠を編んでかぶらせ、
18 Ave mbɨ ndɨnɨh yarahe kamŋgɨmar. Rapɨrɨnd anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Judand arɨmŋgɨmar.
「ユダヤ人の王、ばんざい」と言って敬礼をしはじめた。
19 Ave mbɨ karpa han ŋe zɨ mbɨkɨr han oror ndɨn mpɨñ atazɨpazivɨmŋgɨmar. Mach, mbɨ andamesa mpɨrorɨzɨŋgwɨŋgw waroreŋge ndɨn ensa ŋambiahah ramŋgɨmar.
また、葦の棒でその頭をたたき、つばきをかけ、ひざまずいて拝んだりした。
20 Ave mach, mbɨ hanave yarahoparahamŋgɨz mach raz yupɨr hɨrahɨr osapɨr opaŋg han ŋapai yupɨr hɨrahɨr akŋ mbɨkɨrun han ndɨnɨŋon ekwaŋg ŋgamŋgɨmar. Ŋgame ndɨn ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzuŋɨn are oman uŋkɨri hɨromŋgɨmar.
こうして、イエスを嘲弄したあげく、紫の衣をはぎとり、元の上着を着せた。それから、彼らはイエスを十字架につけるために引き出した。
21 Mach, wɨram emŋga mbɨkɨr ensa han Saimon, aiampɨra ohɨra mbɨkɨr Sairini. Ndɨn Aleksanderɨnd Rufusɨnd wanɨr. Mbɨ antaŋ ñi aiampɨra ohɨraŋ oŋɨn are ai ndɨŋ kivɨŋɨn azand aŋkwɨnd hamb ndɨn ŋe hɨrai Jisasɨnd ai oŋkɨrand han eŋgwamŋgɨz orambimar.
そこへ、アレキサンデルとルポスとの父シモンというクレネ人が、郊外からきて通りかかったので、人々はイエスの十字架を無理に負わせた。
22 Az mbɨ Jisasɨh isupɨr Golgota handɨh hɨromŋgɨmar. Isupɨrɨnd ensa kehand ondo han mbanave, unsɨŋ nsarɨnd.
そしてイエスをゴルゴタ、その意味は、されこうべ、という所に連れて行った。
23 Mbɨ kɨrɨpa nor yamb han ai upɨr yamb mbɨkɨr ensa mɨr hansɨnd ŋe itɨmai Jisas eŋgwamŋgɨmar. Kɨrɨm mbɨ mɨnam.
そしてイエスに、没薬をまぜたぶどう酒をさし出したが、お受けにならなかった。
24 Avɨz wɨram kɨra aŋkwɨnd hamb ndɨn ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzumŋgɨmar. Orɨkavɨzu mbɨkɨr yupɨr hɨrahɨr akŋ han ŋe uñɨmb epari ñi pamuh pamuh ŋaŋɨn are Jisasɨnd yupɨr hɨrahɨr akŋ han atakŋɨŋɨn are ainor akŋ oŋa awɨmŋgɨmar.
それから、イエスを十字架につけた。そしてくじを引いて、だれが何を取るかを定めたうえ、イエスの着物を分けた。
25 Mach, rapɨraŋk ensa ohɨrand kwɨ mband haŋ ndɨnɨh ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzumŋgɨmar.
イエスを十字架につけたのは、朝の九時ごろであった。
26 Mach, ya ndɨn enta kɨvah ranj arar kamŋgi han ai esaŋ Jisasɨnd zumpɨr insɨ handɨh hanave mpamŋgɨmar. Wɨram anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Judand arar mpamŋgɨmar.
イエスの罪状書きには「ユダヤ人の王」と、しるしてあった。
27 Mbɨ wɨram undɨmaj akɨmɨnd han Jisasɨnsɨnd ai oŋkɨrandɨŋ orɨkavɨzumŋgɨmar. Emŋga Jisasɨnd oman mɨŋɨndɨŋ, emŋga oman ovejɨndɨŋ orɨkavɨzumŋgɨmar.
また、イエスと共にふたりの強盗を、ひとりを右に、ひとりを左に、十字架につけた。〔
こうして「彼は罪人たちのひとりに数えられた」と書いてある言葉が成就したのである。〕
29 Avɨz wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb ai we yarahoparahah nde nsar onarar kamŋgɨmar. Aria arɨmŋgɨmar. Nan wɨram mbanand hamb Yakŋ Ohɨrand oram akore yuŋk undɨmapamɨŋ imbɨr asɨndɨran arɨmŋgɨmar.
そこを通りかかった者たちは、頭を振りながら、イエスをののしって言った、「ああ、神殿を打ちこわして三日のうちに建てる者よ、
30 Amonaŋg hɨrawi ai oŋkɨrand han erere ŋgaŋkwav arɨmŋgɨmar.
十字架からおりてきて自分を救え」。
31 Mach, mbɨ kamŋgɨzand wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd mach wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hanaveonaŋg mbon mbon ndɨn yarahah kamŋgɨmar. Mbɨ wɨram emŋgemŋga han hɨrawɨj arɨmŋgɨmar. Kɨrɨm mbɨ mbon hɨrawaw han nend arɨmŋgɨmar.
祭司長たちも同じように、律法学者たちと一緒になって、かわるがわる嘲弄して言った、「他人を救ったが、自分自身を救うことができない。
32 Ndɨn wɨram Yakŋ Ohɨrav mbɨkɨr osa anchɨ ŋɨmbɨmbɨndɨv uyɨŋgwamɨmar hamb mach wɨram anɨŋnsar ohɨra osa anchɨ Israelɨnd kehamb arɨmŋgɨmar. Mbɨ eran ai oŋkɨrand han erere ŋgaŋkwaz, han we ndɨndɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨm arɨmŋgɨmar. Hanave kamŋgɨz wɨram akɨmɨnd undɨmaj ndɨn pɨŋ orɨkavɨzumŋgɨmar hambez hanaveonaŋg Jisasɨh yarahamŋgɨmar.
イスラエルの王キリスト、いま十字架からおりてみるがよい。それを見たら信じよう」。また、一緒に十字架につけられた者たちも、イエスをののしった。
33 Mach, andar pach haŋ zuh re ñi nanempand haŋ rapɨraŋk undɨmapam ñɨzand rapɨrɨv ekwaŋg kɨramar.
昼の十二時になると、全地は暗くなって、三時に及んだ。
34 Nanempand rapɨraŋk undɨmapam ñɨzand Jisasɨv aware kamar. Eloi, Eloi, lama sabaktani amar. Ya mbanand ondo han mbanave, Yakŋ Ohɨra ihɨnd, Yakŋ Ohɨra ihɨnd, yan utɨndɨv ererɨn amar.
そして三時に、イエスは大声で、「エロイ、エロイ、ラマ、サバクタニ」と叫ばれた。それは「わが神、わが神、どうしてわたしをお見捨てになったのですか」という意味である。
35 Avɨz wɨram emŋgemŋga hamb ikwɨm aŋkwañɨhɨri ya han njɨhame kamŋgɨmar. Wavar arɨmŋgɨmar. Mbɨ Elaija oreŋgeŋgɨmbɨri arɨmŋgɨmar.
すると、そばに立っていたある人々が、これを聞いて言った、「そら、エリヤを呼んでいる」。
36 Avɨz wɨram emŋgav aŋɨraŋɨr we imɨnɨsa han ŋe kɨrɨpa nor yamb ntɨkŋ haŋ ŋgwame hɨraimar. Hɨrai imɨnɨsa han aipaŋ vɨhe Jisasɨv naz are ŋambiahe eŋgwamar. Mbɨ ndɨn eŋgwe kamar. Ŋkɨrañɨr weaŋg amar. Elaijav ai ndɨn ŋenduwaz ŋgaŋkwandari oh o nend oh amar.
ひとりの人が走って行き、海綿に酢いぶどう酒を含ませて葦の棒につけ、イエスに飲ませようとして言った、「待て、エリヤが彼をおろしに来るかどうか、見ていよう」。
37 Mach ave, Jisasɨv kwa aware mamta mamar.
イエスは声高く叫んで、ついに息をひきとられた。
38 Mbɨ maz imɨn ohɨra Yakŋ Ohɨrand marɨvai ohɨra oram unchaŋ ñɨmar kehamb zɨndɨŋon unchɨrahe andamɨndɨŋon hɨrɨŋgwavohe tɨm undɨmaj ñɨmar.
そのとき、神殿の幕が上から下まで真二つに裂けた。
39 Mach, wɨram anɨŋnsar aŋkwɨnd kehamb ikwɨm aŋkwañi Jisasɨv mamar han we kamar. Mɨŋun amar. Wɨram mban Yakŋ Ohɨrand Nor amar.
イエスにむかって立っていた百卒長は、このようにして息をひきとられたのを見て言った、「まことに、この人は神の子であった」。
40 Anchɨ kɨra hamb mbez taŋɨpɨr kansɨnd aŋkwañi wehɨrɨmŋgɨmar. Emŋga Maria aiampɨra Makdaland. Emŋga Maria Josepɨnd mɨŋɨr, mach Josepɨnd ranɨr Jemsɨnd mɨŋɨr. Jemsɨh wɨram norŋɨr. Emŋga Salome.
また、遠くの方から見ている女たちもいた。その中には、マグダラのマリヤ、小ヤコブとヨセとの母マリヤ、またサロメがいた。
41 Eŋambɨr haŋ, Jisasɨv Galili handɨh ñɨzand anchɨ kɨra mbanamb mpehɨrohe ndɨn hɨrawɨmŋganj. Anchɨ kɨra emŋgemŋga hamb Jisasmen Jerusalemɨŋ aimŋgɨmar hambez aŋkwañi wehɨrɨmŋgɨmar.
彼らはイエスがガリラヤにおられたとき、そのあとに従って仕えた女たちであった。なおそのほか、イエスと共にエルサレムに上ってきた多くの女たちもいた。
42 Mach ave, Josep aiampɨra Arimateand hamb Jerusalemɨŋ ñanj. Ndɨnɨh wɨram aiyopand emŋga. Osa anchɨ hamb wamŋgɨz mbɨkɨr ensa ohɨra ñɨmar. Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi han, Josepɨvez kehan waŋɨn are ŋkɨrañanj. Mach, nanempand raz Yakŋ Ohɨrand Yuŋk Wɨr Ñɨñɨnd hamb ikwɨm ivɨz, handɨv osa anchɨ hanɨhan han omanenta sɨmŋgɨmar. Az handɨv Josepɨv Jisasɨnd ikwɨra han ŋe nsɨham mɨn ŋgamɨŋɨn are Pailatɨnd pɨŋ kɨrɨmam omar. Mbɨ mezandɨkŋɨm. Kɨrɨmam we Pailatɨh amare kamar. Nzɨ eran Jisasɨnd ikwɨra han ŋe hɨrohe nsɨham mɨnɨŋ ŋgamɨŋ amar.
さて、すでに夕がたになったが、その日は準備の日、すなわち安息日の前日であったので、
アリマタヤのヨセフが大胆にもピラトの所へ行き、イエスのからだの引取りかたを願った。彼は地位の高い議員であって、彼自身、神の国を待ち望んでいる人であった。
44 Avɨz Pailatɨv njɨhamam ñi kamar. Jisasɨv ndɨh mi oh a amar. Ave mbɨ wɨram anɨŋnsar aŋkwɨnd han oreŋgɨz aiz amarɨmar. Jisasɨv ndɨh mi oh o nend amar.
ピラトは、イエスがもはや死んでしまったのかと不審に思い、百卒長を呼んで、もう死んだのかと尋ねた。
45 Amarɨz ndɨh mi az Pailatɨv Josepɨh kamar. We Jisasɨnd ikwɨra han ŋe hɨrohe nsɨham mɨnɨŋ ŋgamb amar.
そして、百卒長から確かめた上、死体をヨセフに渡した。
46 Mach avɨz, mbɨ we imɨn okam osapɨr han uŋkɨ eŋgwe hɨrohe Jisasɨnd ikwɨra han ŋe hɨrɨŋkai imɨn okam haŋ vɨhamar. Vɨhe hɨrohe nsɨham mɨn awamŋgɨmar handɨh ŋgamŋgɨmar. Ŋgame nsɨham ohɨra ondɨhondɨh han enarɨz ai mɨn han inchakarɨmŋgɨmar.
そこで、ヨセフは亜麻布を買い求め、イエスをとりおろして、その亜麻布に包み、岩を掘って造った墓に納め、墓の入口に石をころがしておいた。
47 Maria aiampɨra Makdaland Maria Josepɨnd mɨŋɨr, mbɨ hanave wehɨrehɨr ñi sam Jisas ŋgamŋgɨmar han wamŋgɨmar.
マグダラのマリヤとヨセの母マリヤとは、イエスが納められた場所を見とどけた。