< Mak 14 >
1 Mach avɨz, ñir emamp haŋ, Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd han Ŋɨmbɨzahevaimar Hamb mach Yuŋk Ohɨra Eŋka Yis Mah Hamb ahevakarɨmar. Mach, haŋonaŋg wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd hamen hanave awakŋi ya ore kamŋgɨmar. Arɨ nzɨhanave Jisasɨh yosa si aŋgwore ŋe ya oramɨŋ hɨrohe mamta orɨŋgamɨndɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar.
Now the Passover and the Feast of Unleavened Bread were two days away, and the chief priests and scribes were looking for a covert way to arrest Jesus and kill Him.
2 Arɨ yuŋk ohɨra mɨroma unsa sɨzɨnd haŋ ndɨn mɨŋam arɨmŋgɨmar. Ave osa anchɨ hamb arɨŋ we aŋkwɨ ŋakamŋgɨmɨnj arɨmŋgɨmar.
“But not during the feast,” they said, “or there may be a riot among the people.”
3 Mach ave, Jisasɨv aiampɨra Betani handɨh we, wɨram emŋga usɨ aŋkarɨpɨr yupɨr okaŋgaŋgɨnsɨnd hand oramɨŋ ñɨmar. Mbɨkɨr ensa Saimon. Jisasɨv ñi antɨmɨŋ ŋkañɨzand anchɨ emŋga hamb ai nsɨham nchɨ nor kwarupɨr emamp aiwɨr yamb uñakŋnsɨnd han hɨraimar. Aiwɨr yamb han, han wahanz mɨŋ, han nsɨham nor ohɨra. Mach, anchɨ mbanamb nsɨham nchɨ nor han ŋazɨware aiwɨr yamb han Jisasɨnd zɨ handɨh ampɨhamar.
While Jesus was in Bethany reclining at the table in the home of Simon the Leper, a woman came with an alabaster jar of expensive perfume, made of pure nard. She broke open the jar and poured it on Jesus’ head.
4 Ampɨhazand wɨram emŋgemŋga hamb wamŋgɨz ndɨŋ mpɨkɨm pɨr raz mbon ya mbon ya kamŋgɨmar. Mbɨ utɨndɨv aiwɨr yamb han mamah ŋkari arɨmŋgɨmar.
Some of those present, however, expressed their indignation to one another: “Why this waste of perfume?
5 Arɨ wɨram eŋgwarɨŋ uŋkɨ eŋgwamŋgɨmɨr han, arɨ imbɨr nsɨham nor 300 silva ŋe osa anchɨ hanɨhan mah han eŋgwamɨrɨŋ arɨmŋgɨmar. Ave mbɨ anchɨ mbanan aŋkwɨ sɨmŋgɨmar.
It could have been sold for over three hundred denarii and the money given to the poor.” And they scolded her.
6 Avɨz Jisasɨv ndɨŋɨh kamar. Ndɨn ererɨvar amar. Amɨ utɨndɨv ndɨn kɨr eŋgwamŋgɨn amar. Mbɨ yanɨh enta imbɨrun si amar.
But Jesus said, “Leave her alone; why are you bothering her? She has done a beautiful deed to Me.
7 Osa anchɨ hanɨhan mah hamb andɨŋmen mbah mbah ñɨndɨramŋgi amar. Amɨ ndɨŋ hɨrawɨŋɨn are, amɨ imbɨr hɨrawɨndɨramŋgɨn amar. Nzɨp andɨŋmen mbah mbah mɨñɨndɨram amar.
The poor you will always have with you, and you can help them whenever you want. But you will not always have Me.
8 Enta han anchɨ mbanamb ramɨr han ndɨh ri amar. Ihɨnd yupɨr han aiwɨr yamb uñakŋnsɨndɨŋ ndɨh ampɨhi amar. Handɨv nzɨ maŋ yan hanaveonaŋg aiwɨr yamb uñakŋnsɨndɨŋ aŋkwe ŋgwamŋgɨŋɨnj amar.
She has done what she could to anoint My body in advance of My burial.
9 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Mbɨ isupɨr nzɨmoh nzɨmoh we Yakŋ Ohɨrand ya imbɨr eŋgwandɨramŋgi haŋ, anchɨ mbanand enta handɨvɨnsɨnd kandɨramŋgi amar. Ave mbɨ anchɨ mbanez njɨhamɨndɨramŋgi amar.
And truly I tell you, wherever the gospel is preached in all the world, what she has done will also be told in memory of her.”
10 Mach ave, Jisasɨv oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj sezɨrɨh ensamamar han, emŋga mbɨndɨŋ Judas Iskariot. Mach, Jisasɨh mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamɨŋɨn are, Judasɨv wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd pɨŋ omar.
Then Judas Iscariot, one of the Twelve, went to the chief priests to betray Jesus to them.
11 Avɨz mbɨ han njɨhame mpɨ imbɨrvam ñɨhɨri ndɨn nsɨham nor eŋgwaŋɨn arar kamŋgɨmar. Az Judasɨv, Jisasɨh ŋe mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamamɨndɨv empa kɨrɨm kɨramar.
They were delighted to hear this, and they promised to give him money. So Judas began to look for an opportunity to betray Jesus.
12 Mach ave, yuŋk anɨŋnsar Yuŋk Ohɨra Eŋka Yis Mahɨnd Hamb ndɨh ahevakarɨmar. Mach, yuŋk haŋonaŋg mbɨ Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd han Ŋɨmbɨzahevaimarɨnd sipsip han orempɨramŋganj. Mach, yuŋk mbanamb ahevakarɨz Jisasɨnd sezɨrɨv ndɨnɨh amarɨmŋgɨmar. Arɨ nzɨhandɨh we hanɨhan omanenta sɨndɨrarɨŋ arɨmŋgɨmar. Ave mɨroma unsa han ne Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd Han Ŋɨmbɨzahevaimar Han njɨhamɨndɨran arɨmŋgɨmar.
On the first day of the Feast of Unleavened Bread, when the Passover lamb was to be sacrificed, Jesus’ disciples asked Him, “Where do You want us to prepare for You to eat the Passover?”
13 Avɨz Jisasɨv mbɨkɨr sezɨr undɨmaj han kamar. Amɨ aiampɨra ohɨraŋ ahevohe wamŋgɨn wɨram emŋgav nchɨ yambɨnsɨnd han asɨŋ akŋi andɨŋ empasamɨŋ awakŋɨndari amar. Ndɨn mpehɨrovar amar.
So He sent two of His disciples and told them, “Go into the city, and a man carrying a jug of water will meet you. Follow him,
14 Mbɨ we wɨram emŋgand oramɨŋ ahevondari han, mach amɨ oram kehand wanɨr han mbanave kavar amar. Anɨŋzɨŋ entandɨv ki arar kavar amar. Oram uncha emŋga han nzɨ unsa nanɨnd han nzɨhandɨh ñi arar ki arar kavar amar. Nzɨ ihɨnd saimen mɨroma unsa ne Yuŋk Ohɨra Yakŋ Ohɨrav Israelɨnd Han Ŋɨmbɨzahevaimar Han njɨhamɨndɨrarɨŋ arar ki arar kavar amar.
and whichever house he enters, say to the owner, ‘The Teacher asks: Where is My guest room, where I may eat the Passover with My disciples?’
15 Hanave kamŋgɨn mbɨ andɨŋ oram uncha ohɨra emŋga mbɨhawarɨnd han mbɨramɨz wamŋgɨn hanɨhansɨnd ñɨndari amar. Mach, amɨ kehaŋ ahevohe arɨŋɨndɨv mɨroma unsa han kɨrɨm omanenta sɨvar amar.
And he will show you a large upper room, furnished and ready. Make preparations for us there.”
16 Ave mbɨ we aiampɨra ohɨraŋ ahevohe wamŋgɨz hanɨhan kamar hamb hanaveon ñɨhɨrɨmar. Avɨz mach, mbɨ mɨroma unsa han kɨrɨm omanenta sɨmŋgɨmar.
So the disciples left and went into the city, where they found everything as Jesus had described. And they prepared the Passover.
17 Mach, nanempand zuh razand Jisasɨv sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmajɨmen aimŋgɨmar.
When evening came, Jesus arrived with the Twelve.
18 Ai antɨmɨŋ ŋgarɨwi namŋgɨzand Jisasɨv ndɨŋ kamar. Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Wɨram emŋga amandɨŋ unsa pamɨnd yanɨmen nanmbɨri mbanambonaŋg yan ŋe ihɨnd ahambɨrunjɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari amar.
And while they were reclining and eating, Jesus said, “Truly I tell you, one of you who is eating with Me will betray Me.”
19 Az sezɨrɨv han njɨhamŋgɨz mbɨndɨŋ mpɨ hamb kɨr ohɨra ñɨz pamuh pamuh ndɨn amarɨmŋgɨmar. Nzɨ nend toh, nzɨ nend toh arɨmŋgɨmar.
They began to be grieved and to ask Him one after another, “Surely not I?”
20 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Wɨram emŋga amandɨŋ oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj mbonaŋg tor uncha pamɨnd yanɨmen sɨŋgwɨŋaŋmbɨri hambonaŋg randari amar.
He answered, “It is one of the Twelve—the one who is dipping his hand into the bowl with Me.
21 Ya Yakŋ Ohɨrand hamb anɨŋzɨŋ enta unchaŋ ñi hamb mbanave ñi amar. Wɨramɨnd Nor mbanamb mandari arar mpamar amar. Kɨrɨm wɨram mbanamb, Wɨramɨnd Nor han kambɨrɨñɨrɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari kehamb, mbɨ pɨrɨvɨr ohɨra ŋandari amar. Mɨŋɨrɨv ndɨn akarɨ mah ramɨr, han imbɨr amar.
The Son of Man will go just as it is written about Him, but woe to that man by whom He is betrayed! It would be better for him if he had not been born.”
22 Mach, mbɨ namŋgɨzand Jisasɨv eŋka han ŋe Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwe ŋaŋepamar. Ŋaŋepe ndɨŋ eŋgwe kamar. Mban nambar amar. Mban yupɨr ihɨnd amar.
While they were eating, Jesus took bread, spoke a blessing and broke it, and gave it to the disciples, saying, “Take it; this is My body.”
23 Mach, mbɨ sɨhomɨŋai kɨrɨpa nor yambɨnsɨnd han ŋe Yakŋ Ohɨrah ya imbɨr eŋgwe mach re ndɨŋ eŋgwaz mɨŋam namŋgɨmar.
Then He took the cup, gave thanks, and gave it to them, and they all drank from it.
24 Namŋgɨz ndɨŋ kamar. Mban ntɨ ihɨnd, han ya aŋkarɨpɨr kehan aminjinjɨnd hamb amar. Ihɨnd ntɨ hamb wɨram akŋ anchɨ akŋndɨv akŋɨrɨzɨŋgandari amar.
He said to them, “This is My blood of the covenant, which is poured out for many.
25 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Nzɨ kɨrɨpa nor yamb mbanan ekwaŋg mɨnandɨram amar. Ñɨñ nde waŋ Yakŋ Ohɨrav osa anchɨ hanaveaŋg ŋɨmbɨz mbɨkɨr kwɨŋ ñɨndɨramŋgi kehamb ahevakarɨz kɨrɨpa nor yamb ichon nandarin amar.
Truly I tell you, I will no longer drink of the fruit of the vine until that day when I drink it anew in the kingdom of God.”
26 Mach, Jisasɨv sezɨrmen marɨvai ekamŋgɨz mach raz aiampɨra ohɨra han erere ahevetai aparɨma Olivɨŋ awaromŋgɨmar.
And when they had sung a hymn, they went out to the Mount of Olives.
27 Mach, Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ yan ererɨndɨramŋgɨn amar. Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta hamb hanave ki amar. Nzɨ wɨram sipsip wehɨrehɨrɨnd han orɨŋgamɨŋ sipsip hamb pamuh pamuh rar kɨrorɨndɨramŋgi arar ki amar.
Then Jesus said to them, “You will all fall away, for it is written: ‘I will strike the Shepherd, and the sheep will be scattered.’
28 Kɨrɨm Yakŋ Ohɨrav yan ekwaŋg ŋambiahaz nzoz injore isupɨr Galilindɨŋ ondarin amar.
But after I have risen, I will go ahead of you into Galilee.”
29 Mach avɨz, Pitav ndɨn kamar. Wɨram emŋgemŋgav nan ererɨmŋgɨz, nzɨ nan mererɨndɨram amar.
Peter declared, “Even if all fall away, I never will.”
30 Avɨz Jisasɨv ndɨn kamar. Nzɨ nan mɨŋun kin amar. Irɨh zuh han aporamɨnd hamb undɨmaj tɨm oramah razand amɨ undɨmapam tɨm kandɨran amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar kandɨran amar.
“Truly I tell you,” Jesus replied, “this very night, before the rooster crows twice, you will deny Me three times.”
31 Az Pitav ya aŋkarɨpɨr ke kamar. Yand nand eran orempɨramŋgɨz amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar mɨkandɨram amar. Mach, sezɨr emŋgemŋga hamb hanaveam kamŋgɨmar.
But Peter kept insisting, “Even if I have to die with You, I will never deny You.” And all the others said the same thing.
32 Mach avɨz, Jisasɨv sezɨrmen isupɨr emŋga han, mbɨkɨr ensa Getsemani handɨh ahevɨkɨrorɨmŋgɨz ndɨŋ mbanave kamar. Amɨ mbanaŋ ŋgarɨwɨmŋgɨnand, nzɨ Yakŋ Ohɨra ahaz orɨndarin amar.
Then they came to a place called Gethsemane, and Jesus told His disciples, “Sit here while I pray.”
33 Ave mbɨ Pitand Jemsɨnd Jonɨnd ŋɨmbi mpahɨromar. Jisasɨv we ondo ake njɨhame hɨro hɨrai raz muyakam. Az mpɨ mbɨkɨr hamb kɨr kɨvah ñɨmar.
He took with Him Peter, James, and John, and began to be deeply troubled and distressed.
34 Ave ndɨŋ kamar. Yan mpɨ hamb kɨr kɨvah ñi amar. Kɨr hamb raz nzɨ mandarin toh amar. Amɨ mbanaŋ ñi omanenta wehɨrɨvar amar.
Then He said to them, “My soul is consumed with sorrow to the point of death. Stay here and keep watch.”
35 Ave sɨwaŋkwe paravɨzɨŋgwi ŋgañi Yakŋ Ohɨrah ahaz oror kamar. Yakŋ, ui kɨvah hamb yan imbɨr kivɨmɨr oh o nend amar.
Going a little farther, He fell to the ground and prayed that, if it were possible, the hour would pass from Him.
36 Ooo Abba, ihɨnd Yakŋ amar. Amɨ hanɨhan utuhutuh imbɨr sɨmɨn amar. Sɨhomɨŋai mban yanɨŋ kiaŋgwɨv amar. Kɨrɨm ihɨnd njɨhiŋam ŋamɨn amar. Amakɨr njɨhiŋon ŋamb amar.
“Abba, Father,” He said, “all things are possible for You. Take this cup from Me. Yet not what I will, but what You will.”
37 Mach, mbɨ hanave ahaz ore ke ekwaŋg ai waz sezɨr undɨmapam hamb ikwɨ ŋgañɨmŋgɨmar. Ave mbɨ Pitah kamar. Saimon, amɨ ikwɨ ŋgañɨñɨmbɨran oh a amar. Amɨ utɨndɨv rapɨraŋk pamuh ñiaŋg wehɨrɨmah ran amar.
Then Jesus returned and found them sleeping. “Simon, are you asleep?” He asked. “Were you not able to keep watch for one hour?
38 Amɨ wehɨrehɨr Yakŋ Ohɨrah ahaz oror ñɨmbar amar. Ave Satanɨmb andɨŋ enta kɨvah rarɨndɨv ŋajɨmɨnj amar. Mpɨ hamb hanɨhan sɨzɨndɨv ri amar. Kɨrɨm yupɨr han ndɨn aŋkarɨpɨr mah amar.
Watch and pray so that you will not enter into temptation. For the spirit is willing, but the body is weak.”
39 Ave mbɨ ekwaŋg we eŋambɨr Yakŋ Ohɨra ahaz orɨmar hanaveonaŋg ahaz orɨmar.
Again He went away and prayed, saying the same thing.
40 Mach, ndɨŋ ikwɨnd ikwɨnd ahaz ramŋgɨmar. Az Jisasɨv ekwaŋg ai waz sezɨrɨv ikwɨ ŋgañɨmŋgɨmar. Avɨz ndɨŋ emɨrazahaz mbɨ nte ndɨn ya utɨman arar kamŋgɨmɨr han mɨwamŋgɨm.
And again Jesus returned and found them sleeping—for their eyes were heavy. And they did not know what to answer Him.
41 Avɨz Jisasɨv ekwaŋg ai sezɨrɨh mbanave kamar. Amɨ mbah ŋgañi wɨr ñɨmŋgɨmbɨran oh a amar. Ui mach amar. Rapɨraŋk hamb ndɨh ahevakari amar. Mbɨ Wɨramɨnd Nor han ŋe wɨram enta kɨvah sɨzɨnd oman insɨŋ ŋgamɨndari amar.
When Jesus returned the third time, He said, “Are you still sleeping and resting? That is enough! The hour has come. Look, the Son of Man is betrayed into the hands of sinners.
42 Ŋaiahamŋgɨn om amar. Wavar amar. Wɨram yan mbɨndɨŋ oman insɨŋ ŋgamɨndari hamb ndɨh ahevakari amar.
Rise, let us go. See, My betrayer is approaching!”
43 Mach ave, Jisasɨv ya mban kah ñɨzand mbɨkɨr sezɨr emŋga Judasɨh, ndɨn emŋga mbɨndɨŋ Jisasɨv oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj sezɨrɨh ensamamar hamb, mbɨ pams haŋon ahevakarɨmar. Mach, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand hanave kamŋgɨz wɨram akŋ hamb Judasmen aimŋgɨmar. Mbɨ naip osapɨrɨnd aitɨmɨnd hanave hɨraimŋgɨmar.
While Jesus was still speaking, Judas, one of the Twelve, arrived, accompanied by a crowd armed with swords and clubs, sent from the chief priests, scribes, and elders.
44 Mach, wɨram Jisasɨh kambɨrɨñɨrɨnd oman insɨŋ ŋgamɨmar hamb ndɨŋ eŋambɨrun kamar. Nzɨ we wɨram ndɨn kɨm kandarin haŋ wavar amar. Ndɨn aŋgwore ŋe oman uŋkɨri hɨrohe omanenta ovɨherɨvar amar.
Now the betrayer had arranged a signal with them: “The One I kiss is the man; arrest Him and lead Him away securely.”
45 Mach, Judasɨv ahevakare Jisasɨnd pɨŋ pams haŋon ai kamar. Anɨŋzɨŋ entand are kɨrɨm kɨm kamar.
Going directly to Jesus, he said, “Rabbi!” and kissed Him.
46 Kɨm kaz mach, emŋgemŋga hamb ndɨn aŋgwore kɨrɨm ŋamŋgɨmar.
Then the men seized Jesus and arrested Him.
47 Wɨram emŋga hamb wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd ntɨŋ mamah ŋaŋɨnd hamb mbez aimar. Mach, wɨram emŋga ikwɨm aŋkwañɨmar hamb naip osapɨr mbɨkɨr han ŋe wɨram kehand njempɨŋ han mɨŋam akokamar.
And one of the bystanders drew his sword and struck the servant of the high priest, cutting off his ear.
48 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Yan wamŋgɨn wɨram akɨmɨnd ñɨŋ, handɨv naip osapɨrɨnd aitɨmɨnd ŋe yan aŋgwore ŋaŋɨn are aimŋgɨn oh a amar.
Jesus asked the crowd, “Have you come out with swords and clubs to arrest Me as you would an outlaw?
49 Nzɨ andɨŋmenam Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨraŋ ñɨñ ya sɨkajin amar. Utɨndɨv yan haŋon aŋgwore ŋamah ramŋgan amar. Kɨrɨm eran ya anɨŋzɨŋ enta Yakŋ Ohɨrand unchaŋ ñi han hamb ahevakarɨz amar.
Every day I was with you, teaching in the temple courts, and you did not arrest Me. But this has happened that the Scriptures would be fulfilled.”
50 Mbɨ hanave kaz, sezɨrɨv ndɨn erere kɨrɨm kɨrorɨmŋgɨmar.
Then everyone deserted Him and fled.
51 Mach avɨz, wɨram norŋɨr emŋga hamb imɨn okamɨŋam epe Jisas mpehɨromar. Mpehɨrozand ndɨn aŋgwore ŋaŋɨn arar ramŋgɨz, kɨrɨm mbɨ imɨn han erere iriŋgir okarɨmar.
One young man who had been following Jesus was wearing a linen cloth around his body. They caught hold of him,
but he pulled free of the linen cloth and ran away naked.
53 Mach avɨz, wɨram kɨra hamb Jisasɨh wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd pɨŋ hɨromŋgɨmar. Hɨromŋgɨz wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand, mach wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd mɨŋamun hanave aŋkwezawɨmŋgɨmar.
They led Jesus away to the high priest, and all the chief priests, elders, and scribes assembled.
54 Wɨram emŋgemŋga hamb Jisasɨh hɨromŋgɨzand Pitav taŋɨpɨr kansɨnd mpehɨromar. Mpehɨrohe we imbɨz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd haŋ ahevohe irɨvɨnd kɨramen pɨrɨtɨmɨŋ yupɨr iŋki ŋgarɨwɨmŋgɨmar.
Peter followed Him at a distance, right into the courtyard of the high priest. And he sat with the officers and warmed himself by the fire.
55 Mach, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, mach aiyopand kɨra mɨŋamun, mbɨ Jisasɨh mamta orɨŋgamɨŋɨn are wɨram emŋgemŋga oreŋgɨmŋgɨmar. Mbɨ Jisasɨv utuhutuh enta kɨvah kɨvah sanj kehan kamŋgɨz wawɨndɨv ndɨŋ oreŋgɨmŋgɨz aimŋgɨmar. Az nend.
Now the chief priests and the whole Sanhedrin were seeking testimony against Jesus to put Him to death, but they did not find any.
56 Wɨram akŋ hamb ai ndɨn ya yosa yosa kamŋgɨzand kɨrɨm ya mbɨndɨŋ hamb pamɨnd mɨñɨm.
For many bore false witness against Jesus, but their testimony was inconsistent.
57 Mach, wɨram hanaveaŋg aŋkwañɨhɨri ndɨn ya yosa mbanave kamŋgɨmar.
Then some men stood up and testified falsely against Him:
58 Arɨ njɨhamɨrɨŋand mbɨ hanɨh arar kar arɨmŋgɨmar. Nzɨ oram Yakŋ Ohɨrand wɨramb asɨmŋgɨmar mban akorɨndarin arar kar arɨmŋgɨmar. Mach, ñir emamp haŋ icha asɨndarin arar kar arɨmŋgɨmar. Icha han wɨramb masɨndɨramŋgɨm arar kar arɨmŋgɨmar.
“We heard Him say, ‘I will destroy this man-made temple, and in three days I will build another that is made without hands.’”
59 Kɨrɨm ya mbɨndɨŋ hambez pamɨnd mɨñɨm.
But even their testimony was inconsistent.
60 Mach ave, wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb, mbɨ aiyopand kɨrand uhɨmɨŋ aŋkwañi Jisasɨh amarɨmar. Amɨ nanɨh ya hamb awawɨmbɨramŋgi handɨv amɨ utɨndɨv ya han orake kamah ran amar.
So the high priest stood up before them and questioned Jesus, “Have You no answer? What are these men testifying against You?”
61 Kɨrɨm Jisasɨv ya orake mɨkam. Avɨz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb ndɨn ekwaŋg amare kamar. Nan wɨram Yakŋ Ohɨrav mbɨkɨr osa anchɨ ekwaŋg ŋɨmbɨmbɨndɨv uyɨŋgwamɨmar hamb oh a amar. Nan Yakŋ Ohɨrand nor mbɨkɨr ensa ŋambiaharɨrɨŋ hand oh a amar.
But Jesus remained silent and made no reply. Again the high priest questioned Him, “Are You the Christ, the Son of the Blessed One?”
62 Az Jisasɨv kamar. Han nzon amar. Handɨv amɨ wamŋgɨn Wɨramɨnd Nor hamb Yakŋ Ohɨra oman mɨŋɨnd aŋkarɨpɨrnsɨnd handɨh ŋkañɨndari amar. Mbɨ raka uncha ñaŋ handɨh ñi ŋkaindari amar.
“I am,” said Jesus, “and you will see the Son of Man sitting at the right hand of Power and coming with the clouds of heaven.”
63 Mbɨ hanave kaz wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb yupɨr hɨrahɨr osapɨr mbɨkɨr han ŋunchɨri kamar. Arɨ wɨram emŋgemŋga han mbɨkɨr enta mban kampɨhe kahɨndɨv wɨndɨv moreŋgɨŋam amar.
At this, the high priest tore his clothes and declared, “Why do we need any more witnesses?
64 Mbon Yakŋ Ohɨrah yarahe kaz ndɨh njɨhamŋgɨn amar. Arɨ ndɨn utɨzɨndɨrarɨŋ amar. Az mbɨ mɨŋam ya vɨhe kamŋgɨmar. Mbɨ enta kɨvahɨnsɨnd, mbɨ eran maz arɨmŋgɨmar.
You have heard the blasphemy. What is your verdict?” And they all condemned Him as deserving of death.
65 Mach ave, wɨram emŋgemŋgav ondo ake ndɨn mpɨñ atazɨpazivi imɨn emansɨŋ ampɨnsɨŋ asɨrame ndɨn oror kamŋgɨmar. Nan uñɨmb ororɨmbɨramŋgi arɨmŋgɨmar. Nan Yakŋ Ohɨrav ya kaŋɨnj han kav arɨmŋgɨmar. Mbɨ yan orɨmŋgi arar kav arɨmŋgɨmar. Mach avɨz, irɨvɨnd hamb ndɨn ŋe orɨmŋgɨmar.
Then some of them began to spit on Him. They blindfolded Him, struck Him with their fists, and said to Him, “Prophesy!” And the officers received Him with slaps in His face.
66 Mach, Pitav mbɨŋkw oram imbɨz uncha handɨh ñɨmar. Ñɨzand anchɨ emŋga hamb aimar. Anchɨ mbanamb wɨram anɨŋnsar ohɨra hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd oramɨŋ ntɨŋ ŋanj.
While Peter was in the courtyard below, one of the servant girls of the high priest came down
67 Mbɨ ai waz Pitav pɨrɨtɨmɨŋ yupɨr iŋki ŋkañɨmar. Ŋkañɨzand anchɨ mbanamb ndɨn omanenton wehɨre kamar. Amez Jisas Nasaretɨndmen ñɨrɨn amar.
and saw him warming himself there. She looked at Peter and said, “You also were with Jesus the Nazarene.”
68 Az Pitav kamar. Nzɨ nend amar. Nzɨ amakɨr ya kan han mɨwarɨm amar. Ave ŋaiahe ahevai oram imbɨz impikŋ handɨh aŋkwañɨmar. Az aporamɨnd hamb oramar.
But he denied it. “I do not know or even understand what you are talking about,” he said. Then he went out to the gateway, and the rooster crowed.
69 Avɨz Pitav aŋkwañɨzand anchɨ mbanamb ekwaŋg we ondo ake wɨram emŋgemŋga aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar han kamar. Wɨram mbanambez ndɨŋmen ñɨj amar.
There the servant girl saw him and again said to those standing nearby, “This man is one of them.”
70 Az mbɨ ekwaŋg nend arar kamar. Mach, ñɨñ nde wɨram kɨra aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar hamb Pitah kamŋgɨmar. Mɨŋun arɨmŋgɨmar. Nan wɨram mbɨndɨŋun arɨmŋgɨmar. Nan wɨram han Galilind arɨmŋgɨmar.
But he denied it again. After a little while, those standing nearby said once more to Peter, “Surely you are one of them, for you too are a Galilean.”
71 Avɨz mbɨ ya aŋkarɨpɨron ke kamar. Ñaŋ ohɨra amar. Nzɨ yosa kaŋɨn han, Yakŋ Ohɨrav yan eran kɨvah sɨz amar. Amɨ wɨram ndɨndɨv kamŋgɨn kehan nzɨ mɨwarɨm amar.
But he began to curse and swear, “I do not know this man of whom you speak!”
72 Mach, ya mban kazand pams haŋon aporamɨnd hamb ekwaŋg kɨrɨm oramar. Orazand Pitav Jisasɨv ndɨn ya kamar handɨv njɨhamɨmar. Aporamɨnd hamb undɨmaj tɨm oramah razand amɨ undɨmapam tɨm kandɨran amar. Nzɨ ndɨn mɨwarɨm arar kandɨran amar. Jisasɨnd ya kehan njɨhame Pitav njɨhi kɨrɨm ŋe ŋgwañ ohɨra ekamar.
And immediately the rooster crowed a second time. Then Peter remembered the word that Jesus had spoken to him: “Before the rooster crows twice, you will deny Me three times.” And he broke down and wept.