< Mak 11 >
1 Mach ave, Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrmen Jerusalem ikwɨm ivi Betfage mach Betani aiampɨraŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Aiampɨra undɨmaj mbanamb aparɨma Olivɨnd handɨh ñɨhɨranj. Ave Jisasɨv sezɨr undɨmaj hamb ondɨv kamar.
さて、彼らがエルサレムの近くに来て、オリーブ山のふもとのベテパゲとベタニヤに近づいたとき、イエスはふたりの弟子を使いに出して、
2 Ave mbɨ ndɨŋ mbanave kamar. Aiampɨra kehan wawɨmbɨrarɨŋ haŋ ovar amar. Amɨ aiampɨra kehaŋ ŋgwevohe pams haŋon donki nor han wandɨramŋgɨn amar. Mbɨ ndɨn mpamŋgɨz aŋkwañɨñɨmbɨri han, eŋambɨr wɨram emŋgav ndɨn insɨŋ mɨŋgarɨwɨmŋgɨrɨm amar. Mbɨkɨr kɨrɨpa han inɨmbi donki nor kehan ŋe hɨraivar amar.
言われた。「向こうの村へ行きなさい。村にはいるとすぐ、まだだれも乗ったことのない、ろばの子が、つないであるのに気がつくでしょう。それをほどいて、引いて来なさい。
3 Avɨz wɨram emŋgav andɨŋ amarɨmɨr amar. Amɨ utɨndɨv donki nor han ŋe hɨromŋgɨn arar amarɨmɨr amar. Amɨ mbɨkɨr ya enore kavar amar. Anɨŋnsar Ohɨrav ndɨn ntɨŋ mbah, ave mbɨ ekwaŋg pams haŋon eŋgwaz aindari arar kavar amar.
もし、『なぜそんなことをするのか。』と言う人があったら、『主がお入用なのです。すぐに、またここに送り返されます。』と言いなさい。」
4 Mach, sezɨr undɨmaj hamb omŋgɨmar. Mbɨ aiampɨraŋ ŋgwevohe wamŋgɨz donki nor hamb empasamɨŋ aŋkwañɨmar. Wɨram kɨra emŋgemŋgav donki nor mbanan mpamŋgɨz oram impikŋ ikwɨm handɨh aŋkwañɨmar. Mach, sezɨr undɨmaj hamb ndɨn kɨrɨpa han inɨmbɨmŋgɨmar.
そこで、出かけて見ると、表通りにある家の戸口に、ろばの子が一匹つないであったので、それをほどいた。
5 Avɨz wɨram kɨra ikwɨm aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar hamb ndɨŋ mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ undɨmaj utɨzɨŋɨn are donki nor mban inɨmbɨmŋgɨn arɨmŋgɨmar.
すると、そこに立っていた何人かが言った。「ろばの子をほどいたりして、どうするのですか。」
6 Avɨz sezɨr undɨmaj hamb Jisasɨv ndɨŋ kamar hanaveonaŋg ndɨŋ kamŋgɨmar. Az wɨram kɨra hamb mpɨ imbɨrvam ñi sezɨr undɨmaj han kamŋgɨmar. Aria, ŋe hɨrovar arɨmŋgɨmar.
弟子たちが、イエスの言われたとおりを話すと、彼らは許してくれた。
7 Mach, sezɨr undɨmaj hamb donki nor han Jisasɨnd pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Ave mbɨ yupɨr hɨrahɨr osapɨr mbɨndɨŋ han donki nor han insɨŋ ŋgamŋgɨmar. Az Jisasɨv hand insɨŋ ŋkañɨmar.
そこで、ろばの子をイエスのところへ引いて行って、自分たちの上着をその上に掛けた。イエスはそれに乗られた。
8 Wɨram akŋ anchɨ akŋ hambez mbɨndɨŋ yupɨr hɨrahɨr osapɨr han aŋkwapai ore empasamɨŋ empɨramamŋgɨmar. Emŋgemŋgav antaŋ we aiyena akokazɨŋge empasamɨŋ amamŋgɨmar.
すると、多くの人が、自分たちの上着を道に敷き、またほかの人々は、木の葉を枝ごと野原から切って来て、道に敷いた。
9 Ave wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jisasɨh uhɨmɨŋ ŋaŋgwame hɨromŋgɨmar. Mɨŋamun hanave aware kamŋgɨmar. Ŋɨñɨmbam oŋambam Yakŋ Ohɨrandɨv ñɨm arɨmŋgɨmar. Wɨram hamb Yakŋ Ohɨrand ensaŋ aindai han, eran Yakŋ Ohɨrav ndɨn omanenta sɨz arɨmŋgɨmar.
そして、前を行く者も、あとに従う者も、叫んでいた。 「ホサナ。 祝福あれ。主の御名によって来られる方に。
10 Arɨŋɨnd ncha Devit, mbɨkɨr kwɨ haŋ ahevakarɨndari han Yakŋ Ohɨrav omanenta sɨz arɨmŋgɨmar. Yakŋ Ohɨrav Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi han, arɨ ndɨndɨv ŋɨñɨmbam oŋambam ñɨm arɨmŋgɨmar.
祝福あれ。いま来た、われらの父ダビデの国に。 ホサナ。いと高き所に。」
11 Avɨz Jisasɨv Jerusalemɨŋ ahevakare Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ave mbɨ werer ndamar. Kɨrɨm rapɨrɨv ŋkwuŋɨn azand mbɨ sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj mbɨkɨrmen Betaniŋ ekwaŋg aimŋgɨmar.
こうして、イエスはエルサレムに着き、宮にはいられた。そして、すべてを見て回った後、時間ももうおそかったので、十二弟子といっしょにベタニヤに出て行かれた。
12 Mach, uiv ŋakaz mbɨ aiampɨra Betani erere ondamŋgɨz, Jisasɨv unsandɨv mamar.
翌日、彼らがベタニヤを出たとき、イエスは空腹を覚えられた。
13 Ave mbɨ waz ai fik hamb taŋɨpɨr kansɨnd ñɨmar. Ai kehan zɨŋɨmp ohɨra. Ave mbɨ ainor han kɨrahɨr ai kehand pɨŋ omar. Kɨrɨm ainor emŋgaŋg mɨwam, nend. Zɨŋɨmbam ñi ainor pamaŋg mɨŋgwɨm. Han ainor ŋgwɨŋgwɨnd iŋgi mah.
葉の茂ったいちじくの木が遠くに見えたので、それに何かありはしないかと見に行かれたが、そこに来ると、葉のほかは何もないのに気づかれた。いちじくのなる季節ではなかったからである。
14 Az Jisasɨv ai fik han mbanave kamar. Amɨ mɨŋ han wɨndɨv ŋgwɨmɨn avɨn wɨramb namŋgɨmɨnj, nendon mɨŋun amar. Avɨz mbɨkɨr sezɨrɨv ya mban njɨhamŋgɨmar. (aiōn )
イエスは、その木に向かって言われた。「今後、いつまでも、だれもおまえの実を食べることのないように。」弟子たちはこれを聞いていた。 (aiōn )
15 Mach, Jisasɨv sezɨrmen we Jerusalemɨŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Ahevɨkɨrorɨmŋgɨz Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ahevohe osa anchɨ nsɨham nor ntɨŋ ŋaŋ ñɨmŋgɨmar han mach osa anchɨ hanɨhan uŋkɨ eŋgwamŋgɨmar hanez ondo ake kiaŋgwɨmar. Ave mbɨndɨŋ antɨm nsɨham nor enororɨnd mach ai esa sam haŋ ŋgarɨwi ikŋɨŋgwɨm uŋkɨ eŋgwamŋgɨj han ŋɨmbi akŋɨrɨzɨŋge pazɨmŋgamar.
それから、彼らはエルサレムに着いた。イエスは宮にはいり、宮の中で売り買いしている人々を追い出し始め、両替人の台や、鳩を売る者たちの腰掛けを倒し、
16 Ave mbɨ ndɨŋ erokare kamar. Hanɨhan utuhutuh han Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ hɨro hɨrai rar hɨrandamŋgɨmɨn amar.
また宮を通り抜けて器具を運ぶことをだれにもお許しにならなかった。
17 Ave ndɨŋ ya sɨkah kamar. Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta ya han mbanave mpamar oh o nend amar. Oram ihɨnd han, han Yakŋ Ohɨrand oram ahaz ororɨnd arar kandɨramŋgi arar mpamar amar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ yimbɨm emŋgemŋgand hamb, mbɨ oram mbanaŋ ai yan ahaz orɨndɨramŋgi arar mpamar amar. Kɨrɨm amɨ ndɨn ramŋgɨn ui ŋkwoŋka akɨmɨndɨnd emamp ahevakari amar.
そして、彼らに教えて言われた。「『わたしの家は、すべての民の祈りの家と呼ばれる。』と書いてあるではありませんか。それなのに、あなたがたはそれを強盗の巣にしたのです。」
18 Avɨz osa anchɨ hamb Jisasɨnd ya han njɨhame ntamŋgɨmar. Az wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨndɨmen han we handɨv mbɨ Jisasɨndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Handɨv mbɨ ondo ake empasam Jisas mamta orɨŋgamamɨndiv kɨramŋgɨmar.
祭司長、律法学者たちは聞いて、どのようにしてイエスを殺そうかと相談した。イエスを恐れたからであった。なぜなら、群衆がみなイエスの教えに驚嘆していたからである。
19 Mach, nanempand zuh haŋ Jisasɨv sezɨrmen Jerusalem erere omŋgɨmar.
夕方になると、イエスとその弟子たちは、いつも都から外に出た。
20 Mach ave, uiv ŋakaz mband zuhun Jisasɨv sezɨrmen empasamɨŋ aimŋgɨmar. Ai wamŋgɨz ai fik hamb mɨŋɨnd ntɨrɨnd zɨŋɨnd mɨŋam ndɨh pɨrɨravimar.
朝早く、通りがかりに見ると、いちじくの木が根まで枯れていた。
21 Avɨz Pitav hanɨhan Jisasɨv sɨmar han njɨhame kamar. Anɨŋzɨŋ entand, wav amar. Mɨrɨh ai fik mbanamb kɨvah raz arar keman han, irɨh mɨŋam ndɨh pɨrɨri amar.
ペテロは思い出して、イエスに言った。「先生。ご覧なさい。あなたののろわれたいちじくの木が枯れました。」
22 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ Achakɨñŋam njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhambar amar.
イエスは答えて言われた。「神を信じなさい。
23 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Wɨram emŋga hamb aparɨma han imbɨr mbanave kamɨr amar. Amɨ ŋaiahe pɨraŋgore utɨm yambɨŋ ŋkwuv arar kamɨr amar. Mach, wɨram hamb njɨhi undɨmaj mah ñi, hanɨhan kehandɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨz ya mbɨ ki kehamb ndɨndɨv imbɨr ahevakarɨndari han, mbɨ imbɨr ahevakarɨndari amar.
まことに、あなたがたに告げます。だれでも、この山に向かって、『動いて、海にはいれ。』と言って、心の中で疑わず、ただ、自分の言ったとおりになると信じるなら、そのとおりになります。
24 Handɨv nzɨ andɨŋ kin amar. Amɨ hanaveaŋg hanɨhan ŋaŋɨn are njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhame Yakŋ Ohɨra ahaz orɨndɨramŋgɨn han, hanɨhan amɨ amarɨmŋgɨn kehamb andɨŋndɨv imbɨr ahevakarɨndari amar.
だからあなたがたに言うのです。祈って求めるものは何でも、すでに受けたと信じなさい。そうすれば、そのとおりになります。
25 Mach, andɨŋ wɨram emŋgav enta kɨvah sɨz, mach amɨ aŋkwañɨhɨri Yakŋ Ohɨra ahaz ore mbɨkɨr enta kɨvah han inɨmbɨvar amar. Hanavɨmŋgɨn amandɨŋ Yakŋ mbɨkɨr Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi mbanamb mbɨ amandɨŋ enta kɨvah hanez usɨndari amar.
また立って祈っているとき、だれかに対して恨み事があったら、赦してやりなさい。そうすれば、天におられるあなたがたの父も、あなたがたの罪を赦してくださいます。
彼らはまたエルサレムに来た。イエスが宮の中を歩いておられると、祭司長、律法学者、長老たちが、イエスのところにやって来た。
27 Mach, Jisasɨv sezɨrmen Jerusalemɨŋ ekwaŋg aimŋgɨmar. Ave Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ŋgwevohe ndazand, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand hamb ndɨn pɨŋ aimŋgɨmar.
28 Mbɨ ai ndɨn mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar. Ave nan ensa ohɨra han uñɨmb eŋgwe nan kaz ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar.
そして、イエスに言った。「何の権威によって、これらのことをしておられるのですか。だれが、あなたにこれらのことをする権威を授けたのですか。」
29 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Mach, nzez andɨŋ hanɨhan emŋgandɨv amarɨndarin amar. Amɨ ihɨnd amarar han omanenton kamŋgɨn, uñɨmb yan ensa ohɨrand ntɨŋ mban ŋaŋɨndɨv eŋgwar han nzɨ andɨŋ imbɨr kaŋ wandɨramŋgɨn amar.
そこでイエスは彼らに言われた。「一言尋ねますから、それに答えなさい。そうすれば、わたしも、何の権威によってこれらのことをしているかを、話しましょう。
30 Eŋambɨr Jonɨmb osa anchɨ han yambɨŋ ŋazɨkŋirɨŋgwi ŋambiahanj amar. Han Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar njɨhamŋgɨn oh o wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar njɨhamŋgɨn amar.
ヨハネのバプテスマは、天から来たのですか、人から出たのですか。答えなさい。」
31 Mach, mbɨ mbon mbon mbanave kamŋgɨmar. Arɨ Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar kamɨrɨŋaŋg kɨrɨm mbɨ kandari arɨmŋgɨmar. Utɨndɨv amɨ ndɨnɨh eŋambɨrun njɨhi aŋkarɨpɨr njɨhamɨmah ramŋgan arar kandari toh arɨmŋgɨmar.
すると、彼らは、こう言いながら、互いに論じ合った。「もし、天から、と言えば、それならなぜ、彼を信じなかったかと言うだろう。
32 Kɨrɨm arɨ kamɨrɨŋ wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar kamɨrɨŋ arɨmŋgɨmar. Mbɨ wɨram akŋ anchɨ akŋndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jon ndɨnɨh wɨram Yakŋ Ohɨrand ya injambɨr ahe kanj arar njɨhamŋgɨmar.
だからといって、人から、と言ってよいだろうか。」――彼らは群衆を恐れていたのである。というのは、人々がみな、ヨハネは確かに預言者だと思っていたからである。
33 Handɨv Jisasɨnd ya han mbɨŋ ke kamŋgɨmar. Arɨ mɨwarɨm arɨmŋgɨmar. Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Nzez nzɨ andɨŋ mɨkandɨram ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋin han amar.
そこで彼らは、イエスに答えて、「わかりません。」と言った。そこでイエスは彼らに、「わたしも、何の権威によってこれらのことをするのか、あなたがたに話すまい。」と言われた。