< Mak 11 >
1 Mach ave, Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrmen Jerusalem ikwɨm ivi Betfage mach Betani aiampɨraŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Aiampɨra undɨmaj mbanamb aparɨma Olivɨnd handɨh ñɨhɨranj. Ave Jisasɨv sezɨr undɨmaj hamb ondɨv kamar.
Quand ils furent près de Jérusalem, de Béthanie et de Bethphagé, du côté du mont des Oliviers, Jésus envoya deux de ses disciples, en leur disant:
2 Ave mbɨ ndɨŋ mbanave kamar. Aiampɨra kehan wawɨmbɨrarɨŋ haŋ ovar amar. Amɨ aiampɨra kehaŋ ŋgwevohe pams haŋon donki nor han wandɨramŋgɨn amar. Mbɨ ndɨn mpamŋgɨz aŋkwañɨñɨmbɨri han, eŋambɨr wɨram emŋgav ndɨn insɨŋ mɨŋgarɨwɨmŋgɨrɨm amar. Mbɨkɨr kɨrɨpa han inɨmbi donki nor kehan ŋe hɨraivar amar.
«Allez à ce village qui est devant vous; et tout de suite, à l'entrée, vous trouverez un ânon attaché, que personne n'a jamais monté. Détachez-le et l'amenez.
3 Avɨz wɨram emŋgav andɨŋ amarɨmɨr amar. Amɨ utɨndɨv donki nor han ŋe hɨromŋgɨn arar amarɨmɨr amar. Amɨ mbɨkɨr ya enore kavar amar. Anɨŋnsar Ohɨrav ndɨn ntɨŋ mbah, ave mbɨ ekwaŋg pams haŋon eŋgwaz aindari arar kavar amar.
Si l'on vous demande pourquoi vous faites cela, répondez: Le Seigneur en a besoin et on l'enverra immédiatement ici.»
4 Mach, sezɨr undɨmaj hamb omŋgɨmar. Mbɨ aiampɨraŋ ŋgwevohe wamŋgɨz donki nor hamb empasamɨŋ aŋkwañɨmar. Wɨram kɨra emŋgemŋgav donki nor mbanan mpamŋgɨz oram impikŋ ikwɨm handɨh aŋkwañɨmar. Mach, sezɨr undɨmaj hamb ndɨn kɨrɨpa han inɨmbɨmŋgɨmar.
Ils partirent et, au détour du chemin, ils trouvèrent l'ânon attaché tout contre une porte extérieure; ils le délièrent.
5 Avɨz wɨram kɨra ikwɨm aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar hamb ndɨŋ mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ undɨmaj utɨzɨŋɨn are donki nor mban inɨmbɨmŋgɨn arɨmŋgɨmar.
Quelques-uns de ceux qui étaient là leur dirent: «Que faites-vous? Pourquoi détachez-vous cet ânon?»
6 Avɨz sezɨr undɨmaj hamb Jisasɨv ndɨŋ kamar hanaveonaŋg ndɨŋ kamŋgɨmar. Az wɨram kɨra hamb mpɨ imbɨrvam ñi sezɨr undɨmaj han kamŋgɨmar. Aria, ŋe hɨrovar arɨmŋgɨmar.
Ils répondirent ce que Jésus leur avait dit; et on les laissa faire. Ils amenèrent donc l'ânon,
7 Mach, sezɨr undɨmaj hamb donki nor han Jisasɨnd pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Ave mbɨ yupɨr hɨrahɨr osapɨr mbɨndɨŋ han donki nor han insɨŋ ŋgamŋgɨmar. Az Jisasɨv hand insɨŋ ŋkañɨmar.
sur lequel ils placèrent leurs manteaux, à Jésus, qui s'assit sur lui.
8 Wɨram akŋ anchɨ akŋ hambez mbɨndɨŋ yupɨr hɨrahɨr osapɨr han aŋkwapai ore empasamɨŋ empɨramamŋgɨmar. Emŋgemŋgav antaŋ we aiyena akokazɨŋge empasamɨŋ amamŋgɨmar.
Sur le chemin, un grand nombre étendirent leurs vêtements et d'autres des rameaux coupés dans les champs.
9 Ave wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jisasɨh uhɨmɨŋ ŋaŋgwame hɨromŋgɨmar. Mɨŋamun hanave aware kamŋgɨmar. Ŋɨñɨmbam oŋambam Yakŋ Ohɨrandɨv ñɨm arɨmŋgɨmar. Wɨram hamb Yakŋ Ohɨrand ensaŋ aindai han, eran Yakŋ Ohɨrav ndɨn omanenta sɨz arɨmŋgɨmar.
Et ceux qui le précédaient et ceux qui le suivaient criaient: «Hosanna! Béni soit celui qui vient au nom du Seigneur!
10 Arɨŋɨnd ncha Devit, mbɨkɨr kwɨ haŋ ahevakarɨndari han Yakŋ Ohɨrav omanenta sɨz arɨmŋgɨmar. Yakŋ Ohɨrav Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi han, arɨ ndɨndɨv ŋɨñɨmbam oŋambam ñɨm arɨmŋgɨmar.
Béni soit le Règne qui commence, le Règne de notre père David! Hosanna au plus haut des cieux!»
11 Avɨz Jisasɨv Jerusalemɨŋ ahevakare Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ave mbɨ werer ndamar. Kɨrɨm rapɨrɨv ŋkwuŋɨn azand mbɨ sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj mbɨkɨrmen Betaniŋ ekwaŋg aimŋgɨmar.
Il entra à Jérusalem et pénétra dans le Temple. Il promena autour de lui son regard sur toutes choses, et comme l'heure s'avançait, il partit avec les douze pour Béthanie.
12 Mach, uiv ŋakaz mbɨ aiampɨra Betani erere ondamŋgɨz, Jisasɨv unsandɨv mamar.
Le lendemain, comme ils sortaient de Béthanie, il eut faim.
13 Ave mbɨ waz ai fik hamb taŋɨpɨr kansɨnd ñɨmar. Ai kehan zɨŋɨmp ohɨra. Ave mbɨ ainor han kɨrahɨr ai kehand pɨŋ omar. Kɨrɨm ainor emŋgaŋg mɨwam, nend. Zɨŋɨmbam ñi ainor pamaŋg mɨŋgwɨm. Han ainor ŋgwɨŋgwɨnd iŋgi mah.
Apercevant de loin un figuier couvert de feuilles, il y alla pourvoir s'il n'y découvrirait pas quelque fruit; mais quand il s'en fut approché, il n'y trouva que des feuilles. En effet, ce n'était pas encore le moment des figues.
14 Az Jisasɨv ai fik han mbanave kamar. Amɨ mɨŋ han wɨndɨv ŋgwɨmɨn avɨn wɨramb namŋgɨmɨnj, nendon mɨŋun amar. Avɨz mbɨkɨr sezɨrɨv ya mban njɨhamŋgɨmar. (aiōn )
Alors il s'adressa à l'arbre et lui dit: «Que personne ne mange désormais de ton fruit!» Ce mot fut entendu des disciples. (aiōn )
15 Mach, Jisasɨv sezɨrmen we Jerusalemɨŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Ahevɨkɨrorɨmŋgɨz Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ahevohe osa anchɨ nsɨham nor ntɨŋ ŋaŋ ñɨmŋgɨmar han mach osa anchɨ hanɨhan uŋkɨ eŋgwamŋgɨmar hanez ondo ake kiaŋgwɨmar. Ave mbɨndɨŋ antɨm nsɨham nor enororɨnd mach ai esa sam haŋ ŋgarɨwi ikŋɨŋgwɨm uŋkɨ eŋgwamŋgɨj han ŋɨmbi akŋɨrɨzɨŋge pazɨmŋgamar.
Quand ils furent arrivés à Jérusalem, Jésus entra dans le Temple et se mit à chasser les vendeurs et les acheteurs; il renversa les tables des changeurs, ainsi que les sièges des marchands de colombes;
16 Ave mbɨ ndɨŋ erokare kamar. Hanɨhan utuhutuh han Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ hɨro hɨrai rar hɨrandamŋgɨmɨn amar.
de plus, il ne laissait personne, portant un objet quelconque, passer par le Temple.
17 Ave ndɨŋ ya sɨkah kamar. Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta ya han mbanave mpamar oh o nend amar. Oram ihɨnd han, han Yakŋ Ohɨrand oram ahaz ororɨnd arar kandɨramŋgi arar mpamar amar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ yimbɨm emŋgemŋgand hamb, mbɨ oram mbanaŋ ai yan ahaz orɨndɨramŋgi arar mpamar amar. Kɨrɨm amɨ ndɨn ramŋgɨn ui ŋkwoŋka akɨmɨndɨnd emamp ahevakari amar.
Et voici ce qu'il enseignait: «N'est-il pas écrit: «Ma maison s'appellera, pour tous les peuples, maison de prière? Et vous, vous en avez fait une caverne de brigands!»
18 Avɨz osa anchɨ hamb Jisasɨnd ya han njɨhame ntamŋgɨmar. Az wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨndɨmen han we handɨv mbɨ Jisasɨndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Handɨv mbɨ ondo ake empasam Jisas mamta orɨŋgamamɨndiv kɨramŋgɨmar.
En l'entendant, les chefs des prêtres et les Scribes cherchaient par quels moyens ils le feraient périr. En effet, ils avaient peur de lui à cause du peuple, qui, tout entier, était extrêmement frappé de son enseignement.
19 Mach, nanempand zuh haŋ Jisasɨv sezɨrmen Jerusalem erere omŋgɨmar.
Quand venait le soir, ils sortaient de la ville;
20 Mach ave, uiv ŋakaz mband zuhun Jisasɨv sezɨrmen empasamɨŋ aimŋgɨmar. Ai wamŋgɨz ai fik hamb mɨŋɨnd ntɨrɨnd zɨŋɨnd mɨŋam ndɨh pɨrɨravimar.
or, en repassant le matin, ils virent le figuier desséché jusqu'à la racine.
21 Avɨz Pitav hanɨhan Jisasɨv sɨmar han njɨhame kamar. Anɨŋzɨŋ entand, wav amar. Mɨrɨh ai fik mbanamb kɨvah raz arar keman han, irɨh mɨŋam ndɨh pɨrɨri amar.
Se souvenant de ce qui s'était passé, Pierre dit à Jésus: «Rabbi, voici le figuier que tu as maudit; il s'est desséché.»
22 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ Achakɨñŋam njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhambar amar.
Jésus alors, s'adressant à tous, leur dit: «Ayez foi en Dieu!
23 Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Wɨram emŋga hamb aparɨma han imbɨr mbanave kamɨr amar. Amɨ ŋaiahe pɨraŋgore utɨm yambɨŋ ŋkwuv arar kamɨr amar. Mach, wɨram hamb njɨhi undɨmaj mah ñi, hanɨhan kehandɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨz ya mbɨ ki kehamb ndɨndɨv imbɨr ahevakarɨndari han, mbɨ imbɨr ahevakarɨndari amar.
En vérité, je vous le dis: Si quelqu’un dit à cette montagne, sans aucune hésitation dans son coeur, et en croyant à l'accomplissement de sa parole: «Soulève-toi, et jette-toi dans la mer», cela lui sera accordé.
24 Handɨv nzɨ andɨŋ kin amar. Amɨ hanaveaŋg hanɨhan ŋaŋɨn are njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhame Yakŋ Ohɨra ahaz orɨndɨramŋgɨn han, hanɨhan amɨ amarɨmŋgɨn kehamb andɨŋndɨv imbɨr ahevakarɨndari amar.
C'est pourquoi je vous dis: Croyez que vous recevrez tout ce que vous demandez dans votre prière, et tout vous sera accordé.
25 Mach, andɨŋ wɨram emŋgav enta kɨvah sɨz, mach amɨ aŋkwañɨhɨri Yakŋ Ohɨra ahaz ore mbɨkɨr enta kɨvah han inɨmbɨvar amar. Hanavɨmŋgɨn amandɨŋ Yakŋ mbɨkɨr Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi mbanamb mbɨ amandɨŋ enta kɨvah hanez usɨndari amar.
En outre, quand vous vous mettez à prier, pardonnez à toute personne contre qui vous pourriez avoir quelque chose, afin que votre Père qui est dans les cieux vous pardonne aussi vos offenses.»
(Si vous ne pardonnez pas, votre Père qui est dans les cieux ne vous pardonnera pas non plus vos offenses).
27 Mach, Jisasɨv sezɨrmen Jerusalemɨŋ ekwaŋg aimŋgɨmar. Ave Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ŋgwevohe ndazand, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand hamb ndɨn pɨŋ aimŋgɨmar.
Ils étaient retournés à Jérusalem; et comme il allait et venait dans le Temple, les chefs des prêtres, les Scribes et les Anciens s'approchèrent de lui
28 Mbɨ ai ndɨn mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar. Ave nan ensa ohɨra han uñɨmb eŋgwe nan kaz ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar.
et lui dirent: «En vertu de quelle autorité fais-tu ces choses? ou qui t'a donné l'autorité de les faire?»
29 Avɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Mach, nzez andɨŋ hanɨhan emŋgandɨv amarɨndarin amar. Amɨ ihɨnd amarar han omanenton kamŋgɨn, uñɨmb yan ensa ohɨrand ntɨŋ mban ŋaŋɨndɨv eŋgwar han nzɨ andɨŋ imbɨr kaŋ wandɨramŋgɨn amar.
Jésus leur répondit: «Je vous ferai, moi aussi, une question, une seule. Répondez-moi et je vous dirai en vertu de quelle autorité je fais ces choses:
30 Eŋambɨr Jonɨmb osa anchɨ han yambɨŋ ŋazɨkŋirɨŋgwi ŋambiahanj amar. Han Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar njɨhamŋgɨn oh o wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar njɨhamŋgɨn amar.
Le baptême de Jean venait-il du ciel ou des hommes? Répondez-moi.»
31 Mach, mbɨ mbon mbon mbanave kamŋgɨmar. Arɨ Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar kamɨrɨŋaŋg kɨrɨm mbɨ kandari arɨmŋgɨmar. Utɨndɨv amɨ ndɨnɨh eŋambɨrun njɨhi aŋkarɨpɨr njɨhamɨmah ramŋgan arar kandari toh arɨmŋgɨmar.
Or ils faisaient, à part eux, ce raisonnement: «Si nous répondons: Du ciel, il dira: Pourquoi donc ne l'avez vous pas cru?
32 Kɨrɨm arɨ kamɨrɨŋ wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar kamɨrɨŋ arɨmŋgɨmar. Mbɨ wɨram akŋ anchɨ akŋndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jon ndɨnɨh wɨram Yakŋ Ohɨrand ya injambɨr ahe kanj arar njɨhamŋgɨmar.
Répondrons-nous alors: Des hommes?....» Ici ils avaient à craindre la foule; car tout le monde tenait Jean pour un prophète.
33 Handɨv Jisasɨnd ya han mbɨŋ ke kamŋgɨmar. Arɨ mɨwarɨm arɨmŋgɨmar. Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Nzez nzɨ andɨŋ mɨkandɨram ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋin han amar.
Alors ils répondirent ainsi à Jésus: «Nous ne savons.» Jésus répliqua: «Je ne vous dis pas, moi non plus, en vertu de quelle autorité je fais ces choses.»