< Mathayo 26 >
1 Wakati Yesu ayomwi longela malongelo goti, abakiye anapunzi bake,
耶稣说完了这一切,就对门徒说:
2 “Mutangite baada ya masoba gabele kwalowa baa na lisoba lya pasaka, na mwana wa Adamu apiyilwa linga bakongele.”
“你们知道两天之后就是逾越节,人子将要被交给其他人,钉在十字架上。”
3 Baada ya bakuu ba makuhani ni apindo ba bandu bakwembanike pamope mu'ukumbi wa kuhani nkolo, ywakemelwage Kayafa.
届时,祭司长和民间的长老会聚集在大祭司该亚法的官邸处,
4 Kwa pamope bapangite mpango wa kumoywa Yesu kwa siri na kumulaga.
他们商议如何用虚假的借口逮捕耶稣,把他杀害。
5 Mana batibaya, kana ipangike lisoba lya sikukuu, yakana yoka puyo kwa baadhi ya bandu.”
不过他们说:“不可在节日下手,免得引起民众暴动。”
6 Wakati Yesu paabile Bethania mu'nyumba ya Simoni ywabile nkoma,
在伯大尼期间,耶稣住在曾患麻风的西门家里,
7 pagoloki pameza, nnwawa yumo aisi kachake abile apotwi kikoba chakibile na mauta ga garama ngolo, aijitii mu mutwe wake.
有一个女人拿着一瓶珍贵的香膏前来,当耶稣坐着时,女人就把他倒在耶稣的头上。
8 Lakini anapunzi bake bapakibweni kitendo choo, batichukya muno no baya, mwanja namani upangite nyoo.
门徒看见了就很生气,说:“为什么这样浪费呢?
9 Aga tulowe weza pemeya kwa kiasi kikolo na kwapeya maskini.”
这香膏可以卖很多钱,接济穷人。”
10 Lakini Yesu ayomwile tanga lee, ngababakiya, “Mwanza na matusuluya nnwawa yoo? kwa kuwa apangite kilebe kinanoga kasango.
耶稣知道了,就说:“何必为难这个女人呢?她为我做了一件美好之事。
11 Maskini mubile nabo kila lisoba, lakini mutama kwaa na nenga kila lisoba.
你们常与穷苦人在一起,但你们不会常与我在一起。
12 Kwa mwanza panijili maula payega yango, apangite nyo kwa mwanza ya kunisika kwango.
她把这香膏浇在我身上,是为我的葬礼做准备。
13 Kweli nenda kwamakiya, popote payahubiliwa injili pakilambo chote, kitendo cha kipangite ayo nnwawa, chalowa pangilwa kwa mwaya kombokya.”
我告诉你们实话,这福音无论传到世界何处,这女人的行为都会被传讲,被后人所纪念。”
14 Nga yumo nkati ya balo komi ni ibele, ywakemelwa Yuda Iskariote, ayei kwa apindo ba makuhani,
这时候,十二门徒中的一人,即加略人犹大,跑去见祭司长,说:
15 no baya, “Mwalowa mbeya namani mana ninangile?” Ngaba mpemwa Yuda ipande thelathini ya mbanje.
“如果我把他交给你们,付我多少钱?”他们给了他三十个银币。
16 Buka muda wo apalange nafasi ya kwalangya.
从那时候起,他就一直在找机会把耶稣交给他们。
17 Hata lisoba lya kwanza lya mikate yange lola, anapunzi banyendeli Yesu na kumakiya, “Kwaako kupala tukutayarishie ulye chakulya cha Pasaka?”
除酵节的第一天,门徒前来问耶稣:“我们应该在哪里为你预备逾越节的晚餐,请吩咐。”
18 Ngabakiya, “Muyende mjini kwa mundu fulani na mumakiye, mwalimu abaya, “Muda wango uyomwike. Nicha yomolya pasaka pamope ni anapunzi bango munyumba yako.””
耶稣说:“你们到城里去见一个人,对他说,老师说:‘我的时候快到了,我将要在你的房子中,和我的门徒守逾越节。’”
19 Anapunzi gabapanga kati Yesu mwalangile, batayarishe chakulya cha Pasaka.
门徒照耶稣的指示去做,预备好了逾越节的晚餐。
20 Pasaka iikite kitamunyo, atami lya chakulya pamope na anapunzi bake balo komi ni ibele.
到了晚上,耶稣和十二门徒一同吃晚餐。
21 Pabile kabalya chakulya, atibaya, “Kweli nenda kwabakiya panga pakatikati yinu yumo apala kunisaliti.
用餐的过程中,耶稣说:“我告诉你们实话,你们中有一个人要出卖我。”
22 Batihuzunika muno, na kila yumo ande kunaluya, “Nenga buli kwa, Ngwana?”
众人非常沮丧,一个接一个地问他:“主啊,是我吗?”
23 Kayangwa, aywo ywasanja pamope na nenga mubakuri ngalowa kunisaliti.
他回答:“那和我一同把手蘸在盘子里的人,就是要出卖我之人。
24 Mwana wa Adamu endabuka, kati mwaiandikilwe. Ila ole wake mundu ywasaliti mwana wa Adamu! Yanogite bora mundu ywo akakotoka belekwa.”
人子将如预言所述死去,他虽然会离世,但出卖人子的叛徒会面临祸端!这人如果没有生下来就好了。”
25 Yuda ywapala kusaliti atibaya, “Je, nenga mwalimu?” Yesu kammakiya, “Ngawenga wolongela.”
出卖耶稣的犹大说:“拉比,是我吗?”他说:“这是你说的。”
26 Pababile kaba lya chakulya, Yesu autweli nkate, atikubariki, na metwana. Apei anapunzi bake no baya, “Mutole, mulye. Aye yega yango.”
大家开始吃东西了,耶稣拿起饼,祝福后将饼掰开,递给门徒,说:“你们拿去吃吧,这是我的身体。”
27 Ngatola kikombe no shukuru, ngapeya no baya, Munye mwabote mukikombe chee.
耶稣又拿起杯子,祝福后递给他们,说:“你们拿去喝吧,
28 Kwa mwanja aye maiyango yo lagano kwango, yaipenganika kwa sababu banansima kwa kwasamiya sambi.
这是我立约的血,血是为众人而流,让罪过得以救赎。
29 Lakini nenda kuamakiya, nanywali kae matunda ya zabibu go, ata lisoba lelo lyana lowanywa pamope namwee ku'utawala wa Tate bango.”
我告诉你们,从今以后我不会再喝这葡萄酒,直到我和你们在我父的国度中喝新酒的那一天。”
30 Payomwile yemba mwambo, batiboka yenda kukitombe cha mizeituni.
随后他们吟唱,然后离开去往橄榄山。
31 Boka po Yesu atikwabakiya, “Kilo cheno mwabote walowa kwikobala kwa mwanja nenge, kwasababu itiandikilwa, Nalowa kukombwa mchungaji na ngondolo bakikundi basambalalika.
这时候耶稣对他们说:“今天晚上,你们都会放弃我,因为经文上记着:‘我要击打牧人,羊群就彻底散了。’
32 Lakini baada yo yoka kwango, nalowa longolya yenda Galilaya.”
我复活以后,要比你们先到加利利去。”
33 Lakini Petro atikummakiya, “Hata mana itei bote bakukani kwa mwanja ya makowe gagalowa kupata, Nenga nikukana kwaa.
彼得对他说:“就算所有人都放弃你,我也绝不会放弃。”
34 Yesu kannyangwa, “Kweli nenda kuabakiya, kilo cheno ngoko nanome anabeka kwaa, alowa kunikana mara itatu.”
耶稣对他说:“我告诉你实话,今天晚上鸡叫以前,你会有三次不认我。”
35 Petro ngamakiya, hata mana itei waa na wenga, nikukana kwaa.”Na anapunzi bake benge bote babaite nyonyonyo.
彼得对他说:“就算必须与你一同死,我也决不会不认你。”其他门徒也都这样说。
36 Baadae Yesu ayei nabo pandu papakemelwa. Gethsemane atikwabakiya anapunzi bake, “Mutame paa wakati paniyenda loba apo.”
耶稣和门徒来到一个名叫客西马尼的地方。他对门徒说:“你们坐在这里,我要到那边去祷告。”
37 Apotwi Petro na bana abele ba Zebedayo ngatumbwa huzunika na sikitika.
他带了彼得和西庇太的两个儿子一起去,感到痛苦难过。
38 Boka po atikwabakiya, “Roho yango yenda minya muno, hata kiasi cho waa. Mwiigale papamukeshe loba nanee.”
他对他们说:“我感到非常悲哀,这感觉仿佛要杀了我,你们留在这里,和我一同守候。”
39 Ayei nnonge pachene, kalola pae wa kukama, no loba, Tate bango, mana kewezekana, kikombe sekinipele, kana ipange kati mwanipala nenga, ila kati mwamupata mwee.”
他稍往前走几步,把脸俯伏在地上,祷告说:“我的父啊!如果可能,求你让这痛苦离开我,但不要管我的想法,只要照你的旨意。”
40 Ngayendeya anapunzi kakolya bangonjike lugono, ngamakiya Petro, mwanja namani ukotwike keleka pamope na nee kwa lisaa limo?
耶稣回到门徒那里,看见他们都睡着了,就对彼得说:“你们难道不能保持清醒,等我哪怕一小时吗?
41 Mukeleke mulobe linga kana uyingii mumajaribu. Roho ibile radhi bai, lakini yega ibii zaipu.”
清醒地进行祷告,以免被诱惑征服。你们心中虽然有意愿,但身体却是软弱的。”
42 Atiboka kae mara yene ibele yoloba, “Tate bango, mana itei likowe lee ngwesa kwaa kulikwepa na lazima nikinyweli kikombe chee, mwamupendi mwenga itimii,”
他又再次走开,祷告说:“我父啊!如果这痛苦无法摆脱,一定要我饮下,就愿成全你的旨意。”
43 Kaabuya kae aisi kwakolya bagonjike lugono, mana minyo gabe gabi matopau.
他再回来的时候,看见门徒睡着了,因为他们十分疲倦。
44 Ngabakiya kae kaboka ngayengda loba mara yenge itatu kabaya makowe gagalo.
他又离开他们,第三次去祷告,说了同样的话。
45 Baadae Yesu ayendeli anapunzi bake nakwabakiya, “Bado mugonjike na pomolya? Mulinge saa iegelile, mwana wa Adamu endasa litiwa mmokoya bene sambi.
然后他回到门徒那里,对他们说:“你们还在睡觉休息吗?看呐,时候到了,人子即将被交给罪人之手。
46 Muyumuke tuboke. Mulinge yolo ywapala kunisaliti aegelite.”
起来,我们走吧!出卖我的人来了。”
47 Wakati abibalo kalongela, Yuda yumo kati ya balo komi ni ibele, atiisa. kipenga sa bandu chatiisa nabo, kaliboka kwa apindo ba makuhani na apindo ba bandu. Baisi na mapanga na ndolonga.
耶稣还在说话之时,十二门徒中的犹大,带着一大群手拿刀棒之人赶来,他们都是由祭司长和民间长老派来。
48 Na mundu ywakusudie Yesu ampei ishara, atibaya, yoloywa nannoniya ngaywo. Mwamoywe.”
叛徒和他们约了一个暗号,说:“我亲吻谁,谁就是耶稣,你们可以抓住他了。”
49 Mra ngaisa kwa Yesu no baya, “Salamu, mwalimu!”Nakunnoniya.
他立刻前来对耶稣说:“拉比,你好。”接着就亲吻他。
50 Yesu ngammakiya, “Webwiga lyango, Ulipange lelo lya likuletike,” Ngabaisa kumoywa Yesu na maboko gabe.
耶稣对他说:“朋友,你要做的事,就做吧!”于是那些人上前动手拿住耶稣,逮捕了他。
51 Lola, mundu yumo ywabile pamope ni Yesu, ngasolomwa kyembe na kumkombwa mmanda wa ntumwa nkolo na kukata likutu lyake.
与耶稣同行的一人伸手拔出刀,砍了大祭司仆人一刀,削掉他的一只耳朵。
52 Nga Yesu kaamakiya, “kelebuya lipanga lyako mulupata lwake. Kwa mwanza bote babatumya lipanga balowa polota kwa lipanga.
耶稣对他说:“把你的刀收回原处!凡动刀者必死于刀下。
53 Muwasa panga ngwesa kwaa kwakema Tate bango, naywembe alowezekunilumya majeshi zaidi ya komi ni ibele ba malaika?
你知道吗?我可以求我父,他马上就会给我派超过十二个团的天使下来。
54 Lakini kwa kitiwi gagaandikilwe gaweza timya, aga ngagapalikwa gapiti?”
但如果这样,经文上预言必然发生之事,就无法应验。”
55 Wakati woo Yesu kakikoya chelo kipenga sa bandu, “Mbona mwisi na mapanga na mandolonga kuniboywa kati na mwii? Kila lisoba natami muhekalu kanipundisa, mwaniboywi kwaa!
这时,耶稣对众人说:“你们带着刀棒赶来,是把我当作危险的罪犯捉拿吗?我天天坐在殿里教导众人,你们却没有逮捕我。
56 Lakini aga gote gapangike lenga maandiko ya manabii gatimii.” Nga anapunzi bake kabanneka ni kabatila.
但这整件事却应验了先知书上所述。”之后,门徒都离开他逃跑了。
57 Balo babamoywile Yesu bampeike kwaa Kayfa, kuhani nkolo, pandu pabakusanyike aandishi na apindo babile bakusanyilwe pamope.
那些人逮捕了耶稣,把他押去见大祭司该亚法,宗教老师和长老都已经聚集在那里了。
58 Lakini Petro atikukengama msongo kwakutalu mpaka mukumbi wa kuhani nkolo. Ajingii munyumba notama pamope na alinzi akibone chakilowa pangila.
彼得远远跟着耶稣,进入大祭司的官邸,然后和差役坐在一起,想看看事情怎样了结。
59 Bai apindo amakuhani na baraza lyote babile kabapala ushaidi wa ubocho kwa Yesu, lenga bate kumulaga.
祭司长和全体公议会成员都想找假证供来控告耶稣,想要把他处死。
60 Ijapo bapitike mashahidi banansima, lakini bapatike kwa sababu. Ila baadae mashaidi abele bati kwipiya nnonge
虽然有许多人前来作假证供,却找不着证据。最后有两个人前来说:
61 no baya, “Mundu yo atibaya “Ngwesa kulibomwana hekalu lya Nnongo na kuchenga kwa masoba gatatu.”
“这人说过:‘我可以拆毁上帝的神庙,三日之内又把它建造起来。’”
62 Kuhani nkolo kayema ni kunaluya, “Huweza kwaa yangwa? Hababakushitakya namani wenga?”
大祭司便站起来,对耶稣说:“你为什么不回答?这些人的证词,你有什么好辩解的?”
63 Lakini Yesu atami liki. Kuhani kulo ngamakiya, “Kati Nnongo mwabile, nenda kulasimisha utubakiye, panga wenga wa Kristo, wa mwana wa Nnongo.”
耶稣沉默。大祭司又对他说:“以永生上帝之名,你要起誓,告诉我们你是不是弥赛亚,上帝的儿子?”
64 Yesu kayangwa, “Wenga wa mwene ubaite likowe lyo. Lakini enakubakiya, boka sayeno no yendelya wamona mwana wa Adamu atami kuluboko lwa mmalyo lwene ngupu, na kaida mu maunde ga kunani.”
耶稣回答:“这只是你说的,我要告诉你们,从今以后,你们将看见人子,坐在至高者右边,驾着天上的云降临。”
65 Nga kuhani nkolo kalendwana ngobo yake no baya, Atikupuru! Je, tupala kae ushahidi wakele? Linge, tayari muyowine kakufuru.
大祭司撕开他的衣服,说:“他说了亵渎之语,我们还需要什么证人呢?你们现在听见了这亵渎之言。
66 Je! muwaza namani? Ngabayangwa no baya.”Ipalikwa awee.”
你们的裁定是什么?”他们回答:“他有罪,他该死。”
67 Ngaba mwuniya mata kuminya na kukombwa makofi kwa maboko gabe,
于是他们向他的脸上吐唾沫,用拳头打他,也有人用掌掴他,
68 no baya, ututabilie wenga wa Kristo. Naiywa kukombwile?”
说:“弥赛亚啊,向我们说预言吧!是谁打你呢?”
69 Wakati wo Petro atami panja kuhukumbi, amanda alwawa batikunnyendelya no baya, “Wenga wabi pamope ni Yesu wa Galilaya.
彼得坐在外面的院子里,有一个婢女走过来对他说:“你也是和加利利人耶稣一伙的。”
70 Lakini atikana nnonge yabote, ngabaya nee nitangite kwaa chaakibaya.”
彼得却当众否认,说:“我不知道你说什么。”
71 Payei pannango, mmanda ywenge nwawa atikumona na kwabakiya bababile apo,'Mundu yoo nembe abile pamope ni Yesu wa Nazareti.
他回到庭院的门口,又有一个婢女看见他,对里面的人说:“这人和拿撒勒人耶稣是一伙的。”
72 Ngankana kae kwa kulapa, “Nenga nintangite kwaa mundu yolo.”
彼得再次否认,并且发誓说:“我不认识那个人。”
73 Muda mwipi baadae, balobabayemi karibu, batiyenda yolongela ni Petro, kwa kweli wenga wipamope nakwe, kwa mana hata longela kwako kwenda yowanika.
过了一会,站在外面的一人走过来对他说:“你的确是他们中的一员,一听你的口音就认出来了。”
74 Nga tumbwa lapangwa no lapa,'Nenga nitangite kwa mundu yoo,” Mara ngoko kabeka.
彼得就发咒起誓说:“我不认识那个人。”此时忽然传来鸡叫。
75 Petro kakombokya makowe gamakiye Yesu. Pai panga kabla ngoko anabeka kwaa walowa nikana mara itatu. Ngapita panja kono kalela.
彼得想起耶稣所说的话:“今天晚上鸡叫以前,你会有三次不认我。”于是他就跑出去痛哭。