< Mathayo 22 >

1 Yesu atilongela nabo kae kwa mipwano. kabaya,
Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς πάλιν εἶπεν ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λέγων
2 “Upwalume wa kumaunde ulandine na utawala ywa andaite shughuli ya ndoa ya mwana wake.
Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησεν γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ.
3 Atumite atumwa bake kwakaribisha babakokwile isa kusherehe ya ndoa, lakini baisi kwaa.
καὶ ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκλημένους εἰς τοὺς γάμους, καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν.
4 Mpwalume atumite kae amanda wenge, kabakiya, “Mwabakiye babakokilye linga nitayarishe chakulya, Fahali ni ngombe wango ywa nenipe batikuchinja, na ikowe yote ibi tayari, muiche kushughuli ya ndoa.”
πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους λέγων Εἴπατε τοῖς κεκλημένοις Ἰδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα, οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα, καὶ πάντα ἕτοιμα· δεῦτε εἰς τοὺς γάμους.
5 Lakini bandu abo baisi kwaa kwa muda wabakemilwe. Benge bakelebuka kumigonda yabe, ni benge bayei kubiashara yabe.
οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὃς μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὃς δὲ ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ·
6 Benge bagalambuki amanda ba pwalume na kwa tania na kwaula ngobo.
οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν.
7 Lakini mpwalume atikasirika. Atumite lijeshi lyake, atikwabulaga balo bababulage ayabe na kutiniya nnema wabe kwa mwoto.
ὁ δὲ βασιλεὺς ὠργίσθη, καὶ πέμψας τὰ στρατεύματα αὐτοῦ ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησεν.
8 Alafu abakiye atumwa bake, “Ndowa ibii tayari, lakini banakokite bafaika kwaa.
τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ Ὁ μὲν γάμος ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δὲ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι·
9 Kwa eyo muyende pamalekano ga ndela ngolo, mukakoke bandu benge, kadiri yaiwezekana baise mu sherehe ya ndoa.”
πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν, καὶ ὅσους ἐὰν εὕρητε καλέσατε εἰς τοὺς γάμους.
10 Atumishi kabayenda kundela ngolo na kwa karibisha bandu bote bababweni, azuri na abaya. Eyo ukumbi wa ndoa watweli ageni.
καὶ ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας οὓς εὗρον, πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς· καὶ ἐπλήσθη ὁ νυμφὼν ἀνακειμένων.
11 Lakini mpwalume payingile kuwaloalageni, amweni mundu yumo aweti kwaa sare ya ndoa!
εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου·
12 Mpwalume atikunaluya, “Mbwiga, uwezike kwaa jingya mono muukumbi bila sare ya ndoa?' Nga mundu ywo ayangwi kwaa kikowe chochote.
καὶ λέγει αὐτῷ Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη.
13 Nga mpalume kaabakiya atumishi bake, “Muntabe mundu ywoo maboko gake na magolo ni mukantaikwe panja kulubendo, akwo kwaba ni kilelo ni tauniya mino.
τότε ὁ βασιλεὺς εἶπεν τοῖς διακόνοις Δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἐκβάλετε αὐτὸν εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων.
14 Kwa mwanja bandu banyansima bandakemelwa, lakini ateule ni achene.”
Πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοὶ, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
15 Nga mafarisayo watiboka no panga njama ya kummoywa Yesu mu'makowe gake mwene.
Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ.
16 Nga pabatumite anapunzi gabe pamope ni Maherode. Na batikummakiya Yesu, “Mwalimu twatangite wenga wa mundu wa kweli, no panga pundisha ga apala Nnongo, kwa kweli utangite kwaa mawazo ga mundu ywenge na ubonekana kwa kwayogopa bandu.
καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν λέγοντας Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων·
17 Kwa eyo utubakiye uwasa kele? Je, ifaike kisalia lepa kodi kwa Kaisari au ifaike kwaa?
εἰπὸν οὖν ἡμῖν, τί σοι δοκεῖ; ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;
18 Yesu atangite ubaya wabe, kabaya, “Mwanja namani mwanigeya, mwe mwa'anafiki?
γνοὺς δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπεν Τί με πειράζετε, ὑποκριταί;
19 Munilage mabanje yamutumya lepa kodi.” Ngabannetya dinari.
ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου. οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον.
20 Yesu kalaluya, kuminyo na lina lee lya nyai?”
καὶ λέγει αὐτοῖς Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή;
21 Kaban'yangwa, “Ga Kaisari.” Nga Yesu kaabakiya, “Mumpei Kaisari ilebe ya ibile yake na ga Nnongo mumpei Nnongo.”
λέγουσιν· Καίσαρος. τότε λέγει αὐτοῖς Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ.
22 Pabayowine nyoo batisangala, mwisho batikuneka no yenda kachabe.
καὶ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν, καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθαν.
23 Lisoba limo baadhi ya Mafarisayo baisi kwa Yesu, balo bababaya ntopo yoka mu kiwo. Ngabannaluya,
Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι, λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν
24 kabakoya, “Mwalimu, Musa abayite mana itei mundu awile bila papa mwana, Nunawe amukiye nwawa yo apate mwana oywo nkowe.
λέγοντες Διδάσκαλε, Μωϋσῆς εἶπεν Ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ.
25 Babile alongo saba, wa kwanza atikobeka na mwiso atiwaa bila beleka mwana. Nganekya nunawe yolo nwawa.
ἦσαν δὲ παρ’ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γήμας ἐτελεύτησεν, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα ἀφῆκεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ·
26 Ni yolo nunawe ni ywembe atiwaa nembe apangite nyonyonyo na kae yolo wa itatu, yabile nyonyo mpaka yolo wa saba.
ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά·
27 Baada yo panga nyo bote yolo mwana nembe atiwaa.
ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν ἡ γυνή.
28 Wakati wa yoka aywo nwawa alowa panga wa nyai kati ya alongo balo saba? kwa mwanja bote batikunkobeka.”
ἐν τῇ ἀναστάσει οὖν τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν.
29 Lakini Yesu atikwayangwa ni kwakokeya, “Mwenda kosea, kwa mwanja mutangite kwaa maandiko wala ngupu ya Nnongo.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ.
30 Kwa mwanja wakati wa yoka, bandu bakobeka kwaa wala kobekwa. Ila bandu baba kati malaika ba kumaunde.
ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, ἀλλ’ ὡς ἄγγελοι ἐν τῷ οὐρανῷ εἰσιν.
31 Lakini husu kuyoka kwa bandu munawai kwaa soma chelo cha longei kachinu, kabaya,
περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λέγοντος
32 Nenga na Nnongo wa Ibrahimu, Nnongo ea Isaka, Nnongo wa Yakobo? Nnongo nga Nnongo kwaa wa bandu bawile, Ila Nnongo wa akoto.”
Ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ Θεὸς Ἰακώβ; οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων.
33 Wakati kipenga pabayowine agoo, batisangala mapundisho gake.
καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ.
34 Lakini Mafarisayo pabayowine panga Yesu atikwatuliza masadukayo batiikusanya bene kwa bene.
Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσεν τοὺς Σαδδουκαίους, συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό,
35 Yumo, abi mwana saliya, analwiye liswali kwa kumgeya.
καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν νομικὸς πειράζων αὐτόν
36 “Mwalimu, amri yaako yaibi ngolo kuliko yoti yaibi musaliya?”
Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;
37 Yesu kanyangwa, “Lazima umpende umpende Ngwana kwa mwoyo wako woti, kwa roho yako yoti ni kwa malango gako goti.
ὁ δὲ ἔφη αὐτῷ Ἀγαπήσεις κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου.
38 Aye nga amri ngolo ya kwanza.
αὕτη ἐστὶν ἡ μεγάλη καὶ πρώτη ἐντολή.
39 Ni inainele ilandana na yoyoyo, lazima kumpenda jirani bako kati waipendi wa mwene.
δευτέρα ὁμοία αὐτῇ Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν.
40 Saliya yoti na manabii bayemi mu amri yee ibele.
ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται.
41 Na mafarisayo babile bado papalo palo pabakusanyike pamope, Yesu alalwiye liswali.
Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς
42 Kabaya, “Je! mwawaza kele husu Kristo? ywembe mwana wa nyai? na bembe ngabayangwa, “Mwana wa Daudi.”
λέγων Τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ; τίνος υἱός ἐστιν; λέγουσιν αὐτῷ Τοῦ Δαυείδ.
43 Yesu kayangwa, “kwa namna yaako Daudi kwa mwoyo ankema Ngwana, kabaya
λέγει αὐτοῖς Πῶς οὖν Δαυεὶδ ἐν Πνεύματι καλεῖ αὐτὸν Κύριον λέγων
44 Ngwana atikumakiya Ngwana wango, “Tama kuluboko lwako lwa mmalyo, mpaka panalowa kwapanga adui bako babekelwe pae ya magolo gako”?
Εἶπεν Κύριος τῷ Κυρίῳ μου Κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποκάτω τῶν ποδῶν σου;
45 Mana itei Daudi ankema Kristo “Nngwana”, kwa kitiwi alowa baa mwana wake?”
εἰ οὖν Δαυεὶδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν;
46 Ntopo ywawezike yangwa, likowe kae na ntopo ywa thubutu kunaluya kae liswali buka lisoba lyoo ni yendelya.
καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο ἀποκριθῆναι αὐτῷ λόγον, οὐδὲ ἐτόλμησέν τις ἀπ’ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.

< Mathayo 22 >