Mathayo 22
1 Yesu atilongela nabo kae kwa mipwano. kabaya,
Nake Jesũ akĩmaarĩria rĩngĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ,
2 “Upwalume wa kumaunde ulandine na utawala ywa andaite shughuli ya ndoa ya mwana wake.
“Ũthamaki wa igũrũ ũhaanaine na mũthamaki warugire iruga nĩ ũndũ wa ũhiki wa mũriũ.
3 Atumite atumwa bake kwakaribisha babakokwile isa kusherehe ya ndoa, lakini baisi kwaa.
Agĩcooka agĩtũma ndungata ciake kũrĩ andũ arĩa meetĩtwo iruga-inĩ, ikameere moke, nao makĩrega gũũka.
4 Mpwalume atumite kae amanda wenge, kabakiya, “Mwabakiye babakokilye linga nitayarishe chakulya, Fahali ni ngombe wango ywa nenipe batikuchinja, na ikowe yote ibi tayari, muiche kushughuli ya ndoa.”
“Ningĩ agĩtũma ndungata ingĩ agĩciĩra atĩrĩ, ‘Ĩrai acio metĩtwo atĩ nĩndĩkĩtie kũhaarĩria iruga: Ndegwa ciakwa na ngʼombe iria noru nĩirĩkĩtie gũthĩnjwo na maũndũ mothe nĩmahaarĩrie. Ũkai iruga-inĩ rĩa ũhiki.’
5 Lakini bandu abo baisi kwaa kwa muda wabakemilwe. Benge bakelebuka kumigonda yabe, ni benge bayei kubiashara yabe.
“No andũ acio matiarũmbũirie ũhoro ũcio magĩĩthiĩra, ũmwe agĩthiĩ mũgũnda wake, na ũrĩa ũngĩ agĩthiĩ wonjoria-inĩ wake.
6 Benge bagalambuki amanda ba pwalume na kwa tania na kwaula ngobo.
Acio angĩ magĩtharĩkĩra ndungata ciake, magĩcinyariira na magĩciũraga.
7 Lakini mpwalume atikasirika. Atumite lijeshi lyake, atikwabulaga balo bababulage ayabe na kutiniya nnema wabe kwa mwoto.
Mũthamaki ũcio nĩarakarire mũno, agĩtũma mbũtũ yake ĩkaniine oragani acio, na ĩgĩcina itũũra rĩao inene.
8 Alafu abakiye atumwa bake, “Ndowa ibii tayari, lakini banakokite bafaika kwaa.
“Hĩndĩ ĩyo akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Iruga rĩa ũhiki nĩrĩhaarĩrie no rĩrĩ, arĩa ndĩretire-rĩ, matiraagĩrĩirwo nĩ gũũka.
9 Kwa eyo muyende pamalekano ga ndela ngolo, mukakoke bandu benge, kadiri yaiwezekana baise mu sherehe ya ndoa.”
Thiĩi magomano-inĩ ma njĩra mwĩre mũndũ o wothe mũkuona oke iruga-inĩ rĩa kĩhikanio.’
10 Atumishi kabayenda kundela ngolo na kwa karibisha bandu bote bababweni, azuri na abaya. Eyo ukumbi wa ndoa watweli ageni.
Nĩ ũndũ ũcio ndungata icio ikiumagara, igĩthiĩ njĩra-inĩ, igĩcookanĩrĩria andũ othe arĩa ciahotire kuona, igĩĩta arĩa ega o na arĩa ooru, nayo nyũmba ya kĩhikanĩrio ĩkĩiyũra ageni.
11 Lakini mpwalume payingile kuwaloalageni, amweni mundu yumo aweti kwaa sare ya ndoa!
“No rĩrĩa mũthamaki aatoonyire nĩguo one ageni-rĩ, akĩona kuo mũndũ ũmwe ũtehumbĩte nguo cia ũhiki.
12 Mpwalume atikunaluya, “Mbwiga, uwezike kwaa jingya mono muukumbi bila sare ya ndoa?' Nga mundu ywo ayangwi kwaa kikowe chochote.
Akĩmũũria atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, ũtoonyire atĩa gũkũ ũtarĩ na nguo cia kĩhikanio?’ Mũndũ ũcio agĩkira ki.
13 Nga mpalume kaabakiya atumishi bake, “Muntabe mundu ywoo maboko gake na magolo ni mukantaikwe panja kulubendo, akwo kwaba ni kilelo ni tauniya mino.
“Hĩndĩ ĩyo mũthamaki ũcio akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, ‘Muohei moko na magũrũ, mũmũikie nja kũu nduma-inĩ, kũu nĩkuo gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’
14 Kwa mwanja bandu banyansima bandakemelwa, lakini ateule ni achene.”
“Nĩgũkorwo aingĩ nĩmetĩtwo, no arĩa athuure nĩ anini.”
15 Nga mafarisayo watiboka no panga njama ya kummoywa Yesu mu'makowe gake mwene.
Hĩndĩ ĩyo Afarisai makiuma nja, magĩthugunda ũrĩa mangĩmũtega na ciugo ciake.
16 Nga pabatumite anapunzi gabe pamope ni Maherode. Na batikummakiya Yesu, “Mwalimu twatangite wenga wa mundu wa kweli, no panga pundisha ga apala Nnongo, kwa kweli utangite kwaa mawazo ga mundu ywenge na ubonekana kwa kwayogopa bandu.
Magĩtũma arutwo ao hamwe na Aherodia kũrĩ we. Magĩthiĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wee wĩ mũndũ wa ma, na ũrutanaga ũhoro wa Ngai na ma. Wee ndwĩtigagĩra andũ, tondũ ndũrũmbũyagia ũrĩa mahaana.
17 Kwa eyo utubakiye uwasa kele? Je, ifaike kisalia lepa kodi kwa Kaisari au ifaike kwaa?
Rĩu-rĩ, ta gĩtwĩre ũrĩa ũgwĩciiria. Nĩ kwagĩrĩire tũrutagĩre Kaisari igooti, kana aca?”
18 Yesu atangite ubaya wabe, kabaya, “Mwanja namani mwanigeya, mwe mwa'anafiki?
No Jesũ, nĩ ũndũ wa kũmenya meciiria mao mooru, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici, mũrenda kũngeria nĩkĩ?
19 Munilage mabanje yamutumya lepa kodi.” Ngabannetya dinari.
Nyoniai mbeeca ĩrĩa ĩhũthagĩrwo ya kũrĩha igooti.” Nao makĩmũtwarĩra dinari,
20 Yesu kalaluya, kuminyo na lina lee lya nyai?”
nake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?”
21 Kaban'yangwa, “Ga Kaisari.” Nga Yesu kaabakiya, “Mumpei Kaisari ilebe ya ibile yake na ga Nnongo mumpei Nnongo.”
Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ cia Kaisari.” Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩrai Kaisari kĩrĩa kĩrĩ gĩake, na mũrutagĩre Ngai kĩrĩa kĩrĩ gĩake.”
22 Pabayowine nyoo batisangala, mwisho batikuneka no yenda kachabe.
Rĩrĩa maiguire ũguo-rĩ, makĩgega. Nĩ ũndũ ũcio magĩtigana nake, magĩĩthiĩra.
23 Lisoba limo baadhi ya Mafarisayo baisi kwa Yesu, balo bababaya ntopo yoka mu kiwo. Ngabannaluya,
Mũthenya o ro ũcio Asadukai, arĩa moigaga atĩ gũtirĩ ũhoro wa kũriũka, magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ,
24 kabakoya, “Mwalimu, Musa abayite mana itei mundu awile bila papa mwana, Nunawe amukiye nwawa yo apate mwana oywo nkowe.
“Mũrutani, Musa aatwĩrire atĩ mũndũ angĩkua atarĩ na ciana, mũrũ wa nyina no nginya ahikie mũtumia ũcio wa ndigwa, nĩguo aciarĩre mũrũ wa nyina ciana.
25 Babile alongo saba, wa kwanza atikobeka na mwiso atiwaa bila beleka mwana. Nganekya nunawe yolo nwawa.
Na rĩrĩ, kwarĩ aanake mũgwanja a nyina ũmwe gatagatĩ-inĩ gaitũ. Nake ũrĩa mũkũrũ akĩhikania na agĩkua, na tondũ ndaarĩ na ciana, agĩtigĩra mũrũ wa nyina mũtumia.
26 Ni yolo nunawe ni ywembe atiwaa nembe apangite nyonyonyo na kae yolo wa itatu, yabile nyonyo mpaka yolo wa saba.
Na gũkĩhaana o ũguo kũrĩ mũrũ wa nyina wa keerĩ, na wa gatatũ, makĩrũmanĩrĩra, magĩkua othe mũgwanja.
27 Baada yo panga nyo bote yolo mwana nembe atiwaa.
Marigĩrĩrio-rĩ, mũtumia ũcio nake agĩkua.
28 Wakati wa yoka aywo nwawa alowa panga wa nyai kati ya alongo balo saba? kwa mwanja bote batikunkobeka.”
Rĩu-rĩ, hĩndĩ ya kũriũka-rĩ, mũtumia ũcio agaakorwo arĩ wa ũ harĩ acio mũgwanja, tondũ othe nĩmamũhikĩtie?”
29 Lakini Yesu atikwayangwa ni kwakokeya, “Mwenda kosea, kwa mwanja mutangite kwaa maandiko wala ngupu ya Nnongo.
Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũhĩtĩtie tondũ mũtiũĩ Maandĩko o na kana hinya wa Ngai.
30 Kwa mwanja wakati wa yoka, bandu bakobeka kwaa wala kobekwa. Ila bandu baba kati malaika ba kumaunde.
Hĩndĩ ya kũriũka andũ matikahikania kana mahike; magaatuĩka ta araika arĩa marĩ kũu igũrũ.
31 Lakini husu kuyoka kwa bandu munawai kwaa soma chelo cha longei kachinu, kabaya,
No ha ũhoro wa kũriũka kwa arĩa akuũ-rĩ, kaĩ mũtathomete ũrĩa Ngai oigire atĩrĩ,
32 Nenga na Nnongo wa Ibrahimu, Nnongo ea Isaka, Nnongo wa Yakobo? Nnongo nga Nnongo kwaa wa bandu bawile, Ila Nnongo wa akoto.”
‘Niĩ nĩ niĩ Ngai wa Iburahĩmu, na Ngai wa Isaaka, na Ngai wa Jakubu?’ We ti Ngai wa arĩa akuũ, no nĩ Ngai wa arĩa marĩ muoyo.”
33 Wakati kipenga pabayowine agoo, batisangala mapundisho gake.
Rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩu kĩaiguire ũguo, gĩkĩgegio nĩ ũrutani wake.
34 Lakini Mafarisayo pabayowine panga Yesu atikwatuliza masadukayo batiikusanya bene kwa bene.
Hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maaiguire atĩ Jesũ nĩahootete Asadukai, magĩcookanĩrĩra hamwe.
35 Yumo, abi mwana saliya, analwiye liswali kwa kumgeya.
Ũmwe wao, warĩ njorua ya watho, akĩmũgeria na kũmũũria kĩũria gĩkĩ:
36 “Mwalimu, amri yaako yaibi ngolo kuliko yoti yaibi musaliya?”
“Mũrutani, nĩ rĩathani rĩrĩkũ inene thĩinĩ wa Watho?”
37 Yesu kanyangwa, “Lazima umpende umpende Ngwana kwa mwoyo wako woti, kwa roho yako yoti ni kwa malango gako goti.
Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “‘Endaga Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na meciiria maku mothe.’
38 Aye nga amri ngolo ya kwanza.
Rĩĩrĩ nĩrĩo rĩathani rĩa mbere na rĩrĩa inene.
39 Ni inainele ilandana na yoyoyo, lazima kumpenda jirani bako kati waipendi wa mwene.
Narĩo rĩa keerĩ no ta rĩu: ‘Endaga mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.’
40 Saliya yoti na manabii bayemi mu amri yee ibele.
Watho wothe na ũrutani wa Anabii ũhingĩtio nĩ maathani macio meerĩ.”
41 Na mafarisayo babile bado papalo palo pabakusanyike pamope, Yesu alalwiye liswali.
Na hĩndĩ ĩyo Afarisai monganĩte hamwe-rĩ, Jesũ akĩmooria atĩrĩ,
42 Kabaya, “Je! mwawaza kele husu Kristo? ywembe mwana wa nyai? na bembe ngabayangwa, “Mwana wa Daudi.”
“Mwĩciiragia atĩa ũhoro wa Kristũ? Muugaga nĩ mũrũ wa ũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũ wa Daudi.”
43 Yesu kayangwa, “kwa namna yaako Daudi kwa mwoyo ankema Ngwana, kabaya
Nake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩagĩtũmire Daudi akĩaria arĩ na Roho amwĩte ‘Mwathani’? Nĩgũkorwo oigire atĩrĩ,
44 Ngwana atikumakiya Ngwana wango, “Tama kuluboko lwako lwa mmalyo, mpaka panalowa kwapanga adui bako babekelwe pae ya magolo gako”?
“‘Mwathani eerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo, nginya ngaiga thũ ciaku rungu rwa makinya maku.”’
45 Mana itei Daudi ankema Kristo “Nngwana”, kwa kitiwi alowa baa mwana wake?”
Angĩkorwo Daudi amwĩtaga ‘Mwathani-rĩ’, angĩgĩtuĩka mũriũ wake atĩa?”
46 Ntopo ywawezike yangwa, likowe kae na ntopo ywa thubutu kunaluya kae liswali buka lisoba lyoo ni yendelya.
Gũtirĩ mũndũ wahotire kũmũcookeria, na kuuma mũthenya ũcio gũtirĩ mũndũ wacookire kũgeria kũmũũria ciũria ingĩ.
