Izaga 23
1 Nxa uhlalela ukudla lesiphathamandla, qaphelisa lokuqaphelisa okuphambi kwakho.
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 Ubeke ingqamu emphinjeni wakho uba uyisiminzi.
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 Ungafisi izibondlo zaso, ngoba ziyikudla kwamanga.
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 Ungatshikatshikeli ukunotha; pheza ekuqedisiseni kwakho.
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 Uzandizisa yini amehlo akho kokungekho? Ngoba kuzazenzela lokuzenzela izimpiko njengokhozi oluphaphela emazulwini.
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 Ungadli ukudla kolelihlo elibi, ungafisi izibondlo zakhe.
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 Ngoba njengoba ecabangile emphefumulweni wakhe, unjalo. Uzakuthi: Dlana unathe; kodwa inhliziyo yakhe kayilawe.
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 Ucezu oludlileyo uzaluhlanza, wone amazwi akho amnandi.
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 Ungakhulumi endlebeni zoyisithutha, ngoba uzadelela inhlakanipho yamazwi akho.
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 Ungatshedisi isikhonkwane esidala somngcele; ungangeni emasimini ezintandane;
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 ngoba uMhlengi wazo ulamandla; yena uzamela udaba lwazo kuwe.
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 Beka inhliziyo yakho ekufundisweni, lezindlebe zakho emazwini olwazi.
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Ungagodleli umntwana isijeziso; nxa umtshaya ngoswazi kayikufa.
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
15 Ndodana yami, uba inhliziyo yakho ihlakanipha, inhliziyo yami izathokoza, yebo eyami;
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 lezinso zami zizajabula ekukhulumeni kwendebe zakho izinto eziqondileyo.
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 Inhliziyo yakho kayingahawukeli izoni; kodwa bana ekwesabeni iNkosi lonke usuku.
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 Ngoba isibili kukhona umvuzo, lomlindelo wakho kawuyikuqunywa.
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 Lalela wena, ndodana yami, uhlakaniphe, uqondise inhliziyo yakho endleleni.
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 Ungabi phakathi kwabanathi bewayini, phakathi kwezihwaba zenyama.
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 Ngoba isidakwa lesihwaba sizakuba ngumyanga, lokuwozela kugqokisa amadabudabu.
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 Lalela uyihlo owakuzalayo, ungamdeleli unyoko esemdala.
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 Thenga iqiniso, ungalithengisi; inhlakanipho, lemfundiso, lokuqedisisa.
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 Uyise wolungileyo uzathaba lokuthaba; lozala ohlakaniphileyo uzathokoza ngaye.
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 Uyihlo lonyoko kabathokoze, lokuzeleyo kathabe.
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 Ndodana yami, ngiphe inhliziyo yakho, lamehlo akho kawananzelele indlela zami.
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 Ngoba iwule lingumgodi otshonayo, lowesifazana owemzini ungumthombo ongumcingo.
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 Laye ucathama njengomphangi, andise abangathembekanga phakathi kwabantu.
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 Ngubani olo: Maye? Ngubani olo: Wo? Ngubani olenkani? Ngubani olesililo? Ngubani olamanxeba ngeze? Ngubani olamehlo abomvu?
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 Yilabo abalibala ewayinini, yilabo abazedinga iwayini elixutshanisiweyo.
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 Ungakhangeli iwayini, lapho lizibonakalisa libomvu, nxa linika umbala walo enkomitshini, lihamba liqondile.
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
32 Ekucineni kwalo liluma njengenyoka, lilume njengebululu.
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 Amehlo akho azabona abesifazana bemzini, lenhliziyo yakho ikhulume izinto eziphambeneyo.
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 Yebo, uzakuba njengolala enhliziyweni yolwandle, lanjengolala esihlokweni sensika yomkhumbi.
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 Bangitshayile, kangizwanga buhlungu; bangidutshuzile, kangikunanzanga. Ngizavuka nini? Ngiphinde ngilidinge futhi.
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
