Izaga 14
1 Wonke owesifazana ohlakaniphileyo uyayakha indlu yakhe, kodwa oyisithutha uyayidiliza ngezandla zakhe.
Sapiens mulier ædificat domum suam; insipiens exstructam quoque manibus destruet.
2 Ohamba ngobuqotho bakhe wesaba iNkosi, kodwa ophambene ngendlela zakhe uyayidelela.
Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo qui infami graditur via.
3 Emlonyeni wesithutha kulentonga yokuzigqaja, kodwa indebe zabahlakaniphileyo ziyabagcina.
In ore stulti virga superbiæ; labia autem sapientium custodiunt eos.
4 Lapho okungekho izinkabi khona umkolo uhlanzekile, kodwa kulesivuno esinengi ngamandla enkabi.
Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est; ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
5 Umfakazi othembekileyo kaqambi amanga, kodwa umfakazi wamanga uphafuza amanga.
Testis fidelis non mentitur; profert autem mendacium dolosus testis.
6 Odelelayo udinga inhlakanipho, kodwa kayikho; kodwa ulwazi lulula koqedisisayo.
Quærit derisor sapientiam, et non invenit; doctrina prudentium facilis.
7 Suka phambi komuntu oyisithutha, nxa ungayikunanzelela kuye indebe zolwazi.
Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
8 Inhlakanipho yokhaliphileyo yikuqedisisa indlela yakhe, kodwa ubuthutha bezithutha buyinkohliso.
Sapientia callidi est intelligere viam suam, et imprudentia stultorum errans.
9 Izithutha ziyakloloda ngesono, kodwa phakathi kwabaqotho kulomusa.
Stultus illudet peccatum, et inter justos morabitur gratia.
10 Inhliziyo iyazi ukubaba kwayo ngokwayo, lowemzini kahlanganyeli lentokozo yayo.
Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio ejus non miscebitur extraneus.
11 Indlu yabakhohlakeleyo izachithwa, kodwa ithente labaqotho lizahluma.
Domus impiorum delebitur: tabernacula vero justorum germinabunt.
12 Kukhona indlela ebonakala ilungile emuntwini, kodwa ukuphela kwayo zindlela zokufa.
Est via quæ videtur homini justa, novissima autem ejus deducunt ad mortem.
13 Lekuhlekeni inhliziyo isebuhlungwini, lokuphela kwaleyontokozo lusizi.
Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
14 Ohlehlela nyovane ngenhliziyo uzasutha ngezindlela zakhe, kodwa umuntu olungileyo uzasutha ngaye ngokwakhe.
Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
15 Ongelalwazi ukholwa lonke ilizwi, kodwa olengqondo unanzelela ukuhamba kwakhe.
Innocens credit omni verbo; astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni; servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via ejus.
16 Ohlakaniphileyo uyesaba, asuke ebubini, kodwa isithutha siyathukuthela, silitshapha.
Sapiens timet, et declinat a malo; stultus transilit, et confidit.
17 Ophangisa ukuthukuthela wenza ubuthutha, lomuntu wamacebo amabi uzazondwa.
Impatiens operabitur stultitiam, et vir versutus odiosus est.
18 Abangelalwazi badla ilifa lobuthutha, kodwa abakhaliphileyo bazathwala umqhele wolwazi.
Possidebunt parvuli stultitiam, et exspectabunt astuti scientiam.
19 Ababi bakhothama phambi kwabalungileyo, labakhohlakeleyo emasangweni abalungileyo.
Jacebunt mali ante bonos, et impii ante portas justorum.
20 Umyanga uzondwa langumakhelwane wakhe, kodwa abathanda onothileyo banengi.
Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
21 Odelela umakhelwane wakhe uyona, kodwa olomusa kubayanga ubusisiwe.
Qui despicit proximum suum peccat; qui autem miseretur pauperis beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam diligit.
22 Kabaduhi yini abaceba okubi? Kodwa umusa leqiniso ngokwalabo abaceba okuhle.
Errant qui operantur malum; misericordia et veritas præparant bona.
23 Kumtshikatshika wonke kulenzuzo, kodwa inkulumo yendebe ibanga inswelo kuphela.
In omni opere erit abundantia; ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
24 Umqhele wabahlakaniphileyo uyinotho yabo; ubuthutha bezithutha buyibuthutha.
Corona sapientium divitiæ eorum; fatuitas stultorum imprudentia.
25 Umfakazi oqinisileyo uyophula imiphefumulo, kodwa ophafuza amanga ungumkhohlisi.
Liberat animas testis fidelis, et profert mendacia versipellis.
26 Ekuyesabeni iNkosi kulethemba eliqinileyo, labantwana bakhe bazakuba lesiphephelo.
In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis ejus erit spes.
27 Ukuyesaba iNkosi kungumthombo wempilo, ukusuka emijibileni yokufa.
Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
28 Lusebunengini babantu udumo lwenkosi, kodwa kusekuswelekeni kwabantu ukuchitheka kombusi.
In multitudine populi dignitas regis, et in paucitate plebis ignominia principis.
29 Ophuza ukuthukuthela ulokuqedisisa okukhulu, kodwa ophangisa ukuzonda ukhulisa ubuthutha.
Qui patiens est multa gubernatur prudentia; qui autem impatiens est exaltat stultitiam suam.
30 Inhliziyo ephilileyo iyimpilo yenyama, kodwa umhawu uyikubola kwamathambo.
Vita carnium sanitas cordis; putredo ossium invidia.
31 Ocindezela umyanga uthuka uMenzi wakhe, kodwa olomusa koswelayo uyamdumisa.
Qui calumniatur egentem exprobrat factori ejus; honorat autem eum qui miseretur pauperis.
32 Okhohlakeleyo uwiswa ebubini bakhe, kodwa olungileyo ulethemba ekufeni kwakhe.
In malitia sua expelletur impius: sperat autem justus in morte sua.
33 Inhlakanipho ihlala enhliziyweni yoqedisisayo, kodwa okuphakathi kwezithutha kuyaziwa.
In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
34 Ukulunga kuphakamisa isizwe, kodwa isono silihlazo ebantwini.
Justitia elevat gentem; miseros autem facit populos peccatum.
35 Umusa wenkosi usencekwini ehlakaniphileyo, kodwa intukuthelo yayo izakuba kwethela ihlazo.
Acceptus est regi minister intelligens; iracundiam ejus inutilis sustinebit.
