2 Imilando 34
1 UJosiya wayeleminyaka eyisificaminwembili esiba yinkosi; wasebusa iminyaka engamatshumi amathathu lanye eJerusalema.
Yosia alikuwa na umri wa miaka kumi na nane alipoanza kutawala; alitawala miaka thelathini na moja katika Yerusalemu.
2 Wasesenza okuqondileyo emehlweni eNkosi, wahamba ngezindlela zikaDavida uyise, kaphambukelanga ngakwesokunene loba kwesokhohlo.
Alifanya yaliyohaki katika macho ya Yahwe, na alitembea katiaka njia za Daudi babu yake, ha hakugeuka mbali iwe kulia au kushoto.
3 Ngoba ngomnyaka wesificaminwembili wokubusa kwakhe esesengumfana waqala ukumdinga uNkulunkulu kaDavida uyise; langomnyaka wetshumi lambili waqala ukuhlambulula uJuda leJerusalema kuzindawo eziphakemeyo, lezixuku, lezithombe ezibaziweyo, lezithombe ezibunjwe ngokuncibilikisa.
Kwa maana ndani ya miaka minane ya ya utawala wake, alipokuwa bado kijana, alianza kumtafuta Mungu wa Daudi, babu yake. Katika miaka ishirini, alianza kuisafisha Yuda na Yerusalemu kutoka sehemu za juu, vituo vya Maashera, na sanamu za kuchonga na sanamu za chuma ya kuyeyushwa.
4 Basebediliza amalathi aboBhali phambi kwakhe, lamalathi okutshisela impepha ayengaphezu kwawo wawagamulela phansi, lezixuku lezithombe ezibaziweyo lezithombe ezibunjwe ngokuncibilikisa waziphahlaza, wazichola, wazichithela phezu kwamangcwaba alabo ababenikele imihlatshelo kizo.
Watu wakazivunja madhabahu za Baali katika uwepo wake; akazibomoa nguzo za Maashera na na zile sanamu za kuchonga, na sanamu za chuma ya kuyeyushwa katika vipande hadi zikawa mavumbi. Akayasamabaza mavumbi juu ya makaburi ya wale ambao walizitolea sadaka.
5 Wasetshisela amathambo abapristi phezu kwamalathi abo, wahlambulula uJuda leJerusalema.
Akaichoma mifupa ya makuhani wao juu ya madhabahu zao. Katika namna hii, akaisafisha Yuda na Yerusalemu.
6 Lemizini yakoManase loEfrayimi loSimeyoni kuze kufike koNafithali lemanxiweni ayo inhlangothi zonke
Alifanya hivyo hivyo katika miji ya Manase, Efraimu, na Simeoni, sehemu zote hadi Neftali, na katika maeneo yaliyoizunguka.
7 wadiliza lamalathi, lezixuku, wachola izithombe ezibaziweyo zaze zaba yimpuphu, wagamulela phansi wonke amalathi okutshisela impepha elizweni lonke lakoIsrayeli, wasebuyela eJerusalema.
Alizivunja madhabahu, akayapiga Maashera, na sanamu za kuchonga kuwa unga, na kuzisambaratisha madhabahu zote za uvumba katika nchi yote ya Israeli; kisha akarudi Yerusalemu.
8 Kwathi ngomnyaka wetshumi lesificaminwembili wokubusa kwakhe, esehlambulule ilizwe lendlu, wathuma uShafani indodana kaAzaliya loMahaseya umbusi womuzi loJowa indodana kaJowahazi umabhalane ukuthi baqinise indlu yeNkosi uNkulunkulu wakhe.
Sasa katika kipindi cha miaka ishirini ya utawala wake, baada ya Yosia kuisafisha nchi na hekalu, alimtuma Shafani mwana wa Azali, Manaseya, akida wa mji, na Yoa mwana wa Yoahazi katibu, kuikarabati nyumba ya Yahwe Mungu wake.
9 Basebefika kuHilikhiya umpristi omkhulu, bapha imali eyayilethwe endlini kaNkulunkulu, amaLevi ayelondoloza umbundu ayeyiqoqe esandleni sakoManase loEfrayimi lakuyo yonke insali kaIsrayeli lakuye wonke uJuda loBhenjamini; basebebuyela eJerusalema.
Wakaenda kwa Hilkia, kuhani mkuu, na wakakabidhi kwake fedha ambazo zilikuwa zimeletwa kwenye nyumbaa ya Mungu, ambazo Walawi, walinzi wa milingo, walikuwa wamekusanya kutoka Manase na Efraimu, kutoka kwa masalia wote wa Israeli, kutoka Yuda yote na Benyamini, na kutoka kwa wakaaji wa Yerusalemu.
10 Basebeyinikela esandleni sabenzi bomsebenzi ababekhethelwe indlu yeNkosi abayipha abenzi bomsebenzi ababesebenza endlini yeNkosi ukuthi balungise baqinise indlu.
Wakaikabidhi ile fedha kwa watu waliosimamia kazi ya hekalu la Yahwe. Watu wale wakawalipa wafanya kazi walioilikarabati na kulijenga tena hekalu.
11 Bayinika ababazi labakhi ukuze bathenge amatshe abaziweyo lezigodo zentungo lezokufulela izindlu amakhosi akoJuda ayezidilizile.
Wakawalipa maseremala na wajenzi kwa ajili ya kununulia mawe ya kuchonga na mbao kwa ajili ya kuungia, na kutengeneza boriti za nyumba amabazo baadha ya wafalme wa Yuda waliziacha zikachakaa.
12 Amadoda asesebenza ngobuqotho emsebenzini; lababonisi phezu kwawo babengoJahathi loObhadiya amaLevi, ebantwaneni bakoMerari, loZekhariya loMeshulamu, ebantwaneni bamaKohathi, ukuqondisa; lamaLevi, wonke aqedisisa ngezinto zokuhlabelela.
Watu waliifanya kazi kwa uaminifu. Wasimamizi wao Yahathi na Obadia, Walawi, wa wana wa Merari; na Zekaria na Meshulamu, kutoka kwa wana wa Wakohathi. Walawi wengine, wote kati ya wale waliokuwa wanamziki wazuri sana, kwa ukaribu waliwaelekeza watendakazi.
13 Njalo ayephezu kwabathwali bemithwalo njalo babengababonisi phezu kwakhe wonke owenza umsebenzi wenkonzo ngenkonzo; lakumaLevi kwakulababhali labaphathi labagcini bamasango.
Walawi hawa walikuwa viongoziz wa wale waliobeba vifaa vya ujenzi na watu wengine wote waliofanya kazi kwa namna yoyote ile. Pia palikuwa na Walawi ambao walikuwa makatibu, watawala na walinda lango.
14 Kwasekusithi bekhupha imali eyayilethwe endlini yeNkosi, uHilikhiya umpristi wafica ugwalo lomlayo weNkosiowawunikwe ngesandla sikaMozisi.
Walipoileta fedha ambayo ilikuwa imeletwa kwenye nyumba ya Yahwe, Hilkia yule kuhani akakiokota kitabu cha sheri ya Yahwe ambacho kilikuwa kimetolewa kupitia Musa.
15 UHilikhiya wasephendula wathi kuShafani umabhalane: Ngifice ugwalo lomlayo endlini yeNkosi. UHilikhiya wasenika uShafani ugwalo.
Hilkia akamwambia Shafani yule mwandishi, “Nimekiokota kitabu cha sheria katika nyumba ya Yahwe”. Hilikia akakileta kitabu kwa Shefani.
16 UShafani waseletha ugwalo enkosini, futhi wabuyisela ilizwi enkosini esithi: Konke okwakunikelwe esandleni senceku zakho ziyakwenza.
Shefani akakipelek kitabu kwa mfalme, na pia akatoa taarifa kwake, akisema, “Watumishi wako wanafanya kila kitu walichokabidhiwa.
17 Seziyiqoqile imali eyatholakala endlini yeNkosi, zayinikela esandleni sabaphathi lesandleni sabenzi bomsebenzi.
Waliitoa feedha yote amabayo ilionekana katika nyumba ya Yahwe, na waliikabidhi katika mikono ya wasimamizi na watendakazi.”
18 UShafani umabhalane wasetshela inkosi esithi: UHilikhiya umpristi unginike ugwalo. UShafani wasefunda kulo phambi kwenkosi.
Shefani mwandishi akamwambia mfalme.” Hilkia kuhani amenipa kitabu.” Kisha Shefani akamsomea mfalme katika hicho kitabu.
19 Kwasekusithi inkosi isizwile amazwi omlayo yadabula izigqoko zayo.
Ikawa kwamba mfalme alipokuwa ameyasikia maneno ya sheria, aliyararua mavazi yake.
20 Inkosi yasilaya oHilikhiya loAhikhamu indodana kaShafani loAbidoni indodana kaMika loShafani umabhalane loAsaya inceku yenkosi, isithi:
Mflme akawaamuru Hilkia, Ahikamu mwana wa Shafani, Abdoni mwana wa Mika, Shafani mwaandishi, na Asaya, mtumishi wake, akisema,
21 Hambani liyebuza eNkosini ngenxa yami langenxa yensali ekoIsrayeli lakoJuda mayelana lamazwi ogwalo olutholakeleyo; ngoba lukhulu ulaka lweNkosi oluthululelwe phezu kwethu, ngenxa yokuthi obaba kabaligcinanga ilizwi leNkosi ukwenza njengakho konke okubhaliweyo kulolugwalo.
“Nendeni mkaulize mapenzi ya Yahwe kwa ajili yangu, na kwa wale waliobaki katika Israeli na Yuda, kwa sababu ya maneno ya kitabu ambacho kimeokotwa. Kwa maani ni kikuu, kwa sababu babu zetu hawakuyasikiliza maneno ya kitabu hiki ili kuyatii yote yaliyokuwa yameandikwa ndani yake”. (Badala ya “ambayo yamemiminwa juu yetu”, baadhi ya matoleo yanasema “ambayo yamemulikwa zidi yetu”).
22 Ngakho uHilikhiya lalabo ababengabenkosi baya kuHulida umprofethikazi, umkaShaluma indodana kaTokhathi indodana kaHasira, umgcini wezigqoko. (Yena-ke wayehlala eJerusalema esiGabeni seSibili.) Basebekhuluma kuye kanje.
Kwa hiyo Hilkia, na wale ambao mfalme alikuwa amewaamuru, wakaenda kwa Hulda nabii wa kike, mke wa Shalumu mwana wa Tohathi mwana wa Hasra, mtunza mavazi (aliishi katika Yerusalemu katika wilaya ya pili), na walizungumza naye katika namna hii.
23 Wasesithi kibo: Itsho njalo iNkosi uNkulunkulu kaIsrayeli: Tshelani umuntu olithume kimi:
Akasema kwao, “Hivi ndivyo Yahwe, Mungu wa Israeli, anasema: Mwambie mtu aliyewatuma kwangu,
24 Itsho njalo iNkosi: Khangela, ngizakwehlisela ububi kulindawo laphezu kwabahlali bayo, zonke iziqalekiso ezibhaliweyo egwalweni abalubalileyo phambi kwenkosi yakoJuda.
Hivi ndivyo Yahwe anasema: Ona, niko karibu kuleta maafa juu ya sehemu hii na wakaaaji wake, laana zote zilizoandikwa katika kitabu walichokisoma mbele ya mfalme wa Yuda.
25 Ngenxa yokuthi bengitshiyile, batshisela abanye onkulunkulu impepha, ukuze bangithukuthelise ngayo yonke imisebenzi yezandla zabo; ngakho ulaka lwami luzathululelwa phezu kwalindawo, kaluyikucitshwa.
Kwa sababu wamenisahau na wametoa sadaka za uvumba kwa miungu mingine, ili kwamba waniweke katika hasira kwa matendo yote waliyofanya — kwa hiyo hasira yangu itamiminwa juu ya hii sehemu, na haitazimishwa. (Badala ya “ambayo yamemiminwa juu yetu”, baadhi ya matoleo yana “amabyo yamemlikwa zidi yetu”.)
26 Kodwa enkosini yakoJuda elithumileyo ukubuza eNkosini, lizakutsho njalo kuyo: Itsho njalo iNkosi uNkulunkulu kaIsrayeli: Mayelana lamazwi owazwileyo,
Lakini kwa mfalme wa Yuda, aliyewatuma kumuuliza Yahwe alichopaswa kufanya, hivi ndivyo mtakavyosema kwake, 'Yahwe, Mungu wa Israeli anasema hivi: Kuhusu maneno uliyosika,
27 ngoba inhliziyo yakho ibuthakathaka, wazithoba phambi kukaNkulunkulu usuzwe amazwi akhe amelene lalindawo lamelene labahlali bayo, wazithoba phambi kwami, wadabula izigqoko zakho, wakhala inyembezi phambi kwami, ngitsho lami ngizwile, itsho iNkosi.
kwa sababu moyo wako ulipondeka, na ulijinyenyekeza mbele yangu ulipoyasikia maneno yake zidi ya sehemu hii na wakaaji wake, na kwa sababu umejinyenyekeza mwenyewe mbele zangu, pia nimekusikiliza —hili ni azimio la Yahwe—
28 Khangela, ngizakubuthela kuboyihlo, njalo uzabuthelwa emangcwabeni akho ngokuthula, lamehlo akho kawayikubona konke okubi engizakwehlisela kulindawo laphezu kwabahlali bayo. Basebebuyisela ilizwi enkosini.
ona, nitakukusanya kwa mababu zako. Utakusanywa katika kaburi lako kwa amani, na macho yako hayataona maafa yoyoye nitakayoleta juu ya sehemu hii na wakaaji wake”. Wale watu wakarudisha ujumbe huu kwa mfalme.
29 Inkosi yasithuma yaqoqa bonke abadala bakoJuda labeJerusalema.
Mfalme akatuma wajumbe na kuwakusanya wazee wote wa Yuda na Yerusalemu.
30 Inkosi yasisenyukela endlini kaJehova, kanye labantu bonke bakoJuda labahlali beJerusalema labapristi lamaLevi, labo bonke abantu kusukela komkhulu kusiya komncinyane; yasibala endlebeni zabo wonke amazwi ogwalo lwesivumelwano olwalutholakele endlini kaJehova.
Kisha mfalme akaenda kwenye nyumba ya Yahwe, na watu wote wa Yuda wakaaji wa Yerusalemu, na makuhani, Walawi, na watu wote, kuanzia wakubwa hadi wadogo. Kisha akasoma mbele zao maneno yote ya kitabu cha Agano kilichokuwa kimeokotwa katika nyumba ya Yahwe.
31 Inkosi yasisima endaweni yayo, yenza isivumelwano phambi kukaJehova ukulandela uJehova, lokugcina imilayo yakhe lezifakazelo zakhe lezimiso zakhe ngayo yonke inhliziyo yayo langawo wonke umphefumulo wayo, ukwenza amazwi esivumelwano abhalwe kulolugwalo.
Mfalme aksimama katika sehemu yake na kufanya aganao mbele za Yahwe, kutembea mbele za Yahwe, na kuzishika amri zake, taratibu zake, na sheria zake, kwa moyo wake wote na roho yake yote, kuyatii maneno ya agano yaliyokuwa yameandikwa katika agano ambayo yalikuwa yameandikwa katika kitabu hiki.
32 Yasibamisa bonke abatholakala eJerusalema loBhenjamini. Labahlali beJerusalema benza njengokwesivumelwano sikaNkulunkulu, uNkulunkulu waboyise.
Aliwasababisha wote walioonekana katika Yerusalemu na Benyamini kusimama kwa agano. Wakaaji wa Yerusalemu wakatembea kwa agano la Mungu, Mungu wa babu zao.
33 UJosiya wasesusa zonke izinengiso kuwo wonke amazwe ayengawabantwana bakoIsrayeli, wenza wonke owaficwa koIsrayeli ukuthi akhonze, akhonze iNkosi uNkulunkulu wabo. Insuku zakhe zonke kabaphambukanga ekuyilandeleni iNkosi, uNkulunkulu waboyise.
Yosia akapeleka mbali mambo yote ya machukizo kutoka kwenye nchi iliyomilikiw na watu wa Israeli. Akamfanya kila mtu katika Israeli amwabudu Yahwe, Mungu wao. Kwa maisha siku zake zote, hawakugeka mbali kwa kutomfuata Yahwe, Mungu wa mababu zao.
