< Izaga 1 >
1 Izaga zikaSolomoni indodana kaDavida, inkosi yako-Israyeli:
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
2 ukuba abantu bazuze ukuhlakanipha lokuzithiba; ukuba bazwisise amazwi okuqedisisa;
Estos proverbios son para alcanzar sabiduría e instrucción, y para reconocer los dichos que proporcionan conocimiento.
3 ukuba bazuze impilo yokuzithiba lobuqotho, besenza okulungileyo, okufaneleyo lokuqondileyo;
Los proverbios educan en razón, en vivir bien, en el sano juicio, y en actuar con justicia.
4 ukunika ulwazi kwabayizithutha, ulwazi lokukhetha okuqondileyo kwabatsha
Dan discernimiento a los inmaduros, así como conocimiento y discreción a los jóvenes.
5 ukuthi ohlakaniphileyo alalele engeze ukufunda kwakhe, kuthi obonisisayo azuze izeluleko,
Las personas sabias escucharán y aprenderán aún más, y los que tienen buen juicio aprenderán a guiar a otros,
6 ukuba abantu bazwisise izaga lemizekeliso, izitsho lamalibho abahlakaniphileyo.
entendiendo los proverbios y los enigmas, así como los dichos y preguntas de los sabios.
7 Ukwesaba uThixo kuyikuqala kwenhlakanipho, kodwa iziwula ziyakweyisa ukuqedisisa lokuzithiba.
El verdadero conocimiento comienza con la honra al Señor, pero los insensatos se burlan de la sabiduría y del buen consejo.
8 Lalela, ndodana yami, izeluleko zikayihlo njalo ungadeli imfundiso kanyoko.
Hijo mío, presta atención a la instrucción de tu padre, y no rechaces la enseñanza de tu madre.
9 Kuzakuba ngumqhele omuhle ekhanda lakho lomgaxo wokucecisa intamo yakho.
Son como una corona de gracia para adornar tu cabeza, y como dijes para tu cuello.
10 Ndodana yami, aluba izoni zikuhuga, ungaze wavuma.
Hijo mío, si alguna persona malvada quisiera tentarte, no cedas.
11 Nxa zisithi, “Woza sihambe; kasicathamele abantu sichithe igazi, kasicwathele omunye umuntu ongelacala;
Podrán decirte: “Ven con nosotros. Escondámonos y alistémonos para matar a cierta persona. ¡Hagámosle una emboscada y vamos a divertirnos!
12 kasibaginye bephila njengengcwaba, sibajwamule njengabawele emgodini; (Sheol )
¡Vamos y quemémoslo vivo, y llevémoslo a la tumba, aunque aún está sano! (Sheol )
13 sizazuza impahla ezinhle ezehlukeneyo sigcwalise izindlu zethu ngempango;
Así podremos tomar sus pertenencias de valor, y llenaremos nuestros hogares con lo que habremos robado!
14 phathisana lathi ukuze sibelesikhwama sinye”
¡Ven con nosotros y comprartiremos las ganancias!”
15 ndodana yami, ungahambi lazo, ungalugxobi olwakho ezindleleni zazo;
Hijo mío, no sigas sus caminos. No vayas en la misma dirección con ellos.
16 ngoba ezabo inyawo zigijima ekoneni, bachitha igazi lula.
Porque ellos se corren para hacer el mal, y se apresuran en causar violencia y cometer asesinatos.
17 Kakusizi ukuthiya ngembule lithe dandalazi emehlweni ezinyoni!
De nada sirve ponerle una trampa a las aves si ellas la pueden ver.
18 Abantu laba bacathamela ukuchitheka kwelabo igazi; bajuma okwabo ukuphila.
Sin embargo, estas personas malvadas se ocultan y están listas para matar a otros, pero ellos mismos son las víctimas. ¡Sus trampas son para ellos mismos!
19 Sinjalo isiphetho salabo abadinga inzuzo ngobugebenga; kuyayichitha impilo yalabo abayitholayo.
Esto es lo que te ocurrirá, si te enriqueces cometiendo crímenes: ¡Morirás!
20 Ukuhlakanipha kuyamemeza emgwaqweni, kuphakamisa ilizwi lakho ezinkundleni;
La sabiduría grita por las calles. Ella clama en las plazas.
21 kuyanqongoloza lezindleleni okuxokozela khona, kuyatshumayela emasangweni omuzi kuthi:
Grita en las esquinas llenas, y explica su mensaje en las puertas de la ciudad:
22 “Koze kube nini lina zithutha lithanda ubuthutha benu na? Koze kube nini izideleli zikholisa ukudelela leziphukuphuku zizonda ulwazi na?
“¿Hasta cuándo amarán la insensatez, ustedes insensatos? ¿Hasta cuando, ustedes burladores, disfrutarán de sus burlas? ¿Hasta cuándo los tontos odiarán el conocimiento?
23 Lalelani ukukhuza kwami liphenduke! Ngizalivulela isifuba sami, ngilivezele imicabango yami.
Presten atención a mis advertencias, y yo derramaré sobre ustedes mis pensamientos más profundos. Les explicaré todo lo que sé.
24 Kodwa ngenxa yokuthi langifulathela ngilibiza, kwangabi khona onginanzayo ngiselula isandla sami,
“Porque yo los he llamado pero ustedes se han negado a escuchar. Les extendí mi mano, pero no les importó.
25 njengoba lala izeluleko zami njalo kalavuma ukukhuza kwami,
Ignoraron mi palabra, y no prestaron atención a mis advertencias.
26 ngakho lami ngizahleka selihlupheka; ngizaliklolodela nxa lisehlelwa lusizi,
“Por eso me reiré de ustedes cuando estén en problemas. Me burlaré cuando el pánico se apodere de ustedes.
27 nxa usizi lulehlela njengesiphepho; nxa incithakalo ilikhukhula njengesivunguzane, nxa usizi lezinhlupheko ziligabhela.
Cuando el pánico caiga sobre ustedes como una tormenta, y la angustia los golpee como un torbellino. Cuando sobre ustedes venga el dolor y lamento,
28 Lapho-ke bazangibiza kodwa kangiyikusabela; bazangidinga bangangitholi.
clamarán a mi pidiendo ayuda, pero yo no responderé. Me buscarán por todas partes, pero no me encontrarán.
29 Ngoba babeluzonda ulwazi kabaze bakhetha ukwesaba uThixo
¿Por qué? Porque aborrecieron el conocimiento, y no eligieron respetar al Señor.
30 ngoba kabavumanga iseluleko sami, badelela ukukhuza kwami,
Ellos no están dispuestos a aceptar mi consejo, y aborrecen mis advertencias.
31 bazakudla izithelo zokuhamba kwabo basuthiswe ngezithelo zamacebo abo.
“Por lo tanto, tendrán que comer el fruto de sus propias decisiones, y se saciarán de sus propios planes retorcidos.
32 Phela ubuhlongandlebe bezithutha buzazibulala, lokungananzi kweziphukuphuku kuzazibhubhisa;
Los necios mueren por su propia rebeldía. Los tontos son destruidos por su descuido.
33 kodwa lowo ongilalelayo uzahlala evikelekile ekhululekile, engesabi lutho olungamlimaza.”
Pero todos los que me oyen estarán seguros, y vivirán sin preocuparse de problema alguno”.