Izaga 27
1 Ungazincomi ngelakusasa, ngoba kawukwazi ukuthi liza lithweleni.
Usijisifu kwa ajili ya kesho, kwa kuwa hujui ni nini kitakachozaliwa kwa siku moja.
2 Yekela omunye akudumise, hatshi owakho umlomo; akube ngomunye, kungabi ngezakho izindebe.
Mwache mwingine akusifu, wala si kinywa chako mwenyewe; mtu mwingine afanye hivyo na si midomo yako mwenyewe.
3 Ilitshe liyasinda, itshebetshebe ngumthwalo onzima, kodwa ukucatshulwa yisiwula kunzima okudlula kokubili.
Jiwe ni zito na mchanga ni mzigo, lakini kukasirishwa na mpumbavu ni kuzito kuliko vyote viwili.
4 Ulaka lulolunya lentukuthelo iyagabha, kambe ngubani ongema phambi komhawu na?
Hasira ni ukatili na ghadhabu kali ni gharika, lakini ni nani awezaye kusimama mbele ya wivu?
5 Kungcono ukuthukwa obala kulokuthandwa ngokufihlakeleyo.
Afadhali karipio la wazi kuliko upendo uliofichika.
6 Ukulinyazwa ngumngane kakwesabeki, kodwa isitha sikwanga sedlulise amalawulo.
Majeraha kutoka kwa rafiki yaonyesha uaminifu, bali kubusu kwa adui ni kwingi sana.
7 Osuthiyo kathakazeleli uluju oluvela ekhekhebeni, kodwa kolambileyo lokubabayo kunambitheka mnandi.
Yeye aliyeshiba huchukia kabisa asali, bali kwa mwenye njaa hata kile kilicho kichungu kwake ni kitamu.
8 Njengenyoni elahleka esidlekeni sayo, unjalo umuntu otshiya umuzi wakhe.
Kama ndege atangatangavyo mbali na kiota chake, ndivyo alivyo mtu atangatangaye mbali na nyumbani mwake.
9 Amakha lempepha kuletha intokozo enhliziyweni, lobumnandi bomngane busuka ezelulekweni zakhe eziqinileyo.
Manukato na uvumba huleta furaha moyoni, nao uzuri wa rafiki huchipuka kutoka kwenye ushauri wake wa uaminifu.
10 Ungadeli umngane wakho lomngane kayihlo, futhi ungayi endlini yomfowenu nxa wehlelwe yizinhlupheko ungcono umakhelwane eduze kolomfowenu okhatshana.
Usimwache rafiki yako wala rafiki wa baba yako, tena usiende nyumbani mwa ndugu yako wakati umepatwa na maafa. Bora jirani wa karibu kuliko ndugu aliye mbali.
11 Hlakanipha, ndodana, ulethe intokozo enhliziyweni yami; lapho ngizakwazi ukumphendula ongeyisayo.
Mwanangu, uwe na hekima, nawe ulete furaha moyoni mwangu, ndipo nitakapoweza kumjibu yeyote anitendaye kwa dharau.
12 Umuntu olengqondo uthi ebona ingozi acatshe, kodwa isithutha siyaphikelela singena enkathazweni.
Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele nayo ikamtesa.
13 Thatha isigqoko salowo owenzela owemzini isibambiso; sigcine njengesithembiso aluba esenzela umfazi ongelasimilo.
Chukua vazi la yule awekaye dhamana kwa ajili ya mgeni; lishikilie iwe dhamana kama anafanya hivyo kwa ajili ya mwanamke mpotovu.
14 Uba umuntu evukisa umakhelwane wakhe ngokumnqolonga ekuseni kakhulu, kuzathiwa uyamqalekisa.
Kama mtu akimbariki jirani yake kwa sauti kuu asubuhi na mapema, itahesabiwa kama ni laana.
15 Umfazi olenkani unjengamathonsi angapheliyo mhlana kusina;
Mke mgomvi ni kama matone yasiyokoma ya siku ya mvua.
16 ukumkhuza kufana lokukhuza umoya loba lokubamba okulamagcobo ngesandla.
Kumzuia yeye ni kama kuuzuia upepo au kukamata mafuta kwa kiganja cha mkono.
17 Njengensimbi ilola insimbi, kanjalo indoda ikhaliphisa enye.
Kama vile chuma kinoavyo chuma, ndivyo mtu amnoavyo mwenzake.
18 Lowo onakekela isihlahla somkhiwa uzakudla izithelo zawo, kuthi lowo olondoloza umqhatshi wakhe abelodumo.
Yeye autunzaye mtini atakula tunda lake, naye amtunzaye bwana wake ataheshimiwa.
19 Njengamanzi etshengisa ubuso bomuntu, kanjalo inhliziyo yomuntu itshengisa ayikho khona.
Kama uso uonekanavyo kwenye maji, ndivyo hivyo moyo wa mtu humwonyesha alivyo.
Kuzimu na Uharibifu havishibi kadhalika macho ya mwanadamu. (Sheol h7585)
21 Isiliva sincibilikiselwa embizeni imvutho ngeyegolide, kodwa abantu bahlolwa ngodumo lwabo.
Kalibu ni kwa ajili ya fedha na tanuru kwa ajili ya dhahabu, bali mtu hupimwa kwa sifa azipokeazo.
22 Ungaze uchole isiwula elitsheni, usichole njengamabele ngembokodo kawusoze ubususe ubuwula baso.
Hata ukimtwanga mpumbavu kwenye kinu, ukimtwanga kama nafaka kwa mchi, hutauondoa upumbavu wake.
23 Woba leqiniso ukuthi uhlala usazi kuhle isimo sezifuyo zakho, nanzelela imihlambi yakho;
Hakikisha kuwa unajua hali ya makundi yako ya kondoo na mbuzi, angalia kwa bidii ngʼombe zako.
24 ngoba inotho kayiyikuhlala kokuphela, lomqhele wobukhosi kawuyikuba ngowezizukulwane zonke.
Kwa kuwa utajiri haudumu milele, nayo taji haidumu vizazi vyote.
25 Utshani bungaqunywa kuqalise ukuhluma obunye kuthi bonke obusikiweyo ezintabeni sebubuthiwe,
Wakati majani makavu yameondolewa na mapya yamechipua, nayo majani toka milimani yamekusanywa,
26 amawundlu azakupha uboya bezigqoko, lembuzi zikuphe imali elingana intengo yesiqinti.
wana-kondoo watakupatia mavazi na mbuzi thamani ya shamba.
27 Uzakuba lochago lwembuzi olunengi olwakho lolwendlu yakho lusuthise lezinceku zakho.
Utakuwa na maziwa mengi ya mbuzi kukulisha wewe na jamaa yako, na kuwalisha watumishi wako wa kike.
