Izaga 24
1 Ungabahawukeli abantu abaxhwalileyo, ungafisi ubungane labo;
Ne æmuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
2 ngoba ezingqondweni zabo bahlose udlakela, lezindebe zabo zikhuluma ngokuvusa umsindo.
quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
3 Indlu yakhiwa ngokuhlakanipha, imiswe ngokuzwisisa;
Sapientia ædificabitur domus, et prudentia roborabitur.
4 amakamelo ayo agcwaliswe ngolwazi, agcwaliswe ngemiceciso yakude eligugu.
In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
5 Umuntu ohlakaniphileyo ulamandla amakhulu, njalo umuntu ololwazi uyandisa amandla;
Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
6 ukuthi unqobe empini kufunakala izeluleko, lokunqoba kudinga abeluleki abanengi.
Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
7 Ukuhlakanipha kuphakeme kakhulu koyisiwula; enkundleni kalalutho angalukhuluma.
Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
8 Lowo oceba ububi uzakwaziwa njengomacebomabi.
Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
9 Amacebo obuwula ayisono, njalo abantu bayasizonda isideleli.
Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
10 Nxa uthikaza ngezikhathi zenhlupheko, mancinyane kanganani amandla akho!
Si desperaveris lassus in die angustiæ: imminuetur fortitudo tua.
11 Bahlangule labo abaholelwa ekufeni; banqande labo abadayizela besiya ekubulaweni.
Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
12 Nxa usithi, “Angithi besingazi lutho ngalokhu,” kambe lowo ohlola inhliziyo kakuboni lokho na? Kakwazi lokho yini onguye olinda ukuphila kwakho na? Akayikuvuza ubani lobani ngakwenzileyo na?
Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animæ tuæ nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
13 Dlana uluju ndodana yami, ngoba lulungile; uluju olujuluka ekhekhebeni lumnandi luyanambitheka.
Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
14 Yazi njalo ukuthi ukuhlakanipha kumnandi emphefumulweni wakho, aluba ukuzuza ikusasa lakho lilethemba elihle, njalo ithemba lakho aliyikudaniswa.
Sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
15 Ungacathameli indlu yomuntu olungileyo njengesigebenga, ungawuhlaseli umuzi wakhe;
Ne insidieris, et quæras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
16 ngoba loba angaze awe kasikhombisa umuntu olungileyo uyavuka futhi, kodwa ababi babhazalaliswa yizinhlupheko.
Septies enim cadet iustus, et resurget: impii autem corruent in malum.
17 Ungathatshiswa yikuwa kwesitha sakho; nxa sikhubeka ungavumeli inhliziyo yakho ithokoze,
Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
18 ngoba uThixo uzakubona lokho asole abesepholisa ulaka lwakhe kuso isitha.
ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
19 Ungazikhathazi ngenxa yabantu ababi loba ubahawukele abaxhwalileyo,
Ne contendas cum pessimis, nec æmuleris impios:
20 ngoba umuntu omubi akalalo ithemba lakusasa, njalo isibane sezixhwali sizacinywa.
quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
21 Yesaba uThixo lombusi, ndodana yami, ungangenelani labahlamuki,
Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
22 ngoba laba bobabili bazakwehlisa ulaka lubabhubhise, ngoba phela ngubani kambe okwaziyo ukubhubhisa abangakwehlisa?
quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
23 La ngamanye amazwi ezihlakaniphi: Ukwahlulela ngobandlululo kakulunganga:
Hæc quoque sapientibus: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
24 Loba ngubani othi kolecala, “Umsulwa,” abantu bonke bazamqalekisa lezizwe zonke zizamhlamukela.
Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
25 Kodwa kuzabalungela labo abamlahlayo olecala, lezibusiso ezinengi zizabehlela.
Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
26 Impendulo eqotho injengokwangiwa ezindebeni.
Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
27 Qeda umsebenzi wakho waphandle ulungise lamasimu akho; kuthi-ke usuqedile wakhe indlu yakho.
Præpara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: ut postea ædifices domum tuam.
28 Ungafakazi ngokubethela umakhelwane kungelamlandu, kumbe usebenzise izindebe zakho ukhohlisa.
Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
29 Ungabokuthi, “Ngizakwenza kuye njengoba enze kimi; ngizahlawulisa ngalokho angenze khona.”
Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
30 Ngedlula ensimini yevilavoxo, ngedlula esivinini somuntu ongelangqondo;
Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
31 ameva ayesekhula indawo yonke, indawo yonke isithe phethu ukhula, lomduli wamatshe usudilikile.
et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem eius spinæ, et maceria lapidum destructa erat.
32 Ngakunanzelela konke engangikubona ngafunda isifundo kulokho engakubonayo:
Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
33 Ukulala okuncane, ukuwozela okuncane, ukugoqa izandla kancane uphumula,
Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
34 ubuyanga buzafika kuwe njengesela lokuswela njengesigebenga.
et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.
