Izaga 23
1 Nxa uhlala phansi usidla lombusi, nanzelela ukuthi kuyini okuphambi kwakho,
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 ungazifaki ingqamu entanyeni nxa uhugwa yibuhwaba.
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 Ungahawukeli izibiliboco zakhe ngoba lokho kudla kuyakhohlisa.
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 Ungazihlukuluzi uzigugise ngomsebenzi uzama inotho; hlakanipha wazi ukuzikhuza.
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 Ungayibona manje inotho, masinyane isinyamalele, ngoba ngempela izamila impiko iphaphele emkhathini njengengqungqulu.
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 Ungakudli ukudla komuntu oncitshanayo, ungazihawukeli izibiliboco zakhe;
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 ngoba yena uhlezi ebalisa ngendleko. Angathi kuwe, “Dlana unathe,” kodwa kungasuki enhliziyweni yakhe.
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 Uzakuhlanza okuncane lokho okudlileyo ube udlalise amazwi akho okubonga.
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 Ungakhulumi lesithutha ngoba sizakweyisa inhlakanipho yamazwi akho.
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 Ungasusi ilitshe lakudala elomngcele loba uzithathele amasimu ezintandane,
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 ngoba uMhlengi wazo ulamandla; uzakuba ngumeli wazo aphikisane lawe.
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 Nikela inhliziyo yakho ekufundisweni lezindlebe zakho emazwini olwazi.
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Ungayekeli ukumlaya umntwana; ukumtshaya ngoswazi akuyikumbulala.
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
15 Ndodana yami, aluba inhliziyo yakho ihlakaniphile, inhliziyo yami layo izathokoza;
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 ingaphakathi yami izajabula lapho izindebe zakho zikhuluma okulungileyo.
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 Inhliziyo yakho mayingahawukeli izoni, kodwa hlala utshisekela ukwesaba uThixo.
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 Ngeqiniso lihle ikusasa lakho, lethemba lakho kaliyikucitshwa.
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 Lalela, ndodana yami, uhlakaniphe, ubeke inhliziyo yakho endleleni elungileyo.
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 Ungahlangani leziminzi zewayini labazitika ngenyama,
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 ngoba izidakwa lezihwaba ziba ngabayanga, ukuwozela kwazo kuzembese amadabudabu.
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 Lalela uyihlo owakuletha emhlabeni, njalo ungeyisi unyoko nxa eseluphele.
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 Thenga iqiniso ungalithengisi; zuza ukuhlakanipha lokuzikhuza lokuzwisisa.
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 Uyise womuntu olungileyo uyathokoza kakhulu; lowo olendodana ehlakaniphileyo uyathokoza ngayo.
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 Sengathi uyihlo lonyoko bangathokoza; sengathi lowo owakuzalayo angajabula!
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 Ndodana yami, ngipha inhliziyo yakho, amehlo akho ahlale ezindleleni zami,
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 ngoba isifebe singumgodi otshonayo lomfazi olibele lendlela ungumthombo oyingozi.
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 Uyacathamela njengesigebenga, andise amadoda angathembekanga.
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 Ngubani ohlaba umkhosi? Ngubani olosizi na? Ngubani otshingayo? Ngubani olensolo na? Ngubani omahluzuhluzu ngeze? Ngubani omehlo abomvu gebhu na?
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 Yilabo abalibala ngewayini, abahamba bedinga inzwisa yewayini elidibanisiweyo.
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 Ungahugwa liwayini ulibona libomvu, nxa likhazimula enkomitshini, lapho lisehla kamnandi!
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
32 Ekucineni liluma njengenyoka libe lobuhlungu obubulalayo njengenhlangwana.
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 Amehlo akho azabona izinto ezingaqedakaliyo lengqondo yakho icabange izinto ezididayo.
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 Uzakuba njengomuntu ondendayo phakathi kolwandle, olele esiqongweni sensika yomkhumbi.
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 Uzakuthi, “Bangitshayile kodwa kangilimalanga! Bangibethile kodwa kakubuhlungu! Ngizavuka nini bo ngiyodinga obunye utshwala?”
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
