< Izaga 19 >
1 Ungcono umyanga ohamba ngobuqotho kulesiwula esilezindebe ezingcolileyo.
Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
2 Kakulunganga ukutshiseka kodwa ungelalwazi, loba ukuwalazela uze ulahlekelwe yindlela.
Ubi non est scientia animae, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
3 Ubuwula bomuntu budiliza impilo yakhe, ikanti inhliziyo yakhe ithukuthelela uThixo.
Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
4 Inotho iletha abangane abanengi, kodwa umyanga ufulathelwa ngumngane wakhe weduze.
Divitiae addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
5 Umfakazi wamanga uthola isijeziso, lalowo ohutshuza amanga kayikuphunyuka.
Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
6 Banengi abazincengela ukuthandwa ngumbusi, njalo wonke umuntu ngumngane walowo ophanayo.
Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
7 Umyanga uhlanyukelwa yizihlobo zakhe zonke, pho abangane bakhe bona bamnina kangakanani! Lanxa ebancenga kangakanani, ngeke esabathola.
Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
8 Lowo ozuze ukuhlakanipha uthanda umphefumulo wakhe; lowo ogogosa ukuzwisisa uyaphumelela.
qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiae inveniet bona.
9 Umfakazi wamanga uthola isijeziso, njalo lowo ohutshuza amanga uzabhubha.
Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
10 Kakusifanelanga isiwula ukuthi sihlale enothweni kubi kangakanani ukuthi isigqili sibuse amakhosana.
Non decent stultum deliciae: nec servum dominari principibus.
11 Ukuhlakanipha komuntu kumupha isineke; kumupha udumo ukunganaki ukuqalwa.
Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua praetergredi.
12 Ukuthukuthela kwenkosi kunjengokubhonga kwesilwane, kodwa ukuthandwa yiyo kunjengamazolo etshanini.
Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
13 Indodana eyisiwula iyamchitha uyise, lomfazi olenkani unjengamanzi athonta ephahleni njalonje.
Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
14 Izindlu lenotho yilifa elizuzwa ebazalini, kodwa umfazi ozwisisayo uvela kuThixo.
Domus, et divitiae dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
15 Ubuvila buletha ubuthongo obukhulu, njalo umuntu owehluleka ukuzenwaya uyalamba.
Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
16 Lowo olalela izeluleko uvikela impilo yakhe, kodwa lowo ozedelelayo uzakufa.
Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
17 Olomusa kubayanga upha uThixo, uzamupha umvuzo ngalokho akwenzayo.
Foeneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
18 Qondisa indodana yakho, ngoba lokho kuzayisiza; ungabi lengxenye yokuyibulala.
Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
19 Umuntu ololaka oluphuphumayo luyamtshayisa, ungamlamulela, usuzahlala umlamulela njalo.
Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
20 Lalela ukucetshiswa, wamukele ukuqondiswa, ngoba ekucineni uzahlakanipha.
Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
21 Inhliziyo yomuntu igcwele amacebo amanengi, kodwa yisimiso sikaThixo esimayo.
Multae cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
22 Umuntu uloyisa uthando olungaqamukiyo; kungcono ukuba ngumyanga kulokuba lamanga.
Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
23 Ukumesaba uThixo kuholela ekuphileni: olakho uhlala esuthisekile, engathintwa yizinhlupheko.
Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessimi.
24 Ivilavoxo litshonisa isandla salo emganwini, liyehluleke ukubuyisa isandla emlonyeni lidle.
Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
25 Thela uswazi isideleli, abathobekileyo bazafunda ukuhlakanipha; khuza umuntu oqedisisayo, uzazuza ulwazi.
Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
26 Lowo ontshontshela uyise, axotshe unina yindodana ethelela inhloni lehlazo.
Qui affligit patrem, et fugit matrem, ignominiosus est et infelix.
27 Nxa uyekela ukulandela izeluleko, ndodana yami, uzalahleka utshiye amazwi okwazi.
Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiae.
28 Umfakazi oxhwalileyo uyawudelela umthetho, lomlomo womubi uminza ububi.
Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
29 Izijeziso zilungiselwe izideleli, loswazi ngolwemihlane yeziwula.
Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.