Izaga 17
1 Lungcono uqweqwe lwesinkwa umuntu elokuthula kulendlu egcwele amagqibhagqibha okudla kodwa kulengxabano.
Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
2 Isisebenzi esihlakaniphileyo sizabusa indodana eyangisayo, sizakwabelwa ilifa njengomunye wamadodana.
Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
3 Isiliva sincibilikiselwa embizeni, imvutho ngeyegolide kodwa uThixo uhlola inhliziyo.
Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
4 Umuntu oxhwalileyo uyazilalela izindebe ezimbi; lomqambimanga uyalulalela ulimi olulomona.
Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
5 Lowo ohleka umyanga weyisa uMenzi wakhe; oklolodayo nxa konakele kayikuphepha isijeziso.
Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.
6 Abazukulu bangumqhele wabalupheleyo, njalo labantwana baziqhenya ngabazali babo.
Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
7 Izindebe zokutshinga azisifanelanga isiwula zimbi kangakanani ke izindebe zamanga kumbusi!
Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
8 Isivalamlomo siyintelezi kulowo osinikayo; uyaphumelela kukho konke.
Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
9 Ofihla ukona komunye uqinisa uthando, kodwa okhuluma ngakho kokuphela wehlukanisa abangane abasekhwapheni.
Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.
10 Ukukhuza kuyamqondisa umuntu olengqondo kulokutshaya isiwula imvimvinya ezilikhulu.
Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.
11 Umuntu omubi udinga ukuhlamuka kuphela; uzathunyelwa inxusa elilesihluku.
Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
12 Kungcono ukuqondana lebhele elithathelwe imidlwane yalo kulokuhlangana lesiwula ebuthutheni baso.
Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
13 Nxa umuntu ephindisela okuhle ngobubi, ububi kabusoze basuka endlini yakhe.
Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
14 Ukusungula inkani kunjengokubhidliza umduli wedamu; ngakho yekela indaba ingakadaleki inkani.
Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
15 Ukukhulula olecala lokugweba omsulwa uThixo uyakuzonda kokubili.
Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
16 Isizani imali esandleni sesiwula, sivele singatshisekeli ukuzuza ukuhlakanipha?
Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
17 Umngane ulothando ngezikhathi zonke, lomzalwane uzalelwa izikhathi zenhlupheko.
Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
18 Umuntu ongananzeleliyo uyaziwisela anike isibambiso enceda umakhelwane wakhe.
Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
19 Lowo othanda inkani uthanda isono; lowo owakha isango eliphakemeyo udinga ukubhidlizwa.
Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.
20 Umuntu olenhliziyo exhwalileyo kaphumeleli; lowo olimi lwakhe luyakhohlisa uwela ekuhluphekeni.
Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
21 Ukuba lendodana eyisiwula kuthelela usizi; akulakuthokoza kuyise wesiwula.
Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.
22 Inhliziyo ethokozayo ingumuthi omuhle, kodwa umoya owephukileyo womisa amathambo.
Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
23 Umuntu omubi wamukela isivalamlomo ensitha ukuze ahlanekele indlela yokwahlulela.
Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
24 Umuntu ohluzisisayo izinto ukhokhelwa yikuhlakanipha, kodwa amehlo esiwula asabalala afike ekucineni komhlaba.
In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.
25 Indodana eyisiwula ithelela uyise usizi lokudabuka kulowo owayizalayo.
Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.
26 Kakukuhle ukujezisa umuntu ongelacala, loba ukufaka uswazi izisebenzi ngenxa yobuqotho bazo.
Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
27 Umuntu ololwazi ubeka amazwi akhe ngokunanzelela, njalo umuntu oqedisisayo kathukutheli ngokuphangisa.
Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
28 Lesiwula kuthiwa sihlakaniphile nxa sithule, kuthiwe siyaqedisisa nxa sibamba ulimi lwaso.
Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
