Izaga 14
1 Umfazi ohlakaniphileyo uyakha indlu yakhe, kodwa lowo oyisiwula uyayibhidliza ngezandla zakhe.
Sapiens mulier ædificat domum suam: insipiens extructam quoque manibus destruet.
2 Lowo ohamba ngobuqotho uyamesaba uThixo, kodwa lowo ondlela zakhe zigobile uyameyisa.
Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo, qui infami graditur via.
3 Inkulumo yesiwula isikhothisa ngoswazi emhlane, kodwa indebe zalowo ohlakaniphileyo ziyamvikela.
In ore stulti virga superbiæ: labia autem sapientium custodiunt eos.
4 Lapho okungelankabi khona isibaya siyize, kodwa amandla enkabi aletha isivuno esinengi.
Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est: ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.
5 Umfakazi oleqiniso kakhohlisi, kodwa umfakazi ongelaqiniso uhutsha amanga.
Testis fidelis non mentitur: profert autem mendacium dolosus testis.
6 Oweyisayo uyakudinga ukuhlakanipha kodwa kakutholi, kodwa ulwazi luyazizela koqondisisayo.
Quærit derisor sapientiam, et non invenit: doctrina prudentium facilis.
7 Suka emuntwini oyisiwula, ngoba awuyikuthola ulwazi ezindebeni zakhe.
Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.
8 Ukuhlakanipha kwabaqondayo yikuthi bayacabanga ngalokho abakwenzayo, kodwa ubuthutha beziwula buyinkohliso.
Sapientia callidi est intelligere viam suam: et imprudentia stultorum errans.
9 Iziwula zikwenza ubuthutha ukuphenduka ezonweni, kodwa abaqotho bafisa ukwenza uxolo.
Stultus illudet peccatum, et inter iustos morabitur gratia.
10 Inhliziyo leyo laleyo iyakwazi ukudabuka kwayo, njalo kakho ongakwazi ukuthokoza kwayo.
Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio eius non miscebitur extraneus.
11 Indlu yomubi izadilizwa, kodwa ithente loqotho lizaphumelela.
Domus impiorum delebitur: tabernacula vero iustorum germinabunt.
12 Kukhona indlela ebonakala ilungile emuntwini, kodwa isiphetho sayo siyikufa.
Est via, quæ videtur homini iusta: novissima autem eius deducunt ad mortem.
13 Ukuhleba kungabe kufihle ubuhlungu benhliziyo, lokuthokoza kucine sekulusizi.
Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.
14 Abangelakho bazavuzwa ngokubafaneleyo, lomuntu olungileyo laye avuzwe ngokwakhe.
Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.
15 Umuntu oyisithutha ukholwa loba yini, kodwa olengqondo uyakucabangisisa konke akwenzayo.
Innocens credit omni verbo: astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni: servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via eius.
16 Umuntu ohlakaniphileyo uyamesaba uThixo, axwaye okubi, kodwa isiwula siliphikankani kodwa sizizwa sivikelekile.
Sapiens timet, et declinat a malo: stultus transilit, et confidit.
17 Umuntu olicaphucaphu wenza izinto zobuthutha, lomuntu oliqili uyazondwa.
Impatiens operabitur stultitiam: et vir versutus odiosus est.
18 Abangazi lutho ilifa labo yibuwula, kodwa abalengqondo betheswa umqhele wolwazi.
Possidebunt parvuli stultitiam, et expectabunt astuti scientiam.
19 Abantu ababi bazilahla phansi phambi kwabalungileyo, lezixhwali ziguqa emasangweni abalungileyo.
Iacebunt mali ante bonos: et impii ante portas iustorum.
20 Abayanga bahlanyukelwa langabomakhelwane babo, kodwa izinothi zilabangane abanengi.
Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.
21 Lowo oweyisa umakhelwane wenza isono, kodwa ubusisiwe olomusa kwabaswelayo.
Qui despicit proximum suum, peccat: qui autem miseretur pauperis, beatus erit. Qui credit in Domino, misericordiam diligit.
22 Kabalahleki yini abaceba ububi? Kodwa abamisa ukwenza okuhle bafumana uthando lokuthembeka.
Errant qui operantur malum: misericordia et veritas præparant bona.
23 Ukusebenza nzima konke kuletha inzuzo, kodwa ukuqina ngomlomo kuthelela ubuyanga.
In omni opere erit abundantia: ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.
24 Inotho yabahlakaniphileyo ingumqhele wabo, kodwa ubuphukuphuku beziwula buzala ubuthutha.
Corona sapientium, divitiæ eorum: fatuitas stultorum, imprudentia.
25 Umfakazi oleqiniso uyabakhulula abantu, kodwa umfakazi wamanga uyakhohlisa.
Liberat animas testis fidelis: et profert mendacia versipellis.
26 Lowo owesaba uThixo ulenqaba eqinileyo, uzakuba yisiphephelo senzalo yakhe.
In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis eius erit spes.
27 Ukumesaba uThixo kungumthombo wokuphila, kuvikela umuntu emijibileni yokufa.
Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.
28 Ubunengi babantu elizweni kuludumo enkosini, kodwa nxa kungelabantu umbusi kasilutho.
In multitudine populi dignitas regis: et in paucitate plebis ignominia principis.
29 Umuntu obekezelayo uyazwisisa kakhulu, kodwa ophanga ukuthukuthela uveza ubuthutha.
Qui patiens est, multa gubernatur prudentia: qui autem impatiens est, exaltat stultitiam suam.
30 Ingqondo elokuthula iletha ukuphila emzimbeni, kodwa umhawu ubolisa amathambo.
Vita carnium, sanitas cordis: putredo ossium, invidia.
31 Lowo oncindezela abayanga weyisa uMenzi wabo, kodwa olomusa kwabaswelayo udumisa uNkulunkulu.
Qui calumniatur egentem, exprobrat factori eius: honorat autem eum, qui miseretur pauperis.
32 Nxa kufika ubunzima ababi bayadilika, kodwa abalungileyo balesiphephelo lasekufeni.
In malitia sua expelletur impius: sperat autem iustus in morte sua.
33 Ukuhlakanipha kuzinzile enhliziyweni yabaqedisisayo, kuyaziveza kanye lakwabayiziwula.
In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.
34 Ukulunga kuyasiphakamisa isizwe, kodwa isono silihlazo lakubaphi abantu.
Iustitia elevat gentem: miseros autem facit populos peccatum.
35 Inkosi iyathokoza ngenceku ehlakaniphileyo, kodwa inceku ehlazisayo iyayithukuthelisa.
Acceptus est regi minister intelligens: iracundiam eius inutilis sustinebit.
