UMathewu 5
1 Kwathi ebona amaxuku wakhwela entabeni wahlala phansi. Abafundi bakhe beza kuye.
At pagkakita sa mga karamihan, ay umahon siya sa bundok: at pagkaupo niya, ay nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad:
2 Waseqalisa ukubafundisa esithi:
At binuka niya ang kaniyang bibig at tinuruan sila, na sinasabi,
3 “Babusisiwe abampofu emoyeni ngoba umbuso wezulu ungowabo.
Mapapalad ang mga mapagpakumbabang-loob: sapagka't kanila ang kaharian ng langit.
4 Babusisiwe labo abakhalayo ngoba bazakududuzwa.
Mapapalad ang nangahahapis: sapagka't sila'y aaliwin.
5 Babusisiwe abathobekileyo ngoba bazakuba zindlalifa zomhlaba.
Mapapalad ang maaamo: sapagka't mamanahin nila ang lupa.
6 Babusisiwe labo abalambela labomela ukulunga ngoba bazakusuthiswa.
Mapapalad ang nangagugutom at nangauuhaw sa katuwiran: sapagka't sila'y bubusugin.
7 Babusisiwe abalesihawu ngoba bazakuhawukelwa.
Mapapalad ang mga mahabagin: sapagka't sila'y kahahabagan.
8 Babusisiwe abahlanzekileyo enhliziyweni ngoba bazabona uNkulunkulu.
Mapapalad ang mga may malinis na puso: sapagka't makikita nila ang Dios.
9 Babusisiwe abagcina ukuthula ngoba bazathiwa ngamadodana kaNkulunkulu.
Mapapalad ang mga mapagpayapa: sapagka't sila'y tatawaging mga anak ng Dios.
10 Babusisiwe abahlukunyezwayo ngenxa yokulunga, ngoba umbuso wezulu ungowabo.
Mapapalad ang mga pinaguusig dahil sa katuwiran: sapagka't kanila ang kaharian ng langit.
11 Libusisiwe lina nxa abantu belithuka, belihlukumeza njalo beligcona ngobubi bonke ngenxa yami.
Mapapalad kayo pagka kayo'y inaalimura, at kayo'y pinaguusig, at kayo'y pinagwiwikaan ng sarisaring masama na pawang kasinungalingan, dahil sa akin.
12 Thokozani lijabule ngoba mkhulu umvuzo wenu ezulwini, njengoba bahlukunyezwa ngaleyondlela abaphrofethi ababephambi kwenu.”
Mangagalak kayo, at mangagsayang totoo: sapagka't malaki ang ganti sa inyo sa langit: sapagka't gayon din ang kanilang pagkausig sa mga propeta na nangauna sa inyo.
13 “Lina lilitswayi lomhlaba. Kodwa nxa itswayi lingalahlekelwa yibumunyu balo, lingavuselelwa njani na? Kaliselamsebenzi ngaphandle kokuthi lichithelwe phandle linyathelwe ngabantu.
Kayo ang asin ng lupa: nguni't kung ang asin ay tumabang, ay ano ang ipagpapaalat? wala nang ano pa mang kabuluhan, kundi upang itapon sa labas at yurakan ng mga tao.
14 Lina liyikukhanya kwezwe. Idolobho elakhelwe entabeni kalisitheki.
Kayo ang ilaw ng sanglibutan. Ang isang bayan na natatayo sa ibabaw ng isang bundok ay hindi maitatago.
15 Njalo abantu kabalumathisi isibane basibeke ngaphansi kwesitsha. Kodwa basibeka phezu koluthi lwaso ukuze sikhanyisele bonke abasendlini.
Hindi rin nga pinaniningasan ang isang ilawan, at inilalagay sa ilalim ng isang takalan, kundi sa talagang lalagyan ng ilaw; at lumiliwanag sa lahat ng nangasa bahay.
16 Ngokunjalo, yenzani ukukhanya kwenu kukhanye phambi kwabantu ukuze babone izenzo zenu ezinhle baze badumise uYihlo osezulwini.”
Lumiwanag na gayon ang inyong ilaw sa harap ng mga tao; upang mangakita nila ang inyong mabubuting gawa, at kanilang luwalhatiin ang inyong Ama na nasa langit.
17 “Lingacabangi ukuthi ngilande ukuzadiliza uMthetho kumbe abaPhrofethi. Kangilandanga ukuzediliza kodwa ukuzogcwalisisa.
Huwag ninyong isiping ako'y naparito upang sirain ang kautusan o ang mga propeta: ako'y naparito hindi upang sirain, kundi upang ganapin.
18 Ngilitshela iqiniso ukuthi kuze kunyamalale izulu lomhlaba kakuyikususwa lutho eMthethweni, loba libadlana kumbe lichatshana elilotshiweyo, kuze kupheleliswe konke.
Sapagka't katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hanggang sa mangawala ang langit at ang lupa, ang isang tuldok o isang kudlit, sa anomang paraan ay hindi mawawala sa kautusan, hanggang sa maganap ang lahat ng mga bagay.
19 Loba ngubani owephula owodwa nje wale imilayo emincinyane, afundise abanye ukwenzanjalo uzathiwa mncinyane embusweni wezulu kodwa loba ngubani olandela njalo afundise imilayo le njengokuba, uzathiwa mkhulu embusweni wezulu.
Kaya't ang sinomang sumuway sa isa sa kaliitliitang mga utos na ito, at ituro ang gayon sa mga tao, ay tatawaging kaliitliitan sa kaharian ng langit: datapuwa't ang sinomang gumanap at ituro, ito'y tatawaging dakila sa kaharian ng langit.
20 Ngakho ngiyalitshela ukuthi ngaphandle kokuthi ukulunga kwenu kwedlule okwabaFarisi labafundisi bomthetho, ngempela kalizukuwungena umbuso wezulu.”
Sapagka't sinasabi ko sa inyo, na kung hindi hihigit ang inyong katuwiran sa katuwiran ng mga eskriba at mga Fariseo, sa anomang paraan ay hindi kayo magsisipasok sa kaharian ng langit.
21 “Lezwa ukuthi kwathiwa kwabasendulo, ‘Ungabulali; lowo obulalayo uzakwahlulelwa.’
Narinig ninyo na sinabi sa mga tao sa una, Huwag kang papatay; at ang sinomang pumatay ay mapapasa panganib sa kahatulan:
22 Kodwa ngilitshela ngithi loba ngubani ozondela umfowabo loba udadewabo uzakwahlulelwa emthethwandaba. Njalo lowo othi kumfowabo loba kudadewabo, ‘Raca,’ okutsho ukuthi ‘Silimandini,’ uzathonisiswa emphakathini. Njalo lowo othi, ‘Wena siwula!’ uzakuba sengozini yomlilo wesihogo. (Geenna g1067)
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't mapoot sa kaniyang kapatid ay mapapasa panganib sa kahatulan; at ang sinomang magsabi sa kaniyang kapatid, Raca, ay mapapasa panganib sa Sanedrin; at ang sinomang magsabi, Ulol ka, ay mapapasa panganib sa impierno ng apoy. (Geenna g1067)
23 Ngakho-ke, nxa uletha isipho sakho e-alithareni ubusukhumbula ukuthi umfowenu kumbe udadewenu ulesikhwili lawe,
Kaya't kung inihahandog mo ang iyong hain sa dambana, at doo'y maalaala mo na ang iyong kapatid ay mayroong anomang laban sa iyo,
24 tshiya khonapho isipho sakho phambi kwe-alithari. Qala uyebuyisana laye umfowenu kumbe udadewenu andubana ubuye uzonikela umnikelo wakho.
Iwan mo roon sa harap ng dambana ang hain mo, at yumaon ka ng iyong lakad, makipagkasundo ka muna sa iyong kapatid, at kung magkagayon ay magbalik ka at ihandog mo ang iyong hain.
25 Phangisa uqedelane lalowo okumangalelayo lisahamba lisiya emthethwandaba funa akunikele kumahluleli ozakunikela kumlindijele ukuthi akuphosele entolongweni.
Makipagkasundo ka agad sa iyong kaalit, samantalang ikaw ay kasama niya sa daan; baka ibigay ka ng kaalit mo sa hukom, at ibigay ka ng hukom sa punong kawal, at ipasok ka sa bilangguan.
26 Ngilitshela iqiniso, kawusoze uphume uze uhlawule kanye lohlamvana lokucina lwemali.”
Katotohanang sinasabi ko sa iyo, Hindi ka aalis doon sa anomang paraan, hanggang hindi mo mapagbayaran ang katapustapusang beles.
27 “Lezwa ukuthi kwathiwa, ‘Ungaphingi.’
Narinig ninyong sinabi, Huwag kang mangangalunya:
28 Kodwa ngilitshela ukuthi lowo okhangela owesifazane amfise usephinge laye enhliziyweni yakhe.
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't tumingin sa isang babae na taglay ang masamang hangad ay nagkakasala, na ng pangangalunya sa kaniyang puso.
29 Nxa ilihlo lakho lokunene likwenzisa isono, likopole, ulikhuphe ulilahlele khatshana. Kungcono kuwe ukuthi ulahlekelwe ngesisodwa isitho somzimba wakho kulokuthi umzimba wakho wonke uphoselwe esihogweni somlilo. (Geenna g1067)
At kung ang kanan mong mata ay nakapagpapatisod sa iyo, ay dukitin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mabulid sa impierno. (Geenna g1067)
30 Njalo nxa isandla sakho sokunene sikwenzisa isono, siqume usiphosele khatshana. Kungcono kuwe ukuthi ulahlekelwe ngesisodwa isitho somzimba wakho kulokuthi umzimba wakho wonke uye esihogweni somlilo.” (Geenna g1067)
At kung ang kanan mong kamay ay nakapagpapatisod sa iyo, ay putulin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mapasa impierno. (Geenna g1067)
31 “Kwathiwa, ‘Lowo owehlukana lomkakhe kamuphe incwadi yokuquma umtshado.’
Sinabi rin naman, Ang sinomang lalake na ihiwalay na ang kaniyang asawa, ay bigyan niya siya ng kasulatan ng paghihiwalay:
32 Kodwa mina ngilitshela ngithi lowo ohlukana lomkakhe, ngaphandle kokuba ehlobongile, umenza afebe, njalo lowo othatha umfazi ohlukene lomkakhe uyaphinga.”
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang sinomang lalake na ihiwalay ang kaniyang asawa, liban na lamang kung sa pakikiapid ang dahil, ay siya ang sa kaniya'y nagbibigay kadahilanan ng pangangalunya: at ang sinomang magasawa sa kaniya kung naihiwalay na siya ay nagkakasala ng pangangalunya.
33 “Njalo selezwa ukuthi kwathiwa kwabendulo, ‘Ungephuli isifungo sakho kodwa gcwalisa izifungo zakho ozenzileyo eNkosini.’
Bukod sa rito'y inyong narinig na sinabi sa mga tao sa una, Huwag kang manunumpa ng di katotohanan, kundi tutupdin mo sa Panginoon ang iyong mga sumpa:
34 Kodwa mina ngithi, lingafungi loba sokutheni, kumbe ngezulu ngoba liyisihlalo sobukhosi sikaNkulunkulu;
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Huwag ninyong ipanumpa ang anoman; kahit ang langit, sapagka't siyang luklukan ng Dios;
35 loba ngomhlaba ngoba uyisinyathelo sakhe loba ngeJerusalema ngoba lidolobho leNkosi enkulu.
Kahit ang lupa, sapagka't siyang tungtungan ng kaniyang mga paa; kahit ang Jerusalem, sapagka't siyang bayan ng dakilang Hari.
36 Njalo ungafungi ngekhanda lakho ngoba ungeke wenze lalunye unwele lube mhlophe kumbe lube mnyama.
Kahit man ang ulo mo ay huwag mong ipanumpa, sapagka't hindi ka makagagawa ng isang buhok na maputi o maitim.
37 Okumele likutsho yikuthi ‘Yebo’ kumbe ‘Hatshi’; okunye okungasilokhu kuvela komubi.”
Datapuwa't ang magiging pananalita ninyo'y, Oo, oo; Hindi, hindi; sapagka't ang humigit pa rito ay buhat sa masama.
38 “Selezwa ukuthi kwathiwa, ‘Ilihlo ngelihlo njalo izinyo ngezinyo.’
Narinig ninyong sinabi, Mata sa mata, at ngipin sa ngipin:
39 Kodwa mina ngiyalitshela ngithi, lingamelani lomuntu omubi. Nxa omunye angakutshaya esihlathini sokunene, muphe njalo esinye isihlathi.
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Huwag kayong makilaban sa masamang tao: kundi sa sinomang sa iyo'y sumampal sa kanan mong pisngi, iharap mo naman sa kaniya ang kabila.
40 Njalo nxa omunye efuna ukukumangalela ukuze akuthathele isigqoko sakho, myekele athathe lejazi lakho njalo.
At sa magibig na ikaw ay ipagsakdal, at kunin sa iyo ang iyong tunika, ay iwan mo rin naman sa kaniya ang iyong balabal.
41 Nxa omunye ekubamba ngamandla ukuthi uhambe ikhilomitha elilodwa, hamba laye abe mabili.
At sa sinomang pipilit sa iyo na ikaw ay lumakad ng isang milya, ay lumakad ka ng dalawang milya na kasama niya.
42 Muphe lowo ocela kuwe njalo ungamfulatheli lowo ofuna ukweboleka kuwe.”
Bigyan mo ang sa iyo'y humihingi, at huwag mong talikdan ang sa iyo'y nangungutang.
43 “Selezwa ukuthi kwathiwa, ‘Thanda umakhelwane wakho, uzonde isitha sakho.’
Narinig ninyong sinabi, Iibigin mo ang iyong kapuwa, at kapopootan mo ang iyong kaaway:
44 Kodwa mina ngilitshela ukuthi, thandani izitha zenu, libakhulekele labo abalihlukuluzayo,
Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, at idalangin ninyo ang sa inyo'y nagsisiusig;
45 ukuze libe ngamadodana kaYihlo osezulwini. Wenza ilanga lakhe liphume kwababi labalungileyo njalo anise izulu kwabalungileyo lakwabangalunganga.
Upang kayo'y maging mga anak ng inyong Ama na nasa langit: sapagka't pinasisikat niya ang kaniyang araw sa masasama at sa mabubuti, at nagpapaulan sa mga ganap at sa mga hindi ganap.
46 Nxa lithanda labo abalithandayo kuphela, lizazuza mvuzo bani na? Kabenzi njalo na labathelisi?
Sapagka't kung kayo'y iibig sa nangagsisiibig lamang sa inyo, ano ang ganti na inyong kakamtin? hindi baga gayon din ang ginagawa ng mga maniningil ng buwis?
47 Nxa libingelela abafowenu bodwa, kuyini elikwenzayo okwedlula abanye na? Kabenzi lokho labahedeni na?
At kung ang mga kapatid lamang ninyo ang inyong babatiin, ano ang kalabisan ng inyong ginagawa? hindi baga gayon din ang ginagawa ng mga Gentil?
48 Ngakho wobani ngabapheleleyo njengalokhu uYihlo osezulwini ephelele.”
Kayo nga'y mangagpakasakdal, na gaya ng inyong Ama sa kalangitan na sakdal.
