U-Eksodusi 21
1 “Nansi imithetho ozayethula phambi kwabo.”
Hæc sunt iudicia quæ propones eis.
2 “Nxa ungathenga isisebenzi esingumHebheru kumele sikusebenzele okweminyaka eyisithupha. Kodwa emnyakeni wesikhombisa kuzamele usikhulule kungelanhlawulo.
Si emeris servum Hebræum, sex annis serviet tibi: in septimo egredietur liber gratis.
3 Nxa sifike sodwa, kumele sikhululwe sihambe sodwa kodwa nxa silomfazi ekufikeni kwasokumele sihambe laye.
Cum quali veste intraverit, cum tali exeat: si habens uxorem, et uxor egredietur simul.
4 Nxa umqhatshi waso angasipha umfazi asizalele amadodana lamadodakazi, owesifazane labantwabakhe bazakuba ngabomqhatshi, njalo indoda izazihambela yodwa ikhululekile.
Sin autem dominus dederit illi uxorem, et pepererit filios et filias: mulier et liberi eius erunt domini sui, ipse vero exibit cum vestitu suo.
5 Kodwa nxa isisebenzi singathi, ‘Ngiyayithanda inkosi yami lomkami labantwabami, njalo kangifuni kukhululwa,’
Quod si dixerit servus: Diligo dominum meum et uxorem ac liberos, non egrediar liber:
6 ngakho inkosi yaso kumele isihambise kubahluleli. Izasisa emnyango kumbe emgubazini abesesibhoboza indlebe yaso ngosungulo. Ngakho-ke sizakuba yisisebenzi sayo okwempilo yaso yonke.
offeret eum dominus diis, et applicabitur ad ostium et postes, perforabitque aurem eius subula: et erit ei servus in sæculum.
7 Nxa indoda ingathengisa indodakazi yayo njengesigqili, indodakazi kayingakhululeki njengalokho okwenza ezinye inceku.
Si quis vendiderit filiam suam in famulam, non egredietur sicut ancillæ exire consueverunt.
8 Nxa singathokozisi umnini waso oyabe esikhethile ukuze sibe ngesakhe kumele asiyekele sihlengwe. Akalamvumo yokusithengisa kwabezizwe, ngoba esikhohlisile.
Si displicuerit oculis domini sui cui tradita fuerat, dimittet eam: populo autem alieno vendendi non habebit potestatem, si spreverit eam.
9 Angasikhethela indodana yakhe kumele asinike amalungelo alingana lawendodakazi yakhe.
Sin autem filio suo desponderit eam, iuxta morem filiarum faciet illi.
10 Angathatha omunye umfazi akumelanga asincitshe ukudla, izigqoko lamalungelo okwenda.
Quod si alteram ei acceperit, providebit puellæ nuptias, et vestimenta, et pretium pudicitiæ non negabit.
11 Angayekela ukusipha izinto lezi ezintathu sikhululekile ukuthi sizihambele kungahlawulwanga mali.”
Si tria ista non fecerit, egredietur gratis absque pecunia.
12 “Wonke umuntu otshaya omunye ambulale laye kumele abulawe.
Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur.
13 Kodwa nxa engakwenzanga ngabomo, uNkulunkulu evumele ukuba kwenzakale, kumele abalekele endaweni engizayiphawula.
Qui autem non est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus eius: constituam tibi locum in quem fugere debeat.
14 Kodwa umuntu angaceba ukubulala omunye ngabomo, msuseni e-alithareni lami liyembulala.
Si quis per industriam occiderit proximum suum, et per insidias: ab altari meo evelles eum, ut moriatur.
15 Wonke umuntu ohlasela uyise kumbe unina kumele abulawe.
Qui percusserit patrem suum aut matrem, morte moriatur.
16 Wonke umuntu othumba omunye abesemthengisa kumbe aficwe elaye kumele abulawe.
Qui furatus fuerit hominem, et vendiderit eum, convictus noxæ, morte moriatur.
17 Wonke umuntu othuka uyise kumbe unina kumele abulawe.
Qui maledixerit patri suo, vel matri, morte moriatur.
18 Nxa amadoda angaxabana omunye abesetshaya omunye ngelitshe kumbe ngenqindi, angafi kodwa agule alale phansi,
Si rixati fuerint viri, et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno, et ille mortuus non fuerit, sed iacuerit in lectulo:
19 lowo ophose inqindi kasoze anikwe umlandu nxa omunye angavuka abesehambahamba ephethe intonga yakhe; lanxa kunjalo kumele ahlawule indoda elimeleyo ngokulahlekelwa yisikhathi njalo ayelaphise.
si surrexerit, et ambulaverit foris super baculum suum, innocens erit qui percusserit, ita tamen ut operas eius, et impensas in medicos restituat.
20 Nxa umuntu angatshaya isigqili sakhe sesilisa kumbe esesifazane ngomqwayi, isigqili besesisifa ngenxa yalesisenzo, kumele ajeziswe,
Qui percusserit servum suum, vel ancillam virga, et mortui fuerint in manibus eius, criminis reus erit.
21 kodwa kasoze ajeziswe nxa isigqili singasila ngemva kwelanga elilodwa kumbe insuku ezimbili, ngoba isigqili siyimpahla yakhe.
Sin autem uno die vel duobus supervixerit, non subiacebit pœnæ, quia pecunia illius est.
22 Nxa amadoda alwayo angatshaya umfazi ozithweleyo abesebeletha isikhathi sakhe singakafiki, kodwa engalimalanga kakubi, owonileyo kumele ahlawuliswe lokho okuyabe kubizelwe yindoda yomfazi kwasekuvunywa ngumthethwandaba.
Si rixati fuerint viri, et percusserit quis mulierem prægnantem, et abortivum quidem fecerit, sed ipsa vixerit: subiacebit damno quantum maritus mulieris expetierit, et arbitri iudicaverint.
23 Kodwa kungangabi lokulimala okubi, kumele impilo ibhadalwe ngempilo,
Sin autem mors eius fuerit subsecuta, reddet animam pro anima,
24 ilihlo ngelihlo, izinyo ngezinyo, isandla ngesandla, unyawo ngonyawo.
oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede,
25 Ukutshiswa ngokutshiswa, isilonda ngesilonda, ukulimala ngokulimala.
adustionem pro adustione, vulnus pro vulnere, livorem pro livore.
26 Nxa umuntu angatshaya isigqili sakhe sesilisa kumbe esesifazane elihlweni alipatshaze, kumele asiyekele isisebenzi sizihambele kube yinhlawulo yelihlo.
Si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillæ, et luscos eos fecerit, dimittet eos liberos pro oculo quem eruit.
27 Angatshaya akhumule izinyo lesigqili sesilisa kumbe esesifazane, kumele asiyekele isisebenzi sizihambele kube yinhlawulo yezinyo.
Dentem quoque si excusserit servo vel ancillæ suæ, similiter dimittet eos liberos.
28 Nxa inkunzi ingahlaba indoda kumbe umfazi afe, leyonkunzi kumele itshaywe ngamatshe ize ife njalo inyama yayo kayingadliwa. Kodwa umnikazi wenkunzi akumelanga etheswe umlandu.
Si bos cornu percusserit virum aut mulierem, et mortui fuerint, lapidibus obruetur: et non comedentur carnes eius, dominus quoque bovis innocens erit.
29 Kodwa nxa inkunzi ivele ilomkhuba wokuhlaba abantu, njalo umnikazi eseke wakhuzwa kodwa wekela ukuyivalela ibisibulala indoda kumbe umfazi, inkunzi kumele ibulawe ngamatshe lomnikazi abulawe.
Quod si bos cornupeta fuerit ab heri et nudiustertius, et contestati sunt dominum eius, nec recluserit eum, occideritque virum aut mulierem: et bos lapidibus obruetur, et dominum eius occident.
30 Kodwa kungathiwa kahlawule, angahlenga impilo yakhe ngokuhlawula lokho okuyabe kubiziwe.
Quod si pretium fuerit ei impositum, dabit pro anima sua quidquid fuerit postulatus.
31 Umthetho lo uyasebenza njalo nxa inkunzi ingahlaba indodana kumbe indodakazi.
Filium quoque et filiam si cornu percusserit, simili sententiæ subiacebit.
32 Nxa inkunzi ingahlaba isigqili sesilisa kumbe esesifazane, umnikazi kumele ahlawule amashekeli angamatshumi amathathu esiliva kumnini wesigqili, njalo inkunzi kumele ibulawe ngamatshe.
Si servum, ancillamque invaserit, triginta siclos argenti domino dabit, bos vero lapidibus opprimetur.
33 Nxa umuntu etshiya umgodi ukhamisile, loba esimba umgodi angawusibekeli kuwele kuwo inkabi ingabe ubabhemi,
Si quis aperuerit cisternam, et foderit, et non operuerit eam, cecideritque bos aut asinus in eam,
34 umninimgodi kahlawule; kahlawule umnikazi, isifuyo esifileyo besesisiba ngesakhe.
reddet dominus cisternæ pretium iumentorum: quod autem mortuum est, ipsius erit.
35 Nxa inkunzi yomuntu ingalimaza eyomunye kuzamele ukuthi bathengise leyo ephilayo, babelane imali lesidumbu saleyo efileyo ngokulinganayo.
Si bos alienus bovem alterius vulneraverit, et ille mortuus fuerit: vendent bovem vivum, et divident pretium, cadaver autem mortui inter se dispertient.
36 Kodwa nxa kusaziwa ukuthi inkunzi ivele ilomkhuba wokuhlaba ezinye, kodwa umnikazi engayivaleli esibayeni, umnikazi kumele ahlawule isifuyo ngesinye isifuyo, njalo isifuyo esifileyo sizakuba ngesakhe.”
Sin autem sciebat quod bos cornupeta esset ab heri et nudiustertius, et non custodivit eum dominus suus: reddet bovem pro bove, et cadaver integrum accipiet.
