UmTshumayeli 7
1 Ibizo elihle lingcono kulamakha amnandi, lelanga lokufa lingcono kulelanga lokuzalwa.
Melius est nomen bonum, quam unguenta pretiosa: et dies mortis die nativitatis.
2 Kungcono ukuya endlini yesililo kulokuya endlini yamadili, ngoba ukufa kuyisiphetho somuntu wonke; abaphilayo kabakunanzelele lokho.
Melius est ire ad domum luctus, quam ad domum convivii: in illa enim finis cunctorum admonetur hominum, et vivens cogitat quid futurum sit.
3 Usizi lungcono kulokuhleka, ngoba ubuso obudanileyo buyayisiza inhliziyo.
Melior est ira risu: quia per tristitiam vultus, corrigitur animus delinquentis.
4 Inhliziyo yabahlakaniphileyo isendlini yokulila, kodwa inhliziyo yeziwula isendlini yokuzithokozisa.
Cor sapientium ubi tristitia est, et cor stultorum ubi laetitia.
5 Kungcono ukulalela izixwayiso zomuntu ohlakaniphileyo kulokulalela ingoma yeziwula.
Melius est a sapiente corripi, quam stultorum adulatione decipi.
6 Njengokuchachamba kwameva ngaphansi kwembiza, lunjalo uhleko lweziwula. Lokhu lakho kuyize.
quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla, sic risus stulti: sed et hoc vanitas.
7 Ukuqilibezela kwenza ohlakaniphileyo abe yisiwula, lesivalamlomo siyayona inhliziyo.
Calumnia conturbat sapientem, et perdet robur cordis illius.
8 Isiphetho sendaba singcono kulokuqala kwayo, lokubekezela kungcono kulokuqinisa intamo.
Melior est finis orationis, quam principium. Melior est patiens arrogante.
9 Ungaphangisi ukufuthelana ngaphakathi, ngoba ulaka luhlezi lugonwe yiziwula.
Ne sis velox ad irascendum: quia ira in sinu stulti requiescit.
10 Ungaze wathi, “Kungani insuku zayizolo zazingcono kulalezi?” Ngoba kakukuhle ukubuza imibuzo enjalo.
Ne dicas: Quid putas causae est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt? stulta enim est huiuscemodi interrogatio.
11 Ukuhlakanipha, njengelifa, kuyinto enhle njalo kuyabasiza bonke abaphilayo.
Utilior est sapientia cum divitiis, et magis prodest videntibus solem.
12 Ukuhlakanipha kuyisiphephelo njengoba imali iyisiphephelo, kodwa ubungcono bolwazi yilobu: ukuthi ukuhlakanipha kuyayilondoloza impilo yalowo olakho.
Sicut enim protegit sapientia, sic protegit pecunia. hoc autem plus habet eruditio et sapientia, quod vitam tribuunt possessori suo.
13 Nakana ngalokho uNkulunkulu akwenzayo: Ngubani ongakuqondisa lokho akwenze kwagoba na?
Considera opera Dei, quod nemo possit corrigere quem ille despexerit.
14 Ngezikhathi konke kukuhle, thokoza; kodwa ngezikhathi zobubi, cabanga ukuthi: uNkulunkulu ukwenzile lokhu kanye lalokhuyana njalo. Ngakho-ke umuntu ngeke akwazi ukuthi ikusasa lakhe lizakuba yini.
In die bona fruere bonis, et malam diem praecave. sicut enim hanc, sic et illam fecit Deus, ut non inveniat homo contra eum iustas querimonias.
15 Kuyonale impilo yami eyize sengizibonile izinto lezi zombili: umuntu olungileyo uyafa elungile enjalo, lomuntu omubi uba lempilo enhle emubi enjalo.
Haec quoque vidi in diebus vanitatis meae: Iustus perit in iustitia sua, et impius multo vivit tempore in malitia sua.
16 Ungalungi wedlulise, futhi ungabi lokuhlakanipha okweqileyo kambe uzibulalelani na?
Noli esse iustus multum: neque plus sapias quam necesse est, ne obstupescas.
17 Ungaxhwali okudlulisileyo, njalo ungabi yisiwula kambe ufelani singakafiki isikhathi sakho?
Ne impie agas multum: et noli esse stultus, ne moriaris in tempore non tuo.
18 Kuhle ukuthi uthi ubambe lokhu ungayekeli uphunyukwe ngokunye. Umuntu owesaba uNkulunkulu kedlulisi amalawulo.
Bonum est te sustentare iustum, et ab illo ne subtrahas manum tuam: quia qui timet Deum, nihil negligit.
19 Ukuhlakanipha kwenza umuntu ohlakaniphileyo oyedwa abe lamandla kulababusi abalitshumi edolobheni.
Sapientia confortavit sapientem super decem principes civitatis.
20 Akulamuntu loyedwa olungileyo emhlabeni owenza okulungileyo ongazake enze isono.
Non est enim homo iustus in terra, qui faciat bonum, et non peccet.
21 Ungaphiki ngokulalela wonke amazwi akhulunywa ngabantu, funa uzwe inceku yakho ikuthuka
Sed et cunctis sermonibus, qui dicuntur, ne accomodes cor tuum: ne forte audias servum tuum maledicentem tibi.
22 ngoba uyakwazi enhliziyweni yakho ukuthi wena ngokwakho uyawubathuke abanye.
scit enim conscientia tua, quia et tu crebro maledixisti aliis.
23 Konke lokhu ngakuhlolisisa ngokuhlakanipha ngathi, “Ngizimisele ukuhlakanipha” kodwa lokhu kwakungaphezu kwami.
Cuncta tentavi in sapientia. Dixi: Sapiens efficiar: et ipsa longius recessit a me
24 Ukuhlakanipha okungabe kukhona, kukhatshana kakhulu njalo kuzikile kakhulu: ngubani ongakufinyelela na?
multo magis quam erat: et alta profunditas, quis inveniet eam?
25 Ngasengibeka ingqondo yami ukuthi ngizwisise, ngidingisise njalo ngichwayisise ukuhlakanipha kanye lesimo sezinto lokuzwisisa ubuphukuphuku bokuxhwala lobuhlanya lobuwula.
Lustravi universa animo meo, ut scirem, et considerarem, et quaererem sapientiam, et rationem: et ut cognoscerem impietatem stulti, et errorem imprudentium:
26 Ngibona ukuthi uyingozi eyedlula ukufa umfazi ongumjibila, onhliziyo yakhe iyisithiyo njalo ozandla zakhe zingamaketane. Indoda eyesaba uNkulunkulu izaphepha kuye, kodwa isigangi uzasihilela.
et inveni amariorem morte mulierem, quae laqueus venatorum est, et sagena cor eius, vincula sunt manus illius. qui placet Deo, effugiet illam: qui autem peccator est, capietur ab illa.
27 Uthi uMtshumayeli, “Khangela, nanku esengikunanzelele: Ngihlanganisa lokhu lalokhu ngizama ukubona isimo sezinto
Ecce hoc inveni, dixit Ecclesiastes, unum et alterum, ut invenirem rationem,
28 ngilokhu ngisachwayisisa kodwa ngingatholi ngafumanisa indoda eyodwa elungileyo kwabayinkulungwane, kodwa ngitsho loyedwa umfazi oqondileyo kubo.
quam adhuc quaerit anima mea, et non inveni. Virum de mille unum reperi, mulierem ex omnibus non inveni.
29 Yilokhu kuphela esengikufumene: UNkulunkulu wamenza umuntu wabaqotho, kodwa abantu basuka bazenzele okwabo.”
Solummodo hoc inveni, quod fecerit Deus hominem rectum, et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus. Quis talis ut sapiens est? et quis cognovit solutionem verbi?
