Imisebenzi 19
1 Kwathi u-Apholo eseKhorinte uPhawuli wathatha indlela ehamba phakathi kwelizwe waze wayafika e-Efesu. Khonapho wafumana abafundi abathile,
Wana Apolosi azalaki na Kolinto, Polo alekelaki na mokili ya bangomba ya Azia, mpe akomaki na Efeso. Kuna, akutaki mwa ndambo ya bayekoli
2 wababuza wathi, “Lamamukela na uMoya oNgcwele ngesikhathi liqalisa ukukholwa?” Baphendula bathi, “Hatshi, kasizwanga lokuzwa ukuthi kuloMoya oNgcwele.”
mpe atunaki bango: — Boni, bozwaki Molimo Mosantu tango bokomaki bandimi? Bazongisaki: — Te! Totikala nanu koyoka te ete Molimo Mosantu azalaka.
3 Ngakho uPhawuli wasebuza wathi, “Pho lathola luphi ubhaphathizo?” Baphendula bathi, “Ubhaphathizo lukaJohane.”
Polo atunaki bango lisusu: — Bongo libatisi ya ndenge nini penza bozwaki? Bazongisaki: — Tozwaki libatisi ya Yoane.
4 UPhawuli wathi, “Ubhaphathizo lukaJohane lwalulubhaphathizo lokuphenduka. Watshela abantu ukuthi bakholwe kulowo owayezakuza ngemva kwakhe, esitsho ukuthi kuJesu.”
Polo alobaki na bango: — Libatisi oyo Yoane azalaki kopesa ezalaki libatisi ya kobongola motema; azalaki koloba na bato ete bandimela moto oyo akoya sima na ye, elingi koloba ete bandimela Yesu.
5 Sebekuzwile lokhu babhaphathizelwa ebizweni leNkosi uJesu.
Boye, bayokelaki ye mpe bazwaki libatisi na Kombo ya Nkolo Yesu.
6 UPhawuli esebeke izandla zakhe phezu kwabo uMoya oNgcwele wehlela kubo, bakhuluma ngendimi njalo baphrofitha.
Tango Polo atielaki bango maboko, Molimo Mosantu akitelaki bango, mpe bakomaki koloba na nkota ya sika mpe kosakola.
7 Babengamadoda ayengaba litshumi lambili bebonke.
Bango nyonso bazalaki bato pene zomi na mibale.
8 UPhawuli wangena esinagogweni wakhuluma ngesibindi khona okwezinyanga ezintathu, echaza okusuthisayo ngombuso kaNkulunkulu.
Bongo, Polo akendeki na ndako ya mayangani epai wapi, na basanza misato, azalaki koloba na molende epai na bato; azalaki koteya bango makambo oyo etali Bokonzi ya Nzambe mpe kondimisa bango yango.
9 Kodwa abanye babo baba yiziqholo; bala ukukholwa, bakhuluma kubi obala ngeNdlela. Ngakho uPhawuli wabatshiya. Wathatha abafundi wasuka wayahlangana labo baxoxisana nsuku zonke esikolweni sikaThiranu.
Kasi bato mosusu kati na bango bazalaki mitema mabanga; baboyaki kondima mpe batiolaki nzela ya Nkolo na miso ya bato ebele. Bongo Polo akabwanaki na bango. Amemaki bayekoli mpe, mokolo na mokolo, azalaki koteya bango na eteyelo ya Tiranisi.
10 Lokhu kwaqhubeka okweminyaka emibili, kwaze kwathi wonke amaJuda lamaGrikhi ayehlala kulesosifunda sase-Ezhiya alizwa ilizwi leNkosi.
Esalaki bongo mibu mibale; boye Bayuda nyonso mpe bato nyonso ya Grese, oyo bazalaki kovanda na mokili ya Azia bayokaki Liloba na Nkolo.
11 UNkulunkulu wenza imimangaliso engajayelekanga ngoPhawuli,
Nzambe azalaki kosala bikamwa ya somo na nzela ya Polo.
12 izifinyo lamathawulo okwakuthintiswe kuye kwakusiwa kwabagulayo bahle basile emikhuhlaneni yabo lemimoya emibi iphume kubo.
Boye bato bakomaki kokamata miswale mpe bilamba oyo etuti nzoto ya Polo, mpo na kotia yango na banzoto ya babeli, bongo bokono ya bato yango ezalaki kosila, mpe milimo mabe ezalaki kobima kati na bango.
13 Amanye amaJuda ayebhoda exotsha imimoya emibi azama ukubiza ibizo leNkosi uJesu kulabo ababelamadimoni. Ayesithi, “Ngebizo likaJesu uPhawuli atshumayela ngaye, ngikulaya ukuthi uphume.”
Ndambo ya Bayuda oyo bazalaki kotambola-tambola mpo na kobengana milimo mabe bamekaki kobelela Kombo ya Nkolo Yesu mpo na koluka kokangola bato oyo bazalaki na se ya bokonzi ya milimo mabe; bazalaki koloba: — Na Kombo ya Yesu oyo Polo ateyaka, napesi bino mitindo ya kobima.
14 Ababesenza lokhu ngamadodana ayisikhombisa kaSkeva umphristi omkhulu wamaJuda.
Bana mibali sambo ya Moyuda Seva, moko kati na bakonzi ya Banganga-Nzambe, bazalaki kosala bongo.
15 Kwelinye ilanga umoya omubi waphendula wathi, “UJesu ngiyamazi, loPhawuli ngiyamazi, kodwa lina lingobani na?”
Mokolo moko, molimo mabe ezongiselaki bango: — Nayebi Yesu, nayebi mpe soki Polo azali nani; kasi bino, bozali banani?
16 Kwasekusithi indoda eyayilomoya omubi yabeqela, yabehlula bonke. Yabatshaya okuzwayo baze baphuma endlini bebaleka benqunu njalo besopha igazi.
Mpe moto oyo azalaki na molimo mabe apumbwelaki bango, akangaki bango mpe abetaki bango nyonso makasi penza kino babimaki na ndako bolumbu mpe batonda na bapota.
17 Kwathi lokhu sekuzwakele kumaJuda lamaGrikhi ayehlala e-Efesu, onke ethuka ngokwesaba, ibizo leNkosi uJesu laselihlonitshwa kakhulu.
Tango likambo yango eyebanaki na Bayuda mpe na bato ya Grese oyo bavandaka na Efeso, somo ekangaki bango nyonso, mpe Kombo ya Nkolo Yesu ezwaki lokumu mingi.
18 Abanengi balabo abasebekholwa beza baphumela egcekeni, bevuma iziphambeko zabo.
Mingi kati na bato oyo bakomaki bandimi bazalaki koya kondima mpe kotubela polele misala na bango ya mabe.
19 Abanengi ababehlahlula baletha ndawonye imiqulu yabo bayitshisa obala. Bathi sebehlolile izindleko zaleyomiqulu kwabonakala kungaba ngamadrakhima azinkulungwane ezingamatshumi amahlanu.
Mpe bato mingi ya maji bamemaki babuku na bango mpe batumbaki yango na miso ya bato nyonso. Tango balukaki koyeba motuya ya babuku yango, emonanaki ete ezalaki na motuya ya mbongo ya bibende nkoto tuku mitano.
20 Ngaleyondlela ilizwi leNkosi landa kabanzi njalo lakhula laba lamandla.
Ezali ndenge wana nde Liloba na Nkolo ezalaki kokoba kopanzana mpe komonana ete etonda na nguya ya Nzambe.
21 Ngemva kwakho konke lokhu sekwenzakele, uPhawuli wazimisela ukuya eJerusalema, ezadlula eMasedoniya lase-Akhayiya. Wathi, “Nxa sengike ngaya khona, kuzamele ngethekelele laseRoma.”
Sima na makambo oyo nyonso, Polo, na bokambami ya Molimo, azwaki mokano ya kolekela na Masedwane mpe na Akayi mpo na kokende na Yelusalemi. Alobaki: — Soki nalongwe kuna, nakokende lisusu na Rome.
22 Wathuma ababili abasizi bakhe eMasedoniya, uThimothi lo-Erastu, yena esasele okwesikhatshana esifundeni sase-Ezhiya.
Atindaki na Masedwane, mibale kati na basungi na ye ya mosala, Timote mpe Erasite, wana ye moko atikalaki mwa mikolo na Azia.
23 Ngalesosikhathi kwaba lokudungeka okukhulu ngeNdlela.
Ezalaki na tango wana nde mobulu makasi esalemaki na Efeso na tina na Nzela ya Nkolo.
24 Umkhandi wesiliva owayethiwa nguDemetriyasi owayesenza izikhonzelo zokukhonzela u-Athemisi ngesiliva, wayengenisa imali ezwayo kubakhandi.
Demetriusi, mosali ya babiju, azalaki kosala na palata bililingi ya batempelo ya nzambe Artemisi. Na mosala yango, azalaki kofuta basali na ye mbongo mingi.
25 Wababizela ndawonye kanye lezinye izisebenzi zemisebenzi efananayo wathi kubo, “Madoda, liyakwazi ukuthi sizuza imali enengi ngomsebenzi lo.
Asangisaki bango elongo na bato ya misala ya maboko, oyo basalaka mosala moko na ye, mpe alobaki na bango: — Baninga na ngai, boyebi malamu ete mosala oyo efutaka biso malamu.
26 Liyabona njalo liyezwa ukuthi uPhawuli lo usenze abantu abanengi bakholwa njalo uzadukisa abantu abanengi lapha e-Efesu lakuso sonke isifunda sase-Ezhiya. Uthi yena onkulunkulu ababunjwe ngumuntu kabasibo onkulunkulu lakancinyane.
Nzokande, bino moko bozali komona mpe koyoka ndenge nini Polo wana azali kosala nyonso mpo na kondimisa bato mpe kobenda sima na ye bato ebele awa kaka na Efeso te, kasi mpe na etuka mobimba ya Azia; azali koloba ete banzambe oyo esalemi na maboko ya bato ezali banzambe te.
27 Kulengozi-ke yokuthi kakuyikuba ngumsebenzi wethu kuphela ozalahlekelwa libizo lawo elihle, kodwa lethempeli likankulunkulukazi omkhulu u-Athemisi lizadunyazwa, laye unkulunkulukazi ngokwakhe, yena okhonzwa kusosonke isifunda sase-Ezhiya lasemhlabeni wonke, uzakwemukwa ubukhosi bakhe.”
Makambo oyo Polo azali kosala ezali koluka kaka te kobebisa lokumu ya mosala na biso, kasi ezali mpe kosilisa lokumu ya tempelo ya Artemisi, nzambe monene ya mwasi; ezali lisusu kosilisa nkembo ya Artemisi oyo Azia mobimba mpe mokili mobimba ezali kogumbamela.
28 Bathi bekuzwa lokhu bafuthelana ngokuzonda, bahle bamemeza besithi, “Mkhulu u-Athemisi wama-Efesu!”
Tango kaka bayokaki bongo, basilikaki makasi mpe bakomaki koganga: — Artemisi ya Efeso azali monene!
29 Masinyane nje idolobho lonke laphithizela. Abantu badumela uGayiyasi lo-Aristakhasi ababe ngabaphelekezeli bakaPhawuli, bengabeMasedoniya, babahudulela enkundleni yemidlalo bonke bayakuthi cwi khona.
Mbala moko, mobulu ekotaki kati na engumba mobimba. Bakangaki Gayusi mpe Arisitarke, bato mibale ya Masedwane, oyo bazalaki kotambola elongo na Polo; mpe bato nyonso bakendeki na lombangu na ndako ya masano.
30 UPhawuli wayefuna ukuzithela emphakathini, kodwa abafundi bamalela.
Polo azalaki na posa ya kobima na miso ya bato, kasi bayekoli bapekisaki ye.
31 Labanye abaphathi besifunda, ababengabangane bakaPhawuli, labo bamthumela ilizwi bathi angaqali ukuyavela enkundleni yemidlalo.
Ezala mpe baninga na ye, oyo bazalaki bakambi ya etuka, batindelaki ye maloba mpo na kosenga na ye ete ameka te kosala liseki ya kokende na ndako ya masano.
32 Kwakungasaqondakali enkundleni: Abanye babeklabalala besitsho lokhu, abanye labo besitsho okunye. Abantu abanengi babevele bengazi lokuthi babelandeni lapho.
Mobulu makasi ekotaki kati na ebele ya bato: bamoko bazalaki koganga mpo na likambo moko, mpe bamosusu, mpo na likambo mosusu. Mingi kati na bango bazalaki koyeba te tina nini basangani wana.
33 AmaJuda afuqela u-Alekizanda phambili esithi kawakhulumele. Waphakamisa isandla ukuwathulisa ukuze achasise kuhle indaba ebantwini.
Bayuda kati na ebele ya bato batindikaki Alekizandre na liboso, mpe batalisaki ye likambo yango ndenge ezali. Bongo Alekizandre atombolaki loboko mpo na kolakisa ete alingi kozwa maloba mpo na kotalisa na bato.
34 Kodwa athi ngokunanzelela ukuthi wayengumJuda, onke ahlaba umkhosi kanyekanye okwaphose kwathatha amahola amabili, besithi, “Mkhulu u-Athemisi wama-Efesu!”
Kasi tango basosolaki ete azali Moyuda, bango nyonso basalaki pene bangonga mibale ya koganga lokola moto moko: — Artemisi ya Efeso azali monene!
35 Unobhala wedolobho walithulisa ixuku wathi, “Madoda ase-Efesu, akusikho yini ukuthi umhlaba wonke uyakwazi ukuthi idolobho lase-Efesu yilo elingumlondolozi wethempeli lika-Athemisi omkhulu, kanye lomfanekiso wakhe owehla uvela ezulwini?
Suka na suka, mokomi mikanda ya engumba alongaki kopekisa makelele ya bato; alobaki: — Bato ya Efeso! Nani kati na mokili oyo ayebi te ete engumba ya Efeso ezali engumba mosantu ya Artemisi, nzambe mwasi monene, mpe ya ekeko na ye oyo ekita wuta na likolo?
36 Pho-ke njengoba lokhu kuyinto engaphikiswayo, thulani lingenzi izinto zamawala.
Yango wana, lokola moko te akoki kotia tembe na likambo oyo, bovanda kimia mpe bosala makambo ya bozoba te.
37 Selilethe amadoda la lapha, kodwa wona engagqekezanga emathempelini kumbe athuka unkulunkulukazi wethu.
Bato oyo bomemi awa babebisi ndako ya nzambe na biso te mpe bafingi ye te.
38 Ngakho nxa uDemetriyasi lalabo akhanda labo belensolo loba ngobani, imithethwandaba ivuliwe, njalo labahluleli bakhona. Bangamangala.
Soki Demetriusi mpe basali na ye bazwi moto likambo, esambiselo ezali, basambisi mpe bazali. Ebongi malamu ete bakende kofunda.
39 Nxa kukhona njalo okunye elifuna ukukutsho, kakuyethoniswa ngomthetho enkundleni.
Mpe soki bozali na likambo mosusu ya koloba, tokoyekola yango malamu kati na mayangani oyo mibeko epesa ndingisa.
40 Njengoba kunje nje sisengozini yokubekwa icala lokuvusa isiyaluyalu ngenxa yezehlakalo zalamuhla. Kungenzeka lokho sizakwehluleka ukuchaza imbangela yalesisiphithiphithi, ngoba ngempela kungekho sizatho.”
Soki tokebi te, bakoki kofunda biso ete botombokisi bato, mpo na makambo oyo esalemi lelo. Na bongo, tokolonga te kolimbola tina oyo bato basangani awa.
41 Eqeda kukhuluma lokhu, wawuchitha umhlangano.
Tango kaka asilisaki koloba, apesaki mitindo ete bato bapanzana.
