Imisebenzi 17
1 Bathi sebedlule e-Amfipholi le-Apholoniya, bafika eThesalonika lapho okwakulesinagogu yamaJuda khona.
Pagkatahak nga nila sa Amfipolis at sa Apolonia, ay nagsirating sila sa Tesalonica, na kinaroroonan ng isang sinagoga ng mga Judio.
2 Njengenjayelo yakhe uPhawuli waya esinagogweni, kwathi ngamaSabatha amathathu wabonisana labo ngeMibhalo,
At si Pablo, ayon sa ugali niya ay pumasok sa kanila, at sa tatlong sabbath ay nangatuwiran sa kanila sa mga kasulatan,
3 echaza njalo eveza obala ukuthi uKhristu wayemele ahlupheke njalo avuke kwabafileyo. Wathi, “UJesu lo engitshumayela ngaye kini unguye uKhristu.”
Na binubuksan at pinatunayan na kinakailangang si Cristo ay maghirap, at muling mabuhay sa mga patay; at itong si Jesus, aniya, na aking ipinangangaral sa inyo, ay siyang Cristo.
4 Amanye amaJuda akukholwa lokho asehlanganyelana loPhawuli loSayilasi, njengalokho okwenziwa linani elikhulu lamaGrikhi abesaba uNkulunkulu, kugoqela lehlekanyana labesifazane abahloniphekayo.
At nangahikayat ang ilan sa kanila, at nakikampi kay Pablo at kay Silas; at gayon din ang lubhang maraming mga Griegong masisipag sa kabanalan, at hindi kakaunting mga babaing mararangal.
5 Kodwa amaJuda aba lomona; ngakho asehuga izixhwali endaweni yokuthengisa, abalixuku elithile asevusa umsindo edolobheni. Aphuthumela endlini kaJasoni edinga uPhawuli loSayilasi efuna ukubaletha phambi kukazulu.
Datapuwa't ang mga Judio, palibhasa'y nangaudyokan ng inggit, ay nangagsama ng ilang masasamang tao sa pamilihan, at pagkatipon ng isang karamihan, ay ginulo ang bayan; at pagkalusob sa bahay ni Jason, ay pinagsikapan nilang sila'y iharap sa mga tao.
6 Kodwa kwathi sebebaswele basebedonsela uJasoni labanye abazalwane abathile kubaphathi bedolobho bememeza besithi: “Amadoda la abekade edala uhlupho emhlabeni wonke manje aseze lapha,
At nang hindi sila mangasumpungan, ay kanilang kinaladkad si Jason at ang ilang kapatid sa harap ng mga punong bayan, na ipinagsisigawan, Itong mga nagsisipagtiwarik ng sanglibutan, ay nagsiparito rin naman;
7 uJasoni yena wawemukela endlini yakhe. Bonke bahlinikeza imithetho kaKhesari besithi kulenye inkosi ethiwa nguJesu.”
Na tinanggap sila ni Jason: at ang lahat ng mga ito ay nagsisigawa ng laban sa mga utos ni Cesar, na nagsasabing may ibang hari, si Jesus.
8 Bathi bekuzwa lokhu abantu labaphathi bedolobho bazonda kakhulu.
At kanilang ginulo ang karamihan at ang mga punong bayan, nang kanilang marinig ang mga bagay na ito.
9 Kwasekuthiwa uJasoni labanye bakhe kabakhuphe isibambiso ngemali ethile, kwayikhona bekhululwa ukuthi bahambe.
At nang matanggap na nila ang pinakaako kay Jason at sa mga iba, ay kanilang pinawalan sila.
10 Konela ukuthi kuhlwe abazalwane babasusa uPhawuli loSayilasi babasa eBheriya. Ekufikeni kwabo khona baya esinagogweni yamaJuda.
At pagdaka'y pinayaon sa gabi ng mga kapatid si Pablo at si Silas sa Berea: na nang dumating sila doon ay nagsipasok sa sinagoga ng mga Judio.
11 AmaJuda eBheriya wona ayelesimilo esingcono kulaleso esamaThesalonika, ngoba alemukela ilizwi ngomfutho omkhulu njalo ayihlola iMibhalo insuku zonke ukuze abone ukuthi lokho uPhawuli ayekutsho kwakuliqiniso na.
Ngayon lalong naging mararangal ang mga ito kay sa mga taga Tesalonica, sapagka't tinanggap nila ang salita ng buong pagsisikap, at sinisiyasat sa araw-araw ang mga kasulatan, kung tunay nga ang mga bagay na ito.
12 AmaJuda amanengi akholwa, kanye labesifazane abanengi bamaGrikhi abahloniphekayo lamadoda amanengi amaGrikhi.
Kaya nga marami sa kanila ang mga nagsisampalataya; gayon din sa mga babaing Griega na may mga kalagayang mahal, at sa mga lalake, ay hindi kakaunti.
13 Kwathi amaJuda aseThesalonika esezwile ukuthi uPhawuli wayesetshumayela ilizwi likaNkulunkulu eBheriya, aya khona futhi, athela abantu umoya omubi abadunga.
Datapuwa't nang maunawa ng mga Judiong taga Tesalonica na sa Berea ay ipinangangaral din ni Pablo ang salita ng Dios, ay nagsiparoon din naman, na ginulo at binagabag ang mga karamihan.
14 Abazalwane bahle bathumela uPhawuli ngasokhunjini lolwandle, kodwa uSayilasi loThimothi basala eBheriya.
At nang magkagayo'y pagdaka'y pinayaon ng mga kapatid si Pablo na pumaroon hanggang sa dagat: at nangatira pa roon si Silas at si Timoteo.
15 Amadoda ayephelekezela uPhawuli amtshiya e-Athene asebuyela lomlayezo wokuthi uSayilasi loThimothi bamlandele ngokuphangisa.
Datapuwa't silang mga nagsipaghatid kay Pablo ay dinala siya hanggang sa Atenas: at nang matanggap na nila ang pautos kay Silas at kay Timoteo na madalingmadali silang magsiparoon sa kaniya, ay nagsialis sila.
16 UPhawuli esabamelele e-Athene, wakhathazeka kakhulu ngokubona ukuthi idolobho lelo laligcwele izithombe.
Samantala ngang sila'y hinihintay ni Pablo sa Atenas, ay namuhi ang kaniyang espiritu sa loob niya sa pagkamasid niya sa bayan na puno ng diosdiosan.
17 Ngakho wabonisana lamaJuda kanye lamaGrikhi ayemesaba uNkulunkulu esinagogweni lasendaweni yokuthengisa zonke insuku lalabo ababekhonapho.
Kaya't sa sinagoga'y nakipagmatuwiran siya sa mga Judio at sa mga taong masisipag sa kabanalan, at sa araw-araw sa pamilihan sa mga nakikipagkita sa kaniya.
18 Ixuku lezazi zama-Ephikhuri lamaStoyikhi laphikisana laye. Abanye babo babuza bathi, “Uwumani lolu luzama ukuthini kanti?” Abanye bathi, “Kungathi utshumayela ngonkulunkulu bezizweni.” Bakutsho lokhu ngoba uPhawuli wayetshumayela izindaba ezinhle ngoJesu langokuvuka kwabafileyo.
At ilan naman sa mga pilosopong Epicureo at Estoico ay nakipagtalo sa kaniya. At sinabi ng ilan, Anong ibig sabihin ng masalitang ito? binagabag ang mga iba, Parang siya'y tagapagbalita ng mga ibang dios: sapagka't ipinangangaral niya si Jesus at ang pagkabuhay na maguli.
19 Basebehamba laye enkundleni ye-Ariyophagasi, bafika bathi kuye, “Ake usitshele ukuthi imfundiso le entsha oyethulayo iyini.
At siya'y tinangnan nila, at dinala siya sa Areopago, na sinasabi, Mangyayari bagang maalaman namin kung ano itong bagong aral, na sinasalita mo?
20 Uletha ezindlebeni zethu imibono engajayelekanga, ngakho sifuna ukwazi ukuthi itshoni.”
Sapagka't naghahatid ka ng mga kakaibang bagay sa aming mga tainga: ibig nga naming maalaman kung ano ang kahulugan ng mga bagay na ito.
21 (Wonke ama-Atheni labezizwe ababehlala khona babechitha isikhathi sabo bengenzi lutho ngaphandle kokukhuluma lokulalela imibono emitsha.)
(Lahat nga ng mga Ateniense at ang mga taga ibang bayang nakikipamayan doon ay walang ibang ginagawa, kundi ang magsipagsaysay o mangakinig ng anomang bagay na bago.)
22 UPhawuli wasukuma enkundleni ye-Ariyophagasi wathi, “Madoda ase-Atheni! Ngiyabona ukuthi kukho konke lingabantu abakhonzayo.
At tumindig si Pablo sa gitna ng Areopago, at sinabi, Kayong mga lalaking taga Atenas, sa lahat ng mga bagay ay napapansin kong kayo'y lubhang relihioso.
23 Ngoba ngithe ngihambahamba, ngabona izithombe zenu, ngaze ngafumana i-alithari elilombhalo othi: Kunkulunkulu Ongaziwayo. Manje-ke lokho elikukhonza njengolutho olungaziwayo yikho engizakutshumayela kini.
Sapagka't sa aking pagdaraan, at sa pagmamasid ng mga bagay na inyong sinasamba, ay nakasumpong din naman ako ng isang dambana na may sulat na ganito, SA ISANG DIOS NA HINDI KILALA. Yaon ngang inyong sinasamba sa hindi pagkakilala, siya ang sa inyo'y ibinabalita ko.
24 UNkulunkulu owenza umhlaba lakho konke okukuwo uyiNkosi yezulu lomhlaba, njalo kahlali emathempelini akhiwe ngezandla.
Ang Dios na gumawa ng sanglibutan at ng lahat ng mga bagay na naririto, siya, palibhasa'y Panginoon ng langit at ng lupa, ay hindi tumatahan sa mga templong ginawa ng mga kamay;
25 Njalo kancediswa yizandla zabantu ingathi kukhona akuswelayo, ngoba yena ngokwakhe upha bonke abantu impilo, umphefumulo lokunye konke.
Ni hindi rin naman pinaglilingkuran siya ng mga kamay ng mga tao, na para bagang siya'y nangangailangan ng anomang bagay, yamang siya rin ang nagbibigay sa lahat ng buhay, at ng hininga, at ng lahat ng mga bagay;
26 Ngomuntu oyedwa wenza zonke izizwe zabantu, ukuthi zakhe emhlabeni wonke; njalo wamisa izikhathi abazilungiselweyo lazo kanye izindawo abamele bahlale kuzo.
At ginawa niya sa isa ang bawa't bansa ng mga tao upang magsipanahan sa balat ng buong lupa, na itinakda ang kanilang talagang ayos ng mga kapanahunan at ang mga hangganan ng kanilang tahanan;
27 UNkulunkulu wakwenza lokhu ukuze abantu bamdinge lokuthi mhlawumbe bamfinyelele bamfumane, loba nje uvele engakhatshana komunye lomunye wethu.
Upang kanilang hanapin ang Dios baka sakaling maapuhap nila siya at siya'y masumpungan, bagaman hindi siya malayo sa bawa't isa sa atin:
28 ‘Ngoba siphila kuye, sihambe ngaye njalo sipheleliswe nguye.’ Njengokutsho kwezinye izimbongi zakini ukuthi, ‘Singabantwabakhe.’
Sapagka't sa kaniya tayo'y nangabubuhay, at nagsisikilos, at mayroon tayong pagkatao: na gaya naman ng sinabi ng ilan sa inyong sariling mga manunula, Sapagka't tayo nama'y sa kaniyang lahi.
29 Ngakho-ke njengoba singabantwana bakaNkulunkulu, kasingacabangini ukuthi ubuNkulunkulu bunjengegolide, loba isiliva kumbe ilitshe; umfanekiso obunjwe ngobungcitshi bomuntu.
Yamang tayo nga'y lahi ng Dios, ay hindi marapat nating isipin na ang pagka Dios ay katulad ng ginto, o ng pilak, o ng bato, na inukit ng kabihasnan at katalinuhan ng tao.
30 Endulo uNkulunkulu kakunakanga ukungazi lokhu, kodwa khathesi uselaya bonke abantu ezindaweni zonke ukuba baphenduke.
Ang mga panahon ng kahangalan ay pinalipas na nga ng Dios; datapuwa't ngayo'y ipinaguutos niya sa mga tao na mangagsisi silang lahat sa lahat ng dako:
31 Ngoba uselumisile usuku lapho azakwahlulela khona umhlaba ngokulunga ngaye umuntu amkhethileyo. Usebuvezile ubufakazi balokhu kubo bonke abantu ngokumvusa kwabafileyo.”
Sapagka't siya'y nagtakda ng isang araw na kaniyang ipaghuhukom sa sanglibutan ayon sa katuwiran sa pamamagitan ng lalaking kaniyang itinalaga; na ito'y pinatunayan niya sa lahat ng mga tao, nang siya'y buhayin niyang maguli sa mga patay.
32 Bathi besizwa ngokuvuka kwabafileyo, abanye babo bamklolodela, kodwa abanye bathi, “Sifuna ukuphinda sikuzwe ukhuluma ngale indaba njalo.”
At nang kanilang marinig ang tungkol sa pagkabuhay na maguli, ay nanglibak ang ilan; datapuwa't sinabi ng mga iba, Pakikinggan ka naming muli tungkol dito.
33 Ngalokho-ke, uPhawuli wasesuka enkundleni.
Sa gayo'y umalis si Pablo sa gitna nila.
34 Abantu abathile baba ngabalandeli bakaPhawuli, bakholwa. Phakathi kwabo kwakuloDiyonisiyu owayelilunga le-Ariyophagasi, njalo lowesifazane okwakuthiwa nguDamari kanye labanye abalinani elithile.
Datapuwa't nakisama sa kanya ang ilang mga tao, at nagsisampalataya: na sa mga yao'y isa si Dionisio na Areopagita, at ang isang babaing nagngangalang Damaris, at mga iba pang kasama nila.
