< 2 Amakhosi 8 >
1 U-Elisha wayetshele umfazi olomntwana ayemvuse ekufeni wathi, “Suka uhambe labendlu yakho uyehlala lapha ongathuthela khona okwesikhatshana, ngoba uThixo uzaletha indlala elizweni ezathatha iminyaka eyisikhombisa.”
Na rĩrĩ, Elisha akĩĩra mũtumia ũrĩa aariũkĩirie mwana atĩrĩ, “Thiĩ hamwe na andũ a nyũmba yaku mũgaikare kwa ihinda kũrĩa mũngĩhota gũikara, tondũ Jehova nĩatuĩte kũgĩe ngʼaragu bũrũri-inĩ ũyũ, ĩrĩa ĩkũniina mĩaka mũgwanja.”
2 Owesifazane lowo wakwenza lokho njengokulaywa kwakhe ngumuntu kaNkulunkulu. Yena kanye labendlu yakhe basuka bayahlala elizweni lamaFilistiya okweminyaka eyisikhombisa.
Nake mũtumia ũcio agĩĩka o ta ũrĩa mũndũ wa Ngai oigĩte. We mwene na andũ a nyũmba yake magĩthiĩ na magĩikara bũrũri wa Afilisti mĩaka mũgwanja.
3 Ekupheleni kweminyaka eyisikhombisa wasuka elizweni lamaFilistiya waya enkosini yakibo wayacela indawo yomuzi kanye lamasimu akhe.
Na rĩrĩ, mĩaka mũgwanja yathira-rĩ, akiuma bũrũri wa Afilisti, agĩthiĩ kũrĩ mũthamaki kũmũthaitha nĩ ũndũ wa nyũmba na gĩthaka gĩake.
4 Inkosi yayikhuluma loGehazi, isisebenzi somuntu kaNkulunkulu, yathi, “Ake ungixoxele ngezimanga ezinkulu esezike zenziwa ngu-Elisha.”
Mũthamaki aaragia na Gehazi, ndungata ya mũndũ wa Ngai, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ta njĩĩra maũndũ mothe manene marĩa Elisha aaneka.”
5 Uthe uGehazi esathi uyalandisela inkosi ngokuthi u-Elisha wavusa njani abafileyo, owesifazane owayelendodana yakhe eyasiliswa ngu-Elisha wafika ezocela ukubuyela emzini wakhe lokulima amasimu akhe. UGehazi wathi, “Nguyenalo owesifazane, nkosi yami, nansi lendodana yakhe, eyiyo eyavuswa kwabafileyo ngu-Elisha.”
O rĩrĩa Gehazi eeraga mũthamaki ũrĩa Elisha aariũkirie mũndũ-rĩ, mũtumia ũrĩa wariũkĩirio mũriũ nĩ Elisha agĩũka gũthaitha mũthamaki nĩ ũndũ wa nyũmba na gĩthaka gĩake. Nake Gehazi akiuga atĩrĩ, “Mũthamaki mwathi wakwa, ũyũ nĩwe mũtumia ũcio, na mũriũ ũrĩa wariũkirio nĩ Elisha nĩwe ũyũ.”
6 Inkosi yambuza ngalokhu umama lowo, lakanye wakufakaza lokho. Inkosi yasikhetha esinye sezikhulu zayo ukuba sikhangele izikhalazo zowesifazane yaqonqosela yathi, “Uze umbuyisele konke okwakungokwakhe, lenzuzo yonke eyasala izuzakala emasimini akhe kusukela mhla asuka kulelilizwe kuze kube sekuphendukeni kwakhe lamuhla.”
Nake mũthamaki akĩũria mũtumia ũhoro ũcio, nake akĩmũhe ũhoro. Ningĩ mũthamaki akĩĩra mũnene ũmwe wake ũhoro wa mũtumia ũcio, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũcookerie kĩrĩa gĩothe kĩarĩ gĩake, hamwe na uumithio wothe wa gĩthaka gĩake, kuuma mũthenya ũrĩa oimire bũrũri ũyũ o nginya rĩu.”
7 U-Elisha waya eDamaseko, uBheni-Hadadi inkosi yase-Aramu wayegula. Inkosi isitsheliwe ngalokho ukuthi,
Na rĩrĩ, Elisha agĩthiĩ Dameski, nake Beni-Hadadi mũthamaki wa Suriata aarĩ mũrũaru. Rĩrĩa mũthamaki eerirwo atĩrĩ, “Mũndũ wa Ngai nĩokĩte nginya gũkũ,”
8 “Umuntu kaNkulunkulu usefikile uvela ekudeni khonale esiza lapha,” wathi kuHazayeli: “Thatha isipho uyehlangabeza umuntu kaNkulunkulu. Khuluma ubuze uThixo ngaye; uthi, ‘Kambe ngizasila yini kulokhu kugula na?’”
akĩĩra Hazaeli atĩrĩ, “Oya kĩheo, ũthiĩ ũtũnge mũndũ wa Ngai. Tuĩria ũhoro harĩ Jehova na ũndũ wake; mũũrie atĩrĩ, ‘Niĩ nĩngũhona ndwari ĩno?’”
9 UHazayeli waphuma wayahlangabeza u-Elisha, ephethe izipho zezimpahla ezinhle kakhulu ezenziwa ngabaleminwe eDamaseko zithwelwe ngamakamela angamatshumi amane. Wafika wangena wema phambi kwakhe, wathi, “Indodana yakho uBheni-Hadadi inkosi yase-Aramu ungithumile ukuba ngizobuza, uthe yena, ‘Kambe ngizasila emkhuhlaneni na?’”
Nĩ ũndũ ũcio Hazaeli agĩthiĩ gũtũnga Elisha, akuuĩte kĩheo kĩa indo iria njega cia Dameski, ikuuĩtwo nĩ ngamĩĩra mĩrongo ĩna. Hazaeli agĩthiĩ, akĩrũgama mbere ya Elisha, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrũguo Beni-Hadadi mũthamaki wa Suriata nĩwe wandũma ngũũrie atĩrĩ, ‘Niĩ nĩngũhona ndwari ĩno?’”
10 U-Elisha waphendula wathi, “Hamba uyemtshela ukuthi, ‘Ngempela uzasila’; kodwa uThixo usebonakalisile kimi umbono wokuthi uzakufa.”
Nake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Thiĩ ũmwĩre atĩrĩ, ‘Ti-itherũ nĩũkũhona’; no Jehova nĩanguũrĩirie atĩ no egũkua.”
11 Wamkhangela engaciyozi emuthe nzo ngamehlo uHazayeli waze waba lenhloni. Umuntu kaNkulunkulu wasekhala.
Elisha akĩmũkũũrĩra maitho amũrorete nginya Hazaeli agĩconoka. Nake mũndũ wa Ngai akĩambĩrĩria kũrĩra.
12 UHazayeli wabuza wathi, “Kungani inkosi yami ikhala?” Umuntu kaNkulunkulu waphendula wathi, “Kungenxa yokuthi ngiyabazi ububi ozabenza ebantwini bako-Israyeli; uzatshisa izinqola zabo ngomlilo, ubulale lamadodana abo ngenkemba, uchoboze ingane zabo njalo uqhaqhe abesifazane abazithweleyo.”
Nake Hazaeli akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwathi wakwa arĩre?” Nake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ ũndũ nĩnjũũĩ ũũru ũrĩa ũkaarehere andũ a Isiraeli. Nĩũgacina ciĩgitĩro ciao iria nũmu, na ũũrage aanake ao na rũhiũ rwa njora, ũtungumanie twana twao thĩ, na ũtarũre nda cia andũ-a-nja arĩa marĩ nda.”
13 UHazayeli wathi, “Kambe inceku yakho, yona iyinja ngokwayo, ingasanelisa njani isiga esingako?” U-Elisha waphendula wathi, “UThixo ungitshengisile ukuthi wena uzakuba yinkosi yase-Aramu.”
Nake Hazaeli akĩmũũria atĩrĩ, “Ndungata ĩno yaku ĩtariĩ ta ngui-rĩ, yahota atĩa gwĩka ũndũ mũnene ũguo?” Nake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Jehova nĩanyonetie atĩ nĩũgatuĩka mũthamaki wa Suriata.”
14 Ngakho uHazayeli wasuka ku-Elisha wabuyela enkosini yakhe. UBheni-Hadadi wasebuza esithi, “Utheni u-Elisha kuwe?” UHazayeli yena waphendula wathi, “Ungitshele ukuthi ngempela uzasila.”
Ningĩ Hazaeli agĩtigana na Elisha agĩcooka kũrĩ mwathi wake. Rĩrĩa Beni-Hadadi aamũũririe atĩrĩ, “Elisha akwĩrire atĩa?” Hazaeli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Anjĩĩrire ti-itherũ nĩũkũhona.”
15 Kodwa ngosuku olulandelayo wathatha ingubo, wayigxamuza emanzini, wasembomboza ubuso benkosi ngayo yaze yafa. Ngakho uHazayeli waba yinkosi.
No mũthenya ũyũ ũngĩ Hazaeli akĩoya taama mũritũ, akĩũtobokia maaĩ-inĩ, akĩhumbĩra mũthamaki ũthiũ naguo, o nginya agĩkua. Nake Hazaeli agĩthamaka ithenya rĩake.
16 Ngomnyaka wesihlanu kaJoramu indodana ka-Ahabi inkosi yako-Israyeli, ngesikhathi uJehoshafathi eyinkosi yakoJuda, uJehoramu indodana kaJehoshafathi waqalisa ukubusa eyinkosi yakoJuda.
Mwaka-inĩ wa ĩtano wa wathani wa Joramu mũrũ wa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli-rĩ, Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu akĩambĩrĩria gũthamaka Juda.
17 Wayeleminyaka engamatshumi amathathu lambili eqalisa ukubusa, njalo wabusa eJerusalema okweminyaka eyisificaminwembili.
Jehoramu aarĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na agĩthamaka arĩ Jerusalemu mĩaka ĩnana.
18 Yena wahamba emanyathelweni amakhosi ako-Israyeli, njengalokhu okwakwenziwe ngabendlu ka-Ahabi, ngoba wayethethe indodakazi ka-Ahabi. Wona phambi kukaThixo.
Nĩathiire na mĩthiĩre ya athamaki a Isiraeli, o ta ũrĩa nyũmba ya Ahabu yekĩte, nĩgũkorwo aahikirie mwarĩ wa Ahabu. Nĩekire maũndũ mooru maitho-inĩ ma Jehova.
19 Loba kunjalo, ngenxa kaDavida inceku yakhe, uThixo kathandanga ukudiliza indlu kaJuda. Wayemthembise ukugcina isibane sikaDavida lenzalo yakhe kuze kube nini lanini.
No rĩrĩ, nĩ ũndũ wa ndungata yake Daudi, Jehova ndeendaga kwananga Juda. Nĩeranĩire atĩ nĩegũtũũria tawa nĩ ũndũ wa Daudi na njiaro ciake nginya tene.
20 Ngensuku zikaJehoramu, abase-Edomi bahlamukela uJuda babeka eyabo inkosi.
Mahinda ma Jehoramu-rĩ, andũ a Edomu nĩmaremeire Juda na makĩgĩa na mũthamaki wao ene.
21 Ngakho uJehoramu waya eZayiri lezinqola zakhe zokulwa. Ama-Edomi amhanqa yena kanye labalawuli bezinqola zokulwa, wavuka ebusuku waphulukundlela ngobusuku; kodwa amabutho akhe abaleka abuyela ekhaya.
Nĩ ũndũ ũcio Jehoramu agĩthiĩ Zairu hamwe na ngaari ciake ciothe cia ita. Andũ a Edomu makĩmũrigiicĩria hamwe na anene a ngaari ciake cia ita, no agĩũkĩra na akĩũra ũtukũ; narĩo ita rĩake, o na kũrĩ o ũguo, rĩkĩũra rĩgĩcooka mũciĩ.
22 Kuze kube lamhla abase-Edomi balokhu behlamukela uJuda. ULibhina laye wahlamuka ngalesosikhathi.
Nginyagia ũmũthĩ andũ a Edomu matũũraga maremeire Juda. Andũ a Libina o nao makĩrega watho wa Juda o ihinda-inĩ rĩu.
23 Okunye ngombuso langezehlakalo zikaJehoramu, lakho konke okunye akwenzayo, akulotshwanga egwalweni lwembali yamakhosi akoJuda na?
Maũndũ marĩa mangĩ makoniĩ wathani wa Jehoramu, na marĩa mothe eekire, githĩ matiandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma mahinda ma athamaki a Juda?
24 UJehoramu waya kwabaphansi, wangcwatshwa laboyise eMzini kaDavida. Ngakho u-Ahaziya indodana yakhe wathatha ubukhosi.
Nake Jehoramu akĩhurũka hamwe na maithe make na agĩthikwo hamwe nao itũũra-inĩ rĩa Daudi. Nake mũriũ Ahazia agĩtuĩka mũthamaki ithenya rĩake.
25 Ngomnyaka wetshumi lambili kaJoramu indodana ka-Ahabi inkosi yako-Israyeli, u-Ahaziya indodana kaJehoramu inkosi yakoJuda waqalisa ukubusa.
Mwaka-inĩ wa ikũmi na ĩĩrĩ wa wathani wa Joramu mũrũ wa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli-rĩ, Ahazia mũrũ wa Jehoramu mũthamaki wa Juda nĩguo ambĩrĩirie gũthamaka.
26 U-Ahaziya waqalisa ukubusa eleminyaka engamatshumi amabili, njalo wabusa eJerusalema okomnyaka owodwa. Unina wayengu-Athaliya, umntanomntanakhe ka-Omri inkosi yako-Israyeli.
Ahazia aarĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na agĩthamaka arĩ Jerusalemu mwaka ũmwe. Nyina eetagwo Athalia, mwarĩ wa mwana wa Omuri mũthamaki wa Isiraeli.
27 Wahamba ngenyathelo labendlu ka-Ahabi wona phambi kukaThixo, njengokwakwenziwe ngabendlu ka-Ahabi, ngoba wayeyisihlobo sabo ngokuthatha.
Nake Ahazia agĩthiĩ na mĩthiĩre ya nyũmba ya Ahabu, na agĩĩka ũũru maitho-inĩ ma Jehova o ta ũrĩa nyũmba ya Ahabu yekĩte, nĩgũkorwo nĩmatarainie na nyũmba ya Ahabu nĩ ũndũ wa kũhikania kuo.
28 U-Ahaziya waya empini loJoramu indodana ka-Ahabi besilwa loHazayeli inkosi yase-Aramu eRamothi Giliyadi. Ama-Aramu alimaza uJoramu,
Ahazia nĩmathiire na Joramu mũrũ wa Ahabu nĩguo makarũe na Hazaeli mũthamaki wa Suriata kũu Ramothu-Gileadi. Nao Asuriata makĩguraria Joramu;
29 ngakho inkosi uJoramu yabuyela eJezerili ukuthi iyekwelatshwa amanxeba lapho eyayilinyazwe khona ngama-Aramu eRama ekulweni kwayo loHazayeli inkosi yama-Aramu. Ngakho u-Ahaziya indodana kaJehoramu inkosi yakoJuda wehla wayabona uJoramu indodana ka-Ahabi, njengoba wayeselimele.
nĩ ũndũ ũcio Mũthamaki Joramu akĩhũndũka, agĩthiĩ Jezireeli nĩguo akahonie nguraro iria aagurarĩtio nĩ Asuriata kũu Ramothu makĩrũa na Hazaeli mũthamaki wa Suriata. Hĩndĩ ĩyo Ahazia mũrũ wa Jehoramu mũthamaki wa Juda agĩikũrũka, agĩthiĩ Jezireeli akarore Joramu mũrũ wa Ahabu, tondũ nĩagurarĩtio.