1 Imilando 29
1 Inkosi uDavida yathi ebandleni lonke: “Indodana yami uSolomoni, yena kanye osekhethwe nguNkulunkulu, usesengumfana njalo usesemutsha. Umsebenzi mkhulu, ngoba lesisakhiwo sobukhosi ayisiso esomuntu kodwa ngesikaThixo uNkulunkulu.
Kinuna ni Ari David iti sibubukel a gimong, “Ni Solomon nga anakko, a kakaisuna a pinili ti Dios, ket ubing pay ken awan pay ti kapadasanna, ket saan a sinsinan ti trabaho nga aramidenna. Ta ti templo ket saan a para kadagiti tattao ngem para kenni Yahweh a Dios.
2 Sengilungiselele ngayo yonke inzuzo engilayo ukwakhiwa kwethempeli likaNkulunkulu wami, igolide lokwenza izinto zegolide, isiliva sokwenza izinto zesiliva, ithusi lokwenza izinto zethusi, lensimbi yokwenza izinto zensimbi, lezigodo zokwenza izinto zezigodo, kanye lohlobo lwamatshe e-onikisi, lamatshe okubekwa, lamatshe okucecisa, lalemibala, lenhlobonhlobo zonke zamatshe amahle lamatshe alukhuni amanengi, konke lokhu ngikubuthelele ngakunengi.
Isu nga inaramidko ti kabaelak a mangisabet iti kasapulan ti templo ti Diosko. Nangitedak iti balitok para kadagiti banbanag a maaramid babaen iti balitok, pirak a para kadagiti banbanag a maaramid babaen iti pirak, bronse a para kadagiti banbanag maaramid babaen iti bronse, landok a para kadagiti banbanag a maaramid babaen iti landok, ken kayo a para kadagiti banbanag a maaramid babaen iti kayo. Nangitedak pay kadagiti batbato nga onyx, batbato a maisimpa, batbato a maikalupkup kadagiti banbanag nga addaan iti agduduma a maris—amin a kita ti napapateg a batbato—ken nawadwad a batbato a marmol.
3 Ngaphandle kwalokho, ngenxa yokutshisekela kwami ithempeli likaNkulunkulu wami, manje senginikela inotho yami yegolide lesiliva ethempelini likaNkulunkulu wami ngaphezu kwakho konke engikulethileyo ethempelini leli elingcwele:
Ita, gapu iti ragsakko iti balay ti Diosko, intedko ti bukodko a gameng a balitok ken pirak para iti daytoy. Ar-aramidek daytoy kas nayon iti amin nga insaganak para iti daytoy nasantoan a templo:
4 ngamathalenta egolide azinkulungwane ezintathu egolide (igolide lase-Ofiri) lamathalenta esiliva esicengekileyo azinkulungwane eziyisikhombisa okokugudula ngalo imiduli yezindlu,
talloribu a talento a balitok manipud iti Opir, ken pitoribu a talento a puro a pirak, tapno makalupkupan dagiti pader dagiti pasdek.
5 okomsebenzi wegolide lokomsebenzi wesiliva lokwawo wonke umsebenzi ozakwenziwa yizingcitshi. Ngakho, ngubani ofuna ukuzinikela kuThixo lamuhla?”
Mangtedak iti balitok para kadagiti banbanag a maaramid iti balitok, ken pirak para kadagiti banbanag a maaramid iti pirak, ken dagiti banbanag para kadagiti amin a kita ti trabaho nga aramiden dagiti kumikitikit. Siasino pay ti mayat a mangted kenni Yahweh ita nga aldaw ken mangted iti bagina kenkuana?”
6 Abazinhloko zezindlu, izikhulu zezizwana zako-Israyeli, abalawuli bezinkulungwane labalawuli bamakhulu, lezikhulu ezazikhangele ngokuqhutshwa komsebenzi wenkosi bapha ngokuzinikela.
Ket nangted met kadagiti bulontario a sagsagut dagiti mangidadaulo iti kapuonan dagiti pamilia, dagiti mangidadaulo kadagiti tribu ti Israel, dagiti pangulo iti rinibribu ken ginasgasut, ken dagiti opisial a mangidadaulo kadagiti trabaho ti ari.
7 Banikela emsebenzini wethempeli likaNkulunkulu amathalenta azinkulungwane ezinhlanu lezinhlamvu zegolide ezizinkulungwane ezilitshumi, lamathalenta esiliva azinkulungwane ezilitshumi, amathalenta ethusi azinkulungwane ezilitshumi lasificaminwembili mibili, lamathalenta azinkulungwane ezilikhulu ensimbi.
Nangtedda iti limaribu a talento ken sangapulo a ribu a daric ti balitok, sangapulo a ribu a talento ti pirak sangapulo ket walo a talento ti pirak, ken 100, 000 a talento ti landok para iti panangaramid iti balay ti Dios.
8 Loba ngubani owayelamatshe aligugu wawanikela endlini yenotho yethempeli likaThixo yona eyayiphethwe nguJehiyeli umGeshoni.
Dagiti addaan kadagiti napateg a batbato ket intedda dagitoy iti pakaikabkabilan iti kinabaknang a mausar para iti balay ni Yahweh, nga imatmatonan ni Jeiel a kaputotan ni Gerson.
9 Abantu baba lokujabula okukhulu bebona ukuzinikela kwabakhokheli babo, ngoba banikela kuThixo ngokukhululeka langezinhliziyo zabo zonke. UDavida inkosi laye wajabula kakhulu.
Nagrag-o dagiti tattao gapu kadagitoy a bulontario a sagut, gapu ta nangipaayda iti naimpusoan a sagut kenni Yahweh. Nagrag-o met ni Ari David iti kasta unay.
10 UDavida wamdumisa uThixo phambi kwebandla lonke esithi: “Kawudunyiswe, Wena Thixo, Nkulunkulu ka-Israyeli ukhokho, kusukela nininini kuze kube nininini.
Pinadayawan ni David ni Yahweh iti sangoanan ti sibubukel a gimong. Kinunana, “Maidaydayawka, O Yahweh, a Dios ni Israel a kapuonanmi, madaydayawka iti agnanayon ken awan inggana.
11 Bungobakho, Oh Thixo, ubukhulu lamandla lodumo lobukhosi lenkazimulo, ngoba konke okusezulwini lokusemhlabeni kungokwakho. Bungobakho, Oh Thixo, ubukhosi; uphakeme wena phezu konke.
Kukuam O Yahweh, ti kinaindaklan, ti pannakabalin, ti dayag, ti balligi, ken ti kinatan-ok. Ta kukuam amin nga adda kadagiti langit ken iti daga. Kukuam ti pangarian, O Yahweh, ken maitantan-okka iti amin nga iturturayam.
12 Inotho lodumo kuvela kuwe; ungumbusi wazo zonke izinto. Esandleni sakho kukhona ukuqina lamandla. Kukuwe ukuphakamisa lokupha amandla kubo bonke.
Agpada a naggapu kenka ti kinabaknang ken dayaw, ken iturturayam dagiti amin a tattao. Adda iti imam ti pannakabalin ken bileg. Adda kenka ti pigsa ken bileg a mangpabileg kadagiti tattao ken mangted iti pigsa iti siasinoman.
13 Siyakubonga khathesi, Nkulunkulu wethu, silidumisa ibizo lakho elilodumo.
Ita ngarud, O Diosmi, agyamankami kenka ken daydayawenmi ti nadayaw a naganmo.
14 Kodwa mina ngiyini, bayini abantu bami, ukuthi sinikele ngenhliziyo yonke na? Konke kuvela kuwe, thina sikunike kuphela lokho okuvela esandleni sakho.
Ngem siasinoak koma, ken siasino koma dagiti tattaok, a nakabael a nangipaay kadagitoy a banbanag? Pudno, naggapu kenka dagiti amin a banbanag, ket insublimi laeng kenka no ania ti kukuam.
15 Singabezizweni lezethekeli emehlweni akho, njengoba labokhokho bethu bonke babenjalo. Insuku zethu emhlabeni ziyafanana lesithunzi, asisilutho, kalikho ithemba.
Ta gangannaet ken agdaldalliasatkami iti sangoanam, kas kadagiti amin a kapuonanmi. Kasla anniniwan dagiti al-aldawmi ditoy daga, ket awan ti namnama nga agtalinaedkami iti agnanayon ditoy daga.
16 Oh Thixo Nkulunkulu wethu, lokhu esesikunikele ngobunengi bakho ekwakhiweni kwethempeli eliyindawo yeBizo lakho eliNgcwele, kuvela esandleni sakho, njalo konke kuvele kungokwakho.
O Yahweh a Diosmi, amin dagitoy a kinabaknang a naur-ormi tapno makapatakderkami iti templo a pangdayawanmi ti nasantoan a naganmo—ket naggapu kenka ken kukuam.
17 Ngiyazi, Nkulunkulu wami, uhlola inhliziyo njalo uyabuthanda ubuqotho. Zonke lezizinto ngizinikele ngokufisa langenhliziyo yobuqotho. Khathesi ngikhangele ngentokozo abantu bakho abalapha ukuthi banikele ngesifiso kuwe.
Ammok met, Diosko, a suksukimatem ti puso ken maragragsakanka iti kinalinteg. No maipapan kaniak, iti kinalinteg ti pusok, sipapalubos nga indatonko amin dagitoy a banbanag, ket ita sirarag-oak a makakita kadagiti tattaom nga adda ita ditoy a sipapalubos a mangidaton kadagiti sagut kenka.
18 Oh Thixo, Nkulunkulu wabobaba o-Abhrahama, lo-Isaka lo-Israyeli, yenza inhliziyo zabantu bakho zime ngalokhu kulangatha, njalo inhliziyo zabo zibe kuwe kuze kube nininini.
O Yahweh, a Dios dagiti kapuonanmi a da Abraham, Isaac, ken Israel—pagtalinaedem kadi daytoy kadagiti kapanunotan dagiti tattaom iti agnanayon. Iturongmo dagiti pusoda kenka.
19 Phana uSolomoni, indodana yami, inhliziyo epheleleyo ukuze agcine imilayo yakho lemithetho yakho lezimiso zakho, lokuthi akhe lesisakhiwo esiyisigodlo mina esengisilungiselele.”
Itedmo kenni Solomon a putotko ti naimpusoan a tarigagay a mangtungpal kadagiti bilbilinmo, iti pammaneknek iti tulagmo, ken dagiti alagadem, ken iti panangaramidna kadagitoy a plano tapno maipatakder ti palasio nga insaganak iti kasta a wagas.”
20 UDavida wasesithi kulolonke ibandla, “Dumisani uThixo uNkulunkulu wenu.” Ngakho bonke bamdumisa uThixo, uNkulunkulu wabokhokho babo, bathi mbo ngobuso phansi, bekhonza uThixo, behlonipha lenkosi.
Kinuna ni David iti amin a gimong, “Ita idaydayawyo ni Yahweh a Diosyo.” Idayaw ti amin a gimong ni Yahweh a Dios dagiti kapuonanda, indumogda dagiti uloda ket nagrukbabda kenni Yahweh ken nagpaklebda iti sangoanan ti ari.
21 Ngosuku olulandelayo banikela imihlatshelo kuThixo leminikelo yokutshiswa: inkunzi eziyinkulungwane, lenqama eziyinkulungwane lamazinyane amaduna ayinkulungwane, leminikelo yokunathwayo, layo yonke eminye imihlatshelo banikela ngokunengi benikelela bonke abako-Israyeli.
Iti sumaruno nga aldaw, nangidatagda kadagiti daton kenni Yahweh ken nagidatonda kenkuana kadagiti mapuoran a daton. Nangidatonda iti sangaribu a bulog a baka, sangaribu a nga urbon a karnero, ken sangaribu a karnero, kasta met kadagiti daton nga inumen ken dagiti adu a sagut para iti entero nga Israel.
22 Badla banatha ngokujabula okukhulu ngalolosuku phambi kukaThixo. Basebememukela okwesibili uSolomoni indodana kaDavida, bamgcoba phambi kukaThixo ukuthi abe ngumbusi, kuthi uZadokhi abe ngumphristi.
Iti dayta nga aldaw, nangan ken imminomda iti sangoanan ni Yahweh babaen iti dakkel a padaya. Iti maikadua a gundaway, pinagbalinda nga ari ni Solomon a putot ni David, ket pinulotanda isuna a pakakitaan nga isuna ti pinili ni Yahweh nga agturay. Pinulotanda met ni Zadok nga agbalin a padi.
23 USolomoni wasebusa embusweni kaThixo esikhundleni sikayise uDavida. Waphumelela njalo wonke u-Israyeli wamlalela.
Ket nagtugaw ni Solomon iti trono ni Yahweh kas ari imbes a ni David nga amana. Rimmang-ay isuna, ket nagtulnog kenkuana ti entero nga Israel.
24 Izikhulu zonke kanye lamaqhawe, ndawonye lamadodana eNkosi uDavida bazinikela ngaphansi kombuso weNkosi uSolomoni.
Nangted iti pammadayaw kenni Ari Solomon dagiti amin a mangidadaulo, soldado, ken dagiti amin a putot a lallaki ni Ari David.
25 UThixo wamphakamisa kakhulu uSolomoni wamnika isithunzi phezu kwabo bonke abako-Israyeli, njalo wamnika ubukhosi obungazange bube khona esikhosini kwabako-Israyeli.
Pinagbalin ni Yahweh ni Solomon a mararaem iti kasta unay iti entero nga Israel ken impaayanna isuna iti dakdakkel a bileg ngem iti intedna iti siasinoman nga ari iti Israel.
26 UDavida indodana kaJese wayeyinkosi yabo bonke abako-Israyeli.
Nagturay ni David a putot ni Jesse iti entero nga Israel.
27 Wabusa kwabako-Israyeli iminyaka engamatshumi amane, eyisikhombisa eHebhroni kwathi engamatshumi amathathu lantathu eJerusalema.
Nagbalin nga ari ni David iti Israel iti uppat a pulo a tawen. Nagturay isuna iti pito a tawen idiay Hebron ken tallopulo ket tallo a tawen idiay Jerusalem.
28 Wafa eseluphele eseleminyaka eminengi kakhulu lenotho lodumo; uSolomoni indodana yakhe waba yinkosi esikhundleni sakhe.
Natay isuna idi lakayen, kalpasan a rinagragsakna ti atiddog a biag, kinabaknang ken dayaw. Ni Solomon a putotna ti simmaruno kenkuana.
29 Izehlakalo zombuso weNkosi uDavida kusukela ekuqaleni kuze kube sekupheleni, zilotshiwe egwalweni lwembali kaSamuyeli umboni, egwalweni lwembali kaNathani umphrofethi kanye lasegwalweni lwembali kaGadi umboni.
Dagiti naaramidan ni Ari David ket naisurat iti pakasaritaan ni Samuel a profeta, iti pakasaritaan ni Natan a profeta ken iti pakasaritaan ni Gad a profeta.
30 Kubalwa ukubusa kwakhe ngokugcweleyo, amandla lakho konke okwakusenzakala kuye lakwabako-Israyeli leminye imibuso yawo wonke amanye amazwe.
Naisurat iti daytoy dagiti pagalagadan ti panagturayna, dagiti naaramidanna ken dagiti paspasamak a nangpabileg kenkuana idiay Israel, ken kadagiti amin a pagarian iti dadduma a daga.
