< ၁ ကောရိန္သု 3 >
1 ၁ ညီအစ်ကို တို့၊ အထက်က ငါ သည် ဝိညာဉ် လူတို့အား ဟောပြောသကဲ့သို့ သင် တို့အား ဟောပြော ရသော အခွင့်မ ရှိ ဘဲ၊ ဇာတိ ပကတိလူတို့အား၎င်း၊ ခရစ်တော် ၌ သူငယ် ကလေးတို့အား၎င်း၊ ဟောပြောသကဲ့သို့ ဟောပြောရ၏။
ⲁ̅⳿Ⲁⲛⲟⲕ ⲇⲉ ϩⲱ ⲛⲁ⳿ⲥⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲓ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲙ ⳿ⲉⲥⲁϫⲓ ⲛⲉⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛϩⲁⲛⲡⲛ̅ⲁ̅ⲧⲓⲕⲟⲥ ⲁⲗⲗⲁ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛϩⲁⲛⲥⲁⲣⲕⲓⲕⲟⲥ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛϩⲁⲛⲕⲟⲩϫⲓ ⳿ⲛ⳿ⲁⲗⲱⲟⲩ⳿ⲓ ϧⲉⲛ Ⲡⲭ̅ⲥ̅.̅.
2 ၂ ယခုတိုင်အောင်သင် တို့သည် ခဲဘွယ် စားဘွယ်ကို မ ကြေနိုင် သောကြောင့် ငါမ ကျွေးရ၊ နို့ ကိုသာ တိုက် ရ ၏။ ယခုပင် လည်း ၊ သင်တို့သည် မ ကြေနိုင် ကြသေး ။
ⲃ̅ⲁⲓ⳿ⲧⲥⲉ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⳿ⲛⲟⲩⲉⲣⲱϯ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ϧⲣⲉ ⲁⲛ ⲧⲉ ⲛⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲧⲉⲧⲉⲛ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲙ ⲅⲁⲣ ⲡⲉ ⲁⲗⲗⲁ ⲟⲩⲇⲉ ϯⲛⲟⲩ ⲟⲛ ⳿ⲙⲡⲁⲧⲉⲧⲉⲛ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲙ ⲉⲧⲓ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ϩⲁⲛⲥⲁⲣⲕⲓⲕⲟⲥ.
3 ၃ ယခုပင်လည်း၊ ဇာတိ ပကတိလူဖြစ် ကြသေး ၏။ ဂုဏ်ပြိုင် ခြင်း၊ ရန်တွေ့ ခြင်း၊ အချင်းချင်း ကွဲပြားခြင်း ရှိသည်ဖြစ်၍ ၊ သင် တို့သည်ဇာတိ ပကတိ လူဖြစ် ကြသည် မ ဟုတ်လော။ လောကီ ထုံးစံအတိုင်း ကျင့်ဆောင် ကြသည် မဟုတ်လော။
ⲅ̅ϩⲱⲥ ⲅⲁⲣ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲭⲟϩ ⲛⲉⲙ ⲟⲩ⳿ϣϭⲛⲏⲛ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲙⲏ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ϩⲁⲛⲥⲁⲣⲕⲓⲕⲟⲥ ⲁⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲙⲟϣⲓ ⲕⲁⲧⲁ ⲣⲱⲙⲓ.
4 ၄ တစ်ယောက် က၊ ငါ သည်ပေါလု တပည့်ဖြစ် ၏ ဟူ၍၎င်း၊ တစ်ယောက် က၊ ငါ သည်အာပေါလု တပည့်ဖြစ်၏ ဟူ၍၎င်း၊ အသီးသီးပြော ကြလျှင် ၊ ဇာတိပကတိလူ ဖြစ် ကြသည်မ ဟုတ်လော။
ⲇ̅ⲉϣⲱⲡ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲁⲓ ϫⲟⲥ ϫⲉ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲙⲉⲛ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲫⲁ ⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲇⲉ ϫⲉ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲫⲁ ⲁⲡⲟⲗⲗⲱ ⲟⲩⲭⲓ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ϩⲁⲛⲣⲱⲙⲓ.
5 ၅ ပေါလု ကား အဘယ်သူ နည်း။ အာပေါလု ကား အဘယ်သူ နည်း။ အခြားသောသူမဟုတ်၊ ထာဝရ ဘုရား သည် အသီးသီး တို့အား အခွင့်ပေး သနားတော်မူသည်နှင့်အညီ ၊ သင်တို့ကို ယုံကြည် ခြင်းသို့ ရောက်စေသော ဓမ္မဆရာ ပေတည်း။
ⲉ̅ⲟⲩ ⲟⲩⲛ ⲡⲉ ⲁⲡⲟⲗⲗⲱ ⲟⲩ ⲇⲉ ⲡⲉ ⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ϩⲁⲛⲇⲓ⳿ⲁⲕⲱⲛ ⲛⲉ ⳿ⲉⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲛⲁϩϯ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲧⲟⲩ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲕⲁⲧⲁ ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲉⲧⲁ Ⲡ⳪ ϯ ⲛⲁϥ.
6 ၆ ငါ သည်စိုက်ပျိုး သောသူဖြစ်၏။ အာပေါလု သည် ရေလောင်း သော သူဖြစ်၏။ အပင်ကိုကြီးပွား စေသော သူ ကား ၊ ဘုရားသခင် ပေတည်း။
ⲋ̅⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲁⲓⲧⲱϫⲓ ⲁⲡⲟⲗⲗⲱ ⲁϥ⳿ⲧⲥⲟ ⲁⲗⲗⲁ ⲫϯ ⲁϥ⳿ⲑⲣⲟⲩⲁⲓⲁⲓ.
7 ၇ စိုက်ပျိုး သောသူ မ တတ်နိုင်။ ရေလောင်း သော သူ လည်း မ တတ်နိုင်။ ကြီးပွား စေတော်မူသော ဘုရားသခင် သာလျှင် တတ်နိုင်တော်မူ၏။
ⲍ̅ϩⲱⲥⲧⲉ ⲟⲩⲇⲉ ⲫⲏⲉⲧⲧⲱϫⲓ ⲟⲩⲇⲉ ⲫⲏⲉⲧ⳿ⲧⲥⲟ ⳿ϩⲗⲓ ⲡⲉ ⲁⲗⲗⲁ ⲫϯ ⲉⲧ⳿ⲑⲣⲟ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⳿ⲉⲁⲓⲁⲓ.
8 ၈ သို့သော်လည်း ၊ စိုက်ပျိုး သောသူ နှင့် ရေလောင်း သောသူ သည် တစ်လုံးတစ်ဝတည်း ဖြစ် ၍ ၊ အသီးအသီး မိမိ လုပ် သည်အတိုင်း မိမိ အကျိုး ကို ခံရ လိမ့်မည်။
ⲏ̅ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲧⲧⲱϫⲓ ⲛⲉⲙ ⲫⲏⲉⲧⲥⲟ ⲟⲩⲁⲓ ⲛⲉ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲇⲉ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⳿ϥⲛⲁϭⲓ ⳿ⲙⲡⲉϥⲃⲉⲭⲉ ⲕⲁⲧⲁ ⲡⲉϥϧⲓⲥⲓ ⳿ⲙⲙⲓⲛ ⳿ⲙⲙⲟϥ.
9 ၉ ငါတို့သည် ဘုရားသခင့် ထံ၌အလုပ် လုပ်သော သူချင်းဖြစ် ကြ၏။ သင်တို့သည် ဘုရားသခင် ၏ ဥယျာဉ် တော်ဖြစ်ကြ၏။ ဘုရားသခင် ၏ ကျောင်း တော်တိုက်လည်း ဖြစ် ကြ၏။
ⲑ̅⳿ⲁⲛⲟⲛ ϩⲁⲛ⳿ϣⲫⲏⲣ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲣⲉϥⲉⲣϩⲱⲃ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⲟⲩⲓⲉⲫⲟⲩⲱⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲟⲩⲕⲱⲧ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ.
10 ၁၀ ဘုရားသခင် ၏ကျေးဇူး တော်ကို ငါ ခံရ သည်နှင့်အညီ ၊ လိမ္မာ သော ဗိသုကာ ကဲ့သို့ တိုက်မြစ် ကိုချ ပြီ။ အခြား သောသူသည် ထပ်ဆင့်၍ တည်ဆောက်လေ ၏။ သို့ရာတွင် ၊ အဘယ်သို့ ထပ်ဆင့်၍ တည်ဆောက် သည်ကို လူတိုင်းသတိပြု ပါစေ။
ⲓ̅ⲕⲁⲧⲁ ⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲧ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⲉⲧⲧⲟⲓ ⲛⲏⲓ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲁⲃⲉ ⳿ⲛⲁⲣⲭⲏⲧⲉⲕⲧⲱⲛ ⲁⲓⲭⲱ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲉⲛϯ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲡⲉⲑⲟⲩⲁϩⲉⲙ ⲕⲱⲧ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲇⲉ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲙⲁⲣⲉϥⲥⲟⲙⲥ ϫⲉ ⲁϥⲕⲱⲧ ⳿ⲛⲁϣ ⳿ⲛⲣⲏϯ.
11 ၁၁ အကြောင်းမူကား ၊ ယေရှု ခရစ် တည်းဟူသော ၊ ချ လျက်ရှိသော တိုက်မြစ် မှတပါး အခြား သော တိုက်မြစ်ကို အဘယ်သူ မျှမချ နိုင် ။
ⲓ̅ⲁ̅ⲕⲉⲥⲉⲛϯ ⲅⲁⲣ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉ ⲕⲉⲟⲩⲁⲓ ⲭⲁⲥ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⲥⲁⲃⲟⲗ ⳿ⲛⲑⲏⲉⲧⲭⲏ ⲉⲧⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⲡⲉ.
12 ၁၂ ထို တိုက်မြစ် အပေါ် ၌ရွှေ ၊ ငွေ ၊ ကျောက် ကောင်း ၊ သစ်သား ၊ မြက်ပင် ၊ ကောက်ရိုး များကို ထပ်ဆင့်၍ တည်ဆောက် သောသူရှိသမျှ ၊
ⲓ̅ⲃ̅ⲓⲥϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲡⲉⲧⲕⲱⲧ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲧⲁⲓⲥⲉⲛϯ ⲛⲟⲩⲃ ϩⲁⲧ ⲁⲛⲁⲙⲏⲓ ⲣⲱⲕϩ ⲥⲱⲟⲩⲃⲉⲛ ⲣⲱⲟⲩ⳿ⲓ.
13 ၁၃ အသီးသီး လုပ်သော အလုပ် သည် ထင်ရှား လိမ့်မည် ။ အဘယ်သို့ နည်းဟူမူကား ၊ ဖော်ပြ ချိန် နေ့ရက် သည် မီး အားဖြင့် ထင်ရှား စေလိမ့်မည်။ လူ တိုင်းလုပ်သောအလုပ် သည် အဘယ်သို့ သော အလုပ်ဖြစ် သည်ကို မီး သည်စစ်ကြော စုံစမ်းလိမ့်မည်။
ⲓ̅ⲅ̅⳿ⲡϩⲱⲃ ⳿ⲙⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲉϥ⳿ⲛⲁⲟⲩⲱⲛϩ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲡⲓ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⲅⲁⲣ ⳿ϥⲛⲁⲟⲩⲟⲛϩϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⳿ϥⲛⲁϭⲱⲣⲡ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϧⲉⲛ ⲟⲩ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲡϩⲱⲃ ⳿ⲙⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲡⲓⲟⲩⲁⲓ ⲡⲓ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⲉⲑ- ⲛⲁⲉⲣⲇⲟⲕⲓⲙⲁⲍⲓⲛ ⳿ⲙⲙⲟϥ ϫⲉ ⲟⲩⲁϣ ⳿ⲛⲣⲏϯ ⲡⲉ.
14 ၁၄ ထို တိုက်မြစ်အပေါ်၌ ထပ်ဆင့်၍ တည်ဆောက် သော အကြင်သူ ၏ အလုပ် သည်မြဲ ၏။ ထိုသူသည် အကျိုး ကို ခံရ လိမ့်မည်။
ⲓ̅ⲇ̅ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲧⲉ ⲡⲉϥϩⲱⲃ ⲛⲁⲟϩⲓ ⳿ⲉⲣⲁⲧϥ ⲉⲧⲁϥⲕⲟⲧϥ ⳿ϥⲛⲁϭⲓ ⳿ⲙⲡⲉϥⲃⲉⲭⲉ.
15 ၁၅ အကြင်သူ ၏အလုပ် သည် ကျွမ်းလောင် ၏၊ ထိုသူ သည် အရှုံး ခံရလိမ့်မည်။ သို့သော်လည်း ၊ မီး နှင့် လွတ် သကဲ့သို့ သူသည် ကယ်တင် ခြင်းသို့ ရောက်လိမ့်မည်။
ⲓ̅ⲉ̅ⲫⲏ ⲇⲉ ⲉⲧⲉ ⲡⲉϥϩⲱⲃ ⲛⲁⲣⲱⲕϩ ⳿ϥⲛⲁϯⲟⲥⲓ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⳿ϥⲛⲁⲛⲟϩⲉⲙ ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲇⲉ ϩⲱⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲉⲛ ⲟⲩ⳿ⲭⲣⲱⲙ.
16 ၁၆ သင်တို့သည် ဘုရားသခင် ၏ ဗိမာန် တော် ဖြစ် ကြသည်ကို၎င်း ၊ ဘုရားသခင် ၏ဝိညာဉ် တော်သည် သင် တို့အထဲ ၌ ကျိန်းဝပ် တော်မူသည်ကို၎င်း မ သိ ကြသလော။
ⲓ̅ⲋ̅⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛ⳿ⲉⲙⲓ ⲁⲛ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲟⲩⲉⲣⲫⲉⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲡⲛ̅ⲁ̅ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⲁϥϣⲟⲡ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ.
17 ၁၇ အကြင်သူ သည် ဘုရားသခင် ၏ ဗိမာန် တော်ကို ဖျက်ဆီး ၏။ ထို သူကို ဘုရားသခင် ဖျက်ဆီး တော်မူလိမ့်မည်။ ဘုရားသခင် ၏ ဗိမာန် တော်သည် သန့်ရှင်း ရ၏။ သင် တို့သည်လည်း၊ ထိုဗိမာန် တော် ဖြစ် ကြ၏။
ⲓ̅ⲍ̅ⲫⲏ ⲟⲩⲛ ⲉⲑⲛⲁⲥⲉϥ ⲡⲓⲉⲣⲫⲉⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⲫⲁⲓ ⲫϯ ⲛⲁⲧⲁⲕⲟϥ ⲡⲓⲉⲣⲫⲉⲓ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⳿ϥⲟⲩⲁⲃ ⲉⲧⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲡⲉ.
18 ၁၈ အဘယ်သူ မျှ ကိုယ် ကို မလှည့်ဖြား စေနှင့်။ သင် တို့တွင် အကြင်သူ သည် ဤ လောက ၌ ပညာရှိ ဖြစ် သည်ဟု ကိုယ်ကိုထင် ၏။ ထိုသူသည်ပညာရှိ အဖြစ် သို့ ရောက်လိုသောငှာ လူမိုက် ဖြစ် ပါစေ။ (aiōn )
ⲓ̅ⲏ̅⳿ⲙⲡⲉⲛ⳿ⲑⲣⲉ ⳿ϩⲗⲓ ⲉⲣϩⲁⲗ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧϥ ⲫⲏ ⲉⲑⲙⲉⲩ⳿ⲓ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ϫⲉ ⲟⲩⲥⲁⲃⲉ ⲡⲉ ϧⲉⲛ ⲡⲁⲓⲉⲛⲉϩ ⲙⲁⲣⲉϥⲉⲣⲥⲟϫ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉϥⲉⲣⲥⲁⲃⲉ. (aiōn )
19 ၁၉ အကြောင်းမူကား ၊ လောကီ ပညာ သည် ဘုရားသခင့် ရှေ့၌ မိုက်မဲ ခြင်းဖြစ် ၏။ ကျမ်းစာ လာသည်ကား ၊ ဘုရားသခင် သည် ပညာရှိ တို့ကို သူ တို့၏ ပရိယာယ် အားဖြင့် ဘမ်းဆီး တော်မူ၏ဟု လာသတည်း။
ⲓ̅ⲑ̅ϯⲥⲟⲫⲓ⳿ⲁ ⲅⲁⲣ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲕⲟⲥⲙⲟⲥ ⲟⲩⲙⲉⲧⲥⲟϫ ⲧⲉ ⲛⲁϩⲣⲉⲛ ⲫϯ ⳿ⲥ⳿ⲥϧⲏⲟⲩⲧ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲧⲁⲙⲁϩⲓ ⳿ⲛⲛⲓⲥⲁⲃⲉⲩ ϧⲉⲛ ⲧⲟⲩⲙⲉⲧⲥⲉⲃ.
20 ၂၀ တစ်ဖန်တုံ ၊ပညာရှိ တို့၏ အကြံအစည် တို့သည် အချည်းနှီး ဖြစ် ကြောင်း ကို ထာဝရ ဘုရားသိ တော်မူ၏ဟု လာသတည်း။
ⲕ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲁⲗⲓⲛ ϫⲉ Ⲡ⳪ ⲥⲱⲟⲩⲛ ⳿ⲛⲛⲓⲙⲟⲕⲙⲉⲕ ⳿ⲛⲧⲉ ϩⲁⲛⲥⲁⲃⲉⲩ ϫⲉ ϩⲁⲛⲉⲫⲗⲏⲟⲩ ⲛⲉ.
21 ၂၁ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်၊ အဘယ်သူ မျှလူတို့ ၌ ဝါကြွား ခြင်းမရှိစေနှင့်။ ခပ်သိမ်း သောအရာတို့သည် သင် တို့ အဘို့ ဖြစ် ကြ၏။
ⲕ̅ⲁ̅ϩⲱⲥⲧⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲛ⳿ⲑⲣⲉ ⳿ϩⲗⲓ ϣⲟⲩϣⲟⲩ ⳿ⲙⲙⲟϥ ϧⲉⲛ ⲛⲓⲣⲱⲙⲓ ⲉⲛⲭⲁⲓ ⲅⲁⲣ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲛⲱⲧⲉⲛ ⲛⲉ.
22 ၂၂ ပေါလု ဖြစ်စေ ၊ အာပေါလု ဖြစ်စေ ၊ ကေဖ ဖြစ်စေ ၊ ဤလောက ဖြစ်စေ ၊ အသက် ရှင်ခြင်းဖြစ်စေ ၊ သေ ခြင်း ဖြစ်စေ ၊ မျက်မှောက် အရာဖြစ်စေ ၊ နောက် လာလတံ့သော အရာဖြစ်စေ ၊ ခပ်သိမ်း သော အရာတို့သည် သင် တို့အဘို့ ဖြစ်ကြ၏။
ⲕ̅ⲃ̅⳿ⲓⲧⲉ ⲡⲁⲩⲗⲟⲥ ⳿ⲓⲧⲉ ⲁⲡⲟⲗⲗⲱ ⳿ⲓⲧⲉ ⲕⲏⲫⲁ ⳿ⲓⲧⲉ ⲡⲓⲕⲟⲥⲙⲟⲥ ⳿ⲓⲧⲉ ⳿ⲡⲱⲛϧ ⳿ⲓⲧⲉ ⳿ⲫⲙⲟⲩ ⳿ⲓⲧⲉ ⲛⲏ ⲉⲧϣⲟⲡ ⳿ⲓⲧⲉ ⲛⲏⲉⲑⲛⲁϣⲱⲡⲓ ⲛⲱⲧⲉⲛ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲛⲉ.
23 ၂၃ သင် တို့သည်လည်း ၊ ခရစ်တော် အဘို့ဖြစ်ကြ၏။ ခရစ်တော် သည်လည်း ဘုရားသခင် အဘို့ ဖြစ်တော်မူ၏။
ⲕ̅ⲅ̅⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲇⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲛⲁ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲫⲁ ⲫϯ ⲡⲉ.