Luka 14
1 Lyubha limo lya Pumulila a Yeshu bhashinkwenda kulya shalya kumui kwa akalongolele bhamo bha Mapalishayo, bhandunji bhapalinji penepo gubhaalolesheyenje kwa kaje.
I stało się tak, że gdy Jezus wszedł w szabat do domu pewnego przywódcy faryzeuszy, aby jeść chleb, oni go obserwowali.
2 Mmujo jabho a Yeshu ashinkupagwa mundu nnwele shitaka.
A oto był przed nim pewien człowiek chory na puchlinę.
3 A Yeshu gubhaabhushiyenje bhaajiganya bha shalia na Mapalishayo, “Ilipinjikwa eu ikapinjikwa kunnamya mundu Lyubha lya Pumulila?”
Wtedy Jezus zapytał znawców prawa i faryzeuszy: Czy wolno uzdrawiać w szabat?
4 Ikabheje bhanganya bhala gubhatemingene ilili. A Yeshu gubhankamwile nnwele jula gubhannamiye, gubhanneshile aijabhulile.
Lecz oni milczeli. [On] zaś ujął go, uzdrowił i odprawił.
5 Kungai gubhaabhushiye, “Munkumbi gwenunji gani mwanagwe eu ng'ombe jwakwe atumbushilaga nniiko, akananshoye pabha Lyubha lya Pumulila?”
I powiedział im: Któż z was, jeśli jego osioł albo wół wpadnie do studni, nie wyciągnie go natychmiast w dzień szabatu?
6 Ikabheje bhangakombolanga kwajaangula.
I nie mogli mu na to odpowiedzieć.
7 A Yeshu bhakaabhonanjeje bhashemilwenje bhala shibhatendaga kwiagulilanga itengu ya mmujo, gubhaalugulilenje.
Gdy zauważył, jak zaproszeni wybierali pierwsze miejsca, opowiedział im przypowieść:
8 “Ibhaga mundu anshemaga kundoa, nnatame pa shitengu sha mmujo, inabha apali juna ashemilwe jwa kupunda mmwe.
Gdy ktoś cię zaprosi na wesele, nie siadaj na pierwszym miejscu, aby czasem ktoś ważniejszy od ciebie nie był zaproszony przez niego.
9 Bhanshemilenje bhala shibhajiye kummalanjila, ‘Mwaapiye abha.’ Penepo nkupinga kola oni pa bhandu bhowe nnikwendatama shitengu sha nnyuma.
Wówczas przyjdzie ten, który ciebie i jego zaprosił, i powie ci: Ustąp temu miejsca; i wtedy ze wstydem musiałbyś zająć ostatnie miejsce.
10 Ikabhe nshemwaga ntame shitengu sha nnyuma, nkupinga nnyene nyumba ajiyaga annugulile, ‘Ambwiga, nnjiye mmujo muno.’ Penepo nkupinga ishimiywa na bhowe bhatemingene pamo na mmwe.
Lecz gdy będziesz zaproszony, idź i usiądź na ostatnim miejscu, a gdy przyjdzie ten, który cię zaprosił, powie ci: Przyjacielu, przesiądź się wyżej. Wtedy doznasz czci wobec współbiesiadników.
11 Pabha, jojowe akwiikweya apinga tuluywa, na akwiituluya apinga kweywa.”
Bo każdy, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony.
12 Kungai gubhaabhalanjile na bhashemile bhala, “Punkuteleka kalamu ibhe mui eu shilo, nnaashemanje ashaambwiga ajenu eu ashaalongo ajenu eu ashaatami ajenu bhalinginji matajilipe, na bhalabhonji bhana kwiya kunshemanga nibha nnipilwe yumwaatendelenje ila.
Powiedział też do tego, który go zaprosił: Gdy wydajesz obiad albo kolację, nie zapraszaj swoich przyjaciół ani braci, ani krewnych, ani bogatych sąsiadów, żeby cię czasem i oni w zamian nie zaprosili, i miałbyś odpłatę.
13 Ikabheje, punkuteleka kalamu, mwaashemanje bhaalaga, bhaalemalanga na ashinangwabha na ashinangalole,
Lecz gdy wydajesz ucztę, zaproś ubogich, ułomnych, chromych i ślepych.
14 na mmwe shimpate mboka, pabha bhene bhanganyabho bhangalinginji sha kunnipa. A Nnungu shibhampe upo yenu lyubha lishibhayukanje bhandunji bhakwetenje aki.”
A będziesz błogosławiony, bo nie mają ci czym odpłacić, ale otrzymasz odpłatę przy zmartwychwstaniu sprawiedliwych.
15 Mundu jumo munkumbi gwa bhatemingene na a Yeshu pa shalya gwashite, “Mbaya jwene mundu shalye kalamu mu Upalume gwa a Nnungu.”
Gdy usłyszał to jeden ze współbiesiadników, powiedział do niego: Błogosławiony ten, kto będzie jadł chleb w królestwie Bożym.
16 A Yeshu gubhannjangwile, “Bhandu bhamo bhashinkuteleka kalamu jikulungwa, gubhaashemilenje bhandunji bhabhagwinji.
Wtedy on mu powiedział: Pewien człowiek wydał wielką ucztę i zaprosił wielu.
17 Lyubha lya kalamu likaishileje gubhantumile ntumishi jwabho akaalugulilanje bhashemilwenje bhala kuti, ‘Nnjiyangane, indu yowe ili tayali.’
A gdy nadszedł czas uczty, posłał swego sługę, żeby powiedział zaproszonym: Chodźcie, bo już wszystko gotowe.
18 Ikabheje bhowe, gubhatandwibhenje kwiilugula jumo jumo. Jwa ntai gwashite, ‘Njigombola nngunda, kwa nneyo ngunapinjikwa nyende ngaulole shonde bhai, uneshe nyende.’
A oni zaczęli się wszyscy jednomyślnie wymawiać. Pierwszy mu powiedział: Kupiłem pole i muszę iść je obejrzeć. Proszę cię, uważaj mnie za wytłumaczonego.
19 Na juna gwashite, ‘Njigombola ng'ombe ya lima, majela nng'ano, kwa nneyo ngunakwenda kwiilinga, shonde bhai uneshe nyende.’
Drugi zaś powiedział: Kupiłem pięć par wołów i idę je wypróbować. Proszę cię, uważaj mnie za wytłumaczonego.
20 Na juna gwashite, ‘Njilomba, kwa nneyo ngaika.’
A jeszcze inny powiedział: Pojąłem żonę i dlatego nie mogę przyjść.
21 “Ntumishi jula gwabhujile nigwabhalugulile bhakulungwa bhakwe jene nganijo. Bhayene nyumba bhala gubhatumbele, gubhannugulile ntumishi jwabho, ‘Ujende shangu kumpanda njindo na mmipanda ja pa shilambo pano, ujiyenabhonji nnyumba muno bhalaga, na ashinangwabha, na ashinangalole, na bhaalemalanga.’
A gdy sługa wrócił, oznajmił to swemu panu. Wtedy gospodarz rozgniewał się i powiedział do swego sługi: Wyjdź szybko na ulice i zaułki miasta i wprowadź tu ubogich, ułomnych, chromych i ślepych.
22 Kungai ntumishi jula gwashite, ‘Mmakulungwa, innajile ila ndendile, ikabheje mwaatama mwatangu.’
I powiedział sługa: Panie, stało się, jak rozkazałeś, a jeszcze jest miejsce.
23 Bhakulungwa bhala gubhannugulile ntumishi jula, ‘Ujende mmipanda njindo na mipanda ja pa shilambo pano ukaashishilishiyanje bhandunji bhajiyangane, nyumba jangu jigumbale.
Wtedy Pan powiedział do sługi: Wyjdź na drogi i [między] opłotki i przymuszaj do wejścia, aby mój dom się zapełnił.
24 Ngunakummalanjilanga mmowe kuti, jwakwapi nkali jumo munkumbi gwa bhunaashemilenje gwantai bhala shapaye shalya shangu.’”
Mówię wam bowiem, że żaden z tych ludzi, którzy byli zaproszeni, nie skosztuje mojej uczty.
25 Penepo, likukute likulungwa lya bhandu gulilongene na a Yeshu. Bhai, gubhaatendebhushilenje bhandunji gubhaalugulilenje,
I szły z nim wielkie tłumy. A on, odwróciwszy się, powiedział do nich:
26 “Mundu jojowe apinga kubha nkujiganywa jwangu ambinje, kupunda shakutikwaapinga ainagwe na akwabhe na akagwe na ashibhanagwe, na ashaapwakwe na ashaalumbugwe na nkali kupunda shakuti kwiipinga nnyene.
Jeśli ktoś przychodzi do mnie, a nie ma w nienawiści swego ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr, a nawet swego życia, nie może być moim uczniem.
27 Mundu akaujigale nshalabha gwakwe ningagula akakombola kubha nkujiganywa jwangu.”
Kto nie niesie swego krzyża, a idzie za mną, nie może być moim uczniem.
28 Pabha, gani munkumbi gwenunji apingaga kushenga nnala, akatandubha kutama nilola galama jakwe nkupinga amumanye ibhaga akwete mmbiyaya malila?
Bo któż z was, chcąc zbudować wieżę, najpierw nie usiądzie i nie obliczy wydatków, czy mu wystarczy na ukończenie?
29 Inabha atandubhaga kushenga nshingi niilepela kumaliya, bhandunji shibhalolanjebho shibhanng'ekanje,
Aby czasem, gdyby położył fundament, a nie mógłby ukończyć, wszyscy, którzy by to widzieli, nie zaczęli się z niego naśmiewać;
30 bhalinkutinji. Aju munduju atandwibhe kushenga, ikabheje ashilepela malishiya.
Mówiąc: Ten człowiek zaczął budować, a nie zdołał ukończyć.
31 Eu mpalume jwashi apinga kwenda komana na upalume guna, anatandubhe kutama ni niganishiya ibhaga shakombole na ashimanjola bhakwe elupu likumi limo, kwenda komana na a mpalume bhakwete manjola elupu makumi gabhili?
Albo który król, wyruszając na wojnę z drugim królem, najpierw nie usiądzie i nie naradzi się, czy w dziesięć tysięcy może zmierzyć się z tym, który z dwudziestoma tysiącami nadciąga przeciwko niemu?
32 Abhonaga akakombola, shatume ntenga kupinga ulele bhakanabhe bhandishila.
A jeśli nie, to gdy tamten jeszcze jest daleko, wysyła poselstwo i prosi o warunki pokoju.
33 Bhai nneyo peyo, akapagwa nkali jumo munkumbi gwenunji apingabha nkujiganywa jwangu, akaleshe indu yowe yakwete.
Tak i każdy z was, kto nie wyrzeknie się wszystkiego, co posiada, nie może być moim uczniem.
34 “Nnjete ni ja mmbone, ibhaga jikanonye, jitagwe nndi jinonye kabhili?
Dobra jest sól. Lecz jeśli sól zwietrzeje, czym się ją przyprawi?
35 Jikapwaa kwa litaka wala kwa tenda mbolela. Ikabheje pakujijaa kwa taliya. Akwete makutujo apilikane!”
Nie nadaje się ani do ziemi, ani do nawozu; precz się ją wyrzuca. Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.
