< नीतिसूत्रे 8 >
1 १ ज्ञान हाक मारित नाही काय? सुज्ञपणा तिचा आवाज उंचावत नाही का?
Doesn't wisdom cry out? Doesn't understanding raise her voice?
2 २ रस्त्याच्याबाजूला टेकडीच्या माथ्यावर, ज्ञान तिला चौकाकडे उभे करते.
On the top of high places by the way, where the paths meet, she stands.
3 ३ ते शहराच्या प्रवेशव्दाराजवळ, शहराच्या वेशीजवळ, ती मोठ्याने हाक मारते.
Beside the gates, at the entry of the city, at the entry doors, she cries aloud:
4 ४ “लोकांनो, मी तुम्हास बोलावत आहे. आणि मानवजातीच्या मुलांसाठी आवाज उंचावते.
"To you men, I call. I send my voice to the sons of humankind.
5 ५ अहो भोळ्यांनो, तुम्ही समंजसपणा समजून घ्या आणि तुम्ही कोणी ज्ञानाचा द्वेष करता, त्या तुम्ही सुबुद्ध हृदयाचे व्हा.
You simple, understand prudence. You fools, be of an understanding heart.
6 ६ ऐका आणि मी उत्कृष्ट गोष्टी सांगणार आहे, आणि जेव्हा माझे ओठ उघडतील तेव्हा जे योग्य आहे ते मी सांगेन,
Hear, for I will speak excellent things. The opening of my lips is for right things.
7 ७ कारण माझे मुख खरे आहे तेच बोलते, आणि माझ्या ओठांना वाईटाचा वीट आहे.
For my mouth speaks truth. Wickedness is an abomination to my lips.
8 ८ माझ्या तोंडची सर्व वचने न्यायाची आहेत; त्यामध्ये काही वेडेवाकडे किंवा फसवेगिरी नाही.
All the words of my mouth are in righteousness. There is nothing crooked or perverse in them.
9 ९ ज्या कोणाला समज आहे त्यास माझी सर्व वचने सरळ आहेत; ज्या कोणाला ज्ञान प्राप्त झाले आहे त्यास माझी वचने योग्य आहेत.
They are all plain to him who understands, right to those who find knowledge.
10 १० रुपे घेऊ नका तर माझ्या शिक्षणाचा स्वीकार करा, आणि शुध्द सोने न घेता ज्ञान घ्या.
Receive my instruction rather than silver; knowledge rather than choice gold.
11 ११ कारण मी, ज्ञान, मौल्यवान खड्यांपेक्षा उत्तम आहे; त्याची आपल्याला हव्या असलेल्या कोणत्याही वस्तूशी माझी तुलना होऊ शकत नाही.
For wisdom is better than rubies. All the things that may be desired can't be compared to it.
12 १२ मी, ज्ञान, चातुर्याबरोबर राहते, आणि विद्या व विवेक ही मी प्राप्त करून घेतली आहे.
"I, wisdom, have made prudence my dwelling. Find out knowledge and discretion.
13 १३ परमेश्वराचे भय म्हणजे वाईटाचा द्वेष करणे आहे; मी गर्व, अभिमान, वाईट मार्ग व कुटिल वाणी यांचा मी द्वेष करते.
The fear of Jehovah is to hate evil. I hate pride, arrogance, the evil way, and the perverse mouth.
14 १४ चांगला सल्ला आणि सुज्ञान ही माझी आहेत; मला ज्ञान आहे आणि सामर्थ्य ही माझी आहेत.
Counsel and sound knowledge are mine. I have understanding and power.
15 १५ माझ्याद्वारे राजे सरदारसुद्धा राज्य करतात आणि सर्व अधिकारी न्यायाने कारभार चालवतात.
By me kings reign, and rulers decree justice.
16 १६ माझ्याद्वारे राजपुत्र आणि सरदार व सर्व कोणी न्यायाधीश अधिकार चालवतात.
By me princes rule; nobles, and all the righteous rulers of the earth.
17 १७ माझ्यावर जे प्रीती करतात त्यांच्यावर मी प्रीती करते; आणि जे मला परिश्रमाने शोधतात, त्यांना मी सापडते.
I love those who love me. Those who seek me diligently will find me.
18 १८ धन व सन्मान, टिकणारी संपत्ती व सदाचरण ही माझ्याजवळ आहे.
With me are riches, honor, enduring wealth, and prosperity.
19 १९ माझे फळ सोन्यापेक्षा, शुद्ध सोन्यापेक्षाही उत्तम आहे; मी जे काही उत्पन्न करतो ते शुद्ध रुप्यापेक्षा उत्तम आहे.
My fruit is better than gold, yes, than fine gold; my yield than choice silver.
20 २० जो योग्य मार्ग आहे त्याने मी चालते, ती वाट न्यायाकडे नेते,
I walk in the way of righteousness, in the midst of the paths of justice;
21 २१ म्हणून जे माझ्यावर प्रेम करतात त्यांना मी वडिलोपार्जित मिळकत देते. आणि त्यांची भांडारे भरते.
That I may give wealth to those who love me. I fill their treasuries.
22 २२ परमेश्वराने सुरवातीपासून आपल्या पुरातन कृत्यातले पहिले कृत्य असे मला निर्माण केले.
"Jehovah created me in the beginning of his way, before his works of old.
23 २३ अनादिकाली, प्रारंभापासून पृथ्वीच्या पूर्वी माझी स्थापना झाली.
I was set up from everlasting, from the beginning, before the earth existed.
24 २४ जलाशय नव्हते, पाण्याने भरलेले झरे नव्हते. तेव्हा माझा जन्म झाला;
When there were no depths, I was brought forth, when there were no springs abounding with water.
25 २५ पर्वत स्थापित झाले त्यापूर्वी, आणि टेकड्यापूर्वी, माझा जन्म झाला.
Before the mountains were settled in place, before the hills, I was brought forth;
26 २६ परमेश्वराने पृथ्वी व शेत किंवा पृथ्वीवरची पहिली धूळ निर्माण करण्याआधीच मी जन्मले.
while as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.
27 २७ जेव्हा त्याने आकाशाची स्थापना केली तेव्हा मी तिथे होते, जेव्हा त्याने जलाशयाची वर्तुळाकार सीमा आखली.
When he established the heavens, I was there; when he set a circle on the surface of the deep,
28 २८ जेव्हा त्याने आकाश वर स्थापित केले तेव्हा मी होते आणि, जेव्हा जलाशयाचे झरे जोराने वाहू लागले.
when he established the clouds above, when the springs of the deep became strong,
29 २९ जेव्हा त्याने सागराच्या पाण्याला सीमाबध्द केले तेव्हा ही मी होते. पाण्याने त्याच्या आज्ञेच उल्लंघन करून पसरू नये, आणि जेव्हा त्याने आज्ञा केली पृथ्वीचा पाया जेथे असायला पाहिजे तेथे मी होते.
when he gave to the sea its boundary, that the waters should not violate his commandment, when he marked out the foundations of the earth;
30 ३० तेव्हा मी त्याच्याजवळ कुशल कारागिर होते, दिवसेंदिवस मी आनंदाने भरत होतो, मी त्याच्यासमोर सर्वदा हर्ष करीत असे.
then I was the craftsman by his side. I was a delight day by day, always rejoicing before him,
31 ३१ मी त्याच्या संपूर्ण पृथ्वीवर हर्ष करी, आणि मनुष्यजातीच्या ठायी माझा आनंद होता.
Rejoicing in his whole world. My delight was with the sons of men.
32 ३२ तर आता माझ्या मुलांनो, माझे ऐका, जे माझे मार्ग अनुसरतात ते धन्य आहेत.
"Now therefore, son, listen to me, for blessed are those who keep my ways.
33 ३३ माझी शिकवण ऐका आणि शहाणे व्हा; दुर्लक्ष करू नका.
Hear instruction, and be wise. Do not refuse it.
34 ३४ जो माझे ऐकतो तो सुखी होईल तो माझ्या दारांशी प्रत्येक दिवशी जागत राहतो; तो माझ्या घराच्या दाराजवळ माझ्यासाठी थांबतो.
Blessed is the man who hears me, watching daily at my gates, waiting at my door posts.
35 ३५ कारण ज्याला मी सापडते, त्यास जीवन सापडते, आणि त्यास परमेश्वराकडून अनुग्रह मिळतो.
For whoever finds me, finds life, and will obtain favor from Jehovah.
36 ३६ पण जो कोणी मला शोधण्यास अयशस्वी होतो, जिवाची हानी करून घेतो; जे सर्व कोणी माझा द्वेष करतात, त्यांना मरण प्रिय आहे.”
But he who sins against me wrongs his own soul. All those who hate me love death."