नीतिसूत्रे 29

1 १ जर एखाद्या मनुष्यावर खूप दोष असूनही, जो आपली मान ताठ करतो, तो अचानक तुटतो आणि त्यावर काही उपाय चालत नाही.

He, that being often reproved hardeneth his neck, shall suddenly be destroyed, and that without remedy.

2 २ जेव्हा नीतिमानाची वाढ होते, लोक आनंदित होतात, पण जेव्हा दुर्जन अधिकार चालवतात तेव्हा लोक शोक करतात.

When the righteous are in authority, the people rejoice: but when the wicked beareth rule, the people mourn.

3 ३ ज्या कोणाला ज्ञानाची आवड आहे तो आपल्या पित्याला आनंदित करतो, पण जो कोणी वेश्येशी सोबत करतो तर तो आपल्या संपत्तीचा नाश करतो.

He that loveth wisdom rejoiceth his father: but he that keepeth company with harlots spendeth his substance.

4 ४ राजा न्यायाने देश दृढ करतो, पण जो कोणी लाचेची मागणी करतो तो त्याचे वाटोळे करतो.

The king by judgment establisheth the land: but he that exacteth gifts overthroweth it.

5 ५ जो कोणी मनुष्य आपल्या शेजाऱ्याची फाजील स्तुती करतो, तो त्याच्या पावलासाठी जाळे पसरतो.

A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his feet.

6 ६ दुष्ट मनुष्य आपल्या स्वतःच्या पापाने पाशात पडतो, पण नीतिमान गाणे गाऊन आनंदित होतो.

In the transgression of an evil man there is a snare: but the righteous doth sing and rejoice.

7 ७ नीतिमान गरिबांच्या वादासाठी विनंती करतो; दुर्जनाला तो समजण्याची बुद्धी नसते.

The righteous considereth the cause of the poor: but the wicked regardeth not to know it.

8 ८ थट्टा करणारे शहराला पेटवतात; पण सुज्ञजन क्रोधापासून दूर निघून जातात.

Scornful men bring a city into a snare: but wise men turn away wrath.

9 ९ जर सुज्ञ मनुष्याचा मूर्खाशी वाद असला तर, मुर्ख रागावला किंवा हसला तरी काही स्वस्थता नसते.

If a wise man contendeth with a foolish man, whether he rageth or laugheth, there is no rest.

10 १० रक्तपिपासू सात्विकाचा द्वेष करतात, आणि सरळ मनुष्यास ठार मारण्यासाठी ते त्याचा शोध घेतात.

The bloodthirsty hate the upright: but the just seek his soul.

11 ११ मूर्ख आपल्या मनातील सारा राग प्रगट करतो, पण शहाणा मनुष्य तो आवरून धरतो आणि शांत राहतो.

A fool uttereth all his mind: but a wise man keepeth it in till afterwards.

12 १२ जर अधिकाऱ्याने खोट्या गोष्टींकडे लक्ष दिले, तर त्याचे सगळे अधिकारी वाईट होतात.

If a ruler hearkeneth to lies, all his servants are wicked.

13 १३ गरीब मनुष्य आणि जुलूम करणारा या दोघांमध्ये एक गोष्ट समान आहे; परमेश्वर दोघांच्याही डोळ्यांना दृष्टी देतो.

The poor and the deceitful man meet together: the LORD giveth light to both their eyes.

14 १४ जर राजाने गरीबांचा न्याय सत्याने केला, तर त्याचे राजासन सर्वकाळ स्थापित होईल.

The king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever.

15 १५ छडी आणि सुबोध ज्ञान देतात, पण मोकळे सोडलेले मूल आपल्या आईला लाज आणते.

The rod and reproof give wisdom: but a child left to himself bringeth his mother to shame.

16 १६ जेव्हा दुष्ट वाढतात, तेव्हा अपराध वाढतात; पण धार्मिकांना त्यांचे वतन पाहावयास मिळते.

When the wicked are multiplied, transgression increaseth: but the righteous shall see their fall.

17 १७ आपल्या मुलाला शिस्त लाव आणि तो तुला विसावा देईल आणि तो तुझा जीव आनंदित करील.

Correct thy son, and he shall give thee rest; yea, he shall give delight to thy soul.

18 १८ जेथे कोठे भविष्यसूचक दृष्टांत न झाल्यास लोक अनावर होतात, पण जो कोणी नियम पाळतो तो सुखी होतो.

Where there is no vision, the people perish: but he that keepeth the law, happy is he.

19 १९ दास शब्दाने सुधारत नाही, कारण जरी त्यास समजले तरी तो प्रतिसाद देणार नाही.

A servant will not be corrected by words: for though he understandeth he will not answer.

20 २० कोणी आपल्या बोलण्यात उतावळा आहे अशा मनुष्यास पाहतोस काय? तर त्याच्यापेक्षा मूर्खाविषयी अधिक आशा आहे.

Seest thou a man that is hasty in his words? there is more hope of a fool than of him.

21 २१ जर कोणी आपल्या दासास बालपणापासून लाडाने वाढवले तर त्याच्या शेवटी तो त्रासदायकच होईल.

He that delicately bringeth up his servant from a child shall have him at length become his son.

22 २२ रागावलेला मनुष्य संकटे आणतो; आणि क्रोधी मनुष्याकडून पुष्कळ अपराध घडतात.

An angry man stirreth up strife, and a furious man aboundeth in transgression.

23 २३ गर्व मनुष्यास खाली आणतो, पण जो कोणी विनम्र आत्म्याचा असतो त्याचा आदर होतो.

A man’s pride shall bring him low: but honour shall uphold the humble in spirit.

24 २४ जो कोणी चोराचा भागीदार होतो, तो स्वतःचाच शत्रू आहे; ते शपथेखाली ठेवले जातात आणि ते काहीच बोलू शकत नाही.

Whoever is partner with a thief hateth his own soul: he heareth cursing, and revealeth it not.

25 २५ मनुष्याची भीती पाशरूप होते, पण जो कोणी परमेश्वरावर विश्वास ठेवतो तो सुरक्षित राहतो.

The fear of man bringeth a snare: but he who putteth his trust in the LORD shall be safe.

26 २६ पुष्कळजन अधिपतीची मर्जी संपादण्याचा शोध करतात, पण परमेश्वरच लोकांचा न्याय करतो.

Many seek the ruler’s favour; but every man’s judgment cometh from the LORD.

27 २७ अप्रामाणीक मनुष्याचा धार्मिकाला वीट येतो; आणि सरळमार्गी मनुष्याचा दुष्टाला वीट येतो.

An unjust man is an abomination to the just: and he that is upright in the way is abomination to the wicked.