< नीतिसूत्रे 27 >
1 १ उद्याविषयी बढाई मारू नकोस, कारण एक दिवस काय घेऊन येईल हे तुला माहित नाही.
Do not boast about tomorrow, for you do not know what a day may bring.
2 २ तुझ्या स्वतःच्या मुखाने नव्हे तर दुसऱ्याने तुझी स्तुती करावी, तुझ्याच ओठांनी नव्हे तर परक्याने तुझी स्तुती करावी,
Let another praise you, and not your own mouth— a stranger, and not your own lips.
3 ३ दगड खूप वजनदार असतो आणि वाळू वजनाने भारी असते, पण मुर्खाला डिवचणे या दोन्हीपेक्षा भारी असते.
A stone is heavy and sand is a burden, but aggravation from a fool outweighs them both.
4 ४ क्रोधाचा क्रूरपणा आणि कोपाचा पूर पण मत्सरापुढे कोण उभा राहू शकेल?
Wrath is cruel and anger is like a flood, but who can withstand jealousy?
5 ५ गुप्त प्रेमापेक्षा उघड निषेध चांगला आहे.
Better an open rebuke than love that is concealed.
6 ६ मित्राने केलेले घाव विश्वासू आहेत, पण शत्रू तुमची विपुलतेने चुंबणे घेतो.
The wounds of a friend are faithful, but the kisses of an enemy are deceitful.
7 ७ जो कोणी पूर्ण तृप्त आहे त्यास मधाच्या पोळाचा कंटाळा येतो, भुकेल्याला प्रत्येक कडू गोष्ट गोड आहे.
The soul that is full loathes honey, but to a hungry soul, any bitter thing is sweet.
8 ८ जसा पक्षी आपल्या घरट्यापासून भटकतो, तसा मनुष्य जेथे कोठे राहतो तेथून चुकून भलतीकडे जातो.
Like a bird that strays from its nest is a man who wanders from his home.
9 ९ सुगंधी द्रव्य आणि सुवास हृदय आनंदीत करतात. पण मित्राचा गोडपण त्याच्या सल्ल्यापेक्षा उत्तम आहे.
Oil and incense bring joy to the heart, and the sweetness of a friend is counsel to the soul.
10 १० स्वतःच्या आणि आपल्या वडिलांच्या मित्रांना सोडू नकोस; आणि आपल्या संकटाच्या दिवशी भावाच्या घरी जाऊ नको. दूरवरच्या आपल्या भावाकडे जाण्यापेक्षा जवळचा शेजारी चांगला आहे.
Do not forsake your friend or your father’s friend, and do not go to your brother’s house in the day of your calamity; better a neighbor nearby than a brother far away.
11 ११ माझ्या मुला, शहाणा हो आणि माझे मन आनंदीत कर, नंतर जो कोणी माझ्यावर टीका करेल त्यास मी उत्तर देईन.
Be wise, my son, and bring joy to my heart, so that I can answer him who taunts me.
12 १२ शहाणा मनुष्य संकटाला पाहतो आणि स्वतःला लपवतो, पण भोळेपुढे जातात आणि त्यांना त्याची किंमत द्यावी लागते.
The prudent see danger and take cover; but the simple keep going and pay the penalty.
13 १३ जो परक्याच्या कर्जासाठी पैसे ठेवून जामीन झाला आहे त्याचे वस्त्र ठेवून घे; पण जेव्हा तो व्यभिचारी स्त्रीसाठी जामीन होतो त्यास तारणादाखल ठेव.
Take the garment of him who posts security for a stranger; get collateral if it is for a foreigner.
14 १४ जो कोणी पहाटेस उठून आपल्या शेजाऱ्याला मोठ्या आवाजात आशीर्वाद देतो, तो त्यास शाप असा गणला जाईल.
If one blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be counted to him as a curse.
15 १५ पावसाच्या दिवसात सतत गळणारे ठिपके, भांडखोर पत्नी सारखीच आहेत.
A constant dripping on a rainy day and a contentious woman are alike—
16 १६ तिला ताब्यात ठेवणे म्हणजे वाऱ्याला ताब्यात ठेवण्यासारखे आहे, किंवा आपल्या हातात तेल पकडून ठेवण्याचा प्रयत्न करणे.
restraining her is like holding back the wind or grasping oil with one’s right hand.
17 १७ लोखंड लोखंडाला धारदार करते; तसा मनुष्य आपल्या मित्राचा चेहरा धारदार करतो.
As iron sharpens iron, so one man sharpens another.
18 १८ जो कोणी अंजिराच्या झाडाची निगा राखतो तो त्याचे फळ खाईल. आणि तसेच जो कोणी आपल्या धन्याचे रक्षण करतो त्याचा मान होईल.
Whoever tends a fig tree will eat its fruit, and he who looks after his master will be honored.
19 १९ जसे पाण्यात मनुष्याच्या चेहऱ्याचे प्रतिबिंब जशाचे तसे दिसते, तसेच मनुष्याचे हृदय मनुष्याचे प्रतिबिंब दाखविते.
As water reflects the face, so the heart reflects the true man.
20 २० मृतलोक आणि विनाशस्थान ही कधीही तृप्त होत नाही. त्याचप्रमाणे मनुष्याचे डोळे कधी तृप्त होत नाही. (Sheol )
Sheol and Abaddon are never satisfied; so the eyes of man are never satisfied. (Sheol )
21 २१ रुप्यासाठी मूस आणि सोन्यासाठी भट्टी आहे; आणि तसे मनुष्याची स्तुतीने पारख केली जाते.
A crucible for silver and a furnace for gold, but a man is tested by the praise accorded him.
22 २२ जरी तू मूर्खाला कुटलेल्या धान्याबरोबर उखळात घालून मुसळाने कुटले, तरी त्याची मूर्खता त्याच्यापासून जाणार नाही.
Though you grind a fool like grain with mortar and a pestle, yet his folly will not depart from him.
23 २३ तू आपल्या शेरडामेंढरांना एकत्र जमून त्यांची स्थिती जाणून खात्री कर. आणि आपल्या कळपाकडे नीट लक्ष दे.
Be sure to know the state of your flocks, and pay close attention to your herds;
24 २४ संपत्ती कायम टिकत नाही. मुकुट तरी सर्व पिढ्यानपिढ्या टिकेल काय?
for riches are not forever, nor does a crown endure to every generation.
25 २५ गवत जाते आणि पुन्हा नवीन उगवते. आणि डोंगरावरील हिरवळ कापून गुरांढोरासाठी गोळा करण्यात येते.
When hay is removed and new growth appears and the grain from the hills is gathered,
26 २६ वस्त्रासाठी कोकरे आहेत, आणि बकरे शेताचे मोल आहेत.
the lambs will provide you with clothing, and the goats with the price of a field.
27 २७ बकरीचे दूध तुझ्या खाण्यासाठी व तुझ्या घरच्यांच्या खाण्यासाठी, आणि तुझ्या दासींच्या पोषणापुरते तुझ्याजवळ आहे.
You will have plenty of goats’ milk to feed you— food for your household and nourishment for your maidservants.