< नीतिसूत्रे 26 >
1 १ उन्हाळ्यात जसे बर्फ किंवा कापणीच्यावेळी पाऊस, त्याचप्रमाणे मूर्खाला सन्मान शोभत नाही.
As snow in summer, and as rain in harvest, so, unbecoming to a dullard is honour.
2 २ जशी भटकणारी चिमणी आणि उडणारी निळवी, याप्रमाणे विनाकारण दिलेला शाप कोणावरही येत नाही.
As a sparrow in wandering, as a swallow in flying, so, a causeless curse, shall not alight.
3 ३ घोड्याला चाबूक, गाढवाला लगाम, आणि मूर्खाच्या पाठीला काठी आहे.
A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the back of dullards.
4 ४ मूर्खाला उत्तर देऊ नको आणि त्याच्या मूर्खपणात सामील होऊ नकोस, किंवा देशील तर तू त्यांच्यासारखाच होशील.
Do not answer a dullard, according to his folly, lest, even thou thyself, become like him;
5 ५ मूर्खाला उत्तर दे आणि त्याच्या मूर्खतेत सामील हो, नाहीतर तो आपल्या स्वतःच्या दृष्टीने शहाणा होईल.
Answer a dullard according to his folly, lest he become wise in his own eyes.
6 ६ जो कोणी मूर्खाच्या हाती निरोप पाठवतो, तो आपले पाय कापून टाकतो आणि तो उपद्रव पितो.
One who cutteth off feet, one who drinketh down wrong, is he who sendeth a message by the hand of a dullard.
7 ७ पांगळ्याचे पाय जसे खाली लोंबकळतात तसे मूर्खाच्या तोंडचे नीतिवचन आहे.
Useless are the legs of the lame, and a proverb, in the mouth of a dullard.
8 ८ मूर्खाला आदर देणारा, गोफणीत दगड बांधण्याऱ्यासारखा आहे.
Like tying a stone to a sling, so, is he that giveth honour, to a dullard.
9 ९ मूर्खाच्या तोंडचे नीतिवचन, झिंगलेल्याच्या हातात रुतलेल्या काट्यासारखे आहे.
A brier cometh into the hand of a drunken-man, a proverb into the mouth of dullards.
10 १० एखादा तिरंदाज प्रत्येकाला जखमी करतो, तसेच जो मूर्खाला किंवा जवळून आल्या गेल्यास मोलाने काम करायला लावतो तो तसाच आहे.
[As] an archer who woundeth every thing, [so] one who hireth a dullard, and a drunkard crossing the sea.
11 ११ जसा कुत्रा आपल्या स्वतःच्या ओकीकडे फिरतो. तसा मूर्ख आपली मूर्खता पुन्हा करतो.
As, a dog, returneth onto his own vomit, a dullard, repeateth his folly.
12 १२ आपल्या दृष्टीने स्वतःला शहाणा समजतो असा कोणी तुझ्या पाहण्यात आहे का? त्यापेक्षा मूर्खाला अधिक आशा आहे.
Thou hast seen a man wise in his own eye, —more hope of a dullard, than of him!
13 १३ आळशी मनुष्य म्हणतो, “रस्त्यावर सिंह आहे!” तेथे उघड्या जागेमध्ये सिंह आहे.
Saith the sluggard, A roaring lion in the road! A tearing lion in the midst of the broadways.
14 १४ दार जसे बिजागरीवर फिरते, तसा आळशी मनुष्य अंथरुणावर लोळत असतो.
The door, turneth on its hinges, and, the sluggard, upon his bed.
15 १५ आळशी आपला हात ताटात घालून ठेवतो, आणि तरी त्यास आपला हात तोंडापर्यंत नेण्यास शक्ती नसते.
The sluggard burieth his hand in the dish, he is too lazy to bring it back to his mouth.
16 १६ विवेक दृष्टी असणाऱ्या सात मनुष्यांपेक्षा आळशी मनुष्य आपल्या दृष्टीने शहाणा समजतो.
Wiser is the sluggard in his own eyes, than, seven persons, who can answer with judgment.
17 १७ जो दुसऱ्यांच्या वादात पडून संतप्त होतो, तो जवळून जाणाऱ्या कुत्र्याचे कान धरुन ओढणाऱ्यासारखा आहे.
As he who layeth hold of the ears of a dog, is a passer-by, who giveth vent to his wrath over a quarrel, not his!
18 १८ जो कोणी मूर्खमनुष्य जळते बाण मारतो,
As a madman throwing firebrands, arrows and death,
19 १९ तो अशा मनुष्यासारखा आहे जो आपल्या एका शेजाऱ्याला फसवतो, आणि म्हणतो, मी विनोद सांगत नव्हतो काय?
So, is a man who deceiveth his neighbour, and saith, Was not, I, in sport?
20 २० लाकडाच्या अभावी, अग्नी विझतो. आणि जेथे कोठे गप्पाटप्पा करणारे नसतील तर भांडणे थांबतात.
Without wood a fire is quenched, and, where there is no tattler, strife is hushed.
21 २१ जसे लोणारी कोळसा जळत्या कोळश्याला आणि लाकडे अग्नीला, त्याचप्रमाणे भांडण पेटवायला भांडखोर लागतो.
Black coal to burning blocks, and wood to fire, so is a contentious man, for kindling strife.
22 २२ गप्पाटप्पा करणाऱ्याचे शब्द स्वादिष्ट पक्वान्नासारखे असतात. ते पोटाच्या आंतील भागापर्यंत खाली जातात.
the words of a tattler, are dainties, they, therefore go down into the chambers of the inner man.
23 २३ जसे वाणी कळवळ्याची आणि दुष्ट हृदय असणे, हे मातीच्या पात्राला रुप्याचा मुलामा दिल्यासारखे आहे.
Dross silver overlaid upon earthenware, so are burning lips, with a mischievous heart:
24 २४ जो कोणी प्रबंधाचा द्वेष करतो तो आपल्या ओठांनी आपल्या भावना लपवतो, आणि तो आपल्या अंतर्यामात कपट बाळगतो;
With his lips, the hater dissembleth, but, within himself, he layeth up deceit:
25 २५ तो विनम्रपणे बोलेल, पण त्याच्यावर विश्वास ठेवू नका, कारण त्याच्या हृदयात सात घृणा आहेत;
Though he make gracious his voice, do not trust him, for, seven abominations, are in his heart:
26 २६ तरी त्याचा द्वेष कपटाने झाकला जाईल, आणि दुष्टपणा मंडळीसमोर उघड केला जाईल.
Hatred may clothe itself with guile, his wickedness shall be disclosed in the convocation.
27 २७ जो कोणी खड्डा खणतो तो तिच्यात पडेल, आणि जो धोंडा लोटतो त्याच्यावर तो उलट येईल.
He that diggeth a pit, thereinto, shall fall, and, he that rolleth a stone, upon himself, shall it return.
28 २८ लबाड बोलणारी जिव्हा आपण चिरडून टाकलेल्या लोकांचा द्वेष करते, आणि फाजील स्तुती करणारे तोंड नाशाला कारण होते.
A false tongue, hateth them who are crushed by it, and, a flattering mouth, worketh occasion of stumbling.