< नीतिसूत्रे 26 >
1 १ उन्हाळ्यात जसे बर्फ किंवा कापणीच्यावेळी पाऊस, त्याचप्रमाणे मूर्खाला सन्मान शोभत नाही.
AS snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not seemly for a fool.
2 २ जशी भटकणारी चिमणी आणि उडणारी निळवी, याप्रमाणे विनाकारण दिलेला शाप कोणावरही येत नाही.
As the bird by wandering, as the swallow by flying, so the curse causeless shall not come.
3 ३ घोड्याला चाबूक, गाढवाला लगाम, आणि मूर्खाच्या पाठीला काठी आहे.
A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the fool’s back.
4 ४ मूर्खाला उत्तर देऊ नको आणि त्याच्या मूर्खपणात सामील होऊ नकोस, किंवा देशील तर तू त्यांच्यासारखाच होशील.
Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like unto him.
5 ५ मूर्खाला उत्तर दे आणि त्याच्या मूर्खतेत सामील हो, नाहीतर तो आपल्या स्वतःच्या दृष्टीने शहाणा होईल.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
6 ६ जो कोणी मूर्खाच्या हाती निरोप पाठवतो, तो आपले पाय कापून टाकतो आणि तो उपद्रव पितो.
He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off the feet, and drinketh damage.
7 ७ पांगळ्याचे पाय जसे खाली लोंबकळतात तसे मूर्खाच्या तोंडचे नीतिवचन आहे.
The legs of the lame are not equal: so is a parable in the mouth of fools.
8 ८ मूर्खाला आदर देणारा, गोफणीत दगड बांधण्याऱ्यासारखा आहे.
As he that bindeth a stone in a sling, so is he that giveth honour to a fool.
9 ९ मूर्खाच्या तोंडचे नीतिवचन, झिंगलेल्याच्या हातात रुतलेल्या काट्यासारखे आहे.
As a thorn goeth up into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
10 १० एखादा तिरंदाज प्रत्येकाला जखमी करतो, तसेच जो मूर्खाला किंवा जवळून आल्या गेल्यास मोलाने काम करायला लावतो तो तसाच आहे.
The great God that formed all things both rewardeth the fool, and rewardeth transgressors.
11 ११ जसा कुत्रा आपल्या स्वतःच्या ओकीकडे फिरतो. तसा मूर्ख आपली मूर्खता पुन्हा करतो.
As a dog returneth to his vomit, so a fool returneth to his folly.
12 १२ आपल्या दृष्टीने स्वतःला शहाणा समजतो असा कोणी तुझ्या पाहण्यात आहे का? त्यापेक्षा मूर्खाला अधिक आशा आहे.
Seest thou a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
13 १३ आळशी मनुष्य म्हणतो, “रस्त्यावर सिंह आहे!” तेथे उघड्या जागेमध्ये सिंह आहे.
The slothful man saith, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
14 १४ दार जसे बिजागरीवर फिरते, तसा आळशी मनुष्य अंथरुणावर लोळत असतो.
As the door turneth upon his hinges, so doth the slothful upon his bed.
15 १५ आळशी आपला हात ताटात घालून ठेवतो, आणि तरी त्यास आपला हात तोंडापर्यंत नेण्यास शक्ती नसते.
The slothful hideth his hand in his bosom; it grieveth him to bring it again to his mouth.
16 १६ विवेक दृष्टी असणाऱ्या सात मनुष्यांपेक्षा आळशी मनुष्य आपल्या दृष्टीने शहाणा समजतो.
The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
17 १७ जो दुसऱ्यांच्या वादात पडून संतप्त होतो, तो जवळून जाणाऱ्या कुत्र्याचे कान धरुन ओढणाऱ्यासारखा आहे.
He that passeth by, and meddleth with strife belonging not to him, is like one that taketh a dog by the ears.
18 १८ जो कोणी मूर्खमनुष्य जळते बाण मारतो,
As a mad man who casteth firebrands, arrows, and death,
19 १९ तो अशा मनुष्यासारखा आहे जो आपल्या एका शेजाऱ्याला फसवतो, आणि म्हणतो, मी विनोद सांगत नव्हतो काय?
So is the man that deceiveth his neighbour, and saith, Am not I in sport?
20 २० लाकडाच्या अभावी, अग्नी विझतो. आणि जेथे कोठे गप्पाटप्पा करणारे नसतील तर भांडणे थांबतात.
Where no wood is, there the fire goeth out: so where there is no talebearer, the strife ceaseth.
21 २१ जसे लोणारी कोळसा जळत्या कोळश्याला आणि लाकडे अग्नीला, त्याचप्रमाणे भांडण पेटवायला भांडखोर लागतो.
As coals are to burning coals, and wood to fire; so is a contentious man to kindle strife.
22 २२ गप्पाटप्पा करणाऱ्याचे शब्द स्वादिष्ट पक्वान्नासारखे असतात. ते पोटाच्या आंतील भागापर्यंत खाली जातात.
The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.
23 २३ जसे वाणी कळवळ्याची आणि दुष्ट हृदय असणे, हे मातीच्या पात्राला रुप्याचा मुलामा दिल्यासारखे आहे.
Burning lips and a wicked heart are like a potsherd covered with silver dross.
24 २४ जो कोणी प्रबंधाचा द्वेष करतो तो आपल्या ओठांनी आपल्या भावना लपवतो, आणि तो आपल्या अंतर्यामात कपट बाळगतो;
He that hateth dissembleth with his lips, and layeth up deceit within him;
25 २५ तो विनम्रपणे बोलेल, पण त्याच्यावर विश्वास ठेवू नका, कारण त्याच्या हृदयात सात घृणा आहेत;
When he speaketh fair, believe him not: for there are seven abominations in his heart.
26 २६ तरी त्याचा द्वेष कपटाने झाकला जाईल, आणि दुष्टपणा मंडळीसमोर उघड केला जाईल.
Whose hatred is covered by deceit, his wickedness shall be shewed before the whole congregation.
27 २७ जो कोणी खड्डा खणतो तो तिच्यात पडेल, आणि जो धोंडा लोटतो त्याच्यावर तो उलट येईल.
Whoso diggeth a pit shall fall therein: and he that rolleth a stone, it will return upon him.
28 २८ लबाड बोलणारी जिव्हा आपण चिरडून टाकलेल्या लोकांचा द्वेष करते, आणि फाजील स्तुती करणारे तोंड नाशाला कारण होते.
A lying tongue hateth those that are afflicted by it; and a flattering mouth worketh ruin.