< नीतिसूत्रे 22 >
1 १ चांगले नाव विपुल धनापेक्षा आणि सोने व चांदीपेक्षा प्रीतीयुक्त कृपा निवडणे उत्तम आहे.
A good name is rather to be chosen than great riches; And better is good-will than silver and gold.
2 २ गरीब आणि श्रीमंत यांच्यात हे सामाईक आहे, त्या सर्वांचा निर्माणकर्ता परमेश्वर आहे.
The rich and the poor meet together; The LORD is the Maker of them all.
3 ३ शहाणा मनुष्य संकट येताना पाहून लपतो, पण भोळे पुढे जातात आणि त्यामुळे दुःख सोसतात.
The prudent man seeth the evil, and hideth himself; But the simple rush on, and are punished.
4 ४ परमेश्वराचे भय नम्रता आणि संपत्ती, मान आणि जीवन आणते.
By humility and the fear of the LORD Are riches and honor and life.
5 ५ कुटिलाच्या मार्गात काटे आणि पाश असतात; जो कोणी आपल्या जिवाची काळजी करतो तो त्यापासून दूर राहतो.
Thorns and snares are in the way of the deceitful; He that will preserve his life will be far from them.
6 ६ मुलाने ज्या मार्गात चालावे त्याचे शिक्षण त्यास दे, आणि जेव्हा तो मोठा होईल तेव्हा त्या मार्गांपासून तो मागे फिरणार नाही.
Train up a child in accordance with his way, And when he is old he will not depart from it.
7 ७ श्रीमंत गरीबावर अधिकार गाजवितो, आणि जो कोणी एक उसने घेतो तो कोणा एका उसने देणाऱ्यांचा गुलाम आहे.
The rich ruleth over the poor, And the borrower is servant to the lender.
8 ८ जो कोणी वाईट पेरतो तो संकटाची कापणी करतो, आणि त्याच्या क्रोधाची काठी तूटून जाईल.
He who soweth iniquity shall reap calamity, And the rod of his punishment is prepared.
9 ९ जो उदार दृष्टीचा आहे तो आशीर्वादित होईल कारण तो आपले अन्न गरिबांबरोबर वाटून खातो.
He who hath a bountiful eye shall be blessed, Because he giveth of his bread to the poor.
10 १० निंदकाला घालवून दे म्हणजे भांडणे मिटतात, मतभेद आणि अप्रतिष्ठा संपून जातील.
Cast out the scoffer, and contention will go out; Yea, strife and reproach will cease.
11 ११ ज्याला मनाची शुद्धता आवडते, आणि ज्याची वाणी कृपामय असते; अशांचा मित्र राजा असतो.
He who loveth purity of heart, Grace is upon his lips, and the king will be his friend.
12 १२ परमेश्वराचे नेत्र ज्ञानाचे रक्षक आहेत, परंतु तो विश्वासघातक्यांची वचने उलथून टाकतो.
The eyes of the LORD watch over knowledge; But he overthroweth the words of the treacherous.
13 १३ आळशी म्हणतो, “बाहेर रस्त्यावर सिंह आहे! मी उघड्या जागेवर ठार होईल.”
The slothful man saith, “There is a lion without; I shall be slain in the streets.”
14 १४ व्यभिचारी स्त्रियांचे तोंड खोल खड्डा आहे; ज्या कोणाच्याविरूद्ध परमेश्वराचा कोप भडकतो तो त्यामध्ये पडतो.
The mouth of strange women is a deep pit; He with whom the LORD is angry shall fall therein.
15 १५ बालकाच्या हृदयात मूर्खता जखडलेली असते, पण शिक्षेची काठी ती त्याच्यापासून दूर करील.
Folly is bound to the heart of a child; But the rod of correction will drive it far from him.
16 १६ जो कोणी आपली संपत्ती वाढविण्यासाठी गरीबावर जुलूम करतो, किंवा जो धनवानाला भेटी देतो, तोही गरीब होईल.
He that oppresseth the poor to increase his wealth, And he that giveth to the rich, shall surely come to want.
17 १७ ज्ञानाची वचने ऐकून घे आणि त्याकडे लक्ष दे, आणि आपले मन माझ्या ज्ञानाकडे लाव.
Incline thine ear, and hear the words of the wise, And give heed to my instruction!
18 १८ कारण ती जर तू आपल्या अंतर्यामात ठेवशील, आणि ती सर्व तुझ्या ओठावर तयार राहतील. तर किती बरे होईल.
For it will be a pleasant thing, if thou keep them in thy bosom, When they are altogether established upon thy lips.
19 १९ परमेश्वरावर तुम्ही विश्वास ठेवावा, म्हणून मी तुला ती वचने आज शिकवली आहेत.
That thy trust may be in the LORD, I have this day given to thee instruction, yea, to thee.
20 २० मी तुझ्यासाठी शिक्षण व ज्ञान ह्यातल्या तीस म्हणी लिहिल्या नाहीत काय?
Behold, I have written to thee excellent things Concerning counsel and knowledge;
21 २१ या सत्याच्या वचनाचे विश्वासूपण तुला शिकवावे, ज्याने तुला पाठवले त्यास विश्वासाने उत्तरे द्यावीत म्हणून नाहीत काय?
That I may make thee know rectitude, and words of truth; That thou mayst bring back words of truth to them that send thee.
22 २२ गरीब मनुष्यास लुटू नको, कारण तो गरीबच आहे, किंवा गरजवंतावर वेशीत जुलूम करू नकोस.
Rob not the poor man, because he is poor, Nor crush thou the destitute at the gate;
23 २३ कारण परमेश्वर त्यांचा कैवार घेईल, आणि ज्या कोणी त्यांना लुटले त्यांचे जिवन तो लुटेल.
For the LORD will maintain their cause, And despoil their spoilers of life.
24 २४ जो कोणी एक व्यक्ती रागाने राज्य करतो त्याची मैत्री करू नकोस, आणि जो कोणी संतापी आहे त्याच्याबरोबर जाऊ नकोस.
Make no friendship with a passionate man, Nor be the companion of a man prone to wrath;
25 २५ तुम्ही त्याचे मार्ग शिकाल, आणि गेलात तर तुम्ही स्वतःला जाळ्यात अडकवून घ्याल.
Lest thou learn his ways, And take to thyself a snare.
26 २६ दुसऱ्याच्या कर्जाला जे जामीन होतात, आणि हातावर हात मारणारे त्यांच्यातला तू एक होऊ नको.
Be not thou one of those who strike hands, Of those who are sureties for debts.
27 २७ जर तुझ्याकडे कर्ज फेडण्यास काही नसले, तर त्याने तुमच्या अंगाखालून तुझे अंथरुण का काढून घ्यावे?
When thou hast nothing to pay, Why should thy bed be taken from under thee?
28 २८ तुझ्या वडिलांनी जी प्राचीन सीमा घालून ठेवली आहे, तो दगड दूर करू नकोस.
Remove not the ancient landmark, Which thy fathers have made.
29 २९ जो आपल्या कामात तरबेज अशा मनुष्यास तू पाहिले आहे का? तो राजासमोर उभा राहील; तो सामान्य लोकांसमोर उभा राहणार नाही.
Seest thou a man diligent in his business? He shall be the minister of kings; He shall not serve obscure men.