< नीतिसूत्रे 21 >
1 १ राजाचे मन पाण्याच्या प्रवाहासारखे परमेश्वराच्या हातात आहे; तो त्यास वाटेल तेथे वळवतो.
[Like] channels of water, is the heart of a king, in the hand of Yahweh, —whithersoever he will, he turneth it.
2 २ प्रत्येक मनुष्याचे मार्ग त्याच्या दृष्टीने योग्य असतात, परंतु परमेश्वर अंतःकरणे तोलून पाहतो.
Every way of a man, may be right in his own eyes, but, he that testeth hearts, is Yahweh.
3 ३ योग्य व न्याय करणे हे यज्ञापेक्षा परमेश्वरास अधिक मान्य आहेत.
To do righteousness and justice, is more choice to Yahweh than sacrifice.
4 ४ घमेंडखोर दृष्टी व गर्विष्ठ मन दुर्जनांच्या शेतातील उपज हे पाप उत्पन्न करतात.
Loftiness of eyes, and ambition of heart—the lamp of the lawless, are sin.
5 ५ परीश्रमपूर्वक केलेल्या योजनांमुळे भरभराट होते, परंतु जो घाईघाईने कृती करतो तो केवळ दरिद्री होतो.
The plans of the diligent, tend only to abundance, but, of every one that is urgent, only to want.
6 ६ लबाड जिव्हेने मिळवलेली संपत्ती ही वाफेसारखी क्षणभंगुर आहे ती मरण शोधते.
The gaining of treasures with a tongue of falsehood, is a vapour driven away, [they who seek them] seek death,
7 ७ दुष्टांचा बलात्कार त्यांना झाडून टाकील, कारण ते न्याय करण्याचे नाकारतात.
The violence of the lawless, shall drag them away, —because they have refused to do justice.
8 ८ अपराधी मनुष्याचा मार्ग वाकडा असतो, पण जो शुद्ध आहे तो योग्य करतो.
Crooked is the way of a guilty man, but, as for the pure, straight is his dealing.
9 ९ भांडखोर पत्नीबरोबर मोठ्या घरात राहाण्यापेक्षा, धाब्याच्या कोपऱ्यात राहणे अधिक चांगले.
Better to dwell on the corner of the roof, than a quarrelsome wife, and a house in common.
10 १० दुष्टाचा जीव वाईटाची हाव धरतो; त्याच्या शेजाऱ्याला तो दया दाखवत नाही.
The soul of the lawless man, craveth mischief, his own friend, findeth no favour in his eyes.
11 ११ जेव्हा निंदकास शासन होते तेव्हा अज्ञानी शहाणे होतात; आणि जेव्हा सुज्ञास शिक्षण मिळते तेव्हा त्याच्या ज्ञानात वाढ होते.
When the scoffer is punished, the simple, becometh wise, when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
12 १२ नीतिमान दुष्टाच्या घराकडे लक्ष लावतो, तो दुष्टांचा नाश करण्यासाठी त्यांना उलथून टाकतो.
The Righteous One observeth the house of the lawless, —He is ready to cast down lawless men into misfortune.
13 १३ जो कोणी गरिबाची आरोळी ऐकत नाही, तोही आरोळी करील, पण कोणी ऐकणार नाही.
He that shutteth his ear from the cry of the poor, even he, shall call, and not be answered.
14 १४ गुप्तपणे दिलेली देणगी राग शांत करते, आणि दडवलेली देणगी तीव्र कोप दूर करते.
A gift in secret, quencheth anger, and, a present in the bosom, mighty wrath.
15 १५ योग्य न्यायाने नीतिमानाला आनंद होतो. पण तोच दुष्कर्म करणाऱ्यांवर फार मोठी भीती आणतो.
It is a joy, to a righteous man, to do justice, but, dismay, to the workers of iniquity.
16 १६ जो कोणी ज्ञानाच्या मार्गापासून भटकतो, त्यास मरण पावलेल्यांच्या मंडळीत विसावा मिळेल.
The man who wandereth from the way of discretion, in the gathered host of the shades, shall settle down.
17 १७ ज्याला ख्यालीखुशाली प्रिय आहे तो दरिद्री होतो; ज्याला द्राक्षरस आणि तेल प्रिय आहे तो श्रीमंत होणार नाही.
A needy man, shall he be that loveth merriment, the lover of wine and oil, shall not become rich.
18 १८ जो कोणी चांगले करतो त्याची खंडणी दुर्जन आहे, आणि सरळांचा मोबदला विश्वासघातकी असतो.
A ransom for the righteous, is the lawless, and, instead of upright men, the traitor.
19 १९ भांडखोर आणि खूप तक्रार करून अशांती निर्माण करणाऱ्या पत्नीबरोबर राहाण्यापेक्षा वाळवंटात राहाणे अधिक चांगले.
Better to dwell in a desert land, than with a woman, quarrelsome and provoking.
20 २० सुज्ञाच्या घरात मोलवान खजिना आणि तेल आहेत, पण मूर्ख मनुष्य ते वाया घालवतो.
Desirable treasure and oil, are in the home of the wise, but, a man who is a dullard, will destroy it.
21 २१ जो कोणी नीतिमत्ता आणि दया करतो, त्यास आयुष्य, उन्नती आणि मान मिळेल.
He that pursueth righteousness and lovingkindness, shall find life, righteousness and honour.
22 २२ सुज्ञ मनुष्य बलवानांच्या नगराविरूद्ध चढतो, आणि तो त्यांच्या संरक्षणाचा आश्रयदुर्ग पाडून टाकतो.
A city of heroes, doth a wise man scale, and bringeth down the strength of its confidence.
23 २३ जो कोणी आपले तोंड व जीभ सांभाळतो, तो संकटापासून आपला जीव वाचवतो.
He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth, out of distresses, his soul.
24 २४ गर्विष्ठ व घमेंडखोर मनुष्यास उद्दाम असे नाव आहे. तो गर्वाने उद्धट कृती करतो.
A haughty insolent one—Scoffer is his name, is he that acteth in a transport of pride.
25 २५ आळशाची वासना त्यास मारून टाकते; त्याचे हात काम करण्यास नकार देतात.
The craving of the sluggard, killeth him, for his hands have refused to work.
26 २६ तो सर्व दिवस हाव आणि अधिक हाव धरतो, परंतु नीतिमान देतो आणि मागे धरून ठेवत नाही.
All the day, he greatly craveth, whereas, the righteous, giveth, and doth not spare.
27 २७ दुर्जनांचे यज्ञार्पण वीट आणणारे असते, तर मग तो यज्ञ दुष्ट हेतूने आणतो ते किती अधिक वीट असे आहे.
The sacrifice of the lawless, is an abomination, how much more, when, with wickedness, he bringeth it in!
28 २८ खोटा साक्षीदार नाश पावेल, पण जो कोणी ऐकतो त्याप्रमाणे सर्व वेळ तसे बोलतो.
A false witness, shall perish, but, the man who hearkeneth, with abiding effect, shall speak.
29 २९ दुष्ट मनुष्य आपले मुख धीट करतो, पण सरळ मनुष्य आपल्या मार्गाचा नीट विचार करतो.
A lawless man emboldeneth his face, but, as for the upright, he, directeth his ways.
30 ३० परमेश्वराविरूद्ध शहाणपण, बुद्धि किंवा युक्ती ही मुळीच उभी राहू शकत नाहीत.
There is no wisdom, nor understanding, nor counsel, to confront Yahweh.
31 ३१ लढाईच्या दिवसासाठी घोडा तयार करतात, पण तारण परमेश्वराकडून आहे.
The horse, is prepared for the day of battle, but, to Yahweh, pertaineth the victory.