< नीतिसूत्रे 21 >

1 राजाचे मन पाण्याच्या प्रवाहासारखे परमेश्वराच्या हातात आहे; तो त्यास वाटेल तेथे वळवतो.
The king's heart in the hands of the Lord is like the water streams, and by him it is turned in any direction at his pleasure.
2 प्रत्येक मनुष्याचे मार्ग त्याच्या दृष्टीने योग्य असतात, परंतु परमेश्वर अंतःकरणे तोलून पाहतो.
Every way of a man seems right to himself, but the Lord is the tester of hearts.
3 योग्य व न्याय करणे हे यज्ञापेक्षा परमेश्वरास अधिक मान्य आहेत.
To do what is right and true is more pleasing to the Lord than an offering.
4 घमेंडखोर दृष्टी व गर्विष्ठ मन दुर्जनांच्या शेतातील उपज हे पाप उत्पन्न करतात.
A high look and a heart of pride, of the evil-doer is sin.
5 परीश्रमपूर्वक केलेल्या योजनांमुळे भरभराट होते, परंतु जो घाईघाईने कृती करतो तो केवळ दरिद्री होतो.
The purposes of the man of industry have their outcome only in wealth; but one who is over-quick in acting will only come to be in need.
6 लबाड जिव्हेने मिळवलेली संपत्ती ही वाफेसारखी क्षणभंगुर आहे ती मरण शोधते.
He who gets stores of wealth by a false tongue, is going after what is only breath, and searching for death.
7 दुष्टांचा बलात्कार त्यांना झाडून टाकील, कारण ते न्याय करण्याचे नाकारतात.
By their violent acts the evil-doers will be pulled away, because they have no desire to do what is right.
8 अपराधी मनुष्याचा मार्ग वाकडा असतो, पण जो शुद्ध आहे तो योग्य करतो.
Twisted is the way of him who is full of crime; but as for him whose heart is clean, his work is upright.
9 भांडखोर पत्नीबरोबर मोठ्या घरात राहाण्यापेक्षा, धाब्याच्या कोपऱ्यात राहणे अधिक चांगले.
It is better to be living in an angle of the house-top, than with a bitter-tongued woman in a wide house.
10 १० दुष्टाचा जीव वाईटाची हाव धरतो; त्याच्या शेजाऱ्याला तो दया दाखवत नाही.
The desire of the evil-doer is fixed on evil: he has no kind feeling for his neighbour.
11 ११ जेव्हा निंदकास शासन होते तेव्हा अज्ञानी शहाणे होतात; आणि जेव्हा सुज्ञास शिक्षण मिळते तेव्हा त्याच्या ज्ञानात वाढ होते.
When the man of pride undergoes punishment, the simple man gets wisdom; and by watching the wise he gets knowledge.
12 १२ नीतिमान दुष्टाच्या घराकडे लक्ष लावतो, तो दुष्टांचा नाश करण्यासाठी त्यांना उलथून टाकतो.
The Upright One, looking on the house of the evil-doer, lets sinners be overturned to their destruction.
13 १३ जो कोणी गरिबाची आरोळी ऐकत नाही, तोही आरोळी करील, पण कोणी ऐकणार नाही.
He whose ears are stopped at the cry of the poor, will himself get no answer to his cry for help.
14 १४ गुप्तपणे दिलेली देणगी राग शांत करते, आणि दडवलेली देणगी तीव्र कोप दूर करते.
By a secret offering wrath is turned away, and the heat of angry feelings by money in the folds of the robe.
15 १५ योग्य न्यायाने नीतिमानाला आनंद होतो. पण तोच दुष्कर्म करणाऱ्यांवर फार मोठी भीती आणतो.
It is a joy to the good man to do right, but it is destruction to the workers of evil.
16 १६ जो कोणी ज्ञानाच्या मार्गापासून भटकतो, त्यास मरण पावलेल्यांच्या मंडळीत विसावा मिळेल.
The wanderer from the way of knowledge will have his resting-place among the shades.
17 १७ ज्याला ख्यालीखुशाली प्रिय आहे तो दरिद्री होतो; ज्याला द्राक्षरस आणि तेल प्रिय आहे तो श्रीमंत होणार नाही.
The lover of pleasure will be a poor man: the lover of wine and oil will not get wealth.
18 १८ जो कोणी चांगले करतो त्याची खंडणी दुर्जन आहे, आणि सरळांचा मोबदला विश्वासघातकी असतो.
The evil-doer will be given as a price for the life of the good man, and the worker of deceit in the place of the upright.
19 १९ भांडखोर आणि खूप तक्रार करून अशांती निर्माण करणाऱ्या पत्नीबरोबर राहाण्यापेक्षा वाळवंटात राहाणे अधिक चांगले.
It is better to be living in a waste land, than with a bitter-tongued and angry woman.
20 २० सुज्ञाच्या घरात मोलवान खजिना आणि तेल आहेत, पण मूर्ख मनुष्य ते वाया घालवतो.
There is a store of great value in the house of the wise, but it is wasted by the foolish man.
21 २१ जो कोणी नीतिमत्ता आणि दया करतो, त्यास आयुष्य, उन्नती आणि मान मिळेल.
He who goes after righteousness and mercy will get life, righteousness, and honour.
22 २२ सुज्ञ मनुष्य बलवानांच्या नगराविरूद्ध चढतो, आणि तो त्यांच्या संरक्षणाचा आश्रयदुर्ग पाडून टाकतो.
A wise man goes up into the town of the strong ones, and overcomes its strength in which they put their faith.
23 २३ जो कोणी आपले तोंड व जीभ सांभाळतो, तो संकटापासून आपला जीव वाचवतो.
He who keeps watch over his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
24 २४ गर्विष्ठ व घमेंडखोर मनुष्यास उद्दाम असे नाव आहे. तो गर्वाने उद्धट कृती करतो.
The man of pride, lifted up in soul, is named high-hearted; he is acting in an outburst of pride.
25 २५ आळशाची वासना त्यास मारून टाकते; त्याचे हात काम करण्यास नकार देतात.
The desire of the hater of work is death to him, for his hands will do no work.
26 २६ तो सर्व दिवस हाव आणि अधिक हाव धरतो, परंतु नीतिमान देतो आणि मागे धरून ठेवत नाही.
All the day the sinner goes after his desire: but the upright man gives freely, keeping nothing back.
27 २७ दुर्जनांचे यज्ञार्पण वीट आणणारे असते, तर मग तो यज्ञ दुष्ट हेतूने आणतो ते किती अधिक वीट असे आहे.
The offering of evil-doers is disgusting: how much more when they give it with an evil purpose!
28 २८ खोटा साक्षीदार नाश पावेल, पण जो कोणी ऐकतो त्याप्रमाणे सर्व वेळ तसे बोलतो.
A false witness will be cut off, ...
29 २९ दुष्ट मनुष्य आपले मुख धीट करतो, पण सरळ मनुष्य आपल्या मार्गाचा नीट विचार करतो.
The evil-doer makes his face hard, but as for the upright, he gives thought to his way.
30 ३० परमेश्वराविरूद्ध शहाणपण, बुद्धि किंवा युक्ती ही मुळीच उभी राहू शकत नाहीत.
Wisdom and knowledge and wise suggestions are of no use against the Lord.
31 ३१ लढाईच्या दिवसासाठी घोडा तयार करतात, पण तारण परमेश्वराकडून आहे.
The horse is made ready for the day of war, but power to overcome is from the Lord.

< नीतिसूत्रे 21 >