नीतिसूत्रे 21

1 १ राजाचे मन पाण्याच्या प्रवाहासारखे परमेश्वराच्या हातात आहे; तो त्यास वाटेल तेथे वळवतो.

Chuny ruoth ni e lwet Jehova Nyasaye, ochike mana kaka kuonde ma pi luwo kendo kaka ohero owuon.

2 २ प्रत्येक मनुष्याचे मार्ग त्याच्या दृष्टीने योग्य असतात, परंतु परमेश्वर अंतःकरणे तोलून पाहतो.

Yore duto mag dhano nenorene ni nikare, to Jehova Nyasaye ema pimo chuny.

3 ३ योग्य व न्याय करणे हे यज्ञापेक्षा परमेश्वरास अधिक मान्य आहेत.

Timo gima kare kod mowinjore ema Jehova Nyasaye oyiego moloyo misango.

4 ४ घमेंडखोर दृष्टी व गर्विष्ठ मन दुर्जनांच्या शेतातील उपज हे पाप उत्पन्न करतात.

Wangʼ teko, chuny mar sunga kod taya mar jo-mahundu, gin richo!

5 ५ परीश्रमपूर्वक केलेल्या योजनांमुळे भरभराट होते, परंतु जो घाईघाईने कृती करतो तो केवळ दरिद्री होतो.

Chenro mag ngʼat matiyo matek kelo ohala to chutho e kaka rikni kelo chan.

6 ६ लबाड जिव्हेने मिळवलेली संपत्ती ही वाफेसारखी क्षणभंगुर आहे ती मरण शोधते.

Mwandu moyudi gi lep mariambo en mana tho malal piyo kendo en obeto mar tho.

7 ७ दुष्टांचा बलात्कार त्यांना झाडून टाकील, कारण ते न्याय करण्याचे नाकारतात.

Timbe mahundu mar joricho biro terogi mabor magilal; nimar gidagi timo gima kare.

8 ८ अपराधी मनुष्याचा मार्ग वाकडा असतो, पण जो शुद्ध आहे तो योग्य करतो.

Yor ngʼat ma jaketho ogondore, to kit ngʼat makare oriere tir.

9 ९ भांडखोर पत्नीबरोबर मोठ्या घरात राहाण्यापेक्षा, धाब्याच्या कोपऱ्यात राहणे अधिक चांगले.

Ber dak e kona mar wi ot moloyo dak gi dhako maralep.

10 १० दुष्टाचा जीव वाईटाची हाव धरतो; त्याच्या शेजाऱ्याला तो दया दाखवत नाही.

Ngʼat ma timbene richo ohero richo; jabute ok yud ngʼwono kuome.

11 ११ जेव्हा निंदकास शासन होते तेव्हा अज्ञानी शहाणे होतात; आणि जेव्हा सुज्ञास शिक्षण मिळते तेव्हा त्याच्या ज्ञानात वाढ होते.

Ka okum ngʼat ma jaro ji, to joma ngʼeyogi tin yudo rieko, ka ngʼat mariek opuonji, to oyudo ngʼeyo.

12 १२ नीतिमान दुष्टाच्या घराकडे लक्ष लावतो, तो दुष्टांचा नाश करण्यासाठी त्यांना उलथून टाकतो.

Ngʼat Makare ongʼeyo od ngʼat ma timbene richo kendo otero ngʼat marach e kethruok.

13 १३ जो कोणी गरिबाची आरोळी ऐकत नाही, तोही आरोळी करील, पण कोणी ऐकणार नाही.

Ka ngʼato odino ite ne ywak mar jachan, en owuon bende obiro ywak to ok nodwoke.

14 १४ गुप्तपणे दिलेली देणगी राग शांत करते, आणि दडवलेली देणगी तीव्र कोप दूर करते.

Mich mochiw lingʼ-lingʼ kweyo mirima to asoya mopandi ei law jiwo mirima maduongʼ.

15 १५ योग्य न्यायाने नीतिमानाला आनंद होतो. पण तोच दुष्कर्म करणाऱ्यांवर फार मोठी भीती आणतो.

Ka adiera onenore, to joma timbegi nikare bedo mamor to joma timbegi richo to yudo bwok.

16 १६ जो कोणी ज्ञानाच्या मार्गापासून भटकतो, त्यास मरण पावलेल्यांच्या मंडळीत विसावा मिळेल.

Ngʼat moweyo yor winjo wach dhiyo kar yweyo mar oganda mar joma otho.

17 १७ ज्याला ख्यालीखुशाली प्रिय आहे तो दरिद्री होतो; ज्याला द्राक्षरस आणि तेल प्रिय आहे तो श्रीमंत होणार नाही.

Ngʼat mohero budho biro bedo jachan; ngʼat mohero divai kod moo ok nyal bedo ja-mwandu.

18 १८ जो कोणी चांगले करतो त्याची खंडणी दुर्जन आहे, आणि सरळांचा मोबदला विश्वासघातकी असतो.

Jomaricho bedo resruok mar joma kare; to jogo ma ok jo-adiera ne joma oriere tir.

19 १९ भांडखोर आणि खूप तक्रार करून अशांती निर्माण करणाऱ्या पत्नीबरोबर राहाण्यापेक्षा वाळवंटात राहाणे अधिक चांगले.

Ber dak e thim motwo moloyo dak gi dhako ma jadhawo kendo ma ja-mirima.

20 २० सुज्ञाच्या घरात मोलवान खजिना आणि तेल आहेत, पण मूर्ख मनुष्य ते वाया घालवतो.

Od ngʼat mariek opongʼ kod chiemo gi moo moyier, to ngʼat mofuwo chamo gik moko duto ma en-go.

21 २१ जो कोणी नीतिमत्ता आणि दया करतो, त्यास आयुष्य, उन्नती आणि मान मिळेल.

Ngʼatno maluwo tim makare kod hera yudo ngima, mwandu gi luor.

22 २२ सुज्ञ मनुष्य बलवानांच्या नगराविरूद्ध चढतो, आणि तो त्यांच्या संरक्षणाचा आश्रयदुर्ग पाडून टाकतो.

Ngʼat mariek kawo dala ngʼat maratego kendo omuko dhorangeye matek magiketoe genogi.

23 २३ जो कोणी आपले तोंड व जीभ सांभाळतो, तो संकटापासून आपला जीव वाचवतो.

Ngʼatno marito dhoge kod lewe ritore kuom masiche.

24 २४ गर्विष्ठ व घमेंडखोर मनुष्यास उद्दाम असे नाव आहे. तो गर्वाने उद्धट कृती करतो.

Ngʼat ma jasunga kendo jawuorre “Jajaro” e nyinge; otingʼore malo ka osungore malich.

25 २५ आळशाची वासना त्यास मारून टाकते; त्याचे हात काम करण्यास नकार देतात.

Dwaro mar jasamuoyo biro bedo thone owuon; nikech lwetene odagi tich.

26 २६ तो सर्व दिवस हाव आणि अधिक हाव धरतो, परंतु नीतिमान देतो आणि मागे धरून ठेवत नाही.

Odiechiengʼ duto odwaro mangʼeny, to ngʼat makare chiwo maonge giko.

27 २७ दुर्जनांचे यज्ञार्पण वीट आणणारे असते, तर मग तो यज्ञ दुष्ट हेतूने आणतो ते किती अधिक वीट असे आहे.

Misango mar jaricho ok ber, onyalo bedo marach maromo nade ka ochiwe gi paro marach!

28 २८ खोटा साक्षीदार नाश पावेल, पण जो कोणी ऐकतो त्याप्रमाणे सर्व वेळ तसे बोलतो.

Janeno ma ja-miriambo biro lal; to ngʼat mawinje ibiro tieko chutho.

29 २९ दुष्ट मनुष्य आपले मुख धीट करतो, पण सरळ मनुष्य आपल्या मार्गाचा नीट विचार करतो.

Ngʼat ma jaricho wangʼe tek to ngʼat moriere tir tiyo gi paro e yorene.

30 ३० परमेश्वराविरूद्ध शहाणपण, बुद्धि किंवा युक्ती ही मुळीच उभी राहू शकत नाहीत.

Onge rieko, onge neno matut, onge chenro manyalo loyo Jehova Nyasaye.

31 ३१ लढाईच्या दिवसासाठी घोडा तयार करतात, पण तारण परमेश्वराकडून आहे.

Inyalo yiko faras ne ndalo mar lweny; to loyo lweny en mar Jehova Nyasaye.