नीतिसूत्रे 18

1 १ जो कोणी आपणास वेगळा करतो तो स्वतःची इच्छा पूर्ण करायला पाहतो; आणि तो सर्व स्वस्थ सुज्ञतेविरूद्ध लढतो.

For the desire thereof hee will separate himselfe to seeke it, and occupie himselfe in all wisdome.

2 २ मूर्खाला समंजसपणात आनंद मिळत नाही, पण केवळ आपल्या मनात काय आहे हे प्रगट करण्यात त्यास आनंद आहे.

A foole hath no delite in vnderstanding: but that his heart may be discouered.

3 ३ जेव्हा वाईट मनुष्य येतो, त्याच्याबरोबर तिरस्कार येतो, निर्भत्सना आणि लाज त्यासह येतात.

When the wicked commeth, then commeth contempt, and with the vile man reproch.

4 ४ मनुष्याच्या मुखाचे शब्द खोल पाण्यासारखे आहेत; ज्ञानाचा झरा वाहणाऱ्या प्रवाहासारखे आहेत.

The words of a mans mouth are like deepe waters, and the welspring of wisdome is like a flowing riuer.

5 ५ जे कोणी चांगले करतात त्यांचा न्याय विपरित करण्यासाठी, दुष्टाचा पक्ष धरणे चांगले नाही.

It is not good to accept the person of the wicked, to cause ye righteous to fall in iudgement.

6 ६ मूर्खाचे ओठ त्यास भांडणात पाडतात, आणि त्याचे मुख मारास आमंत्रण देते.

A fooles lips come with strife, and his mouth calleth for stripes.

7 ७ मूर्खाचा नाश त्याच्या तोंडामुळे होतो, आणि त्याचे ओठ त्यास स्वतःला पाश होतात.

A fooles mouth is his owne destruction, and his lips are a snare for his soule.

8 ८ गप्पागोष्टी करणाऱ्याचे शब्द स्वादिष्ट पक्वान्नासारखे आहेत, आणि ते अगदी खोल पोटात शिरतात.

The wordes of a tale bearer are as flatterings, and they goe downe into the bowels of the belly.

9 ९ जो कोणी आपल्या कामात निष्काळजी आहे तो नाश करणाऱ्याचा भाऊ आहे.

He also that is slouthfull in his worke, is euen the brother of him that is a great waster.

10 १० परमेश्वराचे नाव बळकट बुरुजाप्रमाणे आहे; नीतिमान त्यामध्ये धावत जातो आणि सुरक्षित राहतो.

The Name of the Lord is a strong tower: the righteous runneth vnto it, and is exalted.

11 ११ श्रीमंताची संपत्ती त्याचे बळकट नगर आहे; आणि त्याच्या कल्पनेने तो उंच भींतीसारखा आहे.

The rich mans riches are his strong citie: and as an hie wall in his imagination.

12 १२ मनुष्याच्या नाशापूर्वी त्याचे अंतःकरण गर्विष्ठ असते, पण गौरवापूर्वी विनम्रता येते.

Before destruction the heart of a man is hautie, and before glory goeth lowlines.

13 १३ जो कोणी ऐकण्यापूर्वी उत्तर देतो, त्याचे ते करणे मूर्खपणाचे आणि लज्जास्पद असते.

He that answereth a matter before hee heare it, it is folly and shame vnto him.

14 १४ आजारपणात मनुष्याचा आत्मा जिवंत राहतो, पण तुटलेला आत्मा कोणाच्याने सोसवेल?

The spirit of a man will susteine his infirmitie: but a wounded spirit who can beare it?

15 १५ सुज्ञाचे मन ज्ञान प्राप्त करून घेते, आणि शहाणा ऐकून ते शोधून काढतो.

A wise heart getteth knowledge, and the eare of the wise seeketh learning.

16 १६ मनुष्याचे दान त्याच्यासाठी मार्ग उघडते, आणि महत्वाच्या मनुष्यांसमोर त्यास आणते.

A mans gift enlargeth him, and leadeth him before great men.

17 १७ जो सुरुवातीला आपली बाजू मांडतो तो बरोबर आहे असे वाटते, पण त्याचा प्रतिस्पर्धी येऊन त्यास प्रश्र विचारतो.

He that is first in his owne cause, is iust: then commeth his neighbour, and maketh inquirie of him.

18 १८ चिठ्ठ्या टाकल्याने भांडणे मिटतात, आणि बलवान प्रतिस्पर्धी वेगळे होतात.

The lot causeth contentions to cease, and maketh a partition among the mightie.

19 १९ दुखवलेल्या भावाची समजूत घालणे हे बळकट तटबंदी असलेले शहर जिंकण्यापेक्षा कठीण आहे. आणि भांडणे राजवाड्याच्या अडसरासारखे आहेत.

A brother offended is harder to winne then a strong citie, and their contentions are like the barre of a palace.

20 २० मनुष्याचे पोट त्याच्या मुखाच्या फळाने भरेल, तो आपल्या ओठांच्या पीकाने तृप्त होईल.

With the fruite of a mans mouth shall his belly be satisfied, and with the increase of his lips shall he be filled.

21 २१ जीवन किंवा मरण ही जीभेच्या अधिकारात आहेत; आणि ज्या कोणाला ती प्रिय आहे तो तिचे फळ खातो.

Death and life are in the power of ye tongue, and they that loue it, shall eate the fruite thereof.

22 २२ ज्या कोणाला पत्नी मिळते त्यास चांगली वस्तू मिळते, आणि त्यास परमेश्वराचा अनुग्रह प्राप्त होतो.

He that findeth a wife, findeth a good thing, and receiueth fauour of the Lord.

23 २३ गरीब मनुष्य दयेची विनवणी करतो, पण श्रीमंत मनुष्य कठोरपणाने उत्तर देतो.

The poore speaketh with prayers: but the rich answereth roughly.

24 २४ जो कोणी पुष्कळ मित्र करतो तो आपल्याच नाशासाठी ते करतो, परंतु एखादा असा मित्र असतो की तो आपल्या भावापेक्षाही आपणांस धरून राहतो.

A man that hath friends, ought to shew him selfe friendly: for a friend is neerer then a brother.