नीतिसूत्रे 17
1 १ एखाद्या घरात पूर्ण मेजवानीची मुबलकता असून त्यामध्ये संघर्ष असला तर त्यापेक्षा कोरड्या भाकरीचा तुकडा शांतीने खाणे उत्तम आहे.
Melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum jurgio.
Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hæreditatem dividet.
Sicut igne probatur argentum et aurum camino, ita corda probat Dominus.
4 ४ जो मनुष्य वाईट करतो तो दुष्ट वाणीला कान देऊन ऐकतो; जे वाईट गोष्टी सांगतात ते लबाड लक्ष देऊन ऐकतो.
Malus obedit linguæ iniquæ, et fallax obtemperat labiis mendacibus.
5 ५ जो कोणी गरीबांची थट्टा करतो तो त्याच्या निर्माणकर्त्याचा अपमान करतो, आणि जो दुसऱ्याच्या आपत्तीने आनंदित होतो त्यास शिक्षा झाल्यावाचून राहणार नाही.
Qui despicit pauperem exprobrat factori ejus, et qui ruina lætatur alterius non erit impunitus.
Corona senum filii filiorum, et gloria filiorum patres eorum.
Non decent stultum verba composita, nec principem labium mentiens.
Gemma gratissima exspectatio præstolantis; quocumque se vertit, prudenter intelligit.
9 ९ जो कोणी एखाद्याच्या अपराधाकडे दुर्लक्ष करतो तो प्रेम शोधतो, पण जो कोणी गत गोष्टी घोकत बसतो तो जवळच्या मित्रास अंतरतो.
Qui celat delictum quærit amicitias; qui altero sermone repetit, separat fœderatos.
Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.
Semper jurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
12 १२ मूर्खतेत खितपत असलेल्या मूर्खाची भेट होण्यापेक्षा जिचे पिल्ले चोरून नेली आहेत अशा अस्वलीची गाठ पडलेली बरी.
Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo ejus.
14 १४ कोणीतरी धरणाला छिद्र पाडून पाणी वाहू द्यावे, तसे भांडणाला सुरवात होण्यासारखे आहे, म्हणून भांडण होण्यापूर्वीच त्यापासून दूर निघून जा.
Qui dimittit aquam caput est jurgiorum, et antequam patiatur contumeliam judicium deserit.
15 १५ जो कोणी दुष्टाला निर्दोष ठरवतो किंवा नीतिमानाला दोषी ठरवतो, या दोन्ही लोकांचा परमेश्वरास तिटकारा आहे.
Qui justificat impium, et qui condemnat justum, abominabilis est uterque apud Deum.
16 १६ मूर्खाला बुद्धी नसताना तो ज्ञानाविषयी शिक्षण घेण्यासाठी पैसा का देतो, जेव्हा त्याची ते शिकण्याची क्षमता नाही?
Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam quærit ruinam, et qui evitat discere incidet in mala.
Omni tempore diligit qui amicus est, et frater in angustiis comprobatur.
Stultus homo plaudet manibus, cum spoponderit pro amico suo.
Qui meditatur discordias diligit rixas, et qui exaltat ostium quærit ruinam.
20 २० ज्या मनुष्याचे हृदय कपटी असते त्यामध्ये काही चांगले सापडत नाही, ज्या कोणाची जीभ वक्र असते तो संकटात पडतो.
Qui perversi cordis est non inveniet bonum, et qui vertit linguam incidet in malum.
Natus est stultus in ignominiam suam; sed nec pater in fatuo lætabitur.
Animus gaudens ætatem floridam facit; spiritus tristis exsiccat ossa.
Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas judicii.
24 २४ ज्या कोणाला समंजसपणा असतो त्याच्या मुखापुढे ज्ञान असते, पण मूर्खाचे डोळे पृथ्वीच्या शेवटाकडे असतात.
In facie prudentis lucet sapientia; oculi stultorum in finibus terræ.
Ira patris filius stultus, et dolor matris quæ genuit eum.
26 २६ नीतिमानाला शिक्षा करणे हे कधीही चांगले नाही; किंवा प्रामाणिक अधिपतीस त्याच्या सरळपणामुळे मारणे चांगले नाही.
Non est bonum damnum inferre justo, nec percutere principem qui recta judicat.
Qui moderatur sermones suos doctus et prudens est, et pretiosi spiritus vir eruditus.
28 २८ मूर्ख जर गप्प बसला तर त्यास सुध्दा शहाणा समजतात; जेव्हा तो त्याचे मुख बंद करतो, तेव्हा त्यास बुद्धिमान समजतात.
Stultus quoque, si tacuerit, sapiens reputabitur, et si compresserit labia sua, intelligens.
