< नीतिसूत्रे 16 >
1 १ मनात योजना करणे मनुष्याच्या हातचे आहे, पण त्याच्या जिव्हेचे उत्तर देणे परमेश्वराकडचे आहे.
hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam
2 २ मनुष्याच्या दृष्टीने त्याचे सर्व मार्ग शुद्ध असतात, पण परमेश्वर आत्मे तोलून पाहतो.
omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus
3 ३ आपली कामे परमेश्वराच्या स्वाधीन करा, आणि म्हणजे तुमच्या योजना यशस्वी होतील.
revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae
4 ४ परमेश्वराने सर्वकाही त्याच्या उद्देशासाठी बनवलेले आहे, दुर्जनदेखील अरिष्टाच्या दिवसासाठी केलेला आहे.
universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum
5 ५ प्रत्येक गर्विष्ठ मनाच्या मनुष्याचा परमेश्वरास वीट आहे, जरी ते हातात हात घालून उभे राहिले, तरी त्यांना शिक्षा झाल्यावाचून राहणार नाही.
abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens
6 ६ कराराचा प्रामाणिकपणा व विश्वसनीयता ह्यांच्या योगाने पापांचे प्रायश्चित होते, आणि परमेश्वराचे भय धरल्याने, लोक वाईटापासून वळून दूर राहतील.
misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo
7 ७ मनुष्याचे मार्ग परमेश्वरास आवडले म्हणजे, त्या मनुष्याच्या शत्रूलाही त्याच्याशी समेट करण्यास भाग पाडतो.
cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem
8 ८ अन्यायाने मिळवलेल्या मोठ्या मिळकतीपेक्षा, न्यायाने कमावलेले थोडेसे चांगले आहे.
melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate
9 ९ मनुष्याचे मन त्याच्या मार्गाची योजना करते, पण परमेश्वर त्याच्या पावलांना वाट दाखवतो.
cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius
10 १० दैवी निर्णय राजाच्या ओठात असतात, न्याय करताना त्याच्या मुखाने कपटाने बोलू नये.
divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius
11 ११ परमेश्वराकडून प्रामाणिक मोजमाप येते; पिशवीतील सर्व वजने त्याचे कार्य आहे.
pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi
12 १२ जेव्हा राजा वाईट गोष्टी करतो, त्या गोष्टी त्यास तिरस्कारणीय आहेत, कारण राजासन नीतिमत्तेनेच स्थापित होते.
abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium
13 १३ नीतिमत्तेने बोलणाऱ्या ओठाने राजाला आनंद होतो, आणि जे कोणी सरळ बोलतात ते त्यास प्रिय आहेत.
voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur
14 १४ राजाचा क्रोध मृत्यू दूतांसारखा आहे. पण सुज्ञ मनुष्य त्याचा राग शांत करण्याचा प्रयत्न करतो.
indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam
15 १५ राजाच्या मुखतेजात जीवन आहे, आणि त्याचा अनुग्रह शेवटल्या पावसाच्या मेघासारखा आहे.
in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus
16 १६ सोन्यापेक्षा ज्ञान प्राप्त करून घेणे किती तरी उत्तम आहे. रुप्यापेक्षा समजुतदारपणा निवडून घ्यावा.
posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento
17 १७ दुष्कर्मापासून वळणे हा सरळांचा राजमार्ग आहे, जो आपल्या मार्गाकडे लक्ष ठेवतो तो आपला जीव राखतो.
semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam
18 १८ नाशापूर्वी गर्व येतो, आणि मनाचा ताठा अधःपाताचे मूळ आहे.
contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus
19 १९ गर्विष्ठांबरोबर राहून लूट वाटून घेण्यापेक्षा दीनांबरोबर विनम्र असणे चांगले.
melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis
20 २० जो कोणी जे काही चांगले आहे ते शोधतो, त्यास शिकवीले त्याचे निरीक्षण करतो, आणि जो परमेश्वरावर विश्वास ठेवतो तो आनंदीत होतो.
eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est
21 २१ जो मनाचा सुज्ञ त्यास समंजस म्हणतात, आणि मधुर वाणीने शिकवण्यची क्षमता वाढते.
qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet
22 २२ ज्यांच्याकडे सुज्ञान आहे त्यास ती जीवनाचा झरा आहे, पण मूर्खाचे मूर्खपण त्याची शिक्षा आहे.
fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas
23 २३ सुज्ञ मनुष्याच्या हृदयापासून त्याच्या मुखास शिक्षण मिळते; आणि त्याच्या वाणीत विद्येची भर घालते.
cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam
24 २४ आनंदी शब्द मधाचे पोळ अशी आहेत, ती जिवाला गोड व हाडांस आरोग्य आहेत.
favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum
25 २५ मनुष्यास एक मार्ग सरळ दिसतो, पण त्याचा शेवट मृत्यूमार्गाकडे आहे.
est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem
26 २६ कामगाराची भूक त्याच्यासाठी काम करते; त्याची भूक त्यास ते करायला लावते.
anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum
27 २७ नालायक मनुष्य खोड्या उकरून काढतो, आणि त्याची वाणी होरपळणाऱ्या अग्नीसारखी आहे.
vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit
28 २८ कुटिल मनुष्य संघर्ष निर्माण करतो, आणि निंदा करणाऱ्या जवळच्या मित्रांना वेगळे करतो.
homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes
29 २९ जुलमी मनुष्य आपल्या शेजाऱ्याशी लबाड बोलतो, आणि जो मार्ग चांगला नाही अशात त्यास नेतो.
vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam
30 ३० जो कोणी मनुष्य कुटिल गोष्टीच्या योजणेला डोळे मिचकावतो; जो आपले ओठ आवळून धरतो तो दुष्कर्म घडून आणतो.
qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum
31 ३१ पिकलेले केस वैभवाचा मुकुट आहे; नीतिमत्तेच्या मार्गाने चालण्याने तो प्राप्त होतो.
corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur
32 ३२ ज्याला लवकर राग येत नाही तो योद्धापेक्षा, आणि जो आत्म्यावर अधिकार चालवतो तो नगर जिंकऱ्यापेक्षा उत्तम आहे.
melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium
33 ३३ पदरात चिठ्ठ्या टाकतात, पण त्यांचा निर्णय सर्वस्वी परमेश्वराकडून आहे.
sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur