नीतिसूत्रे 15

1 १ शांतीच्या उत्तराने राग निघून जातो, पण कठोर शब्दामुळे राग उत्तेजित होतो.

A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.

2 २ सुज्ञाची जिव्हा सुज्ञानाची प्रशंसा करते, पण मूर्खाचे मुख मूर्खपणा ओतून टाकते.

The tongue of the wise commends knowledge, but the mouth of the fool spouts folly.

3 ३ परमेश्वराचे नेत्र सर्वत्र असतात, ते चांगले आणि वाईट पाहत असतात.

The eyes of the LORD are in every place, observing the evil and the good.

4 ४ आरोग्यदायी जीभ जीवनाचा वृक्ष आहे, परंतु कपटी जीभ आत्म्याला चिरडणारी आहे.

A soothing tongue is a tree of life, but a perverse tongue crushes the spirit.

5 ५ मूर्ख आपल्या वडिलांचे शिक्षण तुच्छ लेखतो, पण जो विवेकी आहे तो चुकीतून सुधारतो.

A fool rejects his father’s discipline, but whoever heeds correction is prudent.

6 ६ नीतिमानाच्या घरात मोठे खजिने आहेत, पण दुष्टाची कमाई त्यास त्रास देते.

The house of the righteous has great treasure, but the income of the wicked is trouble.

7 ७ ज्ञानाचे ओठ विद्येविषयीचा प्रसार करते, पण मूर्खाचे हृदय असे नाही.

The lips of the wise spread knowledge, but not so the hearts of fools.

8 ८ दुष्टाच्या अर्पणाचा परमेश्वर द्वेष करतो, पण सरळांची प्रार्थना त्याचा आनंद आहे.

The sacrifice of the wicked is detestable to the LORD, but the prayer of the upright is His delight.

9 ९ दुष्टांच्या मार्गाचा परमेश्वरास वीट आहे, पण जे नीतीचा पाठलाग करतात त्यांच्यावर तो प्रीती करतो.

The LORD detests the way of the wicked, but He loves those who pursue righteousness.

10 १० जो कोणी मार्ग सोडतो त्याच्यासाठी कठोर शासन तयार आहे, आणि जो कोणी सुधारणेचा तिरस्कार करतो तो मरेल.

Discipline is harsh for him who leaves the path; he who hates correction will die.

11 ११ अधोलोक आणि विनाशस्थान परमेश्वरापुढे उघडे आहे; तर मग मनुष्यजातीच्या वंशाची अंतःकरणे त्याच्या दृष्टीपुढे किती जास्त असली पाहिजेत? (Sheol h7585)

Sheol and Abaddon lie open before the LORD— how much more the hearts of men! (Sheol h7585)

12 १२ निंदकाला शिक्षेची चीड येते; तो सुज्ञाकडे जात नाही.

A mocker does not love to be reproved, nor will he consult the wise.

13 १३ आनंदी हृदय मुख आनंदित करते, पण हृदयाच्या दुःखाने आत्मा चिरडला जातो.

A joyful heart makes a cheerful countenance, but sorrow of the heart crushes the spirit.

14 १४ बुद्धिमानाचे हृदय ज्ञान शोधते, पण मूर्खाचे मुख मूर्खताच खाते.

A discerning heart seeks knowledge, but the mouth of a fool feeds on folly.

15 १५ जुलूम करणाऱ्याचे सर्व दिवस दुःखकारक असतात, पण आनंदी हृदयाला अंत नसलेली मेजवाणी आहे.

All the days of the oppressed are bad, but a cheerful heart has a continual feast.

16 १६ पुष्कळ धन असून त्याबरोबर गोंधळ असण्यापेक्षा ते थोडके असून परमेश्वराचे भय बाळगणे चांगले आहे.

Better a little with the fear of the LORD than great treasure with turmoil.

17 १७ पोसलेल्या वासराच्या तिरस्कारयुक्त मेजवाणीपेक्षा, जेथे प्रेम आहे तेथे भाजीभाकरी चांगली आहे.

Better a dish of vegetables where there is love than a fattened ox with hatred.

18 १८ रागीट मनुष्य भांडण उपस्थित करतो, पण जो रागास मंद आहे तो मनुष्य भांडण शांत करतो.

A hot-tempered man stirs up strife, but he who is slow to anger calms dispute.

19 १९ आळशाची वाट काटेरी कुंपणासारखी आहे, पण सरळांची वाट राजमार्ग बनते.

The way of the slacker is like a hedge of thorns, but the path of the upright is a highway.

20 २० शहाणा मुलगा आपल्या वडिलांना आनंदीत करतो. पण मूर्ख मनुष्य आपल्या आईला तुच्छ मानतो.

A wise son brings joy to his father, but a foolish man despises his mother.

21 २१ बुद्धिहीन मनुष्य मूर्खपणात आनंद मानतो. पण जो समंजस आहे तो सरळ मार्गाने जातो.

Folly is joy to one who lacks judgment, but a man of understanding walks a straight path.

22 २२ जेथे सल्ला नसतो तेथे योजना बिघडतात, पण पुष्कळ सल्ला देणाऱ्यांबरोबर ते यशस्वी होतात.

Plans fail for lack of counsel, but with many advisers they succeed.

23 २३ मनुष्यास आपल्या तोंडच्या समर्पक उत्तराने आनंद होतो; आणि योग्यसमयीचे शब्द किती चांगले आहे!

A man takes joy in a fitting reply— and how good is a timely word!

24 २४ सुज्ञाने खाली अधोलोकास जाऊ नये म्हणून त्याचा जीवनमार्ग वर जातो. (Sheol h7585)

The path of life leads upward for the wise, that he may avoid going down to Sheol. (Sheol h7585)

25 २५ परमेश्वर गर्विष्ठांची मालमत्ता फाडून काढेल, परंतु तो विधवेच्या मालमत्तेचे रक्षण करतो.

The LORD tears down the house of the proud, but He protects the boundaries of the widow.

26 २६ परमेश्वर पाप्यांच्या विचारांचा द्वेष करतो, पण दयेची वचने त्याच्या दुष्टीने शुद्ध आहेत.

The LORD detests the thoughts of the wicked, but the words of the pure are pleasant to Him.

27 २७ चोरी करणारा आपल्या कुटुंबावर संकटे आणतो, पण जो लाचेचा तिटकारा करतो तो जगेल.

He who is greedy for unjust gain brings trouble on his household, but he who hates bribes will live.

28 २८ नीतिमान उत्तर देण्याआधी विचार करतो, पण दुष्टाचे मुख सर्व वाईट ओतून बाहेर टाकते.

The heart of the righteous ponders how to answer, but the mouth of the wicked blurts out evil.

29 २९ परमेश्वर दुष्टांपासून खूप दूर आहे, पण तो नीतिमानांच्या प्रार्थना नेहमी ऐकतो.

The LORD is far from the wicked, but He hears the prayer of the righteous.

30 ३० नेत्राचा प्रकाश अंतःकरणाला आनंद देतो, आणि चांगली बातमी शरीराला निरोगी आहे.

The light of the eyes cheers the heart, and good news nourishes the bones.

31 ३१ जर कोणीतरी तुम्हास जीवन कसे जगावे म्हणून सुधारतो त्याकडे लक्ष द्या, तुम्ही ज्ञानामध्ये रहाल.

He who listens to life-giving reproof will dwell among the wise.

32 ३२ जो कोणी शिक्षण नाकारतो तो आपल्या स्वत: लाच तुच्छ लेखतो, परंतु जो कोणी शासन ऐकून घेतो तो ज्ञान मिळवतो.

He who ignores discipline despises himself, but whoever heeds correction gains understanding.

33 ३३ परमेश्वराचे भय हे सुज्ञतेचे शिक्षण देते, आणि आदरापूर्वी नम्रता येते.

The fear of the LORD is the instruction of wisdom, and humility comes before honor.