मत्तय 5
1 १ जेव्हा येशूने त्या लोकसमुदायांना पाहीले तेव्हा तो डोंगरावर चढला, मग तो तेथे खाली बसला असता त्याचे शिष्य त्याच्याजवळ आले.
to perceive: see then the/this/who crowd to ascend toward the/this/who mountain and to seat it/s/he to come near/agree it/s/he the/this/who disciple it/s/he
and to open the/this/who mouth it/s/he to teach it/s/he to say
blessed the/this/who poor the/this/who spirit/breath: spirit that/since: since it/s/he to be the/this/who kingdom the/this/who heaven
blessed the/this/who to mourn that/since: since it/s/he to plead/comfort
blessed the/this/who gentle that/since: since it/s/he to inherit the/this/who earth: planet
blessed the/this/who to hunger and to thirst the/this/who righteousness that/since: since it/s/he to feed
blessed the/this/who merciful that/since: since it/s/he to have mercy
blessed the/this/who clean the/this/who heart that/since: since it/s/he the/this/who God to appear
blessed the/this/who peacemaker that/since: since it/s/he son God to call: call
blessed the/this/who to pursue because of righteousness that/since: since it/s/he to be the/this/who kingdom the/this/who heaven
11 ११ जेव्हा लोक माझ्यामुळे तुमचा अपमान करतात व छळ करतात आणि तुमच्याविरुध्द सर्वप्रकारचे वाईट लबाडीने बोलतात तेव्हा तुम्ही धन्य आहात.
blessed to be when(-ever) to revile you and to pursue and to say all evil/bad (declaration *k*) according to you to lie because of I/we
12 १२ आनंद व उल्लास करा, कारण तुम्हास स्वर्गात मोठे प्रतिफळ आहे, कारण तुमच्यापूर्वी जे संदेष्टे होऊन गेले त्यांचाही लोकांनी अशाचप्रकारे छळ केला.
to rejoice and to rejoice that/since: since the/this/who wage you much in/on/among the/this/who heaven thus(-ly) for to pursue the/this/who prophet the/this/who before you
13 १३ तुम्ही पृथ्वीचे मीठ आहात, पण जर मिठाचा खारटपणा गेला तर ते पुन्हा कसे खारट बनवता येईल? ते तर पुढे कोणत्याही उपयोगाचे न राहता केवळ फेकून देण्याच्या व मनुष्यांच्या पायदळी तुडवले जाण्यापुरते उपयोगाचे राहील.
you to be the/this/who salt the/this/who earth: planet if then the/this/who salt be foolish in/on/among which? to salt toward none be strong still if: not not (to throw: throw *N(k)O*) out/outside(r) (and *k*) to trample by/under: under the/this/who a human
you to be the/this/who light the/this/who world no be able city to hide above mountain to lay/be appointed
15 १५ आणि दिवा लावून तो कोणी टोपलीखाली लपवून ठेवत नाही, उलट तो दिवठणीवर ठेवतात म्हणजे तो दिवा घरातील सर्वांना प्रकाश देतो.
nor to kindle/burn lamp and to place it/s/he by/under: under the/this/who bucket but upon/to/against the/this/who lampstand and to shine all the/this/who in/on/among the/this/who home
16 १६ तुमचा प्रकाश इतरांसमोर याप्रकारे प्रकाशू द्या की जेणेकरून त्यांनी तुमची चांगली कामे पाहावी आणि तुमचा पिता जो स्वर्गात आहे त्याचे गौरव करावे.
thus(-ly) to shine the/this/who light you before the/this/who a human that to perceive: see you the/this/who good work and to glorify the/this/who father you the/this/who in/on/among the/this/who heaven
17 १७ नियमशास्त्र किंवा संदेष्ट्यांचे ग्रंथ रद्द करावयास मी आलो आहे असा विचार करु नका; मी ते रद्द करावयास नव्हे तर ते पूर्ण करावयास आलो आहे.
not to think that/since: that to come/go to destroy/lodge the/this/who law or the/this/who prophet no to come/go to destroy/lodge but to fulfill
18 १८ कारण मी तुम्हास खरे सांगतो, आकाश व पृथ्वी ही नाहीशी होतील, परंतु सर्वकाही पूर्ण झाल्याशिवाय, नियमशास्त्रातील एकही काना किंवा मात्रा रद्द होणार नाही.
amen for to say you until if to pass by the/this/who heaven and the/this/who earth: planet iota one or one tittle no not to pass by away from the/this/who law until if all to be
19 १९ यास्तव जो कोणी या लहान आज्ञातील एखादी आज्ञा रद्द करील व त्याप्रमाणे लोकांस शिकवील त्यास स्वर्गाच्या राज्यात अगदी लहान म्हणतील; पण जो कोणी त्या पाळील व शिकवील त्यास स्वर्गाच्या राज्यात महान म्हणतील.
which if therefore/then to loose one the/this/who commandment this/he/she/it the/this/who least and to teach thus(-ly) the/this/who a human least to call: call in/on/among the/this/who kingdom the/this/who heaven which then if to do/make: do and to teach this/he/she/it great to call: call in/on/among the/this/who kingdom the/this/who heaven
20 २० म्हणून मी तुम्हास सांगतो, शास्त्री व परूशी यांच्या न्यायीपणापेक्षा तुमचे न्यायीपण अधिक झाल्याशिवाय स्वर्गाच्या राज्यांत तुमचा प्रवेश होणारच नाही.
to say for you that/since: that if not to exceed you the/this/who righteousness greater the/this/who scribe and Pharisee no not to enter toward the/this/who kingdom the/this/who heaven
21 २१ ‘खून करू नको आणि जो कोणी खून करतो तो न्याय‍सभेच्या दंडास पात्र होईल,’ असे प्राचीन लोकांस सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
to hear that/since: that to say the/this/who ancient no to murder which then if to murder liable for to be the/this/who judgment
22 २२ मी तर तुम्हास सांगतो, जो कोणी आपल्या भावावर (उगाच) रागावेल तो न्याय‍सभेच्या शिक्षेस पात्र होईल; जो कोणी आपल्या भावाला, ‘अरे वेडगळा,’ असे म्हणेल तो वरिष्ठ सभेच्या पात्र होईल आणि जो कोणी त्याला, ‘अरे मूर्खा,’ असे म्हणेल, तो नरकाग्नीच्या शिक्षेस पात्र होईल. (Geenna g1067)
I/we then to say you that/since: that all the/this/who to anger the/this/who brother it/s/he (in vain *KO*) liable for to be the/this/who judgment which then if to say the/this/who brother it/s/he fool liable for to be the/this/who council which then if to say foolish liable for to be toward the/this/who hell: Gehenna the/this/who fire (Geenna g1067)
23 २३ यास्तव तू आपले अर्पण वेदीवर अर्पिण्यास आणीत असता आपल्या भावाच्या मनात आपल्याविरूद्ध काही आहे अशी तुला तेथे आठवण झाली,
if therefore/then to bring to the/this/who gift you upon/to/against the/this/who altar and there to remember that/since: that the/this/who brother you to have/be one according to you
24 २४ तर आपले अर्पण तसेच वेदीसमोर ठेव आणि आपल्या मार्गाने परत जा व प्रथम आपल्या भावासोबत समेट कर आणि मग येऊन आपले अर्पण वेदीवर अर्पण कर.
to release: leave there the/this/who gift you before the/this/who altar and to go first be reconciled the/this/who brother you and then to come/go to bring to the/this/who gift you
25 २५ तुझा फिर्यादी तुझ्याबरोबर वाटेवर आहे तोच त्याच्याशी समेट कर, नाही तर कदाचित फिर्यादी तुला न्यायाधीशाच्या हाती देईल, न्यायाधीश तुला शिपायांच्या हाती देईल आणि तू तुरूंगात पडशील.
to be to reconcile the/this/who opponent you quick until who/which to be with/after it/s/he in/on/among the/this/who road not once/when you to deliver the/this/who opponent the/this/who judge and the/this/who judge (you to deliver *KO*) the/this/who servant and toward prison/watch: prison to throw: put
amen to say you no not to go out from there until if to pay the/this/who last/least penny
to hear that/since: that to say (the/this/who ancient *K*) no to commit adultery
28 २८ मी तर तुम्हास सांगतो, जो कोणी एखाद्या स्त्रीकडे कामवासनेने पाहतो त्याने आपल्या अंतःकरणात तिच्याशी व्यभिचार केलाच आहे;
I/we then to say you that/since: that all the/this/who to see woman to/with the/this/who to long for (it/s/he *N(k)O*) already to commit adultery it/s/he in/on/among the/this/who heart it/s/he
29 २९ तुझा उजवा डोळा तुला पाप करण्यासाठी प्रवृत्त करीत असेल तर तो उपट आणि फेकून दे; कारण तुझे संपूर्ण शरीर नरकात टाकले जावे यापेक्षा तुझ्या एका अवयवाचा नाश व्हावा हे तुझ्या हिताचे आहे. (Geenna g1067)
if then the/this/who eye you the/this/who right to cause to stumble you to take out/select it/s/he and to throw: throw away from you be profitable for you in order that/to to destroy one the/this/who member you and not all the/this/who body you to throw: throw toward hell: Gehenna (Geenna g1067)
30 ३० तुझा उजवा हात तुला पाप करण्यासाठी प्रवृत्त करीत असेल तर तो तोडून टाकून दे; कारण तुझे संपूर्ण शरीर नरकात पडावे, यापेक्षा तुझ्या एका अवयवाचा नाश व्हावा हे तुझ्या हिताचे आहे. (Geenna g1067)
and if the/this/who right you hand to cause to stumble you to prevent it/s/he and to throw: throw away from you be profitable for you in order that/to to destroy one the/this/who member you and not all the/this/who body you toward hell: Gehenna (to go away *N(K)O*) (Geenna g1067)
to say then (that/since: that *k*) which if to release: divorce the/this/who woman: wife it/s/he to give it/s/he divorce
32 ३२ मी तर तुम्हास सांगतो की, जो कोणी आपल्या पत्नीला व्यभिचाराच्या कारणाशिवाय टाकतो, तो तिला व्यभिचारिणी करतो आणि जो कोणी अशा टाकलेल्या पत्नीबरोबर लग्न करतो तो व्यभिचार करतो.
I/we then to say you that/since: that (all the/this/who to release: divorce *N(k)O*) the/this/who woman: wife it/s/he except word sexual sin to do/make: do it/s/he (to commit adultery *N(K)O*) and which if to leave to marry to commit adultery
33 ३३ आणखी ‘खोटी शपथ वाहू नको’ तर ‘आपल्या शपथा परमेश्वरापुढे खऱ्या कर’ म्हणून प्राचीन काळच्या लोकांस सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
again to hear that/since: that to say the/this/who ancient no to break an oath to pay then the/this/who lord: God the/this/who oath you
I/we then to say you not to swear at all neither in/on/among the/this/who heaven that/since: since throne to be the/this/who God
35 ३५ पृथ्वीचीही वाहू नका, कारण ती त्याचे पादासन आहे; यरूशलेमेचीहि वाहू नका कारण ती थोर राजाची नगरी आहे.
neither in/on/among the/this/who earth: planet that/since: since footstool to be the/this/who foot it/s/he neither toward Jerusalem that/since: since city to be the/this/who great king
neither in/on/among the/this/who head you to swear that/since: since no be able one hair white to do/make: do or black
37 ३७ तर तुमचे बोलणे, होय तर होय आणि नाही तर नाही एवढेच असावे; याहून जे अधिक ते त्या दुष्टापासून आहे.
to be then the/this/who word you yes yes no no the/this/who then excessive this/he/she/it out from the/this/who evil/bad to be
to hear that/since: that to say eye for eye and tooth for tooth
39 ३९ परंतु मी तर तुम्हास सांगतो, दुष्टाला अडवू नका. जो कोणी तुझ्या उजव्या गालावर मारतो, त्याच्याकडे दुसरा गाल कर;
I/we then to say you not to oppose the/this/who evil/bad but who/which you (to slap toward *N(k)O*) the/this/who right cheek you to turn it/s/he and the/this/who another
and the/this/who to will/desire you to judge and the/this/who tunic you to take to release: permit it/s/he and the/this/who clothing
and who/which you to force mile one to go with/after it/s/he two
42 ४२ जो कोणी तुझ्याजवळ काही मागतो त्यास दे आणि जो तुझ्यापासून उसने घेऊ पाहतो त्यास पाठमोरा होऊ नको.
the/this/who to ask you (to give *N(k)O*) and the/this/who to will/desire away from you to lend/borrow not to turn away
43 ४३ ‘आपल्या शेजार्‍यावर प्रीती कर व आपल्या वैऱ्याचा द्वेष कर’, असे सांगितले होते, हे तुम्ही ऐकले आहे.
to hear that/since: that to say to love the/this/who near/neighbor you and to hate the/this/who enemy you
44 ४४ मी तर तुम्हास सांगतो, तुम्ही आपल्या वैऱ्यांवर प्रीती करा आणि जे तुमचा छळ करतात त्यांच्यासाठी प्रार्थना करा.
I/we then to say you to love the/this/who enemy you (to praise/bless the/this/who to curse you well to do/make: do *K*) (the/this/who to hate *K(o)*) (you *K*) and to pray above/for the/this/who (to mistreat you and *K*) to pursue you
45 ४५ अशासाठी की, तुम्ही आपल्या स्वर्गातील पित्याचे पुत्र व्हावे; कारण तो दुष्टांवर व चांगल्यांवर आपला सूर्य उगवतो आणि नीतिमानांवर व अनीतिमानांवर पाऊस पाडतो.
that to be son the/this/who father you the/this/who in/on/among (the/this/who *o*) heaven that/since: since the/this/who sun it/s/he to rise upon/to/against evil/bad and good and to rain down upon/to/against just and unjust
46 ४६ कारण जे तुमच्यावर प्रीती करतात त्यांच्यावर तुम्ही प्रीती केली तर तुम्हास काय प्रतिफळ मिळावे? जकातदारही तसेच करतात की नाही?
if for to love the/this/who to love you which? wage to have/be not! and the/this/who tax collector the/this/who (it/s/he *NK(o)*) to do/make: do
47 ४७ आणि तुम्ही आपल्या बंधुजनांना मात्र सलाम करीत असला तर त्यामध्ये विशेष ते काय करता? परराष्ट्रीय लोकही तसेच करीतात ना?
and if to pay respects to the/this/who (brother *NK(O)*) you alone which? excessive to do/make: do not! and the/this/who (Gentile-like *N(K)O*) (the/this/who *no*) (it/s/he *N(k)O*) to do/make: do
to be therefore/then you perfect (as/when *N(k)O*) the/this/who father you the/this/who (heavenly *N(K)O*) perfect to be
