मत्तय 21
1 १ येशू व त्याचे शिष्य यरूशलेम शहराजवळ आले असता ते जैतूनाचा डोंगराजवळ बेथफगे या जागी थांबले. नंतर येशूने त्याच्या दोन शिष्यांना पाठवले,
When they were come near Jerusalem and had arrived at Bethphage and the Mount of Olives, Jesus sent two of the disciples on in front,
2 २ त्यांना असे सांगितले की, “तुम्ही समोरच्या गावात जा आणि लागलीच एक गाढवी बांधलेली व तिच्याबरोबर एक शिंगरु असे तुम्हास आढळेल. त्यांना सोडून माझ्याकडे घेऊन या.
saying to them, "Go to the village you see facing you, and as you enter it you will find a she-ass tied up and a foal with her. Untie her and bring them to me.
3 ३ जर कोणी तुम्हास काही विचारले, तर त्यास सांगा की, प्रभूला यांची गरज आहे, तो ती लगेच माझ्याकडे पाठवील.”
And if any one says anything to you, say, 'The Master needs them,' and he will at once send them."
This took place in order that the Prophet's prediction might be fulfilled:
5 ५ “सियोनेच्या कन्येला सांगा, पाहा, तुझा राज लीन होऊन गाढवावर म्हणजे गाढवीच्या शिंगरावर बसून तुझ्याकडे येत आहे.”
"Tell the Daughter of Zion, 'See, thy King is coming to thee, gentle, and yet mounted on an ass, even on a colt the foal of a beast of burden.'"
So the disciples went and did as Jesus had instructed them:
they brought the she-ass and the foal, and threw their outer garments on them. So He sat on them;
8 ८ पुष्कळ लोकांनी आपले अंगरखे वाटेवर अंथरले. दुसऱ्यांनी झाडांच्या फांद्या तोडल्या आणि त्या रस्त्यावर पसरल्या.
and most of the crowd kept spreading their garments along the road, while others cut branches from the trees and carpeted the road with them,
9 ९ येशूच्या पुढे चालणारा लोकसुदाय आणि मागे चालणारे. मोठ्याने जयघोष करू लागले, “दाविदाच्या पुत्राला होसान्ना. प्रभूच्या नावाने येणारा धन्यवादित आहे. परम उंचामध्ये होसान्ना!”
and the multitudes--some of the people preceding Him and some following--sang aloud, "God save the Son of David! Blessings on Him who comes in the Lord's name! God in the highest Heavens save Him!"
10 १० जेव्हा येशूने यरूशलेम शहरामध्ये प्रवेश केला तेव्हा संपूर्ण शहर गजबजून निघाले व लोक विचारत होते, “हा कोण आहे?”
When He thus entered Jerusalem, the whole city was thrown into commotion, every one inquiring, "Who is this?"
"This is Jesus, the Prophet, from Nazareth in Galilee," replied the crowds.
12 १२ मग येशूने देवाच्या भवनात प्रवेश केला. तेथे जे लोक विक्री व खरेदी करीत होते त्या सर्वांना बाहेर घालवून दिले. पैश्याचा व्यवहार करणाऱ्यांची मेजे आणि कबुतरे विकणाऱ्यांच्या बैठकी उलथून टाकल्या.
Entering the Temple, Jesus drove out all who were buying and selling there, and overturned the money-changers' tables and the seats of the pigeon-dealers.
13 १३ तो त्यांना म्हणाला, “असे लिहिले आहे, ‘माझ्या घरास प्रार्थनेचे घर म्हणतील,’ पण तुम्ही त्यास लुटारुंची गुहा केली आहे.”
"It is written," He said, "'My House shall be called the House of Prayer', but you are making it a robbers' cave."
And the blind and the lame came to Him in the Temple, and He cured them.
15 १५ परंतु जेव्हा मुख्य याजकांना व नियमशास्त्राचे शिक्षक यांनी येशूने केलेल्या आश्चर्यकारक गोष्टी आणि परमेश्वराच्या भवनाच्या आवारात लहान मुलांना, “दाविदाच्या पुत्राला होसान्ना.” अशी घोषणा देताना पाहिले, तेव्हा त्यांना संताप आला.
But when the High Priests and the Scribes saw the wonderful things that He had done and the children who were crying aloud in the Temple, "God save the Son of David," they were filled with indignation.
16 १६ त्यांनी त्यास विचारले, “ही मुले काय म्हणत आहे हे तुम्ही ऐकता ना?” येशूने त्यांना उत्तर दिले, “होय. परंतु तू बालके व तान्हुली यांच्या मुखातून स्तुती पूर्ण करवली आहे. हे तुमच्या वाचण्यात कधी आले नाही काय?”
"Do you hear," they asked Him, "what these children are saying?" "Yes," He replied; "have you never read, 'Out of the mouths of infants and of babes at the breast Thou hast brought forth the praise which is due'?"
So He left them and went out of the city to Bethany and passed the night there.
Early in the morning as He was on His way to return to the city He was hungry,
19 १९ रस्त्याच्या कडेला त्यास अंजिराचे एक झाड दिसले. ते पाहून तो जवळ गेला. पण पानाशिवाय त्यास एकही अंजीर दिसले नाही. येशू त्या झाडाला म्हणाला, “यापुढे तुला, कधीही फळ न येवो!” आणि ते झाड लगेच वाळून गेले. (aiōn g165)
and seeing a fig-tree on the road-side He went up to it, but found nothing on it but leaves. "On you," He said, "no fruit shall ever again grow." And immediately the fig-tree withered away. (aiōn g165)
20 २० शिष्यांनी हे पाहिले, तेव्हा त्यांना फार आश्चर्य वाटले. त्यांनी विचारले, “हे अंजिराचे झाड इतक्या लवकर वाळून कसे गेले?”
When the disciples saw it they exclaimed in astonishment, "How instantaneously the fig-tree has withered away!"
21 २१ येशू त्यांना म्हणाला, “मी तुम्हास खरे सांगतो, जर तुम्हास विश्वास असेल आणि तुम्ही संशय धरला नाही तर मी जे अंजिराच्या झाडाबाबतीत केले तेच नव्हे, तर या डोंगराला उपटून समुद्रात पड असे म्हणालात तरी ते घडेल.
"I solemnly tell you," said Jesus, "that if you have an unwavering faith, you shall not only perform such a miracle as this of the fig-tree, but that even if you say to this mountain, 'Be thou lifted up and hurled into the sea,' it shall be done;
and everything, whatever it be, that you ask for in your prayers, if you have faith, you shall obtain."
23 २३ येशू परमेश्वराच्या भवनात गेला, येशू तेथे शिक्षण देत असताना मुख्य याजक लोक व वडीलजन येशूकडे आले. ते येशूला म्हणाले, “तुम्ही कोणत्या अधिकाराने या गोष्टी करता? हा अधिकार तुम्हास कोणी दिला?”
He entered the Temple; and while He was teaching, the High Priests and the Elders of the people came to Him and asked Him, "By what authority are you doing these things? and who gave you this authority?"
24 २४ येशू म्हणाला, “मीसुद्धा तुम्हास एक प्रश्न विचारतो. जर तुम्ही मला उत्तर दिले तर मी कोणत्या अधिकाराने या गोष्टी करतो, हे मी तुम्हास सांगेन.
"And I also have a question to ask you," replied Jesus, "and if you answer me, I in turn will tell you by what authority I do these things.
25 २५ ‘योहानाचा बाप्तिस्मा कोठून होता? स्वर्गाकडून की मनुष्यांकडून?’” येशूच्या या प्रश्नावर ते चर्चा करू लागले. ते म्हणाले, “योहानाचा बाप्तिस्मा देवाकडून होता असे म्हणावे तर येशू म्हणेल, ‘मग तुम्ही त्याच्यावर विश्वास का ठेवला नाही?’
John's Baptism, whence was it? --had it a heavenly or a human origin?" So they debated the matter among themselves. "If we say 'a heavenly origin,'" they argued, "he will say, 'Why then did you not believe him?'
26 २६ पण जर तो मनुष्यांकडून होता असे आपण म्हणालो आपल्याला लोकांची भीती आहे कारण योहान हा एक संदेष्टा होता असे ते सर्वजण मानतात.”
and if we say 'a human origin' we have the people to fear, for they all hold John to have been a Prophet."
27 २७ म्हणून त्यांनी येशूला उत्तर दिले, “आम्हास माहीत नाही.” तेव्हा येशू म्हणाला, “तर मग मी कोणत्या अधिकाराने या गोष्टी करतो, हे मीही तुम्हास सांगणार नाही.”
So they answered Jesus, "We do not know." "Nor do I tell you," He replied, "by what authority I do these things."
28 २८ याविषयी तुम्हास काय वाटते ते मला सांगा; “एका मनुष्यास दोन पुत्र होते. तो आपल्या पहिल्या मुलाकडे गेला आणि म्हणाला, ‘माझ्या मुला, आज तू द्राक्षाच्या मळ्यात जा आणि काम कर.’
"But give me your judgement. There was a man who had two sons. He came to the elder of them, and said, "'My son, go and work in the vineyard to-day.'
"'I will not,' he replied. "But afterwards he was sorry, and went.
30 ३० नंतर वडील आपल्या दुसऱ्या मुलाकडे गेले आणि म्हटले, ‘माझ्या मुला, आज तू जाऊन माझ्या द्राक्षाच्या मळ्यात काम कर.’ त्या मुलाने उत्तर दिले, ‘होय बाबा, मी जातो.’ पण तो गेला नाही.
He came to the second and spoke in the same manner. His answer was, "'I will go, Sir.' "But he did not go.
31 ३१ त्या दोघांपैकी कोणत्या मुलाने वडीलांची आज्ञा पाळली?” ते म्हणाले, “पहिल्या मुलाने.” येशू त्यांना म्हणाला, “मी खरे सांगतो, जकातदार व वेश्या तुमच्या अगोदर स्वर्गाच्या राज्यात जातील.
Which of the two did as his father desired?" "The first," they said. "I solemnly tell you,' replied Jesus, "that the tax-gatherers and the notorious sinners are entering the Kingdom of God in front of you.
32 ३२ कारण योहान नीतिमत्त्वाच्या मार्गाने तुम्हाकडे आला, परंतु तुम्ही त्यावर विश्वास ठेवला नाही, पण जकातदार व वेश्या यांनी त्यावर विश्वास ठेवला आणि हे तुम्ही पाहिले पण तरी देखील तुम्ही आपले मन बदलण्यास आणि त्यावर विश्वास ठेवण्यास तयार झाला नाही.”
For John came to you observing all sorts of ritual, and you put no faith in him: the tax-gatherers and the notorious sinners did put faith in him, and you, though you saw this example set you, were not even afterwards sorry so as to believe him.
33 ३३ “हा दुसरा दाखला ऐकाः एक मनुष्य होता, त्याचे शेत होते. त्याने आपल्या शेतात द्राक्षे लावली. त्याभोवती कुंपण घातले आणि द्राक्षरसाकरिता कुंड तयार केले आणि माळा बांधला, मग त्याने आपला मळा काही शेतकऱ्यांना खंडाने करायला दिला, मग तो दुसऱ्यादेशी निघून गेला.
"Listen to another parable. There was a householder who planted a vineyard, made a fence round it, dug a wine-tank in it, and built a strong lodge; then let the place to vine-dressers, and went abroad.
34 ३४ जेव्हा द्राक्षे तोडणीचा हंगाम जवळ आला, तेव्हा त्या मनुष्याने आपला वाटा आणण्याकरिता काही चाकर शेतकऱ्याकडे पाठवले.
When vintage-time approached, he sent his servants to the vine-dressers to receive his share of the grapes;
35 ३५ परंतु शेतकऱ्यांनी त्यांच्यावर हल्ला केला. एकाला मार दिला तर दुसऱ्या चाकराला जिवे मारले. नंतर तिसऱ्याला दगडमार करून ठार केले.
but the vine-dressers seized the servants, and one they cruelly beat, one they killed, one they pelted with stones.
36 ३६ मग शेतकऱ्यांकडे त्या मनुष्याने आणखी एकदा चाकर पाठवले. पहिल्यापेक्षा त्याने जास्त चाकर पाठवले पण त्या शेतकऱ्यांनी त्यांना तशीच वागणूक दिली.
Again he sent another party of servants more numerous than the first; and these they treated in the same manner.
37 ३७ नंतर, त्याने त्याच्या स्वतःच्या मुलाला त्यांच्याकडे पाठवले, तो म्हणाला, ‘निश्चितच ते माझ्या मुलाचा मान राखतील.’
Later still he sent to them his son, saying, "'They will respect my son.'
38 ३८ पण जेव्हा शेतकऱ्यांनी त्याच्या मुलाला पाहिले तेव्हा ते एकमेकास म्हणू लागले, ‘हा तर मालकाचा मुलगा आहे. तो वारस आहे. चला आपण त्यास ठार करू व त्याचे वतन घेऊ.’
"But the vine-dressers, when they saw the son, said to one another, "'Here is the heir: come, let us kill him and get his inheritance.'
"So they seized him, dragged him out of the vineyard, and killed him.
When then the owner of the vineyard comes, what will he do to those vine-dressers?"
41 ४१ यहूदी मुख्य याजक लोक आणि पुढारी म्हणाले, “तो त्या लोकांस खात्रीने मरणदंड देईल कारण ते दुष्ट होते. नंतर तो आपला द्राक्षमळा दुसऱ्यास खंडाने देईल. हंगामाच्या दिवसात जे त्याच्या पिकाची वाटणी देतील, अशांना तो ते देईल.”
"He will put the wretches to a wretched death," was the reply, "and will entrust the vineyard to other vine-dressers who will render the produce to him at the vintage season."
42 ४२ येशू त्यांना म्हणाला, “तुम्ही शास्त्रलेखात कधी वाचले नाही काय? ‘बांधणाऱ्यांनी नाकारलेला दगड कोनशिला झाला आहे. हे प्रभूने केले आणि आमच्या दृष्टीने हे अद्भूत आहे.’
"Have you never read in the Scriptures," said Jesus, "'The Stone which the builders rejected has been made the Cornerstone: this Cornerstone came from the Lord, and is wonderful in our eyes'?
43 ४३ म्हणून मी तुम्हास सांगतो की, देवाचे राज्य तुमच्याकडून काढून घेण्यात येईल आणि जे राष्ट्र त्यातली फळे देईल त्यास ते दिले जाईल.
"That, I tell you, is the reason why the Kingdom of God will be taken away from you, and given to a nation that will exhibit the power of it.
44 ४४ जो कोणी या दगडावर पडेल, त्याचे तुकडे तुकडे होतील परंतु जर हा दगड कोणावर पडेल तर त्याचा भुगाभुगा होईल.”
He who falls on this stone will be severely hurt; but he on whom it falls will be utterly crushed."
45 ४५ येशूने सांगितलेले दाखले मुख्य याजकांनी आणि परूश्यांनी ऐकले. येशू त्यांच्याविषयी बोलत आहे हे त्यांनी ओळखले.
After listening to His parables the High Priests and the Pharisees perceived that He was speaking about them;
46 ४६ त्यांना येशूला अटक करायचे होते. पण त्यांना लोकांचे भय वाटत होते, कारण लोक येशूला संदेष्टा मानीत होते.
but though they were eager to lay hands upon Him, they were afraid of the people, for by them He was regarded as a Prophet.
