< मत्तय 15 >
1 १ तेव्हा यरूशलेम शहराहून काही परूशी व नियमशास्त्राचे शिक्षक येशूकडे आले व म्हणाले,
Then came to Iesus scribes and pharises from Ierusalem sayinge:
2 २ “तुमचे शिष्य वाडवडिलांनी घालून दिलेले नियम का पाळत नाहीत? कारण तुमचे शिष्य जेवणापूर्वी हात धूत नाहीत.”
why do thy disciples transgresse the tradicios of ye elders? for they wesshe not their hondes when they eate breed.
3 ३ येशूने त्यास उत्तर देऊन म्हटले, “तुम्ही तुमच्या परंपरा चालवण्यासाठी देवाची आज्ञा का मोडता?
He answered and sayde vnto them: why do ye also transgresse ye comaundment of God thorowe youre tradicions?
4 ४ कारण देवाने सांगितले आहे की, ‘तुझ्या आई-वडीलांचा मान राख आणि जो कोणी आपल्या आई-वडीलांबद्दल वाईट बोलतो, त्यास जिवे मारावे.’
For God comaunded sayinge: honoure thy father and mother and he that cursseth father or mother shall suffer deeth.
5 ५ पण तुम्ही म्हणता, ‘जो कोणी पित्याला किंवा आईला म्हणेल की, मला तुझ्यासाठी जे काही देणे भाग होते, ते मी देवाला अर्पण केले आहे.’
But ye saye every ma shall saye to his father or mother: That which thou desyrest of me to helpe ye with: is geven God:
6 ६ ते देवाचे नियमशास्त्र मोडीत आहेत की आपल्या वडिलांचा व आईचा सन्मान करू नये. याप्रकारे तुम्ही आपल्या अशा परंपरेने देवाचे वचन रद्द केले आहे.
and so shall he not honoure his father or his mother. And thus haue ye made yt the comaundment of God is with out effecte through youre tradicios.
7 ७ अहो ढोंग्यानो, तुम्हाविषयी यशया संदेष्ट्याने योग्य सांगितले आहे. तो म्हणतो:
Ypocrites well prophesyed of you Esay sayinge:
8 ८ हे लोक, ओठांनी माझा सन्मान करतात. पण त्यांचे अंतःकरण माझ्यापासून दूर आहे.
This people draweth nye vnto me with their mouthes and honoureth me with their lippes howbe it their hertes are farre from me:
9 ९ आणि ते मनुष्याचे नियम आपली धर्मतत्त्वे म्हणून शिकवतात आणि व्यर्थच माझी उपासना करतात.”
but in vayne they worshippe me teachinge doctrines whiche are nothing but mens precepts.
10 १० तेव्हा लोकांस आपल्याजवळ बोलावून त्याने म्हटले, “ऐका व समजून घ्या.
And he called the people vnto him and sayde to them: heare and vnderstande.
11 ११ जे तोंडाद्वारे आत जाते ते मनुष्यास अशुद्ध करीत नाही, पण जे तोंडातून बाहेर निघते तेच मनुष्यास अशुद्ध करते.”
That which goeth into the mouth defyleth not ye man: but that which commeth out of the mouth defyleth the man.
12 १२ नंतर शिष्य जवळ येऊन त्यास म्हणाले, “परूश्यांनी जेव्हा हे ऐकले तेव्हा ते रागावले हे आपणाला कळले काय?”
Then came his disciples and sayde vnto him. Perceavest thou not how that the pharises are offended in hearinge thys sayinge?
13 १३ पण त्याने उत्तर देऊन म्हटले, “प्रत्येक रोप जे माझ्या स्वर्गातील पित्याने लावले नाही ते उपटले जाईल.
He answered and sayde: all plantes which my hevely father hath not planted shalbe plucked vp by the rotes.
14 १४ त्यांना जाऊ द्या. ते आंधळे वाटाडे आहेत. जर एका आंधळ्याने दुसऱ्या आंधळ्याला वाट दाखवण्याचा प्रयत्न केला तर दोघेही खड्ड्यात पडतील.”
Let them alone they be the blynde leaders of the blynde. If the blynde leede the blynde boothe shall fall into the dyche.
15 १५ पेत्र म्हणाला, “आमच्यासाठी हा दाखला स्पष्ट करून सांगा.”
Then answered Peter and sayd to him: declare vnto vs this parable.
16 १६ येशूने त्यांना विचारले, “तुम्ही अजूनही अज्ञानी आहात काय?
Then sayde Iesus: are ye yet with oute vnderstondinge?
17 १७ जे काही तोंडात जाते ते सर्व पोटात जाते व मग शौचकूपातून बाहेर टाकले जाते. हे तुम्हास अजून समजत नाही काय?
perceave ye not that what soever goeth in at the mouth descendeth doune in to the bely and is cast out into the draught?
18 १८ परंतु ज्या गोष्टी तोंडातून बाहेर निघतात त्या अंतःकरणातून येतात व त्याच मनुष्यास अशुद्ध करतात.
But those thingis which procede out of the mouth come from the herte and they defyle the man.
19 १९ कारण वाईट विचार, खून, व्यभिचार, जारकर्मे, खोट्या साक्षी, निंदा ही अंतःकरणातून बाहेर निघतात.
For out of the herte come evyll thoughtis murder breakyng of wedlocke whordo theefte falce witnes berynge blasphemye.
20 २० या गोष्टी मनुष्यास अशुद्ध करतात. परंतु न धुतलेल्या हाताने खाण्याने मनुष्य अशुद्ध होत नाही.”
These are the thingis which defyle a man. But to eate with vnwesshen hondes defyleth not a man.
21 २१ नंतर येशू तेथून निघून सोर व सिदोनाच्या भागात गेला.
And Iesus went thence and departed in to the costis of Tyre and Sidon.
22 २२ तेव्हा एक कनानी स्त्री त्या भागातून येशूकडे आली. ती स्त्री ओरडून म्हणाली, “प्रभू, दाविदाच्या पुत्रा, माझ्यावर दया करा. माझी मुलगी भूताने फार पिडलेली आहे.”
And beholde a woman which was a Cananite came out of ye same coostis and cryed vnto him sayinge: have mercy on me Lorde the sonne of David my doughter is pytiously vexed with a devyll.
23 २३ पण येशूने तिला एका शब्दानेही उत्तर दिले नाही, तेव्हा त्याच्या शिष्यांनी येऊन त्यास विनंती केली, “तिला पाठवून द्या, कारण ती आमच्या मागे ओरडत येत आहे.”
And he gave her never a worde to answer. Then came to him his disciples and besought him sayinge: sende her awaye for she foloweth vs cryinge.
24 २४ पण येशूने उत्तर दिले, “मला देवाने फक्त इस्राएलाच्या हरवलेल्या मेंढरांकडे पाठवले आहे.”
He answered and sayde: I am not sent but vnto ye loost shepe of ye housse of Israel.
25 २५ मग ती स्त्री पुन्हा येशूकडे आली, ती येशूच्या पाया पडली व म्हणाली, “प्रभूजी, मला मदत करा.”
Then she came and worshipped him sayinge: master helpe me.
26 २६ परंतु त्याने म्हटले, “मुलाची भाकर घेऊन कुत्र्यास टाकणे योग्य नाही.”
He answered and sayde: it is not good to take the chyldrens breed and to cast it to whelpes.
27 २७ ती स्त्री म्हणाली, “होय प्रभूजी, परंतु तरीही कुत्रीही आपल्या धन्याच्या मेजावरून पडलेला चूरा खातात.”
She answered and sayde: truthe Lorde: neverthelesse the whelpes eate of the cromes which fall from their masters table.
28 २८ तेव्हा येशूने तिला उत्तर दिले, “मुली, तुझा विश्वास मोठा आहे. तुझ्या इच्छेप्रमाणे तुला प्राप्त होवो.” आणि त्याचवेळी तिची मुलगी बरी झाली.
Then Iesus answered and sayde vnto her. O woman greate is thy faith be it to the even as thou desyrest. And her doughter was made whole even at that same houre.
29 २९ नंतर येशू तेथून निघून गालीलच्या सरोवराजवळ आला व येशू डोंगरावर चढून तेथे बसला.
Then Iesus went awaye from thence and came nye vnto the see of Galile and went vp in to a mountayne and sat doune there.
30 ३० मग पुष्कळ लोक त्याच्याकडे आले, त्यांनी आपल्याबरोबर लुळे, पांगळे, आंधळे, बहिरे व इतर अनेक लोकांस आणले होते आणि त्यांनी त्या आजाऱ्यांना येशूच्या पायावर ठेवले. तेव्हा त्याने त्यांना बरे केले.
And moche people came vnto him havinge with the halt blynde domme maymed and other many: and cast them doune at Iesus fete. And he healed them
31 ३१ मुके बोलू लागले, व्यंग असलेले चांगले झाले, लंगडे चालू लागले, आंधळे पाहू लागले. हे पाहून लोक थक्क झाले आणि त्यांनी इस्राएलाच्या देवाचे गौरव केले.
in so moche that the people wondred to se the dome speake the maymed whole the halt to go and ye blynde to se. And they glorified the God of Israel.
32 ३२ मग येशूने आपल्या शिष्यांना आपल्याजवळ बोलावून म्हटले, “मला लोकांचा कळवळा येतो कारण ते आज तीन दिवसांपासून माझ्याबरोबर राहिले आहेत आणि त्यांच्याकडे खायला काही नाही, त्यांना उपाशी पाठवावे अशी माझी इच्छा नाही कारण ते वाटेत कदाचित कासावीस होतील.”
Then Iesus called his disciples to him and sayde: I have compassion on ye people becau se they have cotynued with me now. iii. dayes and have nought to eate: and I wyll not let them departe fastinge leste they perisshe in ye waye.
33 ३३ शिष्य त्यास म्हणाले, “एवढ्या मोठ्या लोकसमुदायाला तृप्त करावे इतक्या भाकरी या दूर रानात आमच्याजवळ कोठून असणार?”
And his disciples sayd vnto him: whece shuld we get so moche breed in ye wildernes as shuld suffise so greate a multitude?
34 ३४ तेव्हा येशू म्हणाला, “तुमच्याजवळ किती भाकरी आहेत?” ते म्हणाले, “आमच्याकडे सात भाकरी आहेत व काही लहान मासे आहेत.”
And Iesus sayde vnto them: how many loves have ye? And they sayde: seven and a feawe litle fysshes.
35 ३५ मग त्याने लोकांस जमिनीवर बसविण्याची आज्ञा केली.
And he comaunded ye people to syt doune on ye grounde:
36 ३६ मग त्या सात भाकरी व मासे घेऊन त्याने देवाचे उपकार मानले व त्या भाकरी मोडल्या व शिष्यांना दिल्या व शिष्यांनी लोकांस दिल्या.
and toke the seven loves and the fysshes and gave thankes and brake them and gave to his disciples and the disciples gave them to the people.
37 ३७ तेव्हा ते सर्व जेवून तृप्त झाले आणि त्यांनी उरलेल्या तुकड्यांनी भरलेल्या सात टोपल्या गोळा केल्या.
And they dyd all eate and were suffised. And they toke vp of the broke meate that was lefte. vii. basketes full.
38 ३८ आणि जेवणारे, स्त्रिया व लेकरे सोडून चार हजार पुरूष होते.
And yet they that ate were. iiii. M. men besyde wemen and chyldren.
39 ३९ मग समुदायास निरोप दिल्यावर तो तारवात बसून मगदानाच्या प्रदेशात गेला.
And he sent awaye the people and toke shippe and came into the parties of Magdala.