< मत्तय 10 >
1 १ येशूने आपल्या बारा शिष्यांना आपल्याजवळ एकत्र बोलावले आणि त्याने त्यांना अशुद्ध आत्म्यांवर प्रभुत्त्व दिले व तसेच त्या अशुद्ध आत्म्यांना घालवण्यासाठी, प्रत्येक प्रकारचे आजार व प्रत्येक प्रकारचे व्याधी बरे करण्यासाठी अधिकार दिला.
AND having called unto him his twelve disciples, he gave them authority over unclean spirits, to cast them out, and to cure every disease, and every malady.
2 २ तर त्या बारा प्रेषितांची नावे ही होती: पेत्र (ज्याला शिमोन म्हणत) आणि त्याचा भाऊ अंद्रिया, जब्दीचा मुलगा याकोब व त्याचा भाऊ योहान
Now these are the names of the twelve apostles; The first, Simon, who is called Peter, and Andrew his brother; James son of Zebedee, and John his brother;
3 ३ फिलिप्प व बर्थलमय, थोमा आणि मत्तय जकातदार, अल्फीचा मुलगा याकोब व तद्दय
Philip, and Bartholomew; Thomas, and Matthew the tax-gatherer; James son of Alpheus, and Lebbeus, whose surname is Thaddeus;
4 ४ शिमोन कनानी व पुढे ज्याने त्याचा विश्वासघात केला तो यहूदा इस्कार्योत.
Simon the Cananite, and Judas Iscariot, who also betrayed him.
5 ५ येशूने या बाराजणांना अशी आज्ञा देऊन पाठवले की: परराष्ट्रीय लोकांमध्ये जाऊ नका व शोमरोनी लोकांच्या कोणत्याही नगरात प्रवेश करू नका.
These twelve did Jesus send forth, commanding them, saying, Go not into the way of the Gentiles, and into any city of the Samaritans enter not:
6 ६ तर त्याऐवजी इस्राएलाच्या हरवलेल्या मेंढराकडे जा.
but go rather to the sheep that are lost of the house of Israel.
7 ७ तुम्ही जाल तेव्हा संदेश द्या व असे म्हणा, “स्वर्गाचे राज्य जवळ आले आहे.”
And as ye go, preach, saying, The kingdom of heaven is approaching.
8 ८ रोग्यांना बरे करा, मरण पावलेल्यांना जिवंत करा, कुष्ठरोग्यांना शुद्ध करा आणि भूते काढा. तुम्हास फुकट मिळाले आहे म्हणून फुकट द्या.
Heal the sick, cleanse the lepers, raise the dead, cast out devils: freely ye have received, freely give.
9 ९ तुमच्या कमरेला सोने, चांदी किंवा तांबे घेऊ नका.
Provide neither gold, nor silver, nor brass in your purses,
10 १० सोबत पिशवी घेऊ नका, तुमच्या प्रवासासाठी फक्त तुमचे अंगावरचे कपडे व पायातील वहाणा असू द्या. अधिकचे वस्त्र किंवा वहाणा घेऊ नका. काठी घेऊ नका, कारण कामकऱ्याला आपले अन्न मिळणे आवश्यक आहे.
nor a scrip for the journey, nor two coats, nor sandals, nor stick: for the workman is worthy of his food.
11 ११ ज्या कोणत्याही नगरात किंवा गावात तुम्ही जाल तेथे कोण योग्य व्यक्ती आहे याचा शोध करा आणि तेथून निघेपर्यंत त्या व्यक्तीच्या घरी राहा.
And into whatsoever city or village ye enter, enquire who in it is worthy; and there abide till ye depart.
12 १२ त्या घरात प्रवेश करतेवेळी येथे शांती असो, असे म्हणा.
And when ye come into a family, salute it:
13 १३ जर ते घर खरोखर योग्य असेल तर तुमची शांती तेथे राहील पण जर ते घर योग्य नसेल तर तुमची शांती तुमच्याकडे परत येईल.
and if the family shall be deserving, your peace shall come upon it: and if it be not deserving, your peace shall return to you.
14 १४ आणि जो कोणी तुम्हास स्वीकारणार नाही किंवा तुमचे शब्द ऐकणार नाही तेव्हा त्याच्या घरातून किंवा नगरातून बाहेर पडताना तुम्ही आपल्या पायाची धूळ झटकून टाका.
And whosoever shall not receive you, nor attend to your discourses, go out of that house, or city, and shake off the dust of your feet.
15 १५ मी तुम्हास खरे सांगतो. न्यायाच्या दिवशी त्या नगरापेक्षा सदोम आणि गमोराला अधिक सोपे जाईल.
Verily I say unto you, It shall be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city.
16 १६ लांडग्यांमध्ये जसे मेंढरास पाठवावे तसे मी तुम्हास पाठवत आहे, म्हणून तुम्ही सापांसारखे चतुर आणि कबुतरांसारखे निरुपद्रवी व्हा.
Behold, I send you forth as sheep in the midst of wolves: be ye therefore prudent as serpents, and harmless as doves.
17 १७ मनुष्यांविषयी सावध असा कारण ते तुम्हास न्यायसभेच्या स्वाधीन करतील आणि त्यांच्या सभास्थानामध्ये ते तुम्हास फटके मारतील.
But be on your guard against men: for they will deliver you up to the sanhedrim, and scourge you in their synagogues.
18 १८ माझ्यामुळे ते तुम्हास राज्यपाल व राजे यांच्यासमोर आणतील. तुम्ही त्यांच्यापुढे व परराष्ट्रीय लोकांपुढे माझ्याविषयी सांगाल.
And ye shall be brought before rulers and kings for my sake, for a testimony against them and the heathen.
19 १९ जेव्हा तुम्हास अटक करतील तेव्हा काय बोलावे किंवा कसे बोलावे याविषयी काळजी करू नका. तेव्हा तुम्ही काय बोलायचे ते तुम्हाला सांगितले जाईल.
But when they shall deliver you up, be under no anxiety what ye shall say; for it shall be given you in that very hour what ye should speak:
20 २० कारण बोलणारे तुम्ही नसून तुमच्या देवाचा आत्मा तुमच्याद्वारे बोलेल.
for it is not you who are speaking, but the Spirit of your Father which is speaking in you.
21 २१ भाऊ आपल्या भावाविरूद्ध व पिता आपल्या मुलाविरूद्ध उठेल आणि त्यास विश्वासघाताने मारण्यास सोपवून देईल. मुले आईवडिलांवर उठून त्यांना जिवे मारण्यास देतील.
Then brother shall surrender brother to death, and the father the son; and children shall rise up against parents, and cause them to be put to death.
22 २२ माझ्या नावामुळे सर्व तुमचा द्वेष करतील. पण शेवटपर्यंत जो टिकेल तोच तरेल.
And ye shall be hated of all men for my name’s sake: but he that endureth to the end, that man shall be saved.
23 २३ एका ठिकाणी जर तुम्हास त्रास दिला जाईल, तर दुसरीकडे जा. मी तुम्हास खरे सांगतो, मनुष्याचा पुत्र येईपर्यंत इस्राएलच्या सर्व गावामध्ये तुमचे असे फिरणे संपणार नाही.
But when they shall persecute you in one city, flee unto another: for verily I say unto you, Ye shall not complete your circuit through the cities of Israel before the Son of man comes.
24 २४ शिष्य त्याच्या गुरूपेक्षा वरचढ नाही किंवा चाकर मालकाच्या वरचढ नाही.
The disciple is not superior to his teacher, nor the servant above his master.
25 २५ शिष्य आपल्या शिक्षकासारखा व चाकर आपल्या मालकासारखा होणे इतके पुरे. जर घराच्या धन्याला त्यांनी बालजबूलम्हणले तर घरातील इतर मनुष्यांना ते किती वाईट नावे ठेवतील! लोकांचे नको तर देवाचे भय बाळगा.
It is sufficient if the disciple be as his teacher, and the servant as his master. If they have called the master of the family Beelzebub, how much more his domestics?
26 २६ म्हणून त्यांना भिऊ नका, कारण उघडे होणार नाही असे काही झाकलेले नाही आणि कळणार नाही असे काही गुप्त नाही.
However, fear them not: for there is nothing concealed, which shall not be discovered; nor hid, which shall not be known.
27 २७ जे मी तुम्हास अंधारात सांगतो ते तुम्ही प्रकाशात बोला आणि कानात सांगितलेले जे तुम्ही ऐकता ते तुम्ही छतावरून गाजवा.
What I say unto you in the dark, publish in the light: and what ye hear whispered into the ear, proclaim upon the roofs.
28 २८ जे शरीराला वधतात पण आत्म्याचा वध करू शकत नाहीत त्यांना भिऊ नका, तर त्यापेक्षा आत्म्याला व शरीराला जो मारू शकतो व नरकात टाकू शकतो त्यास भ्या. (Geenna )
And be not afraid of those who kill the body, and cannot kill the soul: but fear him rather who is able to destroy both soul and body in hell. (Geenna )
29 २९ दोन चिमण्या एका नाण्याला विकत नाहीत काय? तरीही तुमच्या स्वर्गीय पित्याच्या इच्छेशिवाय त्यातील एकही जमिनीवर पडणार नाही.
Are not two sparrows sold for a farthing? and one of them shall not fall to the ground without your Father.
30 ३० आणि तुमच्या डोक्यावरचे केससुद्धा त्याने मोजलेले आहेत.
But even the hairs of your head are all numbered.
31 ३१ म्हणून घाबरु नका. पुष्कळ चिमण्यांपेक्षा तुम्ही अधिक मौल्यवान आहात.
Fear not, therefore, ye are of more value than many sparrows.
32 ३२ जो कोणी मनुष्यांसमोर मला स्वीकारील त्यास मीसुद्धा माझ्या स्वर्गातील पित्यासमोर स्वीकारीन.
Every one therefore who shall make confession of me before men, of him will I also make confession before my Father who is in heaven.
33 ३३ पण जो कोणी मनुष्यांसमोर मला नाकारील त्यास मीसुद्धा माझ्या स्वर्गातील पित्यासमोर नाकारीन.
But whosoever shall disown me before men, him will I also disown before my Father who is in heaven.
34 ३४ असे समजू नका की मी पृथ्वीवर शांतता प्रस्थापित करायला आलो आहे. मी शांतता स्थापित करायला आलो नाही तर तलवार चालवायला आलो आहे.
Think not that I am come to bring peace to the earth: I came not to bring peace, but a sword.
35 ३५ मी फूट पाडायला आलो आहे, म्हणजे मुलाला त्याच्या पित्याविरुद्ध आणि मुलीला तिच्या आईविरुद्ध, सुनेला तिच्या सासूविरुद्ध उभे करायला आलो आहे.
For I came to set a man at variance against his father, and the daughter against her mother, and the daughter-in-law against her mother-in-law.
36 ३६ सारांश, मनुष्याच्या घरचीच माणसे त्याचे शत्रू होतील.
And the enemies of a man shall be those of his own house.
37 ३७ जो माझ्यापेक्षा स्वतःच्या पित्यावर किंवा आईवर अधिक प्रीती करतो, तो मला योग्य नाही. जो माझ्यापेक्षा आपल्या मुलावर, मुलीवर अधिक प्रीती करतो, तो मला योग्य नाही.
He that loveth father or mother more than me, is not worthy of me: and he that loveth son or daughter more than me, is not worthy of me.
38 ३८ जो आपला वधस्तंभ घेऊन माझ्यामागे येण्याचे नाकारतो, तो मला योग्य नाही.
And he that taketh not up his cross, and followeth after me, is not worthy of me.
39 ३९ जो आपला जीव मिळवतो तो त्यास गमवील पण जो माझ्याकरिता आपला जीव गमावतो तो त्यास मिळवील.
He that preserveth his life shall lose it: and he that loseth his life for my sake shall preserve it.
40 ४० जी व्यक्ती तुम्हास स्वीकारते ती व्यक्ती मला स्वीकारते आणि ज्या पित्याने मला पाठवले त्यालाही स्वीकारते.
He that receiveth you receiveth me, and he that receiveth me receiveth him that sent me.
41 ४१ जो कोणी संदेष्ट्यांचा स्वीकार त्याच्या संदेशाच्या सेवेमुळे करतो, त्यास संदेष्ट्याचे प्रतिफळ मिळेल आणि नीतिमानाला नीतिमान म्हणून जो स्वीकारतो त्यास नीतिमानाचे प्रतिफळ मिळेल.
He that receiveth a prophet in the name of a prophet, shall receive the reward of a prophet; and he that receiveth a righteous man in the name of a righteous man, shall receive the reward of a righteous man.
42 ४२ मी तुम्हास खरे सांगतो की, या लहानातील एकाला शिष्य म्हणून जो कोणी प्यालाभर थंड पाणी प्यायला देईल तोही आपल्या प्रतिफळाला मुळीच मुकणार नाही.
And whosoever shall give to one of these little ones, if but a cup of cold water to drink, in the name of a disciple, verily I say unto you, he shall in no wise lose his reward.