< लेवीय 25 >
1 १ सीनाय पर्वतावर परमेश्वर मोशेला म्हणाला,
Ra Anumzamo'a Sainai agonare Mosesena asamino, anage hu'ne,
2 २ इस्राएल लोकांस असे सांग: मी तुम्हास देत असलेल्या देशात तुम्ही जाऊन पोहोचाल त्यावेळी देशाने परमेश्वरासाठी पवित्र शब्बाथ म्हणजे पवित्र विसाव्याची वेळ पाळावी.
Israeli vahera amanage hunka zamasamio, Nagrama tamisua mopafima ufresuta 7ni kafurera atrenkeno mopamo'a manigasa hinketa, magozane huta mopafina onkrinkeno mopamo'a Ra Anumzamofo Sabati'e huno mane fru huno mago kafu meno.
3 ३ सहा वर्षे आपली शेती करावी आणि सहा वर्षे आपल्या द्राक्षमळ्याची छाटणी करावी आणि त्याचे पीक जमा करावे;
Hagi 6si'a kafufina mopatamifina avimza neseta, waini azankunara akafrita erise nehuta, hoza hamaregahaze.
4 ४ पण सातव्या वर्षी देशाला विसावा द्यावा म्हणजे परमेश्वराकरिता हा पवित्र शब्बाथाचा विसावा असावा, त्यावर्षी शेते पेरू नयेत आणि द्राक्षमळयाची छाटणी करु नये.
Hianagi 7ni kafua Sabati kafugino mopamo'a atrenkeno mane fruhu huno Ra Anumzamo'nare meno. Hagi ana kafufina hoza e'orige, waini azankunara akafrita eri fatgoa osugahaze.
5 ५ तुमचा हंगाम संपल्यानंतर आपोआप उगवलेले ध्यान्य कापू नये; आणि न छाटलेल्या द्राक्षवेलीची फळे गोळा करु नयेत; देशाला ते वर्ष विसाव्याचे वर्ष असावे.
Hagi ana kafufima agra'ama hageno raga'ama ahe'nesia witia akafrita nompina onteta, azanku'nama akafrita erise'ma osu'nesaza wainia tagita waini tina tro huta onteho. Hagi ana kafua mani fru hu kafugino, atrenkeno mopamo'a fru huno amne meno.
6 ६ तरी तुम्हास शब्बाथाच्या वर्षात भरपूर अन्न मिळेल व तुमच्या दासदासींना, तुमच्या मजुरांना व तुमच्याबरोबर राहणाऱ्या परदेशीयांनाही भरपूर अन्न मिळेल;
Hianagi tamagrane ve kazokzo eri'za vahe'ene, a' kazokzo eri'za vahe'ene, zagore'ma eri'zama erinermantesaza vahe'ene, ruregati vahe'ma tamagranema nemanisia vahe'mo'zanena amne anampintira eri'za negahaze.
7 ७ आणि तुमची गायीगुरे व इतर पशू ह्यांनाही भरपूर खाद्य मिळेल.
Anahukna hu'za maka kegavama nehaza zagagafatamimo'zane, afi zagagafamo'zanena anampinti ne'zana negahaze.
8 ८ तसेच तुम्ही सात वर्षाचे सात गट मोजा-सात शब्बाथ वर्षे-म्हणजे सात गुणिले सात इतकी वर्षे मोजा; तो एकोणपन्नास वर्षाचा काळ होईल.
Hagi 7ni'a zupa 7ni'a kafu'a hamprinkeno ana maka kafumo'a 49'a kafu hino.
9 ९ मग सातव्या महिन्याच्या दहाव्या दिवशी म्हणजे प्रायश्चिताचा दिवशी मोठ्या आवाजाचे मेंढ्याचे शिंग देशभर सर्वत्र फुंकावे.
Hagi ana kafumofona 7ni ikamofo 10ni zupa, kumi'mofo nona huno apasezmante knagita mememofo pazivete ufe erita, ufena omereta mopatamifina viho.
10 १० त्या पन्नासाव्या वर्षाला पवित्र मानावे, आणि देशातील सर्व रहिवासी मुक्त झाल्याची घोषणा करावी; या वर्षाला तुम्ही योबेल म्हणावे; या वर्षी तुम्ही आपापल्या वतनात व आपापल्या कुटुंबात परत जावे.
Hagi 50'a kafuma hanigeta e'i ana kafumo'a ruotage hu'neanki, huama huta eri'za vahera zamatresage'za fru hu'za nagazimirega vugahaze. Hagi mikamota mopatamirega vugahaze.
11 ११ हे पन्नासावे वर्षे तुमच्यासाठी योबेल वर्ष होय; त्यावर्षी तुम्ही काही पेरु नये, आपोआप उगवलेले कापू नये आणि छाटणी न केलेल्या द्राक्षवेलीची फळेही गोळा करु नयेत;
Hagi 50ma hania kafua eri'nesaza zama eteno ami kafugita, hoza ontege agra'ama hagesia witia akafrita eri ontege, waini azankuna'a akafrita erise osu'nesaza waniretira raga'a tagita waini tina trora huontegahaze.
12 १२ कारण ते योबेल वर्ष होय; ते तुम्हाकरिता पवित्र वर्ष असावे; शेतात सापडेल तो उपज तुम्ही खावा.
Na'ankure e'i eri'nesaza zama etenoma omi ami hu kafugino, tamagritera ruotage hugahiankita ana hozafintira ne'zanke eritma negahaze.
13 १३ या योबेल वर्षी तुम्ही सर्वांनी आपापल्या वतनात परत जावे.
Hagi eri'nesaza zama eteno'ma ami kafuma hanigeno'a, miko vahe'mo'a mopa agafarega miko zama'ama me'nerega vugahie.
14 १४ तुम्ही आपल्या शेजाऱ्याला जमीन विकाल किंवा त्याच्याकडून जमीन विकत घ्याल तेव्हा एकमेकावर अन्याय करु नका.
Hagi mopatamima zagore atrazage'za mizase'nenaza vahero, mopazmima zamagripinti mizase'nesaza vahera rezmatga huta mopazmia eri savarira osiho.
15 १५ तुम्हास तुमच्या शेजाऱ्याकडून जमीन विकत घ्यावयाची असेल तर गेल्या योबेल वर्षापासून किती वर्षे झाली ती मोजा; तुम्हास जमीन विकावयाची असेल तर योबेल वर्ष येईपर्यंत ती किती वर्षे पीक देईल ती मोजा; त्या वर्षावरुन खरेदी विक्रीची किंमत ठरविता येईल, कारण तो फक्त पुढच्या योबेल वर्षापर्यंत पीक घेण्याचे अधिकार तुम्हास विकत आहे.
Hagi tamagrama mopama mago'amokizmire'ma atrenesuta, nama'a kafu mani'nageno vuno mani fruhu kafurera uhanatine, ana kafu'amofo avamente zagoa mizana sentegahaze.
16 १६ जर वर्षे खूप असतील, तर किंमत जास्त असेल. जर वर्षे कमी असतील तर किंमतही कमी असेल. का? कारण तुमचा शेजारी तुम्हास खरोखर फक्त काही पिकच विकत आहे. पुढच्या योबेलच्या वर्षी जमीन पुन्हा त्याच्या कुटुंबाच्या मालकीची होईल.
Hagi rama'a kafuma ana mopafima manitesageno eri'nesazazama eteno ami kafuma ena, zagoa eri antesga huta mizasegahaze. Hagi ana mopafima osi'a kafuma mani'tesageno eri'nesaza zama eteno ami kafuma ena, anteramita osi'a zago mizasegahaze. Na'ankure ne'zama ana mopafinti'ma erifore'ma hu'nesaza avamente mizasegahaze.
17 १७ तुम्ही एकमेकांवर अन्याय करु नये; तुम्ही परमेश्वराचे भय धरावे मी परमेश्वर तुमचा देव आहे!
Mago'mofoma orevatage arevatage huta nanazama eri avu'avara zana osiho. Hagi atrenkeno Anumzamo'na kore'ma hunante zamo tamagu'afina meno. Hagi Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzamo'na nehue.
18 १८ माझ्या विधी नियमांची आठवण ठेवून ते पाळा म्हणजे मग तुम्ही आपल्या देशात सुरक्षित रहाल;
Hagi Nagri tra kene kasegeni'a avaririsuta, knare huta ama mopafina nemanisageno,
19 १९ आणि भूमी तुम्हाकरिता चांगले पीक देईल; मग तुम्हाकरिता भरपूर अन्न असेल व तुम्ही देशात सुरक्षित रहाल.
ana mopafina ne'zana fore hanigeta neramamu nehuta hazenkea e'ori so'e hutma manigahaze.
20 २० तुम्ही कदाचित म्हणाल, आम्ही पेरावयाचे नाही व पीक गोळा करावयाचे नाही, तर मग सातव्या वर्षी खाण्याकरिता आम्हास काहीच राहणार नाही.
Hianagi mani fruhu 7ni kafure'ma, hozama erita ontege, ne'zama eri atruma osanuta, na'a negahune? huta antahintahi hakarea osiho.
21 २१ चिंता करु नका! सहाव्या वर्षी मी तुमच्यावर कृपा करीन व मी तुम्हास अशी बरकत देईन की जमीन तुम्हास तीन वर्षाचे पीक देईल.
Hagi 6si kafufina Nagra asomu ha'nenkeno, 3'a kafufima ne'naza avamente ne'zamo'a amporegahie.
22 २२ मग आठव्या वर्षी तुम्ही पेराल तोपर्यंत तुम्ही जुना साठा खात रहाल, नवव्या वर्षाचे पीक हाती येईपर्यंत तुम्ही जुना साठा खात रहाल.
Hagi 8ti kafufima agafa huta hozama nentesuta, ko'ma 6si kafufima hamarente'naza ne'za me'nena nenesageno, 9ni kafufina ne'zamo'a nenahinketa vasagegahaze.
23 २३ जमीन खरोखर माझी आहे; म्हणून ती तुम्हास कायमची विकता येणार नाही; तुम्ही परके व उपरी म्हणून माझ्या आश्रयाला आला आहा;
Hagi mopa zagorera erivaga rehogura otreho, na'ankure mopa Nagri mopa me'negeta, tamagra rurega vahe emaniankna huta mani'naze.
24 २४ म्हणून तुझ्या वतनाच्या सर्व व्यवहारात विकलेली जमीन परत सोडवून त्यांच्या घराण्यातील कुळाला परत मिळण्याची तरतुद करावी.
Hagi ana mopama miza hanazegu'ma zagore'ma atresageno'a, ana mopamofo nafa'amo mizana hugahie.
25 २५ तुझा कोणी भाऊबंद कंगाल झाला आणि त्याने आपल्या वतनातील मालमत्तेचा काही भाग विकला तर त्याच्या सगळ्यात जवळच्या नातलगाने पुढे येऊन आपल्या नातलगाकरिता खंडणी भरुन ती मालमत्ता परत विकत घेऊन सोडवावी.
Hagi mago Israeli vahe'mo'ma amunte'ma omanenigeno mopa'ama zagore'ma atre'nesige'za, mizama hu'nenageta, ana ne'mofo naga'afinti ana mopa ete mizasegahie.
26 २६ आपल्या वतनाचा भाग सोडवून घ्यावयास एखाद्या मनुष्यास आपला जवळचा नातलग नसेल परंतु तो भाग सोडवून घ्यावयास त्याची स्वत: ची ऐपत वाढली असेल.
Hagi naga'afinti'ma mago'mo'ma mizaseno ana mopama erigama osanigeno'a, me'nenkeno zagoa eritru huteno agra'a mizasegahie.
27 २७ तर त्याने जमीन विकल्यापासूनची वर्षे मोजावीत आणि त्यांची संख्या पाहून त्या जमिनीसाठी किती किंमत द्यायची ते ठरवावे आणि ज्याला त्याने जमीन विकली असेल त्यास शिल्लक राहिलेली रक्कम द्यावी.
Hagi zagoma keno erifore huteno mizamasenaku'ma hanuno'a, nama'a kafufima ana mopafina hoza anteno ne'ne, hamprino eri fatgo huteno, hozama ante'nesia kafu'are mizasenenteno ete mopa erigahie.
28 २८ पण ते वतन परत मिळविण्याची त्यास ऐपत नसेल तर आपली जमीन त्याने योबेल वर्षापर्यंत विकत घेणाऱ्याच्या ताब्यात राहू द्यावी; योबेल वर्षी ती सुटेल आणि मग ते वतन परत योग्य मालकाकडे जाईल.
Hianagi mopa nefa'ma zagore'ma atre'nesia mopa'ama erinaku'ma hanianagi zago'ama omanesigeno'a, avega anteno mani'nenkeno eri'nesia zama eteno ami kafuma esigeno'a, ana ne'mofo azampintira amne mopa'ama mizama seneniama'a nemino erigahie.
29 २९ एखाद्या मनुष्याने तटबंदीच्या नगरात असलेले आपले घर विकले, तर ते विकल्यावर एक वर्षाच्या आत सोडवून परत घेण्याचा त्यास हक्क आहे, व तो हक्क एक वर्षभर राहील.
Hagi mago ne'mo'ma kegina hugagi'nenia rankumapima me'nenia noma'ama zagore'ma atresigeno ru ne'mo'ma eri'nesigeno'a, ete ana noma'a erinaku'ma hanuno'a, mago kafufinke mizasenenteno ana nona erigahie.
30 ३० परंतु वर्ष संपण्याच्या आत त्याने ते सोडविले नाहीतर तटबंदीच्या नगरातले ते घर विकत घेणाऱ्याचे होईल व पिढ्यानपिढया त्याच्या वंशात कायम राहील; योबेल वर्षी ते आपल्या पहिल्या मालकाकडे परत जाणार नाही.
Hianagi ana noma mago kafufima mizase vaga'oresigeno'a, eri'nesia zama ami kafuma esigeno'a, ana nomofo nefa'a, ana nona e'origahie.
31 ३१ तटबंदी नसलेली नगरे उघड्या शेतासमान समजली जावी; म्हणून त्यातील घरे योबेल वर्षी ते परत विकत घेतले जातील व त्यांच्या पहिल्या मालकाकडे जातील.
Hagi kegina osu kumapima me'nenia nona mopama hu'nazankna hu'za hugahazankita, zagoreti amne mizasege, eri'nesiazama ete ami kafuma esigeta, amne ana nomofo nefa'a erigahie.
32 ३२ परंतु लेव्यांच्या नगराविषयी म्हणावयाचे झाले तर त्यातील घरे लेव्यांना पाहिजे तेव्हा सोडविता येतील.
Hagi Livae naga'mofo rankumapima mago Livae ne'mo'ma noma'ama zagore'ma atresigeno mizama se'nesage'za, agra amne inaknarero ete'no noma'a mizaseno erigahie.
33 ३३ एखाद्या लेव्याच्या वतनाच्या नगरातले घर जर कोणी विकत घेतले व ते त्यास सोडवता आले नाही तर ते घर योबेल वर्षी परत त्या लेव्याचेच होईल; कारण लेव्यांच्या वतनाच्या नगरातली घरेच काय ती लेवी वंशाची वतने होत; ती इस्राएल लोकांनी त्यांना दिलेली आहेत.
Hagi Livae naga'mo'za nozamima zagore'ma atre'nesageno rumo'zama mizasenenage'noma, eri'nesiazama eteno ami kafuma esige'za, amane nozmia erigahaze. Na'ankure zamagra mago'zana onte'nazanki nonke'za ante'naze.
34 ३४ लेवी लोकांच्या नगराभोवतीच्या शिवारातल्या जमिनी व कुरणे विकता येणार नाहीत; ती कायमची त्यांच्या मालकीची होत.
Hianagi Livae naga'mo'zama afuzagama kegavama nehaza mopama kuma tavaonte'ma me'nesige'za zagorera otreho, e'i ana mopa zamagri'a mopa megahie.
35 ३५ तुझा एखादा भाऊबंद, त्याचे स्वत: चे पोट देखील भरता येऊ नये, इतका कंगाल झाला तर तू त्यास परक्या किंवा उपऱ्याप्रमाणे तुझ्याजवळ राहू द्यावे;
Hagi Israeli vahepinti'ma mago'mo'ma amunte'ma omanesigeno agra'ama aza huga'ma osanigeta, ruregati vahe'ma mopatamifima emani'negeta azama nehazaza huta azahinkeno, tamagranena manino.
36 ३६ त्यास तू पैसे देशील तर त्यावर व्याज घेऊ नको. परमेश्वर देवाचे भय धर व आपल्या भाऊबंदाला आपल्यापाशी राहू दे.
Hagi mago'azama zagoretima mizasenaku'ma hanigenka, Anumzamofo korozamo kagu'afi me'nenkenka, mago'a rukamrenka ra zago agia aheonto. Ana hinkeno tamagrane ana vahe'mo'za manigahaze.
37 ३७ तू त्यास उसने दिलेल्या पैशांवर व्याज घेऊ नको आणि त्यास विकलेल्या अन्न धान्यावर नफा काढण्याचा प्रयत्न करु नको.
Hagi zagoma amisunka, anante ante aguheno namisigure hunka omige, ne'zama amisunka, ne'zama ante aguheno namisigure hunka omio.
38 ३८ मी परमेश्वर तुमचा देव आहे; तुम्हास कनान देश द्यावा व तुमचा देव व्हावे म्हणून मी तुम्हास मिसर देशातून बाहेर आणले.
Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzane, Isipiti'ma tamavre'na e'na Keneni mopama tami'noana, tamagri Anumza mani'naku tamavre'na e'noe.
39 ३९ तुझा एखादा भाऊबंद तुझ्यासमोर इतका कंगाल झाला की त्याने स्वत: ला तुला दास म्हणून विकले तर त्यास गुलामाप्रमाणे राबवून घेऊ नको;
Hagi Israeli nagapinti magotamimo'ma agra'a aza huga osuno, agra avufgama zagore'ma atresigenka mizasenunka, kazokzo eri'za vaheknara hunka kva huonto.
40 ४० योबेल वर्षापर्यंत त्याने मजुराप्रमाणे किंवा उपऱ्याप्रमाणे तुझ्यापाशी रहावे व तुझी सेवाचाकरी करावी.
Hagi agrira zagore'ma zamavrazage'za eri'za erige, ruregati vahe'ma emani'ne'za eri'zama e'nerizankna huno mani'ne'nigeno, eri'nea zama eteno nemino musenkasema hu kafurera uhanatigahie.
41 ४१ त्यावर्षी त्याने आपल्या मुलांबाळासह तुझ्यापासून निघून आपल्या वाडवडिलांच्या वतनात परत जावे.
Hagi ana kafurera agri'ene mofavre'araminena zamatrenke'za nagazmima mani'nare mopa agafare viho.
42 ४२ कारण ते माझे दास आहेत! मी त्यांना मिसर देशातून सोडवून बाहेर आणले; त्यांनी पुन्हा दास होऊ नये.
Na'ankure Israeli vahera Nagri'a eri'za vahe Isipitira tamavre'na e'noankita zagorera zmatrenage'za kazokzo eri'za vahera ozmavregosaze.
43 ४३ तू धनी म्हणून त्याच्यावर कठोरपणाने अधिकार चालवू नको; आपल्या देवाचे भय धर.
Hagi zamage fenkamu atreta zamazeri havizana osiho. Hu'neanagi Ra Anumzamofonku kore huntegahaze.
44 ४४ तुमच्या दासदासी; तुमच्या देशासभोवतीच्या राष्ट्रातून तुम्ही आपणासाठी गुलाम आणावे.
Kazokzo eri'za veo, kazokzo eri'za a'ma avre'sazana ru vahe'ma tava'ontamire'ma mani'nesaza kumapintike zamavareho.
45 ४५ तसेच तुमच्या देशात राहणाऱ्या परदेशीय किंवा उपऱ्या लोकांच्या कुटुंबात जन्मलेली मुले तुम्ही गुलाम म्हणून विकत घ्यावी; ती तुमची मालमत्ता होतील;
Hagi rurega vahe'ma tamagranema enemani'naza vahepinti enena amne zamavaresage'za tamagri'za se'za manigahaze.
46 ४६ तुम्ही त्यांचा ताबा आपल्यामागे आपल्या मुलांना द्यावा म्हणजे ते तुमच्या मुलांचे दासदासी होतील; त्या लोकांस तुम्ही कायमचे गुलाम करून घ्यावे; पण तुमच्या इस्राएल भाऊबंदानी आपला अधिकार एकमेकांवर कठोरपणाने चालवू नये.
Hagi frisage'za ana kazokzo eri'za vahera mofavretamimo'za zamazeri santiharesageno tamagri eri'za vahe segahaze. Hianagi Israeli vahera anara huta kazokzo eri'za vahera ozamavaregahaze.
47 ४७ तुझा एखादा परदेशीय किंवा उपरी शेजारी धनवान झाला व त्याच्यापाशी असलेला तुझा एखादा बंधू कंगाल होऊन त्याने स्वत: स तुम्हामध्ये राहत असणाऱ्या त्या परदेशीयाला किंवा परदेशीयाच्या कुटुंबातील एखाद्याला गुलाम म्हणून विकले असेल;
Hagi Israeli vahe'ma zamunte omanesige'za, rurega vahe'ma tamagrane emani'nenaza vahetema zamagra zamavufagama zagore'ma atresageta,
48 ४८ तर त्यांची विक्री झाल्यावरही त्यास स्वत: ला सोडवून घेण्याचा हक्क राहील; त्याच्या भाऊबंदापैकी कोणासही त्यास सोडवता येईल.
ete amne naga'amo'za mizaseza ana nera avregahaze. Hagi afu agana'o,
49 ४९ किंवा त्याचा चुलता, चुलत भाऊ अथवा त्याच्या कुळापैकी कोणी जवळचा नातलग ह्यांना त्यास सोडवता येईल किंवा तो स्वत: च धनवान झाला तर त्यास स्वत: पैसे भरुन स्वत: ची सुटका करून घेता येईल.
nenogo'o, nefo'amo'o korama'amo'a ana nera mizasegahaze. Hagi ana ne'mo'ma agra'ama mizasega hanuno'a, amne mizasegahie.
50 ५० त्यास विकत घेणाऱ्या परदेशीयाच्या बरोबर त्याने आपल्या विक्रीच्या वर्षापासून योबेल वर्षापर्यंत हिशोब करावा आणि वर्षाच्या संख्येप्रमाणे विक्रीची किंमत ठरवावी; कारण खरे पाहता त्या मालकाने त्यास फक्त थोडी वर्षे मजुराच्या रोजाप्रमाणे लावल्यासारखेच आहे!
Agrane mizamase'nea ne-enena eri'zama erisia kafu'a hamprike nevikeno eri'neazama eteno nemino musenkasema hu kafure uhanatino. Hagi anama mani'nesia kafumofo avamente erinte'za mizama'a keho. Hagi ana knama refko huno keteno, mizamasentesiana zagore'ma hige'za vahe'mo'za eri'zama erige'zama mizama senezmantazankna kante miza sentegahie.
51 ५१ योबेलास बरीच वर्षे असतील तर विक्रीच्या रकमेतून आपल्या मुक्ततेचे मोल त्या वर्षाच्या संख्येच्या प्रमाणात त्यास परत द्यावे; ते वर्षाच्या संख्येवर अवलंबून राहील.
Hagi eri'nesiazama etenoma ami kafuma zazate'ma me'nenkeno'a, ana vahe'mo'a kva'amofona agra'a avufgarera rama'a zago miza sentegahie.
52 ५२ योबेलास थोडीच वर्षे असतील तर त्याने मूळ किंमतीपैकी थोडाच भाग परत करावा.
Hagi eri'nea zama eteno ami kafumo'ma erava'o hunenkeno'a, ana avamente osi'a zago mizasegahie.
53 ५३ त्याने आपल्या मालकापाशी सालादाराप्रमाणे रहावे; तुमच्यासमोर त्याच्या मालकाचा अधिकार कठोरपणाने तुम्ही त्याच्यावर चालू देऊ नये.
Hagi emani vahe'mofo eri'za vahe'ma mani'nenkeno'a, kafugu kafugu'ma zagore'ma avrazageno eri'zama erige'zama kegavama hunentazankna hu'za kegava hunteho. Hagi atrenke'za ana vahe'mo'za mopatamifina kazokzo eri'za vahe'ma zamazeri haviza hazankna hu'za kegava huozmanteho.
54 ५४ जरी त्या मनुष्यास पुन्हा कोणी विकत घेतले नाही, तरी तो स्वतंत्र होईल. योबेल वर्षी तो व त्याची मुलेबाळे मुक्त होतील.
Hagi ana ne'mo'ma agra'ama mizasegama osanigeno eri'nea zama eteno nemino musenkase hu kafuma esigeno'a, ana ne'ene mofavre'zaga'anena zamatresige'za fru hu'za vugahaze.
55 ५५ कारण इस्राएल लोक माझे दास आहेत; त्या माझ्या दासांना मी मिसर देशातून बाहेर आणले आहे. मी तुमचा देव परमेश्वर आहे!
Na'ankure Israeli vahe'mo'za Nagri eri'za vahe mani'nazage'na, zamavare'na Isipitira e'noe. Nagra Ra Anumzana, tamagri Anumzane.