निर्गम 1

1 १ याकोबाबरोबर जे इस्राएलाचे पुत्र व त्यांची कुटुंबे मिसर देशात गेली, त्यांची नावे हीः

Now these are the names of the sons of Israel who came into Egypt (every man and his household who came with Jacob):

2 २ रऊबेन, शिमोन, लेवी, यहूदा

Reuben, Simeon, Levi, and Judah,

3 ३ इस्साखार, जबुलून, बन्यामीन;

Issachar, Zebulun, and Benjamin,

4 ४ दान, नफताली, गाद व आशेर.

Dan and Naphtali, Gad and Asher.

5 ५ याकोबाच्या वंशाचे एकूण सत्तरजण होते. योसेफ हा आधीच मिसर देशात होता.

And all the souls who came out of the loins of Jacob were seventy souls. And Joseph was in Egypt already.

6 ६ नंतर योसेफ, त्याचे भाऊ व त्या पिढीतील सर्व मरण पावले.

And Joseph died, and all his brothers, and all that generation.

7 ७ इस्राएल लोक फार फलदायी होऊन त्यांची संख्या अतिशय वाढत गेली; ते महाशक्तीशाली झाले आणि सर्व देश त्यांनी भरून गेला.

And the sons of Israel were fruitful, and increased abundantly, and multiplied, and grew exceedingly mighty, and the land was filled with them.

8 ८ नंतर मिसर देशावर नवीन राजा राज्य करू लागला. त्यास योसेफाच्या स्मरणाची काही काळजी नव्हती.

Now there arose a new king over Egypt, who knew not Joseph.

9 ९ तो आपल्या लोकांस म्हणाला, “इस्राएली वंशाच्या लोकांकडे पाहा, ते पुष्कळ अधिक आहेत व आपल्यापेक्षा शक्तीमानही झाले आहेत;

And he said to his people, Behold, the people of the sons of Israel are more and mightier than we.

10 १० चला, आपण त्यांच्याशी चतुराईने वागू, नाहीतर त्यांची निरंतर अधिक वाढ होईल आणि जर एखादा युद्धाचा प्रसंग आला तर हे लोक आपल्या शत्रूला जाऊन मिळतील; आणि मग ते आपल्याविरुद्ध लढतील आणि देशातून निघून जातील.”

Come, let us deal craftily with them, lest they multiply, and it come to pass, that, when war happens, they also join themselves to our enemies, and fight against us, and get them up out of the land.

11 ११ म्हणून त्याने त्यांना कामाच्या ओझ्याने जाचण्यासाठी त्यांच्यावर मुकादम नेमले. त्यांनी फारोकरता पिथोम व रामसेस ही दोन शहरे इस्राएल लोकांकडून बांधून घेतली;

Therefore they set taskmasters over them to afflict them with their burdens. And they built store-cities for Pharaoh, Pithom and Rameses.

12 १२ पण मिसऱ्यांनी त्यांना जसजसे जाचले तसतसे ते संख्येने अधिकच वाढत गेले व अधिकच पसरले, म्हणून इस्राएल लोकांची त्यांना भीती वाटू लागली.

But the more they afflicted them, the more they multiplied and the more they spread out. And they were grieved because of the sons of Israel.

13 १३ आणि मग मिसऱ्यांनी इस्राएल लोकांवर अधिक कष्टाची कामे लादली.

And the Egyptians made the sons of Israel to serve with rigor.

14 १४ अशाप्रकारे त्यांनी इस्राएल लोकांचे जीवन फारच कठीण काबाडकष्टांचे व हाल अपेष्टांचे केले; त्यांनी त्यांना विटा बनविण्याची, बांधकामासाठी चुना बनविण्याची तसेच शेतीची व इतर अतिशय कठीण व कष्टाची कामे बळजबरीने करायला लावली.

And they made their lives bitter with hard service, in mortar and in brick, and in all manner of service in the field, all their service, with which they made them serve with rigor.

15 १५ मग मिसराचा राजा इब्री सुइणींशी बोलला. त्यांच्यातल्या एकीचे नाव शिप्रा व दुसरीचे पुवा असे होते.

And the king of Egypt spoke to the Hebrew midwives, of whom the name of the one was Shiphrah, and the name of the other Puah.

16 १६ तो म्हणाला, “तुम्ही इब्री स्त्रियांचे बाळंतपण करत असता, त्या प्रसूत होण्याच्या जागी त्या बसल्या म्हणजे नीट पाहा, आणि त्या स्त्रियांना मुलगी झाली तर तिला जिवंत ठेवा; परंतु त्यांना मुलगा झाला तर त्यास अवश्य मारून टाका.”

And he said, When ye do the office of a midwife to the Hebrew women, and see them upon the birth-stool, if it be a son, then ye shall kill him, but if it be a daughter, then she shall live.

17 १७ परंतु त्या इब्री सुइणी देवाचे भय व आदर धरून त्याच्यावर विश्वास ठेवणाऱ्या होत्या, म्हणून त्यांनी मिसरी राजाची आज्ञा मानली नाही; तर त्यांनी जन्मणाऱ्या मुलांनाही जिवंत ठेवले.

But the midwives feared God, and did not do as the king of Egypt commanded them, but saved the male children alive.

18 १८ तेव्हा मिसराच्या राजाने त्या सुइणींना बोलावून विचारले, “तुम्ही असे का केले? तुम्ही जन्मलेल्या मुलांना का जिवंत ठेवले?”

And the king of Egypt called for the midwives, and said to them, Why have ye done this thing, and have saved the male children alive?

19 १९ त्या सुइणी फारोला म्हणाल्या, “या इब्री स्त्रिया मिसरच्या स्त्रियांपेक्षा फार ताकदवान आहेत; आम्ही सुइणी त्यांच्याकडे जाऊन पोहचण्यापूर्वीच त्या प्रसूत होतात.”

And the midwives said to Pharaoh, Because the Hebrew women are not as the Egyptian women, for they are lively, and are delivered before the midwife comes to them.

20 २० त्याबद्दल देवाने त्या सुइणींचे कल्याण केले. इस्राएल लोक तर अधिक वाढून फार बलवान झाले.

And God dealt well with the midwives. And the people multiplied, and grew very mighty.

21 २१ त्या सुइणी देवाचे भय बाळगणाऱ्या होत्या म्हणून त्याने त्यांची घराणे वसवली.

And it came to pass, because the midwives feared God, that he made them households.

22 २२ तेव्हा फारोने आपल्या सर्व लोकांस आज्ञा दिली, “जो प्रत्येक इब्री मुलगा जन्मेल त्यास तुम्ही नाईल नदीमध्ये फेकून द्या, पण प्रत्येक मुलगी मात्र जिवंत ठेवा.”

And Pharaoh ordered all his people, saying, Every son that is born ye shall cast into the river, and every daughter ye shall save alive.