अनुवाद 17
1 १ परमेश्वरास यज्ञात अर्पण करायचा गोऱ्हा किंवा मेंढरू यांच्यात कोणतेही व्यंग असता कामा नये. कारण तुमचा देव परमेश्वर ह्याला त्याचा वीट आहे.
Thou schalt not offre to thi Lord God an oxe and a scheep in which is a wem, ether ony thing of vice, for it is abhominacioun to thi Lord God.
2 २ तुमचा देव परमेश्वर ह्याने दिलेल्या नगरात राहायला लागल्यावर एखादे दृष्कृत्ये घडल्याचे तुमच्या कानावर आले. परमेश्वराच्या कराराचा भंग केल्याचे पाप एखाद्या स्त्रीच्या किंवा पुरुषाच्या हातून झाल्याचे कळले. परमेश्वराच्या आज्ञेविरूद्ध,
And whanne a man ether a womman, that doon yuel in the siyte of thi Lord God, ben foundun at thee, with ynne oon of thi yatis whiche thi Lord God schal yyue to thee, and thei breken the couenaunt of God,
3 ३ म्हणजे आज्ञांचे उल्लघंन करून ते सूर्य, चंद्र, किंवा आकाशातील तांरागण इतर दैवतांची पूजा करू लागले,
that thei go and serue alien goddis, and worschipe hem, the sunne, and moone, and al the knyythod of heuene, whiche thingis Y comaundide not;
4 ४ अशी बातमी कानावर आली की तुम्ही त्याबाबतीत कसून चौकशी करा. हे भयंकर कृत्ये इस्राएलमध्ये खरोखर घडले आहे याबद्दल तुमची खात्री झाली,
and this is teld to thee, and thou herist, and `enquerist diligentli, and fyndist that it is soth, and abhomynacioun is doon in Israel;
5 ५ तर ही दुष्कृत्ये करणाऱ्याला स्त्री असो वा पुरुष तुम्ही त्या व्यक्तीला शिक्षा करा. नगराच्या वेशीजवळ भर चौकात त्या व्यक्तीला आणून तिला दगड धोंड्यांनी मरेपर्यंत मारा.
thou schalt lede out the man and the womman, that diden a moost cursid thing, to the yatis of thy citee, and thei schulen be oppressid with stoonus.
6 ६ त्या व्यक्तीच्या दुष्कृत्याला दोन किंवा तीन साक्षीदार असले पाहिजेत. एकच साक्षीदार असेल तर मात्र अशी शिक्षा करु नका.
He that schal be slayn, schal perische in the mouth of tweyne, ethir of thre witnessis; no man be slayn, for o man seith witnessyng ayens hym.
7 ७ प्रथम साक्षीदारांनी मारायला हात उचलावा, मग इतरांनी मारावे. अशाप्रकारे आपल्यामधून अमंगळपणा निपटून काढावा.
The hond of witnessis schal first sle hym, and the last hond of the tothir puple schal be sent, that thou do awei yuel fro the myddis of thee.
8 ८ एखादे खूनाचे प्रकरण, दोन व्यक्तीमधील वाद, किंवा मारामारीत एखादा जखमी होणे अशा सारख्या काही खटल्यांमध्ये न्यायानिवाडा करणे तुम्हास आवाक्याबाहेरचे वाटेल, या वादांची सुनावणी चाललेली असताना उचित काय ते ठरवणे न्यायाधीशांना जड जाईल, तेव्हा परमेश्वराने निवडलेल्या पवित्र निवासस्थानी जावे.
If thou perseyuest, that hard and douteful doom is at thee, bitwixe blood and blood, cause and cause, lepre and not lepre, and thou seest that the wordis of iugis with ynne thi yatis ben dyuerse; rise thou, and stie to the place which thi Lord God hath choose;
9 ९ तेथे लेवी वंशातील याजक व त्यावेळी कामावर असलेला न्यायाधीश यांचा सल्ला घ्यावा. या समस्येची सोडवणूक ते करतील.
and thou schalt come to the preestis of the kyn of Leuy, and to the iuge which is in that tyme, and thou schalt axe of hem, whiche schulen schewe to thee the treuthe of doom.
10 १० परमेश्वराच्या पवित्र निवासस्थानी ते आपला निर्णय तुम्हास सांगतील. त्यांचे म्हणणे ऐकून तसे करा. ते जे जे करायला सांगतील ते ते सर्व कुचराई न करता अंमलात आणा.
And thou schalt do, what euer thing thei seien, that ben souereyns in the place which the Lord chees, and techen thee bi the lawe of the Lord;
11 ११ तुला ज्या सूचना ते देतील व जो निर्णय तुला सांगतील त्याप्रमाणे कर. त्यांनी तुला सांगितलेल्या निर्णयापासुन उजवीडावीकडे वळू नको.
thou schalt sue the sentence of hem; thou schalt not bowe to the riyt side, ether to the lefte.
12 १२ जो मनुष्य उन्मत्त होऊन तुझा देव परमेश्वर ह्याचे तेथे हजर असणाऱ्या याजकाचे व न्यायाधीशाचे ऐकणार नाही त्यास चांगले शासन करा. त्यास मृत्यूदंड द्या. इस्राएलातून या नीच मनुष्याचे उच्चाटन करा.
Forsothe that man schal die, which is proud, and nyle obeie to the comaundement of the preest, `that mynystrith in that tyme to thi Lord God, and to the sentence of iuge, and thou schalt do awei yuel fro the myddis of Israel;
and al the puple schal here, and drede, that no man fro thennus forth bolne with pride.
14 १४ तुमचा देव परमेश्वर देत असलेल्या देशात तुम्ही जात आहात. त्याचा ताबा घेऊन तुम्ही तेथे रहाल. मग इतर राष्ट्राप्रमाणे आपण आपल्यावर राजा नेमावा असे तुम्हास वाटेल.
Whanne thou hast entrid in to the lond, which thi Lord God schal yyue to thee, and weldist it, and dwellist therynne, and seist, Y schal ordeyne a kyng on me, as alle naciouns `bi cumpas han;
15 १५ तेव्हा परमेश्वराने निवड केलेल्या व्यक्तीची तुम्ही राजा म्हणून नेमणूक करा. राजा हा तुमच्यापैकीच असला पाहिजे, परदेशी असता कामा नये.
thou schalt ordeyne hym, whom thi Lord God chesith of the noumbre of thi brethren. Thou schalt not mow make king a man of anothir folk, which man is not thi brother.
16 १६ त्याने स्वत: साठी अधिकाधिक घोडे बाळगता कामा नयेत. घोडदळ वाढवण्यासाठी त्याने मिसरमध्ये माणसे पाठवता कामा नयेत. कारण, तुम्ही पुन्हा माघारी फिरता कामा नये, असे परमेश्वराने बजावले आहे.
And whanne the king is ordeyned, he schal not multiplie horsis to hym, nethir he schal lede ayen the puple in to Egipt, nethir he schal be reisid bi the noumbre of knyytis, moost sithen the Lord comaundide to you, that ye turne no more ayen bi the same weie.
17 १७ तसेच त्यास बऱ्याच स्त्रिया असू नयेत. कारण त्याने तो परमेश्वरापासून परावृत्त होईल. सोन्या-रुप्याचाही फार साठा त्याने करु नये.
The kyng schal not haue ful many wyues, that drawen his soule `to ouer myche fleischlynesse, nether `he schal haue grete burthuns of siluer and of gold.
18 १८ राज्य करायला लागल्यावर त्याने स्वत: साठी नियमशास्त्राची एक नक्कल वहीत लिहून ठेवावी. याजक, लेवी यांनी आपल्याजवळ ठेवलेल्या पुस्तकातून ती करावी व जन्मभर त्याचे अध्ययन करावे.
Forsothe after that he hath sete in the trone of his rewme, he schal write to himsilf the deuteronomy of this lawe in a `volym ether book, and he schal take `a saumpler at preestis of `the kyn of Leuy;
19 १९ नियमशास्त्रातील सर्व आज्ञांचे त्याने पालन करावे व अशा रीतीने तो परमेश्वर देवाचे भय बाळगायला शिकेल.
and he schal haue it with hym, and he schal rede it in alle the daies of his lijf, that he lerne to drede his Lord God, and to kepe hise wordis and cerymonyes, that ben comaundid in the lawe;
20 २० म्हणजे आपल्या प्रजेपेक्षा, भाऊबंदापेक्षा आपण कोणी उच्च आहोत अशी जाणीव त्यास स्पर्श करणार नाही. तो नियमांपासून विचलीत होणार नाही. अशाप्रकारे वागल्यास तो व त्याचे वंशज इस्राएलावर दीर्घकाळ राज्य करतील.
nether his herte be reisid in to pride on hise brithren, nether bowe he in to the riyt side, ether left side, that he regne long tyme, he and hise sones on Israel.
