< Whakakitenga 3 >
1 Tuhituhi atu hoki ki te anahera o te hahi i Harariha; Ko nga kupu ana, kei a ia nei nga Wairua e whitu o te Atua, me nga whetu e whitu; Ka matau ahau ki au mahi, na he ingoa tou, e ora ana koe, heoi he tupapaku ano koe.
ⲁ̅ⲤϦⲀⲒ ⲘⲠⲒⲀⲄⲄⲈⲖⲞⲤ ⲚⲦⲈϮⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ ⲚⲦⲈⲤⲀⲢⲆⲒⲤ ϪⲈ ⲚⲀⲒ ⲚⲈⲚⲎ ⲈⲦⲈϤϪⲰ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲚϪⲈⲪⲎ ⲈⲦⲈ ⲠⲒⲌ ⲘⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲬⲎ ⲚⲦⲞⲦϤ ⲚⲈⲘ ⲠⲒⲌ ⲚⲤⲒⲞⲨ ϪⲈ ϮⲤⲰⲞⲨⲚ ⲚⲚⲈⲔϨⲂⲎⲞⲨⲒ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲦⲀⲔ ⲚⲞⲨⲢⲀⲚ ⲘⲘⲀⲨ ⲘⲠⲒⲞⲨϪⲀⲒ ϪⲈ ⲔⲞⲚϦ ⲞⲨⲞϨ ⲔⲘⲰⲞⲨⲦ.
2 Kia mataara, whakaukia nga mea e toe nei, ka tata nei te mate; kahore hoki ahau i kite i au mahi kia tino rite ki te aroaro o toku Atua.
ⲃ̅ϢⲰⲠⲒ ⲞⲨⲚ ⲈⲔⲢⲎⲤ ⲈⲂⲞⲖ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲀⲦⲀϪⲢⲈ ⲠⲤⲈⲠⲒ ⲘⲘⲞⲚ ⲬⲚⲀⲘⲞⲨ ϪⲈ ⲞⲨⲎⲒ ⲄⲀⲢ ⲘⲠⲒϪⲈⲘ ⲚⲈⲔϨⲂⲎⲞⲨⲒ ⲈⲨϪⲎⲔ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲀⲦⲈⲚ ⲠⲀⲚⲞⲨϮ.
3 Kia mahara ra ki te rironga o nga mea i a koe, ki au i rongo ai, a puritia, ripeneta hoki. Na ki te kore koe e mataara, ka tae atu ahau ki a koe, ano he tahae; e kore hoki koe e matau ki te haora e tae atu ai ahau ki a koe.
ⲅ̅ⲀⲢⲒⲪⲘⲈⲨⲒ ⲞⲨⲚ ϪⲈ ⲠⲰⲤ ⲀⲔϬⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲔⲤⲰⲦⲈⲘ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲢⲈϨ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲢⲒⲘⲈⲦⲀⲚⲞⲒⲚ ⲈϢⲰⲠ ⲞⲨⲞⲚ ⲀⲔϢⲦⲈⲘⲈⲢⲘⲈⲦⲀⲚⲞⲒⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈⲔϢⲦⲈⲘⲢⲰⲒⲤ ϮⲚⲀⲒ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲚⲞⲨⲢⲈϤϬⲒⲞⲨⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲬⲚⲀⲈⲘⲒ ⲀⲚ ⲈϮⲞⲨⲚⲞⲨ ⲈϮⲚⲎⲞⲨ ⲈϪⲰⲔ ⲘⲘⲞⲤ.
4 Tena ano kei a koe etahi ingoa ouou nei i Harariha, kahore nei i poke o ratou kakahu; ka haereere tahi ena me ahau, he ma nga kakahu; no te mea he pai ratou.
ⲇ̅ⲀⲖⲖⲀ ⲞⲨⲞⲚ ϨⲀⲚⲔⲞⲨϪⲒ ⲚⲢⲀⲚ ⲚⲦⲎⲒ ϦⲈⲚⲤⲀⲢⲆⲒⲤ ⲚⲀⲒ ⲈⲦⲈ ⲘⲠⲞⲨⲐⲰⲖⲈⲂ ⲚⲚⲞⲨϨⲂⲰⲤ ⲚⲈⲘ ⲤϨⲒⲘⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲨⲈⲘⲞϢⲒ ⲚⲈⲘⲎⲒ ϦⲈⲚϨⲀⲚϨⲂⲰⲤ ⲚⲞⲨⲰⲂϢ ϪⲈ ⲤⲈⲘⲠϢⲀ ⲄⲀⲢ.
5 Ko te tangata i a ia te wikitoria, ka whakakakahuria ia ki te kakahu ma; e kore ano hoki e ukuia e ahau tona ingoa i te pukapuka o te ora, a ka whakaaetia e ahau tona ingoa ki te aroaro o toku Matua, ki te aroaro ano hoki o ana anahera.
ⲉ̅ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϬⲢⲞ ⲘⲠⲀⲒⲢⲎϮ ⲈⲨⲈϮ ϨⲒⲰⲦϤ ⲚϨⲀⲚϬⲒϨⲂⲰⲤ ⲚⲞⲨⲰⲂϢ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲚⲞⲨⲤⲈⲖϪ ⲠⲞⲨⲢⲀⲚ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒ ⲠⲒϪⲰⲘ ⲚⲦⲈⲠⲰⲚϦ ⲈⲒⲈⲞⲨⲰⲚϨ ⲘⲠⲞⲨⲢⲀⲚ ⲈⲂⲞⲖ ⲘⲠⲈⲘⲐⲞ ⲘⲠⲀⲒⲰⲦ ⲚⲈⲘ ⲠⲈⲘⲐⲞ ⲚⲚⲈϤⲀⲄⲄⲈⲖⲞⲤ.
6 Ko te tangata he taringa tona, kia rongo ia ki ta te Wairua e mea nei ki nga hahi.
ⲋ̅ⲪⲎ ⲈⲦ ⲞⲨⲞⲚ ⲘⲀϢϪ ⲘⲘⲞϤ ⲈⲤⲰⲦⲈⲘ ⲘⲀⲢⲈϤⲤⲰⲦⲈⲘ ϪⲈ ⲞⲨ ⲠⲈ ⲈⲦⲈ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀϪⲰ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲚⲒⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ.
7 Tuhituhi atu hoki ki te anahera o te hahi i Pirarerepia; Ko nga kupu enei a te tapu, a te pono, kei a ia nei te ki o Rawiri, ko ia hei whakapuare, a kahore tetahi hei tutaki; mana hoki e tutaki a kahore tetahi hei whakapuare;
ⲍ̅ⲤϦⲀⲒ ⲘⲠⲒⲀⲄⲄⲈⲖⲞⲤ ⲚⲦⲈϮⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ ⲚⲦⲈⲪⲒⲖⲀⲆⲈⲖⲪⲒⲀ ϪⲈ ⲚⲀⲒ ⲚⲈⲚⲎ ⲈⲦⲈϤϪⲰ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲚϪⲈⲠⲈⲐⲞⲨⲀⲂ ⲠⲒⲐⲘⲎⲒ ⲪⲎ ⲈⲦⲈ ⲚⲒϢⲞϢⲦ ⲚⲦⲈⲠⲎⲒ ⲚⲆⲀⲨⲒⲆ ⲚⲦⲞⲦϤ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀⲞⲨⲰⲚ ⲘⲘⲞⲚ ϨⲖⲒ ⲚⲀϢⲐⲀⲘ ⲞⲨⲞϨ ⲀϤϢⲀⲚϢⲐⲀⲘ ⲘⲘⲞⲚ ϨⲖⲒ ⲚⲀⲞⲨⲰⲚ
8 E matau ana ahau ki au mahi: na, kua hoatu e ahau ki tou aroaro he tatau puare, e kore nei e taea te tutaki e tetahi: he kaha hoki tou, he mea iti nei, kua puritia ano e koe taku kupu, kahore ano hoki koe i whakakahore ki toku ingoa.
ⲏ̅ϮⲤⲰⲞⲨⲚ ⲚⲚⲈⲔϨⲂⲎⲞⲨⲒ ⲚⲈⲘ ⲠⲈⲔⲚⲀϨϮ ϨⲎⲠⲠⲈ ⲒⲤ ⲀⲒϮ ⲘⲠⲈⲔⲘⲐⲞ ⲚⲞⲨⲢⲞ ⲈϤⲈⲞⲨⲎⲚ ⲘⲘⲞⲚ ϢϪⲞⲘ ⲚⲦⲈϨⲖⲒ ϢⲐⲀⲘ ⲘⲘⲞϤ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲦⲀⲔ ⲚⲞⲨⲔⲞⲨϪⲒ ⲚϪⲞⲘ ⲘⲘⲀⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲔⲀⲢⲈϨ ⲈⲠⲀⲤⲀϪⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲠⲈⲔϪⲈⲖ ⲠⲀⲢⲀⲚ ⲈⲂⲞⲖ.
9 Na, maku e mea te hunga o te whakamenenga a Hatana, e mea nei he Hurai ratou, a ehara, he teka hoki na ratou; na, maku ratou e mea kia haere mai, kia koropiko ki mua i ou waewae, a kia matau kua arohaina koe e ahau.
ⲑ̅ϨⲎⲠⲠⲈ ϮⲚⲀϮ ⲚⲀⲔ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚϮⲤⲨⲚⲀⲄⲰⲄⲎ ⲚⲦⲈⲠⲤⲀⲦⲀⲚⲀⲤ ⲚⲎ ⲈⲦϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ϪⲈ ϨⲀⲚⲒⲞⲨⲆⲀⲒ ⲚⲈⲞⲨⲞϨ ϨⲀⲚⲞⲨⲞⲚ ⲀⲚ ⲚⲈⲀⲖⲖⲀ ⲤⲈϪⲈⲘⲈⲐⲚⲞⲨϪ ϨⲎⲠⲠⲈ ⲈⲒⲈⲐⲢⲞⲨⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲒⲈⲐⲢⲞⲨⲞⲨⲰϢⲦ ⲘⲘⲞⲔ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲨⲈϨⲒⲦⲞⲨ ⲈⲠⲈⲤⲎⲦ ⲘⲠⲈⲘⲐⲞ ⲚⲚⲈⲔϬⲀⲖⲀⲨϪ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲨⲈⲈⲘⲒ ⲦⲎⲢⲞⲨ ϪⲈ ⲀⲚⲞⲔ ⲠⲈ ⲈⲦⲀⲒⲘⲈⲚⲢⲒⲦⲔ.
10 No te mea kua puritia e koe te kupu o taku manawanui, waihoki ka puritia koe e ahau i te haora o te whakamatautauranga, i taua haora meake nei puta ki te ao katoa, hei whakamatautau i te hunga e noho ana i te whenua.
ⲓ̅ϪⲈ ⲀⲔⲀⲢⲈϨ ⲈⲠⲀⲤⲀϪⲒ ⲚⲈⲘ ⲦⲀϨⲨⲠⲞⲘⲞⲚⲎ ⲈⲐⲂⲈⲪⲀⲒ ⲀⲚⲞⲔ ϨⲰ ⲀⲒⲀⲢⲈϨ ⲈⲢⲞⲔ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀ ⲠⲒⲠⲒⲢⲀⲤⲘⲞⲤ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀⲒ ⲈϦⲢⲎⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲠⲒⲐⲞ ⲦⲎⲢϤ ⲈⲈⲢⲠⲒⲢⲀⲌⲒⲚ ⲚⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲦϨⲒϪⲈⲚ ⲠⲔⲀϨⲒ.
11 Ka hohoro toku haere atu: kia mau ki tau, kei tangohia tou karauna e tetahi.
ⲓ̅ⲁ̅ϮⲚⲎⲞⲨ ⲚⲬⲰⲖⲈⲘ ⲀⲘⲞⲚⲒ ⲘⲪⲎ ⲈⲦⲈⲚⲦⲞⲦⲔ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ϨⲖⲒ ϬⲒ ⲘⲠⲈⲔⲬⲖⲞⲘ.
12 Ko te tangata i a ia te wikitoria, maku ia e mea hei pou i roto i te whare o toku Atua, a e kore ia e haere atu i kona ki waho a muri atu; maku hoki e tuhituhi ki runga ki a ia te ingoa o toku Atua, te ingoa hoki o te pa o toku Atua, o Hiruharam a hou, ka heke iho nei i te rangi i toku Atua, me toku ingoa hou ano hoki.
ⲓ̅ⲃ̅ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϬⲢⲞ ⲈⲒⲈⲀⲒϤ ⲚⲤⲦⲨⲖⲖⲞⲤ ϦⲈⲚⲠⲎⲒ ⲚⲦⲈⲠⲀⲚⲞⲨϮ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲚⲈϤⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϪⲈ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲒⲈⲤϦⲈ ⲪⲢⲀⲚ ⲘⲠⲀⲚⲞⲨϮ ϨⲒⲰⲦϤ ⲚⲈⲘ ⲪⲢⲀⲚ ⲚϮⲂⲀⲔⲒ ⲘⲂⲈⲢⲒ ⲚⲦⲈⲠⲀⲒⲰⲦ ⲒⲈⲢⲞⲤⲀⲖⲎⲘ ⲐⲎ ⲈⲐⲚⲎⲞⲨ ⲈⲠⲈⲤⲎⲦ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲦⲪⲈ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ⲠⲀⲚⲞⲨϮ ⲚⲈⲘ ⲠⲀⲢⲀⲚ ⲘⲂⲈⲢⲒ.
13 Ko te tangata he taringa tona, kia rongo ia ki ta te Wairua e mea nei ki nga hahi.
ⲓ̅ⲅ̅ⲪⲎ ⲈⲦⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲘⲀϢϪ ⲘⲘⲞϤ ⲈⲤⲰⲦⲈⲘ ⲘⲀⲢⲈϤⲤⲰⲦⲈⲘ ϪⲈ ⲞⲨ ⲠⲈ ⲈⲦⲈ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀϪⲰ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲚⲒⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ.
14 Tuhituhi atu hoki ki te anahera o te hahi i Raorikia; Ko nga kupu enei a te Amine, a te kaiwhakaatu pono, tika, a te timatanga o ta te Atua hanganga;
ⲓ̅ⲇ̅ⲤϦⲀⲒ ⲘⲠⲒⲀⲄⲄⲈⲖⲞⲤ ⲚⲦⲈϮⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ ⲚⲦⲈⲖⲀⲞⲆⲒⲔⲒⲀ ϪⲈ ⲚⲀⲒ ⲚⲈⲚⲎ ⲈⲦⲈϤϪⲰ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲚϪⲈⲠⲒⲀⲘⲎⲚ ⲠⲒⲘⲀⲢⲦⲨⲢⲞⲤ ⲠⲒⲠⲒⲤⲦⲞⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲠⲒⲀⲖⲎⲐⲒⲚⲞⲤ ⲦⲀⲢⲬⲎ ⲘⲠⲒⲤⲰⲚⲦ ⲚⲦⲈⲪϮ
15 E matau ana ahau ki au mahi, ehara koe i te matao, ehara koe i te wera: ka pai ahau me i matao koe, me i wera ranei.
ⲓ̅ⲉ̅ϮⲤⲰⲞⲨⲚ ⲚⲚⲈⲔϨⲂⲎⲞⲨⲒ ϪⲈ ⲞⲨⲆⲈ ⲔϨⲞⲢϢ ⲀⲚ ⲞⲨⲆⲈ ⲔϦⲎⲘ ⲀⲚ ⲀⲘⲞⲒ ⲚⲀⲔⲞⲒ ⲘⲘⲞⲨϨⲰϪ ⲠⲈ ⲒⲈ ⲚⲀⲔⲂⲈⲢⲂⲈⲢ
16 Heoi, i te mea he mahanahana kau koe, ehara i te matao, ehara i te wera, ka ruakina atu koe e ahau i roto i toku mangai.
ⲓ̅ⲋ̅ϪⲈ ⲠⲀⲒⲢⲎϮ ⲔⲞⲒ ⲘⲘⲞⲨⲤⲈⲖϨⲞ ⲞⲨⲆⲈ ⲔⲞⲒ ⲘⲘⲞⲨϦⲈⲘⲒ ⲀⲚ ⲞⲨⲆⲈ ⲔⲞⲒ ⲘⲘⲞⲨϨⲰϪ ⲀⲚ ⲘⲘⲞⲚ ϮⲚⲀϢⲀⲦⲔ ⲚϨⲢⲎⲒ ϦⲈⲚϨⲐⲎⲒ.
17 No te mea e ki ana koe, Kua whai taonga ahau, kua tini aku rawa, kahore hoki tetahi mea e matea ana e ahau; kahore hoki e matau he waikorohuhu noa iho koe, he he noa iho, he rawakore, he matapo, he mea kakahukore:
ⲓ̅ⲍ̅ϪⲈ ⲔϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ϪⲈ ⲞⲨⲢⲀⲘⲀⲞ ⲞⲨⲞϨ ϮⲈⲢⲬⲢⲒⲀ ⲚϨⲖⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲔⲈⲘⲒ ⲀⲚ ϪⲈ ⲚⲐⲞⲔ ⲞⲨϪⲰⲂ ⲚⲦⲀⲖⲈⲠⲰⲢⲞⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲐⲞⲔ ⲞⲨϢⲀⲦⲘⲈⲐⲚⲀⲒ ⲚϨⲎⲔⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲂⲈⲖⲖⲈ ⲈⲔⲂⲎϢ
18 Ko taku kupu tenei ki a koe, kia hokona e koe i ahau he koura kua oti te tahu ki te ahi, kia whai rawa ai koe; he kakahu ma hoki, hei kakahu ki a koe, kia kaua ai e kitea te whakama o tou tunga kautanga; he rongoa hoki hei pani ki ou kanohi, kia kite ai koe.
ⲓ̅ⲏ̅ϮⲈⲢⲤⲨⲘⲂⲞⲨⲖⲈⲨⲒⲚ ⲚⲀⲔ ⲞⲨⲚ ⲈϢⲈⲠ ⲞⲨⲚⲞⲨⲂ ⲚⲦⲞⲦ ⲈϤⲪⲞⲤⲒ ⲚϨⲢⲎⲒ ϦⲈⲚⲞⲨⲬⲢⲰⲘ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈⲔⲈⲢⲢⲀⲘⲀⲞ ⲞⲨⲞϨ ϨⲀⲚϨⲂⲰⲤ ⲈⲨⲪⲞⲢⲒ ⲘⲎⲒⲦⲞⲨ ϨⲒⲰⲦⲔ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈϤϢⲦⲈⲘⲞⲨⲰⲚϨ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϪⲈⲠϢⲒⲠⲒ ⲚⲦⲈⲠⲈⲔⲂⲰϢ ⲞⲨⲞϨ ⲞⲨⲔⲞⲨⲖⲀⲞⲨⲢⲒⲞⲚ ⲘⲎⲒϤ ⲈⲚⲈⲔⲂⲀⲖ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈⲔⲚⲀⲨ ⲘⲂⲞⲖ.
19 Ko aku e aroha nei, ka riria e ahau, ka whiua; na, kia ngakau nui koe, ripeneta hoki.
ⲓ̅ⲑ̅ⲀⲚⲞⲔ ⲄⲀⲢ ⲚⲎ ⲈϢⲀⲒⲘⲈⲚⲢⲒⲦⲞⲨ ϢⲀⲒⲤⲀϨⲰⲞⲨ ϢⲀⲒϮⲤⲂⲰ ⲚⲰⲞⲨ ⲬⲞϨ ⲞⲨⲚ ⲈⲠⲒⲠⲈⲐⲚⲀⲚⲈϤ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲢⲒⲘⲈⲦⲀⲚⲞⲒⲚ.
20 Na, tenei ahau te tu nei i te tatau, te patukituki nei: ki te whakarongo tetahi ki toku reo, a ka uaki i te tatau, ka tomo atu ahau ki a ia, hei hoa kai mona, ko ia hoki hei hoa kai moku.
ⲕ̅ϨⲎⲠⲠⲈ ⲄⲀⲢ ϮⲞϨⲒ ⲈⲢⲀⲦ ϨⲒⲢⲈⲚ ⲠⲒⲢⲞ ⲞⲨⲞϨ ϮⲔⲰⲖϨ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀⲤⲰⲦⲈⲘ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤⲞⲨⲰⲚ ⲘⲠⲒⲢⲞ ⲚⲎⲒ ϮⲚⲀϢⲈ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲚⲈⲘⲀϤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲀⲞⲨⲰⲘ ⲚⲈⲘⲀϤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲐⲞϤ ⲚⲈⲘⲎⲒ.
21 Ko te tangata i a ia te wikitoria, ka hoatu e ahau ki a ia kia noho ki toku taha ki runga ki toku torona, penei me ahau i ahau nei te wikitoria, kua noho ki te taha o toku Matua i runga i tona torona.
ⲕ̅ⲁ̅ⲪⲎ ⲄⲀⲢ ⲈⲐⲚⲀϬⲢⲞ ϮⲚⲀⲦⲎⲒⲤ ⲚⲀϤ ⲈⲐⲢⲈϤϨⲈⲘⲤⲒ ⲚⲈⲘⲎⲒ ϨⲒ ⲠⲀⲐⲢⲞⲚⲞⲤ ⲘⲠⲒⲢⲎϮ ⲈⲦⲀⲒϬⲢⲞ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲒϨⲈⲘⲤⲒ ⲚⲈⲘ ⲠⲀⲒⲰⲦ ϨⲒ ⲠⲈϤⲐⲢⲞⲚⲞⲤ.
22 Ko te tangata he taringa tona, kia rongo ia ki ta te Wairua e mea nei ki nga hahi.
ⲕ̅ⲃ̅ⲪⲎ ⲈⲦⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲘⲀϢϪ ⲘⲘⲞϤ ⲈⲤⲰⲦⲈⲘ ⲘⲀⲢⲈϤⲤⲰⲦⲈⲘ ϪⲈ ⲞⲨ ⲠⲈ ⲈⲦⲈ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀϪⲰ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲚⲒⲈⲔⲔⲖⲎⲤⲒⲀ.