Whakatauki 8
1 He teka ianei kei te karanga te whakaaro nui, e puaki ana ano te reo o te matauranga?
Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam?
2 I runga i nga wahi tiketike tona turanga, i te ara i te tutakitanga o nga huarahi;
In summis, excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans,
3 Hamama ana ia i te taha o nga kuwaha, i te ngutu o te pa, i te tomokanga atu i nga tatau:
iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur, dicens:
4 Ki a koutou, e nga tangata, taku karanga; ki nga tama ano a te tangata toku reo.
O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum.
5 E nga kuware, kia matau koutou ki te ngarahu tupato; e nga wairangi, kia mohio te ngakau.
Intelligite parvuli astutiam, et insipientes animadvertite.
6 Whakarongo mai, ka korerotia hoki e ahau nga mea pai rawa; ko ta oku ngutu e whakapuaki ai ko nga mea e rite ana.
Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum: et aperientur labia mea, ut recta praedicent.
7 He pono hoki te korero a toku mangai; he mea whakarihariha ano te kino ki oku ngutu.
Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium.
8 Kei runga i te tika nga kupu katoa a toku mangai; kahore he whakapeka, he whanoke ranei, i roto.
Iusti sunt omnes sermones mei, non est in eis pravum quid, neque perversum.
9 Ko enei katoa he marama ki te tangata e matau ana, he tika ki te hunga i kitea ai te mohio.
recti sunt intelligentibus, et aequi invenientibus scientiam.
10 Manakohia mai taku ako, kaua te hiriwa; ko te matauranga, nui atu i te koura pai rawa.
Accipite disciplinam meam, et non pecuniam: doctrinam magis, quam aurum eligite.
11 Pai atu hoki te whakaaro nui i nga rupi; e kore hoki nga mea katoa e minaminatia nei e tau hei whakarite mona.
Melior est enim sapientia cunctis opibus pretiosissimis: et omne desiderabile ei non potest comparari.
12 Kua meinga e ahau, e te whakaaro nui, ko te ngarahu pai hei nohoanga moku, e kitea ana e ahau te mohio me te ata whakaaro.
Ego sapientia habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus.
13 Ko te wehi ki a Ihowa koia tena ko te kino ki te he: e kino ana ahau ki te whakapehapeha, ki te whakakake, ki te ara he, ki te mangai whanoke.
Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue detestor.
14 Ko te whakaaro tika, ko te whakaaro nui, naku; ko ahau te matauranga, kei ahau te kaha.
Meum est consilium, et aequitas, mea est prudentia, mea est fortitudo.
15 Naku nga kingi i kingi ai, naku nga rangatira i whakatakoto ai i te tika.
Per me reges regnant, et legum conditores iusta decernunt:
16 Naku i whai rangatiratanga ai nga rangatira, nga tangata nunui, ara nga kaiwhakawa katoa o te whenua.
Per me principes imperant, et potentes decernunt iustitiam.
17 E arohaina ana e ahau te hunga e aroha ana ki ahau; ko te hunga hoki e ata rapu ana i ahau, e kite ratou i ahau.
Ego diligentes me diligo: et qui mane vigilant ad me, invenient me.
18 He taonga, he kororia kei ahau; ae ra, he rawa mau tonu, he tika.
Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, et iustitia.
19 Pai atu oku hua i te koura, ae ra, i te koura parakore; ko nga mea e puta ana i ahau, pai atu i te hiriwa kowhiri.
Melior est enim fructus meus auro, et lapide pretioso, et genimina me argento electo.
20 Kei nga ara o te tika ahau e haere ana, kei waenganui i nga huarahi o te whakawa:
In viis iustitiae ambulo, in medio semitarum iudicii,
21 Kia meinga ai e ahau te hunga e aroha ana ki ahau kia whiwhi ki te rawa, kia whakakiia ai e ahau a ratou takotoranga taonga.
ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.
22 I a Ihowa ahau, no te timatanga ra ano o ona ara, no mua atu i ana mahi o nehera.
Dominus possedit me in initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio.
23 Nonamata riro ahau i whakaritea ai, no te timatanga, no mua atu i te whenua.
Ab aeterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret.
24 I te mea kahore ano nga rire, kua whanau ahau; i te mea kiano he puna whai wai.
Nondum erant abyssi, et ego iam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant:
25 No mua atu i te whakaunga o nga maunga, no mua i nga pukepuke toku whanautanga:
necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar:
26 I te mea kahore ano i hanga noatia e ia te whenua, me nga parae, me te timatanga o te puehu o te ao.
adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terrae.
27 I tana whakaturanga i nga rangi, i reira ano ahau: i tana whakaritenga i te awhi mo te mata o te rire;
Quando praeparabat caelos, aderam: quando certa lege, et gyro vallabat abyssos:
28 I tana whakapumautanga i nga rangi i runga; i te tototanga o nga puna o te rire;
quando aethera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum:
29 I tana rohenga mai i te moana, kei takahia tana kupu e nga wai; i tana waitohutanga i nga turanga o te whenua;
quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos: quando appendebat fundamenta terrae:
30 I reira ahau i tona taha, he tohunga ki nga mahi: he ahuarekatanga ahau nona i ia ra, i ia ra, e koa ana i nga wa katoa i tona aroaro;
Cum eo eram cuncta componens: et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore;
31 E koa ana ki tana ao; a ko taku i ahuareka ai ko nga tama a te tangata.
ludens in orbe terrarum: et deliciae meae esse, cum filiis hominum.
32 No reira, e aku tamariki, whakarongo mai ki ahau: ka hari hoki te hunga e pupuri ana i oku ara.
Nunc ergo filii audite me: Beati, qui custodiunt vias meas.
33 Whakarongo mai ki te ako, kia whai whakaaro ai koutou; kaua hoki e paopaongia.
Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abiicere eam.
34 Ka hari te tangata e whakarongo ana ki ahau, e tatari ana i oku tatau i tenei ra, i tenei ra, e whanga ana i nga pou o oku kuwaha.
Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei.
35 Ko te tangata hoki e kite ana i ahau, e kite ana i te ora, ka whiwhi ano ia ki ta Ihowa manako mai.
Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino:
36 Ko te tangata ia e hara ana ki ahau, he mahi nanakia tana ki tona wairua ake; ko te hunga katoa e kino ana ki ahau, e aroha ana ki te mate.
qui autem in me peccaverit, laedet animam suam. Omnes, qui me oderunt, diligunt mortem.
